Biz dünyanın bioloji müxtəlifliyinə real, ölçülə bilən
Yüklə 1,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Dolgin siyənəyi - Brazhnikov’s Shad
- B r a z h n i k o v s
- Ağbaş siyənək - White-headed Shad
BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları /
BIODIVERSITY: A m a z in g C a sp ia n F i s h e s Dəniz siyənəklərinin ovu, eyni zamanda nərəkimilərin körpələrinin ovlanması ilə əlaqədar məhduddur. Həzırda irigöz şişqarın atma torlar vasitəsilə Şimali X əzərin qərb sahillərində ovlanır. Son illərdə onun ovu ildə 50 ton təşkil edir. 14 to 16°C and continues throughout the month. Eggs are semipelagic o r, in other words, tend to keep near th e seabed. The young may be encoun tered in any layers with preference to the bottom ones. Modern harvesting of sea shad is restricted because of young stur geons finding themselves in th e catches. The fishing is primarily w ith beach seines along the western shore of the Middle Caspian. In recent years, the catches have been avera ging 50 tons. Dolgin siyənəyi - Brazhnikov’s Shad Alosa brashnikovi brashnikovi Dolgin siyənəyi digər siyənək- lərlə müqayisədə iri olub uzunluğu 45-47 sm-ə çatır. Kürü verən balıqların əksəriyyətinin uzunluğu 25-33 sm, kütləsi isə 243-584 q olur. Dolgin siyənəyi Xəzər dənizinin şirinsulu hissələrindən başqa dəni zin hər yerində yayılmışdır. İsti keçən qış fəsillərində Orta və Cənubi Xəzərdə, soyuq keçən qış dövründə isə əsasən Cənubi Xəzər də yaşayır. Cənubi Xəzərdə qışlayan dolgin siyənəkləri yazda martın axırı, aprelin əvvəlində suda temperatur 6-8°C çatdıqda Orta Xəzərin qərb sahili ilə çoxalmaq üçün Şimali Xəzərə kütləvi miqrasiya edir. This is a large shad up to 45-47 cm long, although most of its popu lation is made up of individuals 25 to 33 cm long. The weight of such shad varies from 243 to 584 g. Brazh nikov's shad occurs in all parts of the sea, except for fresh water zones. In warm winters, the species stays in the Middle and South Caspian, and in cold ones, mainly in the South Caspian.
With the onset of spring, Brazhni kov's shad start migrating north from the wintering areas. The migration route passes along the western coast of the Middle Caspian. Mass migration along the western coast is timed to when the water
Dolgin siyənəyinin erkəyi 2 temperature is 6°C to 8°C in late yaşında cinsi yetişkənliyə çatır, March-early April, ancaq tam inkişaf erkəklərdə 3 yaşında, dişilərdə isə 3-4 yaşında
shad starts maturing at olur. Dolgin siyənəyinin kürü verməsi balığın inkişafı və yaşının artması ilə əlaqədar 67 mindən 360 min ədədə qədər olur. O, kürüsünü dənizin 1-3 m dərinliyində, suda temperatur 14-16°C, duzluluq isə 4,8-10,7%o olduqda tökür. Kürü tökdükdən sonra siyə- nəklər Orta Xəzərin qərb sahilləri boyu əks istiqamətdə miqrasiya edir. Bu dövrdə siyənəklər 9-25 m dərinliyə və 15-20°C temperaturu olan sulara üstünlük verir. Yetgin dolgin siyənəkləri kilkələrlə qida lanır. Müasir şəraitdə dolgin siyə- nəklərini atma torlar vasitəsilə Orta Xəzərin qərb sahillərində (Xudat, Yalama və Dağıstan) ovlayırlar. the age o f two years (males), but mass maturation occurs in the third year for males and in the third to fourth year for females. The fertility of the species increases with growth and age, varying from 67 to 360 thousand eggs. Spawning begins at a water temperature of 14 to 16°C at depths of 1 to 3 m and a salinity of 4.8 to 10.7%o. The major spawning grounds are near the mouths of rivers in the northern part of the sea (the eastern shallows). After spawning, shad return south predominantly along the western coast of the Middle Caspian. During this period, they tend to stay in waters with a temperature of 15 to 20°C at depths of 9 to 25 m. Adult shad feed on kilkas. 97 BİOLOJİ MÜXTƏLİFLİK: Xəzərin əsrarəngiz balıqları /
BIODIVERSITY: A m a zin g C a s p ia n F is h e s Son vaxtlarda hər il 80-100 ton dolgin siyənəyi ovlanır. Xəzərdə siyənəklərin ovu ənə nəvi üsulla aparıldıqda, çoxlu sayda nərə körpələri və karplar tutul duğuna görə, qadağan olunub. Bununla əlaqədar dənizdə siyənək lərin selektiv ov üsullarının tapıl ması istiqamətində tədqiqat işləri aparılır. At present, Brazhnikov's shad is caught with beach seines along the western coast of the Middle Caspian (near K hudat, Yalama and in Dagestan). The total catch over the past few years has varied from 80 to 100 tons. Catching Brazhnikov's shad in the open sea is banned because by using traditional methods and implements fishermen catch a lot of im m ature valuable species (sturgeons, carps). Consequently, research is currently under way to devise some selective fishing methods minimizing catches o f young sturgeons and carps.
Ağbaş siyənək əsas etibarilə Xəzər dənizinin cənubi - şərqində yaşayır. Balığa bu adın verilməsi onun başının ağ-süd rəngində olması ilə əlaqədardır. Başqa siyənək- lərdən bəzi morfoloji əlamətlərinə görə də fərqlənir. Uzunluğu 25-29 sm, kütləsi orta hesabla 300 q olur. Lakin ovda bəzən ağırlığı 700 q olan balıqlara da təsadüf olunur. Cinsi yetişkənliyə erkək balıqlar 2-3, dişilər isə 3-4 yaşında çatır. Hər bir dişi balığın verdiyi kürülərin sayı 199,3 min ədədə qədər olur. Cənubi X əzərin şərq sah il lərində - Türkmən körfəzi ilə The established home territory of th e white-headed shad is the southeas tern part of the Caspian Sea. T h e nam e o f the species has b een prompted by a characteristic milk white coloration of the head an d weak pigmentation of the body. It also differs from other subspecies by a number of morphological traits. Its average size ranges from 25 to 29 cm at a weight of 300 g. However, larger individuals have also been reported in catches (up to 700 g.). Most of the males reach maturity at the age o f two or three years, while females become mature at the age of three to four years. The average fertility o f this shad is 199.3 thousand eggs.
/
BIODIVERSITY: A m a z in g C a s p ia n F ish es Krasnovodsk (Türkmənbaşı) kör fəzləri arasındakı geniş ərazidə kürü tökürlər. Aprel ayından başlayaraq iyunun axırınadək bu ərazilərdə cinsi vəziləri yetkinlik mərhələsin də olan balıqlara təsadüf olunur. Ağbaş siyənəklər yırtıcı həyat tərzi keçirir. Onlar kilkə, xul balıq, aterina və yengədə qidalanırlar. Ağbaş siyənək areal daxilində geniş ərazidə yerini dəyişərək Cənubi Xəzərdən kənara miqrasiya etmir, yalnız tək-tək fərdlər qidalan maq üçün Orta Xəzərə - Qarabo- ğazqol ərazisinə miqrasiya edərək Manqışlaq yarımadası sahilləri- nədək çatırlar. Bu balıqlar əsasən Xəzərin yem və oksigenlə zəngin olan sahələ rində toplanır. Selektiv ov aləti olmadığından ağbaş siyənəyin ovu məhduddur. Hazırda ağbaş siyənəyin illik ovu 0,45 min tonadək olur. Başqa siyənəklər kimi onun da ovunu artırmaq mümkündür. Lakin yuxarıda göstərilən səbəb üzündən (qurma torlara nərə balıqlarının körpələri düşdüyündən) ağbaş siyənəyin ovunu artırmaq xeyli çətinlik törədir. The spawning areas of the white- headed shad are in the sea between the Turkmen and Krasnovodsk Bays. Mature adults are encoun tered in these areas between April and late June. The white-headed shad is characte rized predominantly by it predatory feeding habits. Its prey includes gobies, kilkas, atherines and crabs. The white-headed shad that are permanent denizens of the southeas tern Caspian Sea usually do not embark on long-distance migrations and do not leave the confines of the South Caspian. Only some of them migrate to the Middle Caspian and fatten near the strait leading into the Kara-Bogaz-Gol Gulf, and a few individuals even reach the Mangy shlak Peninsula. Unlike other shad, the white-headed subspecies prefers zones with intensive water aeration and abun dance of food. The lack of selective fishing gear has imposed restrictions on white- headed shad fishing. At present, catches do not exceed 0.45 thousand tons.
Catches can be increased only if fishing implements are devised preventing sturgeons from being caught.
99 Yüklə 1,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|