hujayrani tark etadi. Shunday qilib hujayrada ionlar gradientini
hosil kilish va saqlash yo‘li bilan transmem bran ionlar holati stabil
holatda saqlanadi. Bunda albatta N af-K+-ATFaza - kaliy-natriylik
nasos alohida o ‘rin tutadi. D epolyarizatsiya boshlanish vaqtida
hujayra mcmbranani o‘tkaziivchanligi Na+ ionlari uchun orladi va
kam ligi uchun ular hujayra ichiga intiladi. Shuningdek membra-
naning tashqi tomonida m anfiy zaryad to ‘planib, hujayra
membranasida depolyarizatsiya fazasi shakllanadi. Keyinchalik
esa membrana o ‘tkazuvchanligi K* ioni foydasiga oshadi va cndi
K+ hujayra ichidan chiqib kctadi va u avvalgi encrgetik ahvolga
qaytib kcladi (repolyarizatsiya fazasi).
Diastola vaqtida esa K-Na - nasosi faoliyati tufayli hujayra
ichidagi va tashqarisidagi K.' va N a4 miqdorlari doim iy holga
qaytadi. Lckin bu jarayon m obaynida ATI7 sarflanadi. SHu sababli
yurakda ATF miqdori kamaygani yurak yctishm ovchiligiga olib
kelishi mumkin. Bu holatda suv-elcktrolit m uvozanati ham
o ‘zgaradi va odam tanasida N a h ionlari ham da suv ushlanib qolishi
bilan birga K ‘ ionlari ko ‘p m iqdorda buyrak orqali chiqariladi
(transmincralizatsiya). Shu aytilgan sabablar natijasida yurak
qisqarish faoliyati yomonlashadi va o ‘z navbatida qon aylanish
o ‘zgarishlariga olib kcladi.
Dostları ilə paylaş: