Bmt-nin 822 və 853 saylı qətnamələrindən əvvəl işğal olunmuş Azərbaycan ərazisi



Yüklə 104 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə48/86
tarix08.03.2018
ölçüsü104 Kb.
#30952
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   86

«Ə.ORUCOV  QƏTİYYƏTLƏ
  ERMƏNİLƏRƏ  BİR  SAAT 
MÜDDƏTİNƏ  TOPXANANI  TƏRK  ETMƏYİ  ƏMR  £TDİ»
Həmin  günləri  Ağdam  aeroportunun  rəisi  Məzahir 
Məmmədov  belə  xatırlayırdı:
«Yaxşı yadımdadır,  1988-ci  ilirı  noyabr  ayı  idi..  Bütün  xalq 
ayağa  qalxmışdı.  Mitinqlərdə  ermənilərin  Topxana  meşəsində 
tikinti  aparmalarına  etiraz səsləri  ucalırdı.  O  vaxt  birbaşa  Ba- 
kının Azadlıq  meydanından  zəng  edib  Topxanada  tikinti  işhri- 
nin  gedib-getməməsini  soruşurdular.  Bu  zaman  Ə.Orucov  bö- 
yük  bir  məsuliyyəti  cəsarəth  boynuna  götiirüb  Topxana  meşə- 
sinə  getməyi  qərara  aldı.  Iiəmin  vaxt  Şiişü  kəndi yaxınlığında 
onun getdiyi maşın  ermənilər tərəfindən atəşə  tutulduğundan  o, 
Ağdam  aeroportuna  qayıtmışdı.
24  noyabr  1988-ci  il  idi.  Nazirlər  Sovetinin  sədr  müavini 
Asanov,  Ə.Orucov,  mən  və iki nəfər ağdamlı  cəbhəçi  mitinq iş- 
tirakçıları  ilə  Topxanaya  uçduq.  Yerə  enməmişdən  əvvəl  gör- 
dük ki,  Şuşanın  Cıdır  diizündə  minlərlə  adam  mitinq  edir.  Hə- 
h  yerə  enməmişdik.  Hər  bir  tərəfdən  hadisə  baş  verəcəyindən 
ehtiyat  edirdik  Ona görə  də geri  qayıdıb yerə  enməmək  təklif 
olundu.
Əlisaab  Orucov  nazir kimi  bütün  məsuliyyəti  öz  iizərinə gö- 
türdii  və  qətiyyətlə yerə  enməyə  əmr  verdi.
Yerə  endik,  bir  anın  içində  hər  kolun  dalından  bir  erməni 
çıxdı.  Orucov  əmr  etdi  M,  rnülM  şəxslər  düşsün,  hərbçilər  isə 
vertolyotda  qalıb  mənim  komandamı gözhsinhr.  Əslində,  ver- 
tolyotda  eMpajdan  başqa  heç  Mm yox  idi.  Amma  Əlisaab  mü-
əllimin  bu  sözləri  erməni silahhlarına güclü  təsir etdi  və  onlar 
yerlərinaəcə  dayandüar.  Ə.Orucov  sağ  əlini  sırıqlısının  yaxa- 
lığından  qoynuna  soxaraq  birbaşa,  sürətlə  tiMnti  meydanına 
tərəf irəlilədi.  Artıq bir metrdən  çox divar ucaldılmışdı.  Uz-gö- 
zündən  zəhrimar  yağan  bir  erməni  qabağa  çıxıb  soruşdu  M, 
sizi  Mm  göndərib?  VolsMnin  və  Maksim  Mirzoyanın  sizin  bu- 
ra gəlişinizdən  xəbəri  varmı?  Ə.Orucov şəstlə  onlara  «Icazə- 
ni  verən  mənəm,  bura  bizim  torpaqdır»,  -  deyə  onların  səsini 
kəsdi.  Bu  vaxt  ağdamlı  cəbhəçi  dəllək  Rəşid  də  vaman  qızış- 
mışdı.  O  da  dişinin  dibindən  çıxanı  ermənihrə  deyirdi.  Son- 
ralar  o,  qəhrəmanhqla  döyüşlərdə  şəhid  oldu  (Allah  rəhmət 
eləsin).
Ədliyyə naziri qəti şəMldə ermənilərə bildirdi M,  burada heç 
bir  tiMnti  olmayacaq,  bu  daşları  da  çiyninizdə  daşıyacaqsınız, 
hər  bir kəsilən  ağac  üçün  də  cavab verməli  olacaqsınız.  Ermə- 
ni.hr isə- «biz buradan  çıxan  deyilik»,  - deyə inad edirdilər.  La- 
Mn  Ə.  Orucov qətiyyətlə  onlara  bir saat  müddətinə  Topxananı 
tərk etməyi  əmr  etdi.  Ermənihr çəMlib getdihr.  Bundan  sonra 
biz  Ağdama  qayıtdıq.
Ertəsi giin  artıq  ermənihr  Ə.Orucovdan Arkadi  VolsMyə şi- 
kayət  etmişdihr.  Ona  görə  A.  Volski  ədliyyə  nazirini  milli 
ədavəti  qızışdırmaqda, millətçilikdə  təqsirləndirirdi  və  ona 
açıqca  belə  bir  sualla  müraciət  etmişdi:  «Məgər  sizdən  baş- 
qa  respublikada  rəhbər yoxdur?»  Bu  mübahisə  nə  qədər  dra- 
matik,  ağır,  gərgin  olsa  da,  nəticədə  VolsM  Topxanada  tiMnti 
işlərinin  dayandırüması  haqqında  əmr  verməyə  məcbur  oldu. 
Hətta  sönralar  rəhmətlik Alı  Mustafayevlə  birlikdə  vertolyotla


Topxanaya  uçduq  və o yerləri videolentə aldıq.  Artıq  Topxana- 
da  bir  nəfər  də  erməni  yox  idi.  Bu  gün  o  söhbətlər,  bəlkə  də 
çoxlarına  adi  göriinə  bilər.  Ancaq  o  dövrdə  bu  işləri  görmək 
hər  kəsin  işi  deyildi.  Topxananı  o  vaxt  yağdarın  pəncəsindən 
Əlisaab  Orucov xilas  etdi»...
Ə.O rucovun 
erm ənilərin, 
M .S.Qorbaçovun 
və 
A.Volskinin  ünvanma  dediyi  ittihamlar  A.Volskini  yaman 
qəzəbləndirmişdi.  A.Volski  Ə.Orucovu  Şuşi  kəndin  sovet 
sədrinin  şikayət  ərizəsi  ilə  tanış  edib,  ondan  izahat  istədik- 
də,  o,  izahat  verməkdən  imtina  etmişdir.  A.Volskinin  tələ- 
bi  ilə  DQMV  artıq  Moskvaya  tabe  olduğundan,  orada  Ste- 
panakertdə  SSRİI  Prokurorluğunun  Mühüm İİşlər  Üzrə  müs- 
təntiqi  Ə.Orucovu  Volskinin  oturduğu  qərargaha  dəvət 
edib,  sorğu-sual  etmiş,  Ə.Orucov  isə  ona  heç  bir izahat ver- 
məmişdir.  Ə.Orucovun  haqqmda  A.Volskinin  görmək  istə- 
diyi  tədbirdən  Kərgicahan  və  M alıbəylidə  yaşayan  camaat 
xəbər  tutub,  qərargaha  gəlib  bu  m əsələ  ilə  maraqlandıqda, 
onlar  ehtiyat  edərək  Orucovdan  çıxıb  getməsini  və  sonra 
bir  də  onu  dəvət  edəcəklərini  bildirmişlər.  Sonradan 
Ə.Orucovu  bu  m əsələ  ilə  bağlı  daha  narahat  etməmişlər.
VOLSKİ  QARABAĞDA  TAM  HAKİM  İDİ
...  M ən Ağdama  qayıtdım  və  yenidən  X ankəndinə  dön- 
düm.  Volskiyə dedim ki,  Topxanada oldum.  Erm ənilər ora- 
ları  söküb  dağıdırlar.  Tikinti  aparırlar.  Elə  həmin  gün  Top-
xanaya  rus  əsgərlerini  göndərdilər  və  tikinti  aparılan  sahə 
nəzarətə  götürüldü.  On  yeddi  nəfər  tikinti  aparan  erməni 
Yerevana  yola  salmdı.  Həmin  günün  səhəri  rəhm ətlik  Alı 
Mustafayev  gedib  Topxananı  lentə  aldıq.  Onu  da  deyim  ki, 
Volski  Qarabağda  tam  hakim  idi.  Xankəndindəki  rus  ordu- 
su,  ümumiyyətlə  bütün  təşkilat  rəhbərləri  onun  əmri  olma- 
dan  addım  belə  ata  bilməzdilər.
RUS  ƏSGƏRLƏRİ  KƏNDLƏRƏ  DOLUŞUR, 
AZƏRBAYCANLILARI  TƏHQİR  EDİRDİLƏR
1989-cu  ilin  may,  iyun,  iyul  aylarmda 
Yuxarı  Qaraba- 
ğın  Azərbaycan  kəndlərində  misli  görünməmiş  hadisələr 
baş  verdi.  Zirehli  maşınlarla,  avtomat,  pulemyotla  silahlan- 
mış  rus  əsgərləri  kəndlərə  doluşur,  azərbaycanlıları  təhqir 
edir,  əllərinə  keçəni  aparırdılar.  Bu  hadisələrdən  biri  Ağ- 
dərənin  Sırxavənd,  Baş  Güney,  Orta  Güney  kəndlərində 
törədilmişdi.  Camaat  nə  edə  bilərdi.  Səhər  saat  5  radələ- 
rində  silahlanmış  rus  vəhşiləri  kəndlərə  doluşur,  pasport 
rejimi  yoxlamaq  adı  ilə  uşaqları,  qocaları  döyür,  təhqir 
edirdilər.  Rus  vəhşiləri  Sırxavənd 
(Ş.S. 

Ağdərənin  kən- 
didir) 
kəndində  xüsusi  amansızlıq  göstərmişdilər.  Eyni 
qayda  ilə  iki  min  nəfərlik  rus  ordusu  1989-cu  il  avqustun 
14-dən  15-nə  keçən  gecə  saat  3  radələrində  Sırxavənd 
kəndini  və  Stepanakertin  azerbaycanlılar yaşayan  «Kerpic- 
ni» 
(Bu küçəyə meşə küçəsi (lesnoy) də deyirdilər) 
adla- 
nan  m əhəlləsini  mühasireyə  almış  və  axtarış  aparmağa


Yüklə 104 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   86




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə