Bolalarda intensiv


 ‘SVdagi  asosiy tartiblar



Yüklə 3,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə24/55
tarix03.04.2022
ölçüsü3,19 Mb.
#85011
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   55
A’zamxo‘jayev-Bolalarda intensiv terapiya

0 ‘SVdagi  asosiy tartiblar
1.  Hajm nazorati  ostidagi ventilyatsiya (VCV -  volum e control 
ventilation).  Bunday  an’anaviy  tartib,  bizga  yaxshi  m a ’lum  va 
ishlatilib  kelinayotgan  PO  rcspiratorlari  oilasiga  (PO -5,  PO-6) 
mansub.  A pparat  yordam idagi  nafas  berish  belgilang;an  O
2
  va 
havo  aralashm asi  hajmi  kirguncha  davom  etadi  (VT  -   volume 
tidal),  keyin  nafas  chiqarish  klapani  ochilib,  ko‘krak  qafasi  va 
o ‘pkalar  elastikligi  tufayli  passiv  nafas  chiqaziladi.  Bu  tartibdagi 
ventilyatsiyada  kafolatlangan  nafas  hajmi  va  m inutlik  nafas 
hajmini  respirator o ‘zi nazorat qilgan holda ta ’minlaydi.
2. N afas  olishda  cheklangan  bosimli  ventilyatsiya  (PLV  -  
pressure  lim ited  ventilation).  Bunday  tartib  belgilangan  nafas 
hajmi  asosida  cheklangan  bosim   bilan  ventilyatsiya  o ‘tkazishni 
ta ’minlaydi  va o ‘pkalam i barotravm adan saqlaydi.
3.  Bosim  nazorati  ostidagi  ventilyatsiya  (PCV -  pressure  cont­
rol  ventilation).  V cntilyator  havoni  nafas  yo‘llariga  belgilangan 
yuqori  bosim   sathiga  ctguncha  xaydab  beradi.  Bu  sathga  etish 
bilan  havo  oqimi  sekinlashadi  va  shu  m iqdordagi  havoni


belgilangan  nafas  olish  vaqti  davomida  ushlab  turadi.  Shu  asosda 
oqim ning  egri  shakli  va  nafas  olish  platosi  davomiyligini 
boshqarish mumkin (1 jadval).
Yordamchi  sun’iy  nafas  turlari  bem orda  paydo  bo ‘layotgan 
m ustaqil  nafas  harakatlariga  oz  invazivlik  bilan  yordam   berish  va 
ekstubatsiyaga tayyorlashga y o ‘naltirilgan.
0 ‘pkalaming 
yordamchi 
sun’iy 
ventilyatsiyasi 
turlari 
quyidagilardan  iborat:
1.  ASV -  assist controlled ventilation.
2.
  IMV -  intermittent m andatory ventilation.
3.  SIMV -  synchronized  intermittent m andatory ventilation.
4.  ASB  -   assist  spontaneous  breathing  yoki  PSV  -   pressure
support ventilation.
5.  SIMV +  PSV.
6.  BIPAP -  biphasic  interm ittent positive  airw ay pressure.
7.  BIPAP +  SIMV.
8.  BIPAP + APRV — airway pressure release  ventilation.
9.  MMV -  mandatory  minute  volume ventilation.
Yordamchi  mexanik  nafas  benshni  ta ’minlash  m aqsadida 
trig g er  (javobgar)  tizimlari 
ishlab 
chiqilgan, 
y a ’ni  bosim  
o ‘zgarishini  sezuvchi  (pressure  triggering)  va  oqim  o ‘zgarishini 
sezuvchi  (flow  triggering).  Bu  tizim lar  sezuvchanligini  maxsus 
tugm alar, yordamida o ‘zgartirish, boshqarish  mum kin.
IMV  -  Intermittent  M andatory  V entilation  -   o ‘zgaruvchan 
m ajburiy  ventilyatsiya  yordamchi  sun’iy  nafasning  bu  tartibida 
n afas  berish  bemorning  mustaqil  nafasi  bilan  m oslashm aydi.  Bu 
h o la t  bemor  nafasini  respirator  bilan  asinxron  ravishda  kelishi  va 
barotravm a bo‘lishiga asos yaratishi  mum kin.
SIMV  -   Sinchronired  Interm ittent  M andatory  Ventilation  — 
sinxronlashgan  majburiy  ventilyatsiya.  IM V  dan  farqli  o ‘laroq 
s u n ’iy nafasning bu tartibda  o ‘rnatilgan  nafas  hajm i bilan  mexanik


nafas  berish  bcm orda  paydo  b o ‘layotgan  nafas  olish  b ila n   mos 
ravishda o ‘rnatilgan triggcrga javoban  olib boriladi.  SIM V  tartibda 
mexanik  nafas  moslamada  o ‘matilgan  nafas  tezligi  asosida 
o ‘tkaziladi,  chunki trigger mexanizmning  faolligi  o‘rnatilgan nafas 
tezligiga mos ravishda  faollashadi.
IPPV  — A sist  -  (ba’zi  moslamalarda  ACV  assist  coutrolled 
ventilation)  SIM V  tartibidan  farqli  sun’iy  nafasning  ushbu 
tartibida  trigger  bemorning  har  bir  nafas  olish  harakati  bilan 
birgalikda  faollashadi.  Nafas  tezligini  bemor  belgilaydi.  Shunisi 
ahamiyatliki,  agarda  bemordagi  nafas  olish  harakatlari  o ‘m atilgan 
nafas  tezligidan  kam  b o ‘lsa  yoki  umuman  harakatlar  qayd 
etilmasa,  m oslam a  Assist  ventilation  tartibiga  o ‘tadi  va  bem orga 
m ajburiy sun’iy ventilyatsiya o ‘tkaziladi.
ASB  -   A ssist  Spontaneous  Breathing  (mustaqil  nafasni 
quvvatlash)  yoki  PCV  -   pressure  support  ventilation  (bos im  bilan 
quvvatlash  tartibi)  yoki  PS.  Yordamchi  sun’iy  nafasning  bu 
tartibida  bem or  mustaqil  ravishda  minutdagi  nafas  olish  tezligini, 
nafas  siklining  davom iyligini,  nafas  hajmi  va  nafas  tezligini 
boshqaradi.  SH ifokor  esa  faqat  mustaqil  nafasni  quvvatlash 
darajasi  va  berilayotgan  oqim  tezligini  belgilovchi  yordam chi 
nafas  (ASB  tugm asi  yordamida)  darajasini  boshqaradi.  H ar  bir 
yordamchi 
nafas 
olishning 
boshlanishi 
sezuvchan 
trigger 
m exanizm ining  faollashuvi  orqali  kechadi.
SIMV  +  PSV   -   bu  tartibda  mustaqil  nafas  olish  bosim 
yordam ida  quvvatlanadi  va  o ‘rnatilgan  barcha  mexanik  k o ‘rsat- 
kichlar  bem orning  nafas  olish  harakatlari  bilan  m oslashgan 
b o ‘ladi.  B archa  ko ‘rsatkichlar  xuddi  SIMV  va  PSV  tartiblaridagi 
kabi  o ‘m atiladi.


BIPAP  -   Biphasic  Intermittent  Positive  Pressure  (nafas 
y o ‘ llarida  ikki  fazali  musbat  bosim).  «Ikki  fazali»  atamasi  ikki 
m a ’noni  qayd  etadi;  y a’ni  nafas  y o ‘lIarida  bosim   hosil  qiluvchi 
doim iy  tarkibning  ikki  darajasini  galma  -   gal  qoMlash  va  sun’iy 
nafasning  mustaqil  nal'as  bilan  birga  qo ‘llanishi.  Bu  tartib  D rager 
firm asining  original  qurilmasi 
hisoblanadi 
va 
o‘z 
ichiga 
yordam chi  sun’iy  nafas  va  bosim  ostida  boshqaruvchi  ventilya­
tsiy a   xossalarini  qamrab  olgan.  Bu  tartib  ushbu  xususiyati  bilan 
aham iyat  kasb  etadiki,  unda  bemor  nafaqat  nafas  chiqarish 
fazasida,  balki  moslama  o ‘matilgan  nafas  chiqarish  klapanining 
elektron  boshqaruvchisi  hisobiga  nafas  berish  fazasida  ham 
m ustaqil  nafas  olish  imkoniyatiga  ega.  Buning  uchun  quyidagi 
k o ‘rsatkichlar  belgilanadi:  PINS  -   yuqori  bosim   yoki  nafas  olish 
PB  darajasi,  PEEP -  quyi  bosim  yoki  nafas  chiqarish -  PH  daraja- 
si,  nafas  bosim  darajalari  o ‘zgarishi  (t  -   nafas  tezligi  tugmasi 
yordam ida)  va nafas olish  vaqtining nafas  chiqarish  vaqtiga nisbati 
(  TI  -  ТЕ  ).  Oqim  yoyining  shaklini  boshqarish  m aqsadida  bosim 
darajasining  o‘sish  shakli  va  tezligi  o ‘m atiladi  ( 0 - 2   sek). 
M ustaqil  nafas  harakatlari  kuzatilmagan  hollarda  BIPAP  tartibi 
to ‘liqligicha  bosim  ostida  boshqariluvchi  sun’iy  ventilyatsiya 
o ‘rnini  bosadi.  Bemorda  paydo  bo'lgan  mustaqil  nafas  harakatlari 
esa  tibbiyot  xodimlarining  aralashuvisiz  va  minimal  sedatatsiya 
darajasi  bilan  kcchadi.  Bem orning  mustaqil  nafasga  erta  o ‘tishi  va 
diafragm al  nafasning  paydo  b o ‘lishi  o ‘pkalarning  barcha  qismi- 
n in g   to ‘liq  ventilyatsiya  b o ‘lishiga  va  oxirgi  o ‘tkazilgan  tekshi- 
ru v la r  natijasi  b o ‘yicha  yiringli  asoratlar  kelib  chiqishini  keskin 
kam aytiradi.
Bu  uslub  xozirgi  vaqtga  kelib,  bem orning  mustaqil  nafasga 
o ‘tisliida 
qo‘llaniladigan 
barcha 
uslublardan 
ustun 
b o ‘lib 
kclm okda.
B IPA P+SIM V -  bu  uslub  mustaqil  nafasni  quyi  bosim  
darajasida,  ya’ni  PEEP  da  qo ‘shimcha  sikllar  bilan  quvvatlashga 
asoslangan.  Bu  kom binatsiya  gipoventilyatsiya  rivojlanishining 
o ld in i oladi.


M M V -M andatory  Minute  Volume  Ventilation.  B u   tartib 
mustaqil  nafas  olish  vaqtida  qo ‘llanilishi  mumkin.  Agar  m ustaqil 
nafas  olish vaqtida minutli hajm belgilangan k o ‘rsatkichlar (M MV 
hajmi)  dan  pasaysa  Vt  va  f -   parametrlari  orqali  boshqariluvchi 
mexanik  sun’iy  nafas  tartibi  ishga  tushadi.  MMV  tartibi  noregul- 
yar va etarli b o ‘lmagan mustaqil nafas vaqtida juda foydali.

Yüklə 3,19 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   20   21   22   23   24   25   26   27   ...   55




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə