Bolalar sporti asoslari

Mavzu: Bolalar va o’smirlarning musobaqa tizimi
Reja
1. Musobaqalarni o`tkazish usullari

2. Musobaqa maqsadi va vazifalari

3. Musobaqa Nizomi

4. Turli yoshdagi bolalar uchun sport musobaqalarini tashkil qilish.

Musobaqa – bu o`quv-mashg’ulotlar jarayonining tarkibiy qismidir. Mashg’ulotlar jarayonida, odatda, sportchining yuqori sport natijalariga erishishiga yordam beradigan hamma sifatlarni yuksak darajada namoyon qilish uchun sharoitlar yaratish imqoniyati yo`q.

Musobaqalarda har bir sportchi o`z raqibini yengishga intiladi va bu intilish sportchidan butun kuchni safarbar etishni talab qiladi. Bu nafaqat insonning harakatlarni bajara olishiga qarab imqoniyatlarini namoyon qilishga imqon beradi, balki ularni shakllantirish vositasi bo`lib xizmat qiladi.

Musobaqalar quyidagi vazifalarni hal etishga yordam beradi:

- sport jamoasida o`quv-mashg’ulotlar ishi ahvolini aniqlash;

- kurashchilar tayyorgarligi darajasini aniqlash;

- u yoki bu tayyorgarlik bosqichida o`quv-mashg’ulotlar ishiga yakun yasash;

- kurashni targ’ib qilishga va shug’ullanuvchilar sonini oshirishga yordam berish.

Kurash musobaqalarini o`tkazish xususityaiga ko`ra ular quyidagicha bo`ladi:

a) shaxsiy;

b) jamoaviy;

c) shaxsiy-jamoaviy;

d) toifalash.

Shaxsiy musobaqalarda ishtirokchilarning har bir vazn toifasida egallagan o`rinlari aniqlanadi; jamoa musobaqalarida jamoalar o`rni aniqlanadi; shaxsiy-jamoa musobaqalarida bir vaqtda ishtirokchilar va jamoalarning egallagan o`rinlari aniqlanadi. Toifalash musobaqalari ishtirokchilarning egallagan o`rinlarini aniqlamasdan o`tkazilishi mumkin. Ishtirokchilar tomonidan ko`rsatilgan natijalar sport toifalariga muvofiq unvonlar hamda razryadlarni berishda yoki tasdiqlashda hisobga olinadi.

Musobaqalarni o`tkazish usuliga ko`ra ular quyidagi turlarga bo`linadi:

a) aylnama usul;

b) chetlatish bilan aylanma usul;

c) aralash usul.

Musobaqalar xususiyatlari ularni o`tkazish usullari musobaqalar nizomida belgilab berilgan.

Musobaqalar kalendar reja va musobaqa nizomiga muvofiq rejalashtiriladi hamda o`tkaziladi. Bu hujjatlarni musobaqa o`tkazayotgan tmashkilot tayyorlaydi va tasdiqlaydi. Ularni puxta ishlab chiqish va sport tashkilotlariga muddatidan oldin xabar qilish musobaqalarning muvaffaqiyatli o`tishiga yordam beradi. Musobaqalarning kalendar rejasi ularni o`tkazishga mas’ul bo`lgan tashkilot tomonidan tuziladi.

Kalendar reja kalendar yil uchun ishlab chiqiladi. Kalendar rejani tuzishda quyidagi qoidalarga amal qilish lozim:

a) kalendar rejani ishlab chiqayotganda uni yuqori tashkilotlar tomonidan rejalashtirilgan musobaqalar muddatlari va dasturlariga asoslangan holda tuzish zarur;

b) musobaqalar soni va xususiyati o`z ahamiyatiga ko`ra shug’ulla-nuvchilarni mas’uliyatli musobaqalarga tayyorlashga yordam berishi lozim;

c) har xil turdagi musobaqalarni o`tkazish ko`zda tutiladi: tayyorgarlik, nazorat, saralash va asosiy.