Bmt-nin 822 və 853 saylı qətnamələrindən əvvəl işğal olunmuş Azərbaycan ərazisi
m ağa imkatı tapmadılar v ə son dərəcə pərişan bir halda kəndi
Yüklə 104 Kb. Pdf görüntüsü
|
m ağa imkatı tapmadılar v ə son dərəcə pərişan bir halda kəndi boşlayıb getm əyə məcbur oldular. M üsəlmanlar kəndi tutduqdan sonra qarət edib yandırırlar, Ermənilərin bu mülıaribədə tələfatlan həddən artıq olsa da, m ə- lum edilməyibdir. Kənd tamam yandıqdan sonra müsəlmanlar qənim ətlərini götürüb qayıdarkən yolda pusquda durmuş bir er- m əni bölüyünə rast gəlib atışmağa başladılar. Bu atışmada diiş- m ənlər munasib m övqe tutduqlarından müsəlmanlardan 16 nəfər şəhid edildi. Bu müharibədən sonra üç-döıd gün sakit keçdi. Son- ra hökumət bir az gözünü açıb uyezd ıə isi tərəfındən qazı cənab- lanna sülh işaıəsi verildi. Ağsaqqallar yığılıb siilhə razılıq ver- dikdən sonra rəis də teleqramla erm əniləri sülh üçün Güzlək kəndinə d əvət etdi. Sabahı gün rəis m üsəlm an ağsaqqallarmı gö- türüb G üzlək müsəlman kəndi ilə qonşu olan v ə erməni mahalı Hadrut v ə Xunbabat yuvası ilə üç verst m əsa fəd ə yerləşən Kürd Mahmud adh kəndə gedir. Bu vaxtda rəis Hadruta getdiyindən, m üsəlm an ağsaqqallan Kürd Mahmud kəndində m üsəlm an qəhrəm anlan ilə ağsaqqalla- n n qadağamna görə evlərdə əyləşm işdilər. Sabiq Hadrut ikinci sahəsinin pristavı D avıdov o sahənin strajnikləri ilə bir bölük erməni götürüb A n ş kəndinə hücum edirlər. Kəndin bir tərəfini odlayıb aradan çıxırlar. İki-üç saatdan sonra müsəlmanlar Saracıq kəndinə sülh üçün rəis hüzuruna d əv ət olunurlar. Bu üsulla ermənilər, m üsəlm anlar Saracığa yığılıb sülh və banşığı bərpa edib dağıhrlar. QIŞLAQ MÜHARİBƏSİ. Erməni kəndi Surlidən bir at qa- çıb Qışlaq adlı müsəlman kəndinin m allanna qanşır. Ermənilər: - «E y qoymaym, müsəlmanlar bizim m alım ızı aparırlar»,- de- yib bir d əstə könüllü əsgərlə Qışlaq kəndinə hücum edirlər v ə bütün m allannı yığıb apardıqda islamlar xəbərdar olub eraıənilə- rə qarşı çıxırlar. Ermənilərin qüvvələri çox olduğundan m üsəl- manlar Süleyman adlı kəndə pənah aparıb birlikdə düşm əni tə- qib edirlərsə də, yollar keçilm əz olduğundan m üsəlm anlar m əğ- lub olub, Qışlaq kəndi də yandmlır. Yeddi-səkkiz min manat z ə - rər yetirildiyi təxm in edilir. Dağılan müsəlmanlar diri-diri səfil dolanmaq istəm əyib özlərini Dolanlar adlı Erməni kəndinə vurub m üharibəyə başlayırlar. Başqa müsəlmanlar da k öm əy ə gəldiyin- dən erm ənilər m əğlub olur, 10 n əfər tələfat verib qaçırlar. K ən- di tutan m üsəlm anlann hərbi tədarükləri qurtardığmdan bir neçə biqeyrət m üsəlnıan ermənilərə: - BİR SA AT M ÜH ARIBƏ EDİ- NİZ, M ÜSƏ L M A N L A R ÖZLƏRİ: Q AÇACAQLAR» - dem əklə onlara m ən əvi güc verirlər. M üsəlmanlar isə patronun yoxluğun- dan geri çəkilm əli olurlar. SON MƏKTUBLAR. Şüşa əhvalatmdan sonra Cəbrayıl və Q aıyaginin Qaradağlı adlanan kəndin m allan çölə çıxan vaxt er- m ənilər tökülüb əllərindən alırlar. B u zaman kənd camaatı bun- dan x əb ər tutub erm ənilərlə atışır v ə bir neçə ermənini t ə lə f edirlər. Bu ermənilərin qaçıb dağılmasma səbəb olur. Lakin ölənlərin arasmda bir nəfər erməni m illətçisi varmış. Ermənilər bundan son d ərəcə qəzəblənib pristav Davıdovu göndərirlər ki, gərək qatili tutub erməni əlin ə verəsiniz. Ermənilərin pristavı Davıdovun tədbiri. Pristav m əsləh ət görür ki, «m ən gedib Qaradağlı camaatım söhbətə tutaram, siz isə gəlib bostanlarda gizlənərsiniz. M ən bir bəhanə ilə həm in oğ- lanı sizin yanım za göndərərəm . Orada atəşə tutub öldürərsiniz». M üxtəsər, həm in üsulla cənab pristav oğlanı pusqu yerinə gön- dərdikdə erm ənilər atəşə tutub onu yaralayırlar. B inəva bir növ ilə özünü kəndə salır. Camaatın xəbərdar olduğunu bilib erməni- lər də qaçıb aradan çıxırlar. Ertəsi ‘gün erm ənilər yığılıb Qara- dağlx kəndinə hücum edirlər. Ermənilər çox olduğundan m üsəl- manlar davam gətirə bilm əyib kənddən qaçmaqla on beş evli Y uxan Güzlək kəndini də dağıdxb talan edirlar. H A D İSƏ L Ə R İN İC M A L I. Ə vvəlcə erm əniler nuiharibo başlayıb Cəbrayıl və Qaryagin uyezdində V ey səlli, Divanəli kəndlərini dağıdırlar. B u m ü h arib əd ə erm ən ilərin də bir sıra k ə n d lə r i dağıdıl- dı: Ə fşar D ü dükçü H axullu A ğb ulaq X ırm an cıq D olanlar X oşən d am belə kəndlərdəndir. Ermənilər d ə yüzlərlə tələfat verdilər v ə hərb meydanxndan qaçdxlar. M üsəlmanlar yaylağa köçdüklərinə görə iki qışlaq dağılmxş- dxr. Bu uyezddə m əğlubiyyətinə Şuşa şəhəri ümdə səbəb olmuş- dur. Zira, ermənilər ümumi qüvvələrini yığxb m üsəlm anlan dağıt- maq üçün toplanmışdılar. D igər tərəfdən C əbıayıl m üsəlm anlan müharibədə kamil ustad m ərtəbəsində olduqlanndan em ıəniləri son dərəcə sarsıtdılar. H ökum ət isə göz açxb bu mahalda sülh ba- rxşığı bərpa etmədi. Zira onun da Şuşada böyük tədarükləri var idi. Qalaşçanov son faciədə hökumət qoşunlannı erm ənilərə kö- m ək üçün Şuşada saxlayır, mahalda isə sülhü berpa etm ek üçün bir nəfər də olsun hökumet qoşunu tapılmırdı. ƏLİSAAB ORUCOV: «QARABAĞ M Ə SƏLƏSİNİN ƏDALƏTLİ HƏLLİNDƏ TƏRƏFDARLMLZ YOXDUR» AYAĞA QALXIB SİLAH GÜCÜNƏ OLSA BELƏ TORPAQLARIMIZI AZAD ETMƏLİYİK O zamanlar Dağlıq və Aran Qarabağmda Əlisaab Oru- covu hamı tamyırdı. Azərbaycan Kommunist Partiyası Qa- rabağa çox adamlar göndərərdi. Bu adamlar fərsizliyi, qor- xaqlığı, laqeydliyi ilə yaddaşlarda iz saldılar. 1988-ci ilin payızında Orucovun Qarabağa gəlişi ildırım sürətilə vila- yətə yayıldı. Qarabağlılar axm-axm onun görüşünə tələsir- dilər. Ə. Orueov kimsəni naümid qaytarmazdı. Dərdlərinə şərik çıxar, kömək edərdi. Yüklə 104 Kb. Dostları ilə paylaş:
|