Bir millətik, iki dövlət Eyni arzu, eyni niyyət
Yüklə 6,1 Mb. Pdf görüntüsü
|
AZƏRBAYCAN–TÜRKİYƏ MÜNASİBƏTLƏRİ II BEYNƏLXALQ ELMİ KONFRANSI
5 22 oktyabr 2017-ci il, bazar
münasibətləri” II Beynəlxalq elmi konfransı işini uğurla bitirdi. Amma ölkələrimiz arasındakı tarixi təməllərə söykənən əlaqələrin dünyada analoqu olmayan müttəfiqlik və qardaşlıq səviyyəsinə yüksəlməsi kimi həqiqətlərdən qaynaqlanan bu elmi məclis Azərbaycan– Türkiyə münasibətlərinə yeni bir səhifə də yazdı. Konfransın açılış mərasimində təşkilatçılardan biri olan Türkiyənin Kastamonu Universitetinin rektoru, professor Seyid Aydının çıxışının gu- rultulu alqışlarla qarşılanması təkcə bir türk qardaşımıza olan sevginin yox, həm də xalqlarımızın qardaş- lığının səmimi və ürəkdən gələn təzahürü idi. Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universitetinin rektoru, professor Cəfər Cəfərovun “qonağı- mız Seyid Aydın Azərbaycan əsilli qardaşımızdır” təqdimatı isə salonu titrədən alqışları bir az da artırdı. Bir gün sonra isə qardaş Türkiyənin gənc, amma kifayət qədər modern təhsil ocaqlarından birinin– Kastamonu Universitetinin rektoru, professor Seyid Aydınla həmsöhbət olduq. Cəfər müəllimin qəzetimiz haqqında yığcam təqdimatından sonra müsahibimiz suallarımızı məmunluqla cavablandırdı. Rek- tordan, ilk olaraq, rəhbəri olduğu ali məktəbin necə yaranması barədə danışmasını xahiş etdik. – Türkiyənin şimalında, Qara dəniz bölgəsində yerləşən, zənğin tarixi və gözəl təbiəti olan Kosto- monu vilayətində yerləşən univer- sitetimizin qurulmasından üzun bir vaxt keçməyib. 2006-cı ilin martında həyata vəsiqə aldıq. 3 fakültə, 2 kollec, 1 texniki məktəblə fəaliyyətə başladığımız ötən 11 ildə böyük uğurlarla Türkiyənin təhsil sisteminə fəal qoşulmuşuq. İndi yolumuzu 13 fakültə, 2 institut, 3 kollec və 14 peşə məktəbi ilə uğurla davam etdirməkdəyik. Fakültələr mərkəzdə yerləşən 2 universitet şəhərciyində yerləşir, 1 şəhərciyimiz isə tikilməkdədir. Burada tibb fakültəmiz yerləşəcək. İlk qəbul edilən tələbələrimiz indi Ankarada təhsil almaqdadırlar.Yaxın 2 ildə universitet xəstəxanamızı da quracaq, tələbələrimizi Kastamonuya gətirəcəyik. Baytarlıq fakültəmiz də təşkil olunmaq ərəfəsindədir. Vilayətin 13 rayonunda 14 peşə ixtisası verən texniki məktəblərimiz yerləşir. 3 kollecimiz isə mərkəzi şəhərciyimizdədir. Bədən tərbiyəsi və idman kollecinin məzunları həyata vəsiqə almışlar. Təyyarəçilik kollecimizin sınaq laboratoriyası və təyyarəmiz hazırdır, 2018-də fəaliyyətə başlayacaq. Xarici dillər kolleci yardımçı bir təhsil ocağıdır.
– Tədris 755 nəfərdən ibarət professor-müəllim heyətini əhatə edir. İdarə və təşkilati işlərdə çalışanla- rın sayı isə 400 nəfərə qədərdir. 30 min tələbəmiz var. Onlardan 2200 nəfəri xarici ölkələrdən təhsil almağa gələnlərdir. Onlardan 330 nəfəri iki institumuzda magistr və doktor, qa- lanları isə universitetimizin müxtəlif fakültələrində bakalavr təhsili alır.
– Bir az əvvəl dediyim kimi, şəhər mərkəzində iki kampusumuz var, fakültələrimiz burada yerləşir. 14 texniki təhsil verən məktəbimizdən biri Kastamonu şəhərində yerləşir, qalanları ətraf rayonlardadır. Bütün fakültələrin elmi-tədqiqat laboratori- yaları var. Bir araşdırma mərkəzimiz isə Kastamonudan kənarda da araş- dırma xidmətləri aparır. Universitetin sosial məkanlar deyilən obyektləri müəllimlərin, işçilərin xidmətindədir. Qara dəniz sahilindəki Dide rayonunda 1, mərkəzdə isə 2 otelimiz var. Bu otellər tədris bazası olmaqla yanaşı, qonaqlarımıza da xidmət göstərir, Qara dəniz sahilində yerləşən otelimiz həm də turistləri qəbul edir. Turizm fakültəsinin tələbələri bu otellərdə çalışırlar. Başqa bir korpusumuz da var ki, burada turizm fakültəsi tələbələri yemək, aşxana xidmətlərini öyrənirlər. Bunlar tədrisə əyani yardım edir. Kənardan gələn tələbələrimiz yataqxanalarda yerləşdirilir. 2700 nəfərlik müasir tipli tələbə yataqxana- mız da var ki, Türkiyə tələbə yurtlar qurumuna kirayəyə verilib. Universi- tet şəhərciyində bazar da tikmişik, bu tələbələrimizin alış-verişini asanlaş- dırır.
Çox zəngin mərkəzi kitabxa- namız var. Kitabxanada gözdən əlillər üçün səsli kitabxana sistemi yaratmışıq. Bu ölkədəki ilklərdəndir. Türkiyənin bir sıra universitetlərindən və dövlət təşkilatlarından üzvlərimiz var. Kənardan, o cümlədən qardaş Azərbaycandan da sifariş olarsa, səsli kitabxana sistemimizi təşkil edə bilərik və bunun üçün hec bir ödəniş istəmirik. Dörd idman qurğumuz var. Biri ancaq tələbələrimiz, digəri universitet heyəti üçündür, ikisi isə hər kəsə açıqdır. Stadionlarımızdan biri UEFA standartındadır. Yeni bir idman komp- leksimiz də tikilməkdədir ki, burada üzgüçülükdən tutmuş idmanın ən müxtəlif növləri ilə məşğul olmaq üçün hər cür şərait yaradılacaq. 13 rayonda yerləşən şəhərciklərimizin də bütün sosial təchizatları var. – Necə deyərlər, böyük bir təhsil “imperiyası” yaratmısınız ki... Az bir vaxtda bunlara necə nail olmu- sunuz? – Təbii ki, dövlətin əvəzsiz qayğısı sayəsində. Bizim borcumuz isə işlərimizi düzgün qurmaq, dürüst çalışmaq və etımadı doğrultmaq olub. Türkiyədə dövlətin təhsilə diqqəti o qədər böyükdür ki, məhz bunun sayəsində indi ölkəmizin hər bir vilayətində universitet var. İstan- bul, Ankara, İzmir kimi şəhərlərin isə 6-7 ali təhsil məktəbi var. Bu universitetlər ən müasir təchizat sistemi ilə dünya səviyyəli təhsil vermək imkanındadır. Sizin dediyiniz kimi, yaxşı mənada, ölkənin hər bir universiteti bir “imperiya”dır. – Türkiyənin və dünyanın təhsil sistemində yerinizi necə görürsü- nüz? – Əlbəttə, dünyanın eləcə də Türkiyənin təhsil sistemində önəmli bir üniversitet olmaq va- cib şərtlərdəndir – on bir illik fəaliyyətimizdə bunları qazana bilmi- şik. Mühəndislik sahəsində onluqda 2-ci, atom enerjisinin tədqiqatlarında 3-cü yerdə göstərilirik. Yeri gəlmişkən, Türk Atom Enerjisi Qurumu dünyada birincidir. Fizi- ka sahəsində universitetimiz ilk onluqda– 6-cı yerdədir. Meşəçilik sənayesi ixtisasının tədrisində yenə də dünya nəhəgləri ilə bir sıradayıq. Balıqçılıq və su vəsaitləri sahəsində Canaqqala 18 Mart Universiteti ilə ilk yerlərdəyik. Umumiyyətlə, 23 sahədə aparılan dəyərləndirmələrin 6-sında ilk onluqda yer almaqdayıq. Elmi çalışmalarımızı uğurla davam etdirməkdəyik. Bu sırada sim- pozium və konfranslar da önəmlidir. Türk dünyasının öyrənilməsi daha böyük önəm daşıyır. Bu, həm də universitetimizin bir türk dünya- sı universiteti olması üçün atılan addımlardandır. Bir rektor kimi, universitetimizin adının “Kastamonu Türküstan Universiteti” adlandırılma- sı arzusundayam. Universitetimizin önündə 16 türk dövlətinin bayraqları dalğalanır. Türküstan Universiteti ol- maq arzumuzun həyata vəsiqə alması üçün türk dünyası ilə əlaqələrimizi genişləndirməkdə konfrans və simpo- ziumların dəyəri çoxdur.
– Bu məsələ dünyada belədir, bizdə də elə özəl universitetlər var ki, təhsildən qazanc əldə edir. Belə mo- dern universitet yaratmaq, ora ünlü alimləri gətirmək üçün vəsait lazım- dır. Amma biz bir dövlət universite- tiyik, türk vətəndaşları heç bir vəsait ödəmədən burada təhsil alırlar. Digər ölkələrdən gələn tələbələrimizin ödədikləri təhsil haqları isə olduqca kiçik məbləğdir. Bunlar da qanuni ödənişlərdir, bizim büdcəyə elə bir təsiri də yoxdur. Hətta bu ödənişlər qanuni olduğu üçün alınır, yoxsa ona heç bir ehtiyacımız yoxdur. Hətta universitetimizdə təhsil haqlarının ödənilməsində elə rəqəmlər var ki, bunlar bir cib xərcliyi qədərdir: deyək ki, 100 lirə, sizin pulla 50 manat. Dövlətin bir ənənəsi var: yetış- miş beyinlərlə inkişaf edə bilərik. Ona görə də dövlət vətandaşına təhsil verməyi ümdə vəzifələrindən hesab edir. Bizdə “Dövlət baba” deyimi var ki, bu, dövlətin hər kəsə sahib durmaq, atalıq etmək anlamındadır. Bunun müqabilində də vətəndaşlarımızın dövlətimizə, bayrağımıza, torpağımıza bağlılığı möhkəm, sevgisi hüdudsuzdur.
– 2011-ci ildə rektor seçildim. Türkiyənin qanunlarına görə, bir şəxsə bir universitetdə “dörd, üstəgəl dörd” olmaqla iki dönəm seçkiyə qatılaraq rektor olmaq səlahiyyətləri verilir. İkinci dönəmdə də rektor seçildim. Məramımız universiteti- mizi türk dünyasına xidmət edən və seçilən beynəlxalq bir təhsil müəssisəsinə çevirməkdir.
– Dünyanın 44 ölkəsindən tələbələrimiz var. Xarici tələbə və alimlərimizin sırasında 200 nəfərə qədər azərbaycanlı da var. Azərbaycanlılar, əsasən bakalavr təhsilindədirlər, magistr və dokto- rant olanlar da var. Qarışıq döyüş sənəti olan “Mai-tai” oyunlarında təmsilçilərimiz iki azərbaycanlı tələbəmizdir: Əbülfəz Mehdisoy və Eldar Əlizadə. Onlar dəfələrlə Avropa və dünya çempionu olmuşlar. Hətta Əbülfəz üç dəfə dünya çempionu oldu. İndi təhsilini başa vurmaqdadır, universitetimizdə müəllim saxlamaq istəyindəyik.
– Əslimiz Göycə mahalının Göl kəndindəndir. Bolşevik-daşnak zülmündən qaçan babalarım Türkiyə Amasiyasına köç etmişlər. Mən də Amasiyada doğulmuşam. Bir vaxtlar Rusiyanı titrədən Şeyx Şamil hərəkatının ideya rəhbəri olmuş, Türkiyəyə gedəndən sonra sulta- nın belə yüksək dəyər verdiyi, türk dünyasının fəxr etdiyi Hacı İsma- yıl Şirvani kimi Azərbaycan əsilli nəhəng İslam xadiminin Amasiyadakı məscid-türbəsi ətrafında böyümüşəm. Babalarımın Azərbaycan sevgisinin, yürd, Vətən həsrətinin nə olduğunu uşaqlıq illərimdə duya bilmişəm. Mənə hərdən deyirlər ki, danışığım azərbaycanlıların ləhcəsinə çox bənzəyir. Təsdiq edirəm: belədir. Bu, bizim canımızda, qanımızdadır.
– İsmail Həbibin dedikləri dünənin həqiqətləri olmaqla, bu gün də bizimlədir. Kastamonu 20-ci illərdə istiqlal hərbimizin önəmli mərkəzlərindən olmuşdu. İşğal görməmiş, istiqlal hərbimizin tarixində ən çox şəhid verən vilayətlərdən biri idi. O dönəmlər biz İslam dünyasından, eləcə də Azərbaycandan böyük dəstək gördük. Kastamonu bu dəstəyin mərkəzləşdiyi bir şəhər oldu. O zaman istiqlal şairi Akif Ərsoy da burada olmuşdur. Təbii ki, Azərbaycanın ilk səfirinin də yolüstü 40 nəfərə yaxın bir heyətlə burada bir gün qonaq olmasının önəmli səbəblərindən biri bu ola bilər. Digər tərəfdən, Türkiyənin hər yerində Azərbaycana münasibətin kökündə daha böyük ideallar dayan- mışdır. Bakı səfirimiz Erkan Özoralın söylədiyi bir fikir qəlbimi riqqətə gətirdi: Qarabağ təkcə Azərbaycanın yox, həm də Türkiyənin qanayan yarasıdır. Hörmətli səfirimizin bu müqəddəs kəlamı hər bir Türkiyə vətəndaşının deyə biləcəyi ifadədir. Türkiyədə Azərbaycan deyəndə adamların necə bir duyğularla zənginləşdiyini görməmək müm- kün deyil, o qəqiqə Azərbaycan kəlməsinin önünə bir “can” sözü də artırılır. Dünyanın heç bir millətində, xalqında bu boyda sevgi və etiramı görmək mümkün deyil. Eləcə də azərbaycanlıların Türkiyə sevgisi ölçüyə gəlməyən qədər böyükdür. Dövlətlərimiz də, xalqlarımıza güvənərək, bütün münasibətlərdə bu qardaşlığın daha da inkişafında qar- şılıqlı səylərini əsirgəməməkdədirlər. – Qəzetimizin oxucularına sözü- nüz, diləyiniz? – Öncə, qonaqpərvərliyə görə minnətdarlığımı bildirərdim. Birgə keçirdiyimiz konfransın təkcə universitetlərarası yox, həm də tarixi, dili və adət-ənənələri bir olan xalqlarımızın, strateji tərəfdaş olan dövlətlərimizin də tarixində əhəmiyyətli yeri olacağına inanıram. Əminəm ki, birgə tədbirlərin keçirilməsi biz bir-birimizə daha yaxından tanıdacaq, ortaq tariximi- zin öyrənilməsində əhəmiyyətli rol oynayacaq. Türk dünyasının dəyərli lideri olmuş Heydər Əliyevin hər iki ölkədə atalar sözu kimi işlədilən “Bir millət, iki dövlət” kəlamını rəhbər tutaraq yaşamaqdayıq. Bu işdə əvəzsiz xidmətləri və ənənəsi olan “Xalq qəzeti”nə və digər media qurumlarına bir millətin iki dövlətinin maraqlarını qorumağı, qəzetinizin oxucularına isə daha xoş günlər arzulayıram. Namiq ƏHMƏDOV, “Xalq qəzeti” “Bütün türk dünyasının elm məbədi olmaq arzusundayıq” Müsahibimiz Türkiyənin Kastamonu Universitetinin rektoru, professor Seyid Aydındır Suraxanıda növbəti ağacəkmə aksiyası keçirilib
Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin rəhbərliyi altında ekoloji tarazlığın qorunması istiqamətində ciddi işlər aparılır. Bu işlərin bariz nümunələrindən biri kimi Suraxanıda ağac əkməklə ekoloji balansın bərpasına, təbii mühitin qorunmasına kömək etmək, atmosferi oksigenlə zənginləşdirmək, insanların diqqətini yaşıllıqların qorunmasına yönəltmək istiqamətində rayon icra hakimiyyətinin (RİH) təşkilatçılığı ilə silsilə ağacəkmə kampaniyalarını, iməciliklərin keçirilməsini göstərmək olar. RİH-in təşkilatçılığı ilə növbəti kütləvi ağacəkmə ak- siyası oktyabrın 21-də rayonun Əmircan qəsəbəsində, Balandin küçəsinin ətrafında keçirilib. Ağacəkmə aksiyasında RİH- in başçısı İlqar Abbasov, RİH-in başçısı aparatının əməkdaşları, qəsəbə inzibati ərazi dairəsi üzrə nümayəndəliklərin, bələdiyyələrin, sənaye müəssisələrinin, rayon Mənzil- Kommunal Təsərrüfatı Birliyinin işçiləri və sakinlər iştirak ediblər. Ağacəkmə aksiyalarının keçirilməsində məqsəd yaşıllıq zolaqlarının genişləndirilməsi, rayonun ekoloji tarazlığının bərpa olunması, insanlar arasında təbiətə qayğı hissinin təbliğ edilməsidir. Dünən 200 nəfərin iştirak etdiyi iməcilikdə də yolun kənarlarında müva- fiq təmizləmə işləri aparılıb, abadlıq işləri görülüb, mövcud yaşıllığa qulluq edilib və əraziyə 200-dən artıq ağac əkilib. Davamlı şəkildə həyata keçirilən ağacəkmə aksiyaları nəticəsində Suraxanı rayonu- nun ərazisi getdikcə abadlaşır, yaşıllıqlarla zənginləşir, ekoloji mühit sağlamlaşır, habelə torpaq qatı münbitləşir. Hazırda Suraxanı rayo- nunda yaşayış massivlərinin abadlaşdırılması, həyət və məhəllələrin ümumi istifadə üçün yararlı vəziyyətə salınması istiqamətində tədbirlər davam etdirilir, iməciliklər keçirilir, qanunsuz konstruksiyalar yığış- dırılır, zəbt olunan sahələrdən zibillər daşınır, antisanitar vəziyyət aradan qaldırılır. Mövsümün sonuna qədər rayonda ağacəkmə aksiyalarının davamlı keçirilməsi nəzərdə tutulub. V. BAYRAMOV, “Xalq qəzeti”
“Qarabağın paleolit düşərgələri” adlı əsəri Azıx, Tağlar və Şuşa paleolit düşərgələrində aparılmış kompleks arxeoloji tədqiqatlar zamanı tapılmış arxeoloji, paleontoloji və paleoantropoloji qalıqların elmin son nailiyyətləri əsasında tədqiqinə həsr olunub. Tədqiqatlar zamanı Qarabağ ərazisində qeydə alınmış Quruçay, Qədim aşel, Orta aşel, Son aşel, Mustye və Üst paleolit mədəniyyətlərinin xarakterik xüsusiyyətləri, ulu sakinlərin əmək alətləri hazırlamaları, ovçuluq, yığıcılıq, ibtidai tikililərin yaranması, odun kəşfi, neandertal tipli insanların inkişaf edərək homo sapiens (müasir insan) tipli insanlara çevrilməsi kimi məsələlər kitabda geniş şərh olunub. Əsər 2016-cı ilin aprel ayında Qara- bağ torpaqlarını azad edərkən şəhid olmuş qəhrəman Azərbaycan əsgərlərinin əziz xatirəsinə həsr olunmuşdur. Əsərin I fəsli “Paleolit dövrü abidələrinin öyrənilmə tarixi” adlanır. Burada müəllif 1953-cü ildən başlamış 2010-cu illərə qədər Azərbaycan Res- publikası ərazisində aparılmış arxeoloji axtarış işləri zamanı qeydə alınmış paleolit düşərgələri haqqında geniş məlumat verilib. Məlum olduğu kimi, Azərbaycan ərazisində daş dövrü düşərgələrini müəyyən etmək məqsədilə ilk dəfə 1956-cı ildə AMEA-nın Tarix muzeyində Məmmədəli Hüseynovun rəhbərliyi altında paleolit arxeoloji ekspe- disiyası təşkil olunmuşdur. 1960-cı ilin tədqiqatları zamanı Məmmədəli Hüseyno- vun rəhbərliyi altında Qarabağ ərazisində Quruçay və Köndələnçay sahillərində Azıx və Tağlar paleolit düşərgələri qeydə alınmışdır. 2001-ci ildən başlayaraq, Azıx paleolit düşərgəsində tədqiqatlar beynəlxalq xarak- ter almışdır. Azərbaycan, Rusiya, Fransa, İtaliya, İspaniya və Gürcüstan alimləri beynəlxalq İNTAS-2000 adlı proqram ha- zırlamış və 2001-2005-ci illərdə onun elmi tədqiqi ilə məşğul olmuşlar. Beləliklə, 1953-2007-ci illərdə Azərbaycan ərazisində paleolit dövrü üzrə aparılan arxeoloji tədqiqat işləri nəticəsində həmin düşərgələrdən əldə olunmuş maddi mədəniyyət nümunələri əsasında Azərbaycan ərazisində ibtidai insanların yaşaması, bu ərazinin ən qədim sivilizasi- ya mərkəzlərindən biri olması kompleks tədqiqatlarla sübuta yetirilmişdir. Əsərin II fəslində göstərildiyi kimi, ibtidai insanların həyatında təbii -coğrafi şəraitin çox mühüm əhəmiyyəti olmuşdur. Alimlər müəyyən etmişlər ki, ibtidai insan- ların və ibtidai icma cəmiyyətinin forma- laşması və ayrı-ayrı inkişaf mərhələləri təbii coğrafi şəraitin dəyişməsi ilə yanaşı və qarşılıqlı əlaqədə getmişdir. Başqa sözlə, təbii coğrafi şərait harada əlverişli olmuş- sa, ibtidai insanlar da həmin ərazilərdə məskunlaşmağa başlamışlar. Əsərin III fəsli paleolit düşərgələrinin stratiqrafiyasına, IV fəsli isə ovçuluq, yığı- cılıq və heyvanat aləminə həsr olunmuşdur. Xatırladaq ki, Azıx paleolit düşərgəsində arxeoloji qazıntılar zamanı yalnız III, V və VI mədəni təbəqələrdən 500 mindən artıq ovlanmış heyvan sümükləri aşkar olunmuş- dur.
Xatırladaq ki, düşərgənin fauna qalıqlarının əksəriyyəti olduqca çapılıb doğranmış vəziyyətdə olduğundan onların əksəriyyətinin hansı heyvan növünə aid olmasını təyin etmək mümkün olmamışdır. Əsərin V fəsli Quruçay arxeolo- ji mədəniyyəti və onun texniki-tipoloji xüsusiyyətlərinə həsr olunmuşdur. Məlum olduğu kimi, Quruçay vadisi ibtidai insanla- rın məskunlaşmaları üçün zəruri olan bütün təbii nemətlərə malikdir. İbtidai insanlar bu vadidə məskunlaşaraq çay daşlarından əmək alətləri hazırlamış, özlərinin iqtisadi tələbatlarını ödəmək üçün ovçuluq və yığı- cılıqla məşğul olmuşlar. Azıx mağara düşərgəsinin VII-X təbəqələrindən tapılmış daş məmulatlarının texniki-tipoloji xüsusiyyətləri, kobud çapma alətlərinin hazırlanma cəhətləri və dünyanın heç bir paleolit abidələrindən belə alətlər qeydə alınmadığı üçün düşərgənin ən aşağı təbəqələrindən tapılmış maddi mədəniyyət qalıqlarına Quruçay arxeoloji mədəniyyəti adı verilmişdir. Avropa alimləri ilə birlikdə aparılmış elmi tədqiqatlar nəticəsində Qu- ruçay arxeoloji mədəniyyətinin ilkin olaraq güman edildiyindən daha qədim 2-2,5 mil- yon il bundan əvvələ aid olduğu müəyyən edilib. Beləliklə də, Azərbaycan ərazisində ibtidai icma quruluşunun ilkin mərhələsinin Quruçay arxeoloji mədəniyyəti dövründən başlaması arxeoloji mənbələr əsasında sübuta yetirilmişdir. Onu da xatırla- daq ki, Qafqaz və Yaxın Şərqin paleolit düşərgələrində aparılan arxeoloji qazıntılar zamanı hələlik Quruçay mədəniyyətini təkrar edən əmək alətləri qeydə alınmamış- dır.
Əsərdə Azıxın V mədəni təbəqəsindən tapılmış azıxantrop barədə də əhatəli məlumata rast gəlmək mümkündür. Bəhs olunan əsərin VI fəsli paleolit dövrü insanların mənəvi aləminə, VII fəsli isə Azıx paleolit düşərgəsinin dünya arxeo- logiyasında yerinə həsr olunub. “Qarabağın paleolit düşərgələri” kitabının VIII fəsli “Qarabağ arxeoloji və tarixi mənbələrdə” adlanır. Burada Qara- bağın 2,5 milyon il bundan əvvəl başlamış tarixinin XX əsrin sonlarına qədər olan əsas mərhələləri şərh olunmuşdur. Müəllif əsərin nəticə hissəsində haqlı olaraq qeyd edir ki, son 50 ildə Azərbaycan alimlərinin Qarabağ ərazisində apardıqları arxeoloji, etnoqrafik, epiqrafik, paleocoğrafi, paleontoloji və pale- oantropoloji tədqiqatlar ən qədim zaman- lardan – yəni Quruçay mədəniyyətindən başlayaraq ulu əcdadlarımızın bu torpaq- larda yaşadığını, zəngin maddi və mənəvi mədəniyyət yaratdığını elmi əsaslarla sübuta yetirmiş və tarixi saxtalaşdırmağa cəhd edən erməni alimlərinin iddialarının tamamilə əsassız olduğunu göstərə bilmiş- dir.
Qafar CƏBİYEV, AMEA Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutunun baş elmi işçisi, tarix elmləri doktoru
“Qarabağın paleolit düşərgələri” Azərbaycan meyvə-tərəvəz ixracını 64 faiz artırıb
artıb. "APA-Economics" Dövlət Gömrük Komitəsinin açıqladığı statistikaya istinadən xəbər verir ki, 2017-ci ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində ölkədən statistik dəyəri 306 milyon 509,96 min dollar olan 314 min 316,56 ton meyvə- tərəvəz ixrac edilib. Bu, ötən ilin analoji dövrü ilə müqayisədə 132 min 879,77 ton və ya 63,75 faiz çoxdur. Məbləğ baxımından isə illik artım 89 milyon 881,5 min dollar və ya 41,49 faiz olub. Qeyd edək ki, 2016-cı ilin yanvar-sentyabr ayları ərzində Azərbaycandan xaricə 216 mil- yon 628,46 dollar dəyərində 208 min 436,79 ton meyvə-tərəvəz ixrac edilib.
Bir ananın iki oğlu, Bir amalın iki qolu. O da ulu, bu da ulu Azərbaycan-Türkiyə. Dinimiz bir, dilimiz bir, Ayımız bir, ilimiz bir, Eşqimiz bir, yolumuz bir Azərbaycan-Türkiyə. Bir millətik, iki dövlət Eyni arzu, eyni niyyət. Hər ikisi cümhuriyyət Azərbaycan-Türkiyə. Birdir bizim hər halımız, Sevincimiz-məlalımız. Bayraqlarda hilalımız Azərbaycan-Türkiyə. Ana yurdda yuva qurdum, Ata yurda könül verdim. Ana yurdum, ata yurdum Azərbaycan-Türkiyə. Bəxtiyar Vahabzadə
KASTAMONU-2018 Document Outline
Yüklə 6,1 Mb. Dostları ilə paylaş:
|