Bmt haqida umumiy ma’lumot O’zbekiston Respublikasining bmtga a’zo bo’lishi

Tinchlikni saqlab qolish

Xavfsizlik Kengashi oʻzining tinchlikni saqlash va xalqaro xavfsizlik borasidagi saʼy-harakatlari doirasida Birlashgan Millatlar Tashkilotining tinchlikni saqlash bhyicha operatsiyalarining vakolat va mandat doiralarini tasdiqlab beradi. Muzokaralar davrasida uzoq muddatga moʻljallangan qarorlar ustida izlanishlar olib borilayotgan paytda, bunday operatsiyalarning koʻpchiligida oʻt ochishni toʻxtatish rejimini kuzatayotgan yoki oraliq zona tashkil etgan harbiy xizmatchilar ishtiroki koʻzda tutiladi. Boshqa operatsiyalarda saylovlarni tashkil etishga yordamlashadigan yoki inson huquqlari himoya etilishini nazorat qiladigan fuqaro politsiyachilar va fuqaro mutaxassislar ishtirok etishlari mumkin. Sobiq Yugoslaviya Respublikasining Makedoniyasida amalga oshirilgan shunga oʻxshash baʼzi operatsiyalar ehtiyot chorasi sifatida talqin etildi va u harbiy harakatlarni kengayib ketishining oldini oldi. Koʻpgina hollarda operatsiyalar tinch muzokaralarga amal qilinishini nazorat etishga yoʻnaltiriladi va hududiy tashkilotning tinchlik oʻrnatuvchi kuchlari bilan hamkorlikda amalga oshiriladi.

Tinchlik oʻrnatish operatsiyalari bir necha-yilga qadar davom etishi mumkin. Masalan, Birlashgan Millatlar Tashkilotining Hindiston va Pokistonning Jammu va Kashmir shtatlari oʻrtasidagi oʻt ochish toʻxtatilishi lozim boʻlgan liniya boʻylab faoliyat koʻrsatayotgan operatsiyasi 1949-yildan buyon davom etadi, Kiprda Birlashgan Millatlar Tashkilotining tinchlikni barqaror etuvchilari 1964-yildan beri posbonlik qilmoqdalar. Boshqa bir tomondan, 1994-yil Liviya va Chad oʻrtasidagi Aozu mintaqasida operatsiya oʻtkazish uchun bir oydan ortiqroq muddat zarur boʻldi.

1948-yili Birlashgan Millatlar Tashkilotining tinchlik oʻrnatuvchi eng birinchi missiyasi shakllangan soniyalardanoq Tashkilot ixtiyoriga 118 mamlakat ixtiyoriy ravishda 750 000 nafar harbiy xizmatchi va fuqaro politsiyachilari ajratdilar. Ular minglab fuqaro mutaxassislar bilan birgalikda tinchlik oʻrnatish borasida amalga oshirilgan 53 operatsiyada ishtirok etdilar.