X o c a lı fa c iə s in in q u rb a n la rı.
Ağdam.
1992-ci il. Dağıdılmış ticarət mərkəzi.
Füzuli. 1992-ci il.
Dağıdılmış kəndlər.
28.01.1994 Füzuli.
Uğurlu döyüşdən sonra.
Şəkildə:
Azərbaycan Bayrağı ordenli qəhrəman Şahid Həbibullayev.
07.01.1994. “Bəytəpə”.
Uğurlu döyüşdən sonra. VI alayın qəhrəman
döyüşçüləri. Şəkildə:
(soldan ayaq üstə duranlardan birinci) Azərbaycan
Bayrağı ordenli qəhrəman Şahid Həbibullayev.
başçılıq etdıyi Nazirlər Sovetinin bu m əsələyə münasibəti-
ni natiq «etinasıziıq» adlandırırdı.
H əsən o v deyirdi;
«M ən in d iy ə d ə k bilm irəm ki, D Q M V -d ə
üs'.Lsi. id a r ə ttm ə fo rm a sın ın tə tb iq olunm ası və m ərk ə zə ta b e
oian K o m n ə n ir y a ra d ılm a sın ın təşəb b ü sk a rı k o n k re t o la ra q
k ım d ir ? K o m itsm n lərk ibin ə m ö vq e ləri a ç ıq -a ş k a r v ə g iz lə d il-
nıədən D Q M V -n i A zə rb a y ca n m tərkibin dən ç ıx a rm a q olan
ad a m la rı kxm tə k lif e d ib ? Bu kimin v a r ia n tıd ır ki, D Q M V A zər-
haycanın tərkibin dən çıx a rılsın
,
am m a ko m p ro m is x a tirin ə Er-
m ən istana yox, m ərkəzə, y a x u d istən ilən b a ş q a r e sp u b lik a v a
verilsin ? Bıı gü liin c kom prom is dünya ic tim a iy y ə tin d ə b e lə b ir
fik ir y a r a d ıb ki, g ııy a bii sa d ə lö v h A zə rb a y ca n x a lq ı p r in s ip c ə
1990-eı ii 20 yanvar.
Rus ordusu torəfindon
Bakıda q ətlə
ystirilm iş günahsız
insanlar
28.01.1994 Füzuli. Uğurlu döyüşdən sonra.
Şəkildə: Azərbaycan Bayrağı ordenli qəhrəman Şahid Həbibullayev.
07.01.1994. “Bəytəpə”. Uğurlu döyüşdən sonra. VI alayın qəhrəman
döyüşçüləri. Şəkildə: fsoldan ayaq üstə duranlardan birinci) Azərbaycan
Bayrağı ordenli qəhrəman Şahid Həbibullayev.
başçılıq etdiyi N azirlər Sovetinin bu m əsələyə münasibəti-
ni natiq «etinasızlıq» adlandırırdı.
H əsənov deyirdi: «Mən indiyədək bilmirəm /ä, DQMV-də
xüsusi idarəetmə formasının tətbiq olunması və mərkəzə tabe
olan Komitənin yaradılmasının təşəbbüskarı konkret olaraq
kimdir? Komitənin tərkibinə mövqeləri açıq-aşkar və gizlədil-
mədən DQMV-ni Azərbaycanın tərkibindən çıxarmaq olan
adamları /äm təklif edib? Bu /ämin variantıdır ki, DQM V Azər-
baycanın tərkibindən çıxarılsın, amma kompromis xatirinə Er-
mənistana yox, mərkəzə, yaxud istənilən başqa respublikaya
verilsin? Bu gülünc kompromis dünya ictimaiyyətində belə bir
ji/är yaradıb Tä, guya bü sadəlövh Azərbaycan xa/qı prinsipcə
DQMV-ni verməyirı əleyhinə deyil, amma bir şərtlə: təki Ermə-
nistana verilməsin, başqa kimə olsa olar».
Arkadi Volski Komitəsi Ermənistanla Azərbaycan ara-
smdakı qarşılıqlı münasibəti kiçicik bir nifaq halmdan tam
qırılmağa gətirib çıxardı, DQMV-də azərbaycanlılarm hü-
quqlarmm bir qədər məhdudlaşdırılmış olduğu vəzıyyət
onlarm tam diskriminasiyasma keçdi.
Bakıda keçirilən m itinqlərdə isə DQMV-də xüsusi ida-
rəetmə forması <da müzakirə olunmadan» tətbiq edilib, deyirdilər.
«XaIq Erm ənistanm bizim V ətənim izə etdiyi görünm əm iş
ərazi iddialarına etiraz əlam əti olaraq tətil edir və m əsələn i əda-
lətli həll etm ək əvəzinə bizə giiclə təlqin edirlər ki, bu, Erm ənis-
tanm iqtisadi blokadasıdır. Soruşun bizim adam lardan - tətil et-
m ək lə hansı m əqsəd güdürlər? Bir onlara baxm , kim dir bu
adam lar? Ə ksər halda onlar adam başma ailəsinin gəliri kasıbçı-
lıq həddindən aşağı olan adam lardı. Bizim işə başlam aq haqqın-
da çağırışlarım ıza cavab verirlər ki, namusu və ləyaqəti itirib
doğm a torpağı əldən verm əkdənsə, onlar özlərini və balalarını
acından öldürm əyi üstün tuturlar». -
FACİƏLƏR, BƏLALAR, TALANLAR, BASQINLAR...
Əsas kəlmə olan «suverenlik» sözü ise Azərbaycan par-
tiya fəallarımn yığmcağmda deyilmədi, o, rəhbər xadimlə-
rin boğazmda ilişib qaldı. Qərara almdı ki, qoy Moskva res-
publikaya nəhayət ixtiyar versin ki, onun sakinlərinin yarat-
dığı milli gəlirdən özü tam ıstifadə etsin, neftinin və pam-
bığınm ixtiyarı özündə olsun, xalq arasında « saqqallılar»
adlandırılan ve davam edən gərginliyin başlıca səbəbkan
ölan, DQMV-də qanunsuz yaşayan boyevikləri oradan de-
portasiya etsin. MK katibinin biri m əhz «davam edən gər-
ginlik» söz birleşməsini işlətdi, halbuki, onu bir sözlə -
«müharibə» sözü ilə əvəz e.tmək daha düzgün və daha də-
qiq olardı. Faciələr və bəlalar - talanlar, basqmlar, ölümlər,
güllə səsləri, mərmi partlayışları, insanın ürəyini üzür.
LAÇIN-ŞUŞA YOLUNDA FACİƏ
Düz bir il sonra, elə həmin gün 1991-ci il yanvarm
8-də Laçın-Şuşa yolunda
«Molodyoj Azerbaydjana» qəze-
tinin müxbiri Salatm Əsgərova
və onunla birlikdə üç
hərbçi - batalyon komandiri podpolkovnik O.Larionov, La-
çın hərbi komendantlığmm qərərgah rəisi mayor İİlvanov
və serjant I.Q oyek həlak oldular. Əslən Tayşetdən olan
Oleq Larionov Sibirdəndi, beş ildən çox idi ki, batalyona
komandirlik edirdi. 1990-cı ilin yazında batalyon erməni
boyeviklərinin Qazax rayonundakı Bağanis-Ayrım kəndin-
də hücumlarmın qarşısında dayanmışdı.Larionovun başı
üçün 10 min rubl mükafat vəd edilmişdi.
Onlar xidməti işlərlə bağlı səhər tezdən Laçmdan Ste-
panakertə yola düşmüş, Salatm Əsgərovanı özlərinə yol
yoldaşı götürmüş və avtomobil yolunun elə beşinci kilomet-
rindəcə pusquya rast gəlmişlər. Avtomatlardan və snayper
tüfəngindən onlara iki istiqamətdə demək olar ki, birbaşa
atəş açılmışdı: hərəkət istiqamətində və arxadan, maşınm
sol tərefınden. Maşında güllelərin açdığı 113 deşik saydı-
lar: düşmen ateşinin intensivliyi belə olmuşdu. Üç nəfər o
deqiqe həlak oldu: sürücü İİ.Qoyek, onunla yanaşı oturmuş
Dostları ilə paylaş: |