Bmt-nin 822 və 853 saylı qətnamələrindən əvvəl işğal olunmuş Azərbaycan ərazisi
-ci ilin avqust-sentyabr aylaruıda SSRÜ
Yüklə 104 Kb. Pdf görüntüsü
|
1988-ci ilin avqust-sentyabr aylaruıda SSRÜ komsomolu nümayəndə heyetinin .tərkibində Ermənistana getdim. Ermənistanda zəlzələ olan günü biz yenicə yola çıxmışdıq. Dedilər ki, Türkiyə ilə sərhəddə olan Amasyä rayonunda xeyli azərbaycanlı qalıbdır. Gedirdik onları Azərbaycana göndərek, B u, da M oskvanm tapşırığı idi. SSRÜ komsomolunun nümayəndələri m ənə dedilər ki, köçürülmə şəxsən Qorboçovun tapşırığıdır. Ermənistanda tək-tək qalan soydaşlarımızla görüşdük. Həqiqətən onlarm vəziyyəti ağırlaşmışdı. Yaşamağa imkan yöx idi. Eİiz vəziyyəti ətrafiı öyrənmək üçün Ermənistanm dükan-bazarlarmda da olduq. Azərbaycanlılarm üzünə bax- maq belə İstəmirdilər. Azərbaycanlılara mənəvi təzyiqlər göstərirdilər. Ermənilər insan hüquqlarma zidd hər qeyri- insani vəhşiliklər törədirdilər. Am asya rayonunun kəndlərində tək-tək qocalar qalmışdılar. Hətta bir kəndde 70-75 yaşlarmda olan ağıl bir kişini biz kənddəp çıxara bilmədik. M en onu nə qədər dilə tutdumsa, ö , yola gelrrçədi. Dedi ki, m en heç hara gedən deyiləm. Azərbayçanda mənim kimim var ki, onun yanına gedim. Aradan uzun illər keçməsinə baxmayaraq, o qocänın dediyi sözler hələ də qulaqlarımdan getmir. Amasyanın bu kəndində qalan azeri türkü idi. Bu məğrur türk oğlu öz torpağmı, yurdunu tərk etmedi. Biz kəmdden çıxanda dönüb arxaya baxırdım. O qoca elindeki ağaca söykənib o biri eli ilə bize el edirdi. Görüşüb ayrılanda hiss elədim ki, onun gözleri yaşarıbdır... AZƏRBAYCAN SSR ALİ SOVETİNİN RƏYASƏT HEYƏTİNDƏ Azərbaycan SSR Ali Sovetinijı R əyasət H eyəti millətlərara- sı münasibətlərin daha da kəskinləşm əsinin qarşısını almaq və Dağlıq Qarabağda vəziyyəti sabitləşdirmək; sosialist qanunçulu- ğuna əm əl etmək v ə vətəndaşlarin konstitusiya hüquqlannı qoru- maq üçün S S R İ A li Soveti R əyasət Heyətinin hazırladığı əm əli tədbirləri müzakirə edərək SSRİ’ Konstitusiyasının 119-cu mad- dəsinin 14-cü bəndinə müvafiq surətdə SSRİ! A li Söveti R əyasət H eyətinin nəzərdə tutduğu kimi Dağlıq Qarabağm Azərbaycan SSR tərkibində muxtar vilayət statusunu saxlamaqla D ağlıq Qa- rabağ Muxtar V ilayətində m üvəqqəti olaraq xüsusi idarə forma- sı tətbiq edilm əsini v ə Azərbaycan SSR-in DQ M V xalq deputat- lan Sovetinin səlahiyyətinin dayandınlmasım b əyən m əyi v ə bu- na tərəfdar olm ağı qərara almışdır. DAĞLIQ QARABAĞ MUXTAR VİLAYƏTİNDƏ VƏZİYYƏT HAQQINDA AZƏRBAYCAN SSR A Lİ SOVETİNİN QƏRARI Azərbaycän SSR Ali Soveti Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətin- də vəziyyət haqqmda məruzəni müzakirə edərək respublikanin bu regionundakı vəziyyətdən çox narahat olduğunu bildirdi. İİ yarımdır ki, tətillər, icazəsiz mitinqlər v ə nümayişlər, DQMV-ni Azərbaycandan qopanb ayırmaq m əqsədinə yonəldilmiş başqa tədbirlər ara vermir. Ihsan tələfatı vardır, qaçqınlann sayı ar- tır. Xalqlar arasmda dostluq, beynəlmiləlçilik kimi əsas dəyərlər alt- üst olur, qanunçuluq, sosial adalət, insan hüquqlan pozulur. Bütün bunlar gözlənilm əyən nəticələr. verə bilər. DQM V-də millətlərarast münaqişə Azərbaycan v ə erməni xalqlan arasmda münasibətləri xeyli pisləşdirilmişdir. Sovet dövlə- ti üçün qeyri-adi olan qaçqmlar problemi millətlərarası müriaqişənin ən ağır nəticələrindən biridir. 165 min azərbaycanlı Ermənistan SSR-dən daimi yaşayış yerlərini tərk etm əyə məcbur olmuşdur, böhran hallan Azərbaycan SSR-dən erməni köçkünləri axmma sə- bəb olmuşdur. Azərbaycan SSR AIi SOveti qeyd edir ki, 1923-cü ildə Azər- baycan SSR-də regionun bütün əhalisinin razılığı ilə Dağlıq Qara- bağ Muxtar Vilayəti yaradılması Sovet Azərbaycanı xalqımn xeyir- xahlıq aktı olmuşdur ki, bundan da m əqsəd azərbaycanlıların v ə er- mənilərin, iki qonşu respublikanın x.alqlannın əməkdaşhğını və dostluğunu təmin etmək idi. Varlığının ötən illəri ərzində Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayəti Azərbaycan SSR-in iqtisadi potensialından geniş istifadə edərək, di- gər regionlarla tarixən yaranmış iqtisadi və mədəni əlaqələri inki- şaf etdirərək öz inkişafmda böyük m üvəffəqiyyətlər qazanmışdır. Bununla birlikdə ölkədə, ə w ə llə r milli siyasətin təhrif edilmə- si milli muxtariyyətlərin, o cümlədən DQMV-nin vəziyyətinə pis təsir göstərmişdir. Bundan vilayətin, ümumən respublikanın həm er- məni, həm də azərbaycanlı əhalisi əziyyət çikirdi. Yenidənqurma, sovet cəmiyyətinin inqilabi tərzdə yeniləşdiril- m əsi üçün Komunist Partiyasının təşəbbüsü ilə həyata keçirilən xətt yığllıb qalmış problemlərin həllindən ötrü əlverişli imkanlar yarat- mışdır. Lakin DQM V-də vəziyyətin normallaşdırılması sahəsində Sov. İKP MK-nın, sədri SSR AIi Sovetinin Rəyasət Heyətinin v ə Sovet hökumətinin göstərdiyi səylər, Azərbaycın SSR rəhbərliyinin v ə ictimaiyyətinin göstərdiyi tədbirlər daim yenidənqurmaya zidd, m illətçi, ekstremist qüw ələrin açıq müqavimətinə rast gəlir. Vilayətdə xüsusi idarə formasınm tətbiq edilməsi vəziyyəti yax- şılaşdırmamış, gərginliyi daha da artımıış, millətlərärası əks cəbhə- ləşməni dərinləşdirmiş və kəskiriləşdirmişdir. A zərbaycan SSR Ali Soveti qərara ahr: Azərbaycan SSR-in Dağlıq Qarabağ Muxtar Vilayətində xüsusi idarə komitəsi ləğv olunsun v ə bu m əsələ üzrə müvafiq qərar qə- bul edilm əsi barədə SSRİİAli Sovetinin RəyasƏt H eyəti qarşısmda vəsatət qaldırılsm. E.QAFAROVA Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətinin sədri R.QAZIYEVA Azərbaycan SSR Ali Soveti Rəyasət Heyətimn katibi Bakı şəhari, 15 sentyabr 1989-cu il Qarabağdan didərgin düşmüş qaçqınlar. Yüklə 104 Kb. Dostları ilə paylaş:
|