Biotexnologiya asoslari
Yüklə 2,11 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Biologik mikroqurilma Ushbu texnologiyaga XX asrda - turli xil qurilmalarni arzonlashtirish va ularning sezgirligini oshirish extiyoji sezilgandanoq asos solingan edi. Dastlab ilmiy manbalarda biologik mikroqurilmalar ishlab chiqarish, ulardan bioaniqlagichlar, prosessorlar va foydalaniladigan elementlar sifatida qo’llanilganligi haqida ma’lumotlar berila boshlandi. Avvallari texnikada tirik tizim ta’sir mexanizmidan foydalanish vazifasi qo’yilgan bo’lsa, hozirgi kunda metallga elementlardek kiritiladigan - bioelementlardek gibridli sistemalar yaratilmoqda. Biologik mikroqurilmalar texnik qurilishiga ko’ra quyidagicha xulosalanadi: • Mikroqurilmalar uchun ishlatiladigan biologik mahsulotlar nisbatan arzon (oqsil, fermentlar va x.k.), ularning zahiralari amalda cheksiz, ularni ajratish, tozalash va immobillash tannarxi arzondir. ¾ Bioqurilma juda ko’p turdagi energiyani qayta hosil qilish qobiliyatiga ega, ba’zi hollarda teskari qayta hosil qilish imkoniyatlari mavjud, bu esa masalan: xemomexanik va mexanik- kimyoviydek biridan foydalanib yana undan bioqayta hosil qilishi mumkin. ¾ Bioqayta hosil qiluvchining foydali ta’sir koeffisienti juda yuqori (ba’zan 100% ga yaqin), energiyani qayta hosil qilish jarayonida ulardagi kechayotgan avtokatalitik xarakterni aniqlash imkoniyatiga ega. ¾ Bioaniqlagich - mahsulotning keng spektri regitasiyasi bilan ta’minlanishi va chuqur sezgirligi bilan xarakterlanadi (uchraydigan mahsulotning miqdorini 10 -8 - 10 -19 M darajagacha aniqlaydi). ¾ Namunaviy qayta hosil qiluvchi - modul yig’indisini yaratish mumkin. Bunday modullar yig’indisi kimyoviy jarayonlarni tezligini oshirishni maksimal darajaga etkazish mumkin, tirik hujayra metabolitik reaksiyalari ishtirokida, fermentsiz tizimga nisbatan ularni tezligi taqqoslanganda 10 8 - 10 10 marataba oshganligi kuzatilgan. Biosensorli tizimning umumiy chizmasi 2.20-rasmda, bioaniqlagichlarning - blok chizmasi esa 2.11-rasmda aks ettirilgan. |