Bolalar sporti asoslari

Internet saytlari

1. http://www.sport.ru

2. http://www.sport.com.

3. http://www.sport.uz.

4.www.lex.uz.

5.www.ziyonet.uz

Mavzu: Bolalar va o’smirlar sportining pedagogik asoslari
Reja

1. Bolalar va o’smirlar sportining pedagogik asoslari

2. Yosh sportchilar bilan tarbiyaviy ishlarni olib boorish

3. Yosh sportchilarning axloqiy tarbiyasining asosiy uslublari

Ma'lumki, "Umid nihollari" sport musobaqalariga dastlab Farg`ona shahri 2002 yilda mezbonlik qilgan bo`lsa, navbatdagisi 2003 yili Xorazm viloyati, Urganch shahrida kechdi. 2006 yil Qarshida, 2009 yil Guliston shahrida, 2012 yil Navoiy viloyati va 2015 yilda esa barcha viloyatlar kesimida bo’lib unda minglab iqtidorli sportchi-o`quvchilar o`z kuch va imkoniyatlarini sinovdan o`tkazishdi.

Respublikamizni birinchi Prezidenti Islom Karimovning mazkur sport musobaqalari ishtirokchilariga yo`llagan tabriklaridan birida aytgan quyidagi so`zlari sport musobaqalarining yaxlit mohiyatini anglatadi: "Ishonchim komilki, qizg`in bellashuvlar, adolat, o`zaro hurmat va samimiyat ruhida o`tadigan, farzandlarimizning irodasini yanada toblashga, jamiyatimizda sog`lom turmush tarzini mustahkamlashga xizmat qiladigan ushbu sport o`yinlari har biringizning hayotingizda yorqin va o`chmas sahifa bo`lib qoladi".

Sportchi shaxsini shakllanishi uchun boy imkoniyatlarni taqdim etadi, avvalambor, bu imkoniyatlar axloqiy hislatlar, ong va xulqni tarbiyalash uchun zamin yaratadi, bularning barchasi axloqiy qonun talablariga javob beradi. Axloqiy tarbiya butun o`quv-sport mashg’ulot jarayonini qamrab olishi lozim, chunki u ijtimoiy etuk, etik me’yor va xulqning ko`nikmalarini shakllantirish bo`yicha vazifalarni ketma-ket hal etilishiga tarbiyaning yakuniy ijtimoiy foydali samarasi bog’liqdir. O`zbekiston Respublikasining birinchi prezidenti I.A. Karimovning “Bizning farzandlarimiz bizdan ko`ra aqlli, dono va albatta baxtli bo`lishlari shart” deb bu bilan o`sib kelayotgan yosh avlodga berilayotgan e’tiborning yaqqol dalilidir. O`sib kelayotgan yosh sportchi axloqiy qonuniga muvofiq, har bir yosh sportchi quyidagi talablarni bajarishi lozim: ongli tarzda intizomga rioya qilish va mehnatsevarlikni namoyon qilish;

O`z Vatani qalbdan sevish, jismoniy tarbiya va sportini o`z sport jamoasini barkamol, sport tayyorgarlik va mahoratining yuqori ko`rsatkichlari bilan sharaflash;

Respublikaning barcha xalqlarini jismoniy tarbiyalanuvchi va sportchilar o`rtasidagi do`stlik va birodarlikni mustahkamlash va halqaro izchil sohibi bo`lish;

Jismoniy tarbiya va sport uchun taqdim etiladigan barcha moddiy qadriyatlarga ehtiyotkorona munosabatda bo`lish, mazkur qadriyatlarni saqlashga o`z ulushini qo`shish;

Jismoniy tarbiyani xalq hayotiga joriy etish bo`yicha tashviqot-targ’ibotni olib borish, olingan sport tajribani mashg’ulot bo`yicha do`stlari bilan o`rtoqlashish;

Kamtarona, haqiqatgo`y, adolatli bo`lish, jamoadagi do`stlari hamda sport raqibi, hakam va tomoshabinlarni hurmat qilish.

Yosh sportchilar bilan mashg’ulotlardagi eng muhim vazifalardan biri –insonning oliy axloqiy hislatlarini tarbiyalash, murabbiy va yosh sportchilardan Vatanga muhabbat hissini, sportchilar yashayotgan va sport mashg’ulotlariga borayotgan shahar va jamoaga sodiqlikni tarbiyalash lozim. Vatanparvarlikni tarbiyalashda an’analarni saqlash nihoyatda muhim ahamiyatga ega.

Intizomlilik, murabbiyning talabchanligi, mashg’ulotlarni yaxshi tashkil qilish, shug’ullanayotganlar tomonidan ichki tartibning o`rnatilgan qoidalariga rioya qilish, o`qish va mashg’ulot rejasiga qat’iy rioya qilish asosida tarbiyalanadi. Yosh sportchining intizomliligining asosiy sharti va sharoiti uni o`quv va sport mashg’ulotlariga, ya’ni sport mashg’ulotiga bo`lgan ongli munosabatidir. Ongli intizomni mustahkamlash butun tarbiyaviy ishni tizimli ravishda amalga oshirish lozim, ayniqsa, eng katta ahamiyat musobaqalardagi intizomga qaratiladi. Sport amaliyoti mashhur sportchilar intizomni buzganligi, o`zlarini tashkillashtira olmaganligi tufayli mag’lubiyatga duch kelganlarining ko`plab misollari sport amaliyotida mavjud.

Muayyan misollarda sportchilarni zamonaviy sportdagi muvaffaqiyat avvalambor, mehnatsevarlik, intensivligi bo`yicha yuqori va hajmi bo`yicha katta sport mashg’ulotlari va musobaqa yuklamalarining bajarishga bog’liqligini ko`rsatish lozim.

Yosh sportchilarni axloqiy tarbiyasi uchun sportning negizida yotgan keng imkoniyatlari o`zidan-o`zi amalga oshmasligini doimiy ravishda yodda tutish lozim. Bundan o`laroq, sportning tarbiyaviy qadriyatini belgilab beruvchi xususiyatlari ma’lum shart-sharoitlarda umuman qarama-qarshi samara berishi mumkin. Murabbiy yosh sportchilarning intilishlarini rag’batlantirishi hamda xarakterning soxta o`zini-o`zi yaxshi ko`rish, boshqalar ustidan o`zini yuqori qo`yish, mag’rurlik kabi ijobiy tomonlari bilan kurashishi lozim. Bola yoshlik davrida xarakterning salbiy tomonlarini namoyon bo`lishi mazkur davrda shaxs sifatida inson to`liq shakllanmaganligi bilan asoslash lozim, bu davrda o`zini-o`zi tahlil qilish va o`ziga bo`lgan tanqidiy munosabat etarli darajada rivojlanmaganligi ham bunga asosdir. Haddan ziyod katta e’tibor, aksariyat hollarda yosh sportchi o`zining istisno tarzidagi iste’dodiga, boshqalardan yuqori ekanligiga va xato qilmasligiga ishonishga turtki bo`ladi.