Bmt-nin 822 və 853 saylı qətnamələrindən əvvəl işğal olunmuş Azərbaycan ərazisi

lar  da  bizi  qorxuya  sälırdı...  Mən  bilmirəm,  Azərbaycan. xalqı  məni 
bağışlayarmı?...  Anam  azərbäycanlılara  qarşı  em ıənlərlə  əlbir  olub 
vuruşduğum  üçün  məndən  imtina  edib.'.i  Mən  artıq  evə  gedə  bilmi- 
rəm,  hamı  məndən  üz  döndərib.  Amma  məni  məcbur  etdilər.  Əmr 
verdilər.  Biz  isə  əmrə  tabe  idik.  Məni  artıq  heç  kəs  bağışlamır...
(Bir  ermən  i  məzarı»-  Müəllif:  Əbdül  Fateh.  «Beyrut» 
nəşri.l994-cü  il).
AÜsbeliyev  bunu  deyir  ki,  ermənilər  ruslara  məxsus  hər- 
bi  texnkanı  satm  almışdılar.  Bir  avtomat  «Kalaşnikov»a 
1500  ABŞ  dolları  verilirdi...
...1992-ci  il fevral ayının 25-dən  26-sma  keçən gecə  Xo- 
calı  yandırıldı,  işğal  edildi.  Qoşun  isə  sakitləşmək  bilmirdi.
Polkovnik V.  Savelyev  «Məxfi  arayışında»  qeyd  edir:
«Üçüncü  bataiyon Xocalı  işğal  olunan gecə  müharibə  zonasmdan 
çıxarıldı,  amma  oraflı  tərk  etmədi.  366-cı  Alay  isə  ərazidən  çıxanl- 
madı.Ordu  tərksilah  olundu.  Zabitlər  satqınlıq  etdilər.  Silahlara  gə- 
lincə,  işlənməmiş  silahlan  ermənilər  üçün  ayırdılar.  Qərara  almdı 
ki,  ermənilərdən  bunun  müqabilində  pul  və  zinət  şeyləri  almsın. 
«Böyük  Ermənistan»adh  bədnam v ə  rüsvayçı  plan  uğiründa vuruşla- 
ra  gəlincə,  bu,  hələlik  açıq  qalmış  bir  məsələdir».
1992-ci ilin  mart ayının  19-u (müsəlman təqvimində  bu 
gün  Novruz günü,  Bahar  bayramıdır)  Xocalıda öldürülmüş 
azərbaycanlılar  üçün  kiçik  bir  qəbiristanlıq  salındı.  Orada 
əlli  dörd nəfər  öldürülmüş  günahsız  azərbaycanlı  dəfn  edil-
Xocah  faciəsinin  qurbanları
di.Erməmilərin  Fransa  Diasporunda  telekanal  müəllifi  Su- 
rik  Şaqenyan  bu  mənzərəni  elə  həmin  günün  axşamı  Ira- 
nm,  Türkiyənin,  Moskvanin,  Yerevanm,  Vaşinqtonun,  Lon- 
donun,  Parisin,  Bonnun  telekanallarma  çıxartdı.  Ermənilə- 
rin  öldürülmüş  azərbaycanlılarm  meyitlərinə  etdikləti  «hör- 
mət  və  ehtiramdan...>>(?),  təşkil  olunmuş  dəfn  mərasimin- 
dən  damşdı.
Bakıda  isə  əslində  hələ  heç  kəs  hadisələıin,  Xocalı- 
da  baş  vermiş  faciənin  səbəblərini  araşdıra  bilmirdilər.  Ya- 
radılmış  deputat  komissiyasmdan  tutmuş,  müxalifət  partiya- 
larmadək  hamı  iflic  vəziyyətdə  idi,  hakimiyyət  çat  vermiş-

---

di.  Təhlükəsizlik  orqanları  öz  infprmasiya  mənbələrinin 
əsas  dayaqlarım  itirmişdi,  Təhlükəsizlik  sisteminin  böyük 
bir  qrupu  müxalifətlə,  necə  deyərlər,  «əhd-peyman»  bağla- 
mışdılar.  A.Mütəllibov  hakimiyyəti  cəmiyyətdə  və  dövlət- 
də  siyasi gücünü artıq  itirmişdi.  O,  öz  ehtiraslarmn,  koman- 
dasmdakı  fitnə-fəsadm  qurbanı  olmuşdu.
Həmin  ərəfədə  rus  kəşfiyyatçısı  V.Savelyev  Azərbay- 
can  hakimiyyətini təsvir edib, yazırdı:  «... 
Xocalmın işğalın- 
dan  sonra  A.M ütəllibov  hakimiyyəti  öz  yaşamaq  hüququnu  itirdi... 
Nazirlik  isə  Baş  nazirin  ətrafmda  dövlət  daxilində  dövlət  yaratmış- 
dılar...»
Polkun  çıxarılmasında  hərbi  sursatların  ermənilərə 
verilməsində  bilavasitə  iştirak  edənlərə  baxm:
-General-polkovnik 
Qromov.
-General-leütenant 
Qrekov.
-General-leytenant 
Ohanyan.
-I. Andronov-deputat.
-Polkovnik 
Y .Zarviqarov 
(sonra  general  oldu)
-Polkovnik 
O.Kraule...
Dördüncü  Ordu  23-cü  motoatıcı  Diviziya  nümayəndə- 
lərinin  Xocaİı  əməliyyatmda  iştirak  etmələri  üçün  şərait 
yaratdı.
23-cü  motoatıcı  Diviziyanm  komandan  müavini  A.Ba- 
dukov  və  K.Yermolayev  isə  erməni  yaraqlıdarına  verilmiş
hərbi  texnikanm  geri  qaytarılmasını  tələb  edirdi.  Onları  isə 
kim  idi  eşidən?!
RF  hərbi  əks  kəşflyyatınm  rəisi  işləmiş  polkovnik 
V.Savelyev  m əsələləri  şərh  edərək,  qeyd  edir:  «... 
1992-ci 
ilin  fevral  ayının  23-də  hərbi  şəhərcik  «Qrad»  qurğulanndan  atə- 
şə  tutulduqdan  sonra  polkovnik  Y.Zarviqarov  polkun  daimi  dislo- 
kasiya  m əntəqəsindən  ehtiyat  bölgəyə  keçirilməsi  haqqmda  qərar 
verib.  Qərar  isə  erməni  silahlı  dəstələrinin  heç  bir  müqaviməti  ol- 
madan  həyata  keçirilib.  Dislokasiya  yerinin  dəyişdirilm əsi  heç  də 
zərurətdən  irəli  gəlməyib.  Bu  zaman  bir  sıra  bölm ələrin  döyüş  tex- 
nikalan  çıxarılmayıb.  Həmin  günlərdə  Xankəndi  şəhərinə  gələn 
general-leytenänt  İİOhanyan  (mayor  Ohanyanla  qanşdırmayın)  təkid 
edib  ki,  artilleriya  diviziyası,  zenit  artilleriya  diviziyası,  tank  rota- 
sı,  texnikası  saxlanılsm.  N əticədə  ermənilər  heç  bir  maneə  ilə 
rastlaşmadan  23  ədəd  «PDM»,3  ədəd  «ZSU-23-4»,  8  ədəd»D- 
30»və  xeyli  digər  döyüş  texnikası  ələ  keçirdilər...»
Həmin  gün  ermənilərin  özunümiidafiə  dəstəsi  adı  ilə  vu- 
ruşan,  əslində  «ASALA»  terror təşkilatmın Xankəndındə ya- 
radılmxş  özəyinin  başçısı  kimi  tanman  İİllarion  Allahverdi- 
yan  24  nəfər  rus  zabitinə  və  əsgərinə  pul  mükafatları 
elan  etdi.  Məsələn,  dəstəniiı  önündə  çıxarılmış  rus  zabiti 
Yevgeni  Qoİubevə  üstündə  «ASALA»  yazılmış  25  qramhq 
qızıldan  töküİmiiş  orden  və  beş  min  ABŞ  dollarmı  təntənəli 
surətdə  təqdim  etdi.  Və  yaxud  həmin  gün  sırävi  Anastas

---