Bolalar muassasasi yer uchastkasi ko‘kalamzorlashtirish maydoni kamida necha foizni tashkil qilishi kerak

6 – mavzu
O‘rta maktabda chuqurlashtirilgan tibbiy ko‘rik yiliga necha marta o‘tkaziladi:
*yiliga 1 marta
yiliga 2 marta
uch yilda bir marta
yiliga 4 marta

Baholovchi jadvallar bo‘yicha jismoniy rivojlanganlikni baholash usullarini ko‘rsating:

*regressiya shkalasi bo‘yicha
jismoniy rivojlanganlikni standartlardan foydalanish
jismoniy rivojlanganlikni fiziometrik ko‘rsatkichlar bilan baholash
sigmal og‘ish va kalendar yoshga mos kelishini aniqlash

Bolalarning biologik rivojlanganlik darajasi qanday o‘rnatiladi:

regressiya shkalasi bilan solishtirish va gormonik rivojlanganlikni aniqlash
*standartlar bilan solishtirish va kalendar yoshga muvofiqligini tekshirish
sigmal og‘ishni tekshirish
kalendar yoshga nisbatan biologik yoshning orqada qolish yoki o‘zib ketish aniqlanadi

O‘quvchilarni chuqurlashtirilgan tibbiy ko‘rik dasturiga qaysi kuzatishlari kiritiladi:

bolalar salomatligini baholash
*jismoniy rivojlanish va salomatlik holatini baholash
bolalarning biologik rivojlanishini baholash
bolalarning jismoniy rivojlanishini baholash

Qaysi omillar maktab o‘quvchilarni charchashiga olib keladi:

bolalarni yoshidan oldin o‘qishga berish
maktabdagi ikki smenali o‘quv jarayoni
smenali o‘quv jarayoni
*o‘quv jarayonining noto‘g‘ri tashkillashtirilganligi

Jismoniy tarbiyaning 2-guruhiga kiradigan bolalar:

*jismoniy o‘sishning orqada qolishi, rekonvalessentlar
tug‘ma yoki orttirilgan poroklar
haroratning ko‘tarilishi, o‘tkir respirator kasalliklar bilan kasallannashi
ichki kasalliklar surunkali kasallanishining subkompensatsiya darajasi

Mehnat ta’lim dasturiga qaysi qonunlar kiritilgan:

jismoniy yuklama berilgan vaqt
yuqori malakali ishchi xodimlarni tayyorlash
*yosh va jinsini hisobga olish, mehnat jaryonini asta-sekin mukammallashtirish
kasb kasalliklarni oldini olish

Maktab vrachiga 9-sinf o‘quvchining onasi murojaat qildi. U o‘g‘lining har kuni1,5-2 soat shaxmat o‘ynashidan xavotirlanayapti. Sizning tavsiyaningiz:

*agar bola kamida ikki soat toza havoda bo‘lsa, u vaqtda bo‘sh vaqtning o‘tkazilayotgan qismi gigienik talablarga mos keladi
o‘ynash vaqtini 1 soatga qisqartirish kerak
bo‘sh vaqtni utkazish gigienik talablarga mos kelmaydi
matematika, yozuv, rasm

Agar o‘quvchining boshi 62 gradus burchak egilgan bo‘lsa, u to‘g‘ri o‘tiribdimi:

yo‘q bu burchak 20 gradusdan oshmasligi kerak.
*yo‘q, burchak juda kuchli
o‘quvchi to‘g‘ri o‘tiribdi, chunki bu burchak 41-62 gradusga to‘g‘ri kelishi kerak
stol va o‘tirg‘ich uzunligi hamda balandligi, o‘tirg‘ich va suyanchik differensiyasi, distansiya

Gigienik kunlik tartib asosiy prinsiplarigi nima kirmaydi:
*majburiy mehnat faoliyati
ko‘p o‘zgarishlarga yo‘l qo‘ymasligi asta-sekinlik bilan
o‘qitishning yangi rejimiga o‘tish
organizm faoliyati uchun muhim sistemalar va faoliyatning buzilishi

O‘quvchining abstrakt fikrlash qobiliyatini nima aniqlaydi:

*kuch va harakatning oshishi, asab jarayonining tengligi va ikkinchi signal sistemasining takomillashganligi
birinchi va ikkinchi signal sistemasining takomillashtirilganligi
kuch va harakatning oshishi, MNS jarayonlarining tezligi
optimal jismoniy rivojlanish

O‘z hoxishiga ko‘ra o‘ynash va dam olish nimani ta’minlaydi:

sayr davomiyliligi
optimal jismoniy rivojlanish
*ijobiy emotsiyalarning rivojlanishi
asab sistemasining optimal faoliyatini shakllantirish

Qaysi faoliyatlar o‘quvchida charchashni tarqatishda samaraliroq:

*ochiq havoda 1 soatgacha mashg‘ulotlar va harakatli o‘yinlar bilan shug‘ullanish
2-3 soat ochik havoda harakatli o‘yinlar bilan shug‘ullanish
o‘qish bilan almashtiriladigan bog‘dagi ishlar
bolaning jismoniy rivojlanishini hisobga olgan holda
asab sistemasining optimal faoliyatini shakllantirish

Yaqqol charchashda fiziologik stimulyatorlardan foydalanish mumkinmi:

bolaning jismoniy rivojlanishini hisobga olgan holda
yo‘q, chunki ximoyalovchi tormozlanish oshadi, ya’ni himoya reaksiyasi
*bu mumkin emas, chunki himoyalovchi tormozlanish pasayadi
yo‘q.

Jismoniy tarbiya mashg‘ulotini funksional egriligini aniqlash nimaga asoslanadi:

AB, puls bosimi, nafas soni
barmoqlar mushak kuchi, O‘TS
*puls, AB, nafas soni
1,5 soat

5-6 yoshli bolalarda puls sonini qaysi nisbati tayyorgarlik samarasini beradi:

*130-140daq/yurak urishi
100-115daq/yurak urishi
90-950daq/yurak urishi

Maktab o‘quvchilarida puls sonini qaysi nisbati tayyorgarlik samarasini beradi:

*140-150daq/yurak urishi
100-110daq/yurak urishi
80-90daq/yurak urishi
60-70 daq/yurak urishi

Maktab o‘quvchilarining o‘quv faoliyatini ratsional tashkillashtirishning asosiy bioritmologik mezonlari bo‘lib.... hisoblanadi:

har bir yosh davrida ishlash qobiliyatining darajasiga qarab o‘quv mashg‘ulotlarini o‘rnini almashtirish
mashg‘ulotlarning vaqti bilan fiziologik vazifalarini vaqtini bioritmologikvazifalar bilan almashtirish
*o‘quv mashg‘ulotlarini vaqtini bioritmologik optima va ularning vaqtinchalikbog‘liqligining fiziologik vazifalarini almashtirish
darsning motor zichligi – 80%, pulsning maksimal o‘sishi – 110%, uning dastlabki holatga qaytish davri dars tugagandan keyin 3 daqiqa

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar orasida jimoniy tarbiya mashg‘ulotlarini gigienik jihatdan samarali o‘tkazish uchun quyidagi ko‘rsatkichlar bo‘lishi kerak:

*pulsning maksimal o‘sishi – 80%, uning tiklanish vaqti – 3 daqiqa, dasrdan keyin sezilarsiz charchash darajasi
pulsning maksimal o‘sishi – 50%, uning tiklanish vaqti– 2 daqiqa, darsdan keyin charchash alomatlari yo‘q
pulsning maksimal o‘sishi – 60%, uning tiklanish vaqti darsning oxirida, darsdan keyin charchash alomatlari yo‘q
gigienik va davolash chora-tadbirlari yordamida biortmologik vazifalarniakrofazasini qisqartirish

Maktab o‘quvchilari orasida jimoniy tarbiya mashg‘ulotlarini gigienik jihatdan samarali o‘tkazish uchun quyidagi ko‘rsatkichlar bo‘lishi kerak:

darsning motor zichligi–50%, puls soninnig maksimal o‘sishi –100%, pulsning dastlabki holatga tiklanishi dars tugagandan keyin 6 daqiqa
*darsning motor zichligi – 80%, pulsning maksimal o‘sishi – 110%, uning dastlabki holatga qaytish davri dars tugagandan keyin 3 daqiqa
darsning motor zichligi – 60%, puls sonining tiklanish dars oxirida, charchash belgilari yo‘q
gigienik va davolash chora-tadbirlari yordamida biortmologik vazifalarniakrofazasini qisqartirish

Tayyorlov guruhida jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari tashkillashti-riladi:

*asosiy guruhdagi mashg‘ulotlar dastur asosida tashkillashtiriladi, biroq yuklamalarni kamaytirib me’yoriy ko‘rsatkichlarni bajarmaydi
asosiy guruhdagi mashg‘ulotlar dastur asosida tashkillashtiriladi, biroq me’yoriy ko‘rsatkichlarni bajarmaydi
asosiy guruhdagi mashg‘ulotlar o‘z dasturi asosida
gigienik va davolash chora-tadbirlari yordamida biortmologik vazifalarniakrofazasini qisqartirish

Maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalarning kunlik harakat faolligi kuyidagivaqtlarda to‘ldiriladi:

ertalabki badan tarbiya
*ochiq havodagi harakatli o‘yinlar
maktabgacha tarbiya muassasalaridagi jismoniy tarbiya mashg‘ulotlari
tugarakdan tashqari

Maktabda jismoniy tarbiya mashg‘ulotlarini tibbiy nazorati o‘z tarkibiga oladi:

salomatlik holatini tibbiy nazorat qilish, jismoniy tarbiya darslarni tashkillashtirish sharoitlarini sanitar nazorat qilish, jarohatlanishni oldini olishadi.
salomatlik holatini tibbiy nazorat qilish, jismoniy tarbiya yuklamalarini kuzatish, jarohatlanishni oldini olish
*salomatlik holatini va uning davriy ravishda kechishini tibbiy nazorat qilish, jismoniy tarbiya darslarini tashkillashtirish sharoitlarini sanitar nazorat qilish, jarohatlanishini oldini olish
jismoniy tarbiya guruhlarini aniqlash uchun, sport to‘garaklari va musoboqalardasalomatlik holatini tibbiy nazorat qilish, jarohatlanishni oldini olish
Bola organizmining ta’lim va tarbiya jarayoni muhiti bilan o‘zaro bog‘liql xususiyatlarni to‘liq tushuntirishning baholaydigan belgilar, shuningdek bolalar va o‘smirlar mehnat faoliyati jarayoning asosiy organ va tizimlarning funksional holatini tushuntiruvchi nazariyaning yaratuvchisi:
*funksional tizimlar nazariyasi (P.Anoxin)
dominat yo‘nalishidagi olim ( Uxtomskiy)
reflekslar yo‘nalishidagi olim (I.Pavlov)
fiziometriya

Bolalar va o‘smirlarni profilaktik tibbiy ko‘rik boskichlarini ko‘rsating:

*tibbiy ko‘rikgacha skrining test yordamida tekshirish, tibbiy pedagogik bosqich, maxsus ixtisoslashtirilgan ko‘rik
shifokor ko‘rigi, maxsus ixtisoslashtirilgan ko‘rik
shifokorgacha bo‘lgan ko‘rik
klinik ko‘rik, tibbiy ko‘rikgacha skrining test yordamida tekshirish

Majburiy tibbiy ko‘rikdan o‘tkazish maktabgacha yoshdagi amalga oshiriladi:

*maktabga borishdan oldin
har yil, maktab qabul qilinmasdan oldin
onaning emizishidan oldin
o‘quv jarayoni davomida

Maxsus tibbiy guruhni tuzish quyidagilarga asoslanib amalga oshiriladi:

jismoniy ishlash qobiliyati
jismoniy ko‘rsatkichlarning rivojlanish darajasi
*yosh, jinsi, klinik tashxis
jismoniy tarbiya darslarining o‘zlashtirish darajasi

MTMlarda jismoniy tarbiya darslarining samaradorligi baholash uchun nima kerak:

bolalarda xarakat sifatini rivojlanish dinamikasi
tarbiyachsi va ota-onaning so‘rovi
bolalarni so‘rab-surishtirish
xodimlarini so‘rab-surishtirish

Bolalar va o‘smirlarda jismoniy tayyorgarlikni o‘rganish uchun nimalar kerak:

*veloergometr
korrektur sinama
Veksler testi
Kerna-Iraseka testi

Maktabda jismoniy tarbiyaning qismlarini ayting:

oraliq, umumiy
*kirish, tayyorlov, asosiy, xulosa
boshlang‘ich, kirish, tayyorlov
yakuniy, asosiy, xulosa

O‘quvchining ishchiholati ishdavomida quyidagi vaziyatlarga bog‘liq:

ish foaliyatining pasayishi, havo-issiqlik tartibi
ish foaliyatining yaxshilash, vositalar hajmiga
*ish foaliyatining turiga, uskunalar hajmiga, vositalar hajmiga
to‘g‘ri holatda ishlash, mikroiqlim sharoitlari

7-10 yoshgacha bo‘lgan bolalarda kasalliklarning asosiy turlarini sanab bering:

qad-qomatning buzilishi, ovqat hazm qilish organlari
yurak-qon tomir tizimi kasalliklari
teri kasalliklari, jaroxatlar
*nafas olish, yuqumli kasalliklar

Jismoniy tarbiya vositalarini belgilang:

*mashq, ochiq o‘yinlar, havo va suv muolajalari, massaj
boks, sport o‘yinlari va tabiiy harakatlar
havo va suv muolajalari, suzish
akademik eshkak eshishbo‘yicha, suvga sakrash