Bolalarda intensiv



Yüklə 3,19 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə55/55
tarix03.04.2022
ölçüsü3,19 Mb.
#85011
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   55
A’zamxo‘jayev-Bolalarda intensiv terapiya

Xurujdan so’ng hushning
 
buzilishi, qon aylanishining
 
markazlashuvi.
Bor
yo  q
Tana harorati
O’tkir infeksion
ko’tarilganda.
taksikoz.
xuruj
ncyroinfeksiya
qaytalansa
Yupiatlar, ksantinlar
 
va atropine bilan
 
zaharlanish
Prcm orbid  holat
Raxit
PH,
spazmofiliya,
a.namnezda
diabet
ralvasa




Gipcrtcrmik sindromda  diagnostik va  davo  muolajalari
algoritmi
Xavfli  gipertermiya -  Ombredan  sindromi
Xcivfli 
gipertermiya 
(XG)
 
ingalyatsion 
anestetiklar, 
suksinilholin 
ta ’sirida  (stress  va  mushaklar  z o ‘riqishi)  skelet 
mushaklarining  o‘tkir  gipermetabolizmi  yuzaga  kelib,  ancstezio- 
logik  qoMlanma  davomida  yoki  undan  so ‘ng  kislorodga  bo‘lgan 
talabning  ortishi,  laktat  to ‘planishi,  C 0 2  va  issiqlik  xaddan  ziyod 
ishlab  chiqazilishi  hamda  tana  haroratining  keskin  va  turg‘un 
ko ‘tarilishi  bilan  namoyon  b o ‘ladi.
Bolalarda  XG  taxminan  har  15000  anesteziologik  qoMlan- 
m aga  bir  nisbatda  uchraydi,  engil  ko'rinishdagi  abortiv  shakli  har 
4500  anesteziyaga  bir  to ‘g"ri  keladi.XG  kattalarga  nisbatan 
bolalarda  ko ‘proq  kuzatiladi.  XG  kam  uchrasa-da,  anesteziologik 
q o ‘llanm aning  og ‘ir  asorati  hisoblanadi  va  u  genetik  moyilligi 
bo‘lgan  bolalarda  qutbsizlantiruvchi 
m iorelaksantlar, 
ayrim 
m ahalliy  va  umumiy  anestetiklar  ta ’siri  natijasida  yuzaga  keladi. 
Bu  sindromning  yashin  tezligida  kechuvchi  shaklida  letallik  XG 
ning  spetsifik  antidoti  dantrolen  ishlatilmagan  holatda  65-80  %  ga 
yotadi.
Etio/ogiyasi.
  XG  ko‘p  hollarda  asosan  ikki  sindrom  skelet 
mushaklari  buzilishlari,  b o ‘yning  pastligi,  kriptorxizm  kuzati- 
ladigan  Kinq -D enborouqh  sindromi  va  m arkaziy  degeneratsiyasi 
va  birinchi  tip  mushak  tolalari  miopatiyasi  bilan  yuzaga  keladigan 
m arkaziy  tolalar  kasalligi  bilan  birgalikda  uchrashi  aniqlangan. 
XG  da  kal’siy  kanalchalari  tuzilishi  va  faoliyatiga  javobgar 
boMgan  skelet  mushaklari  srakoplazm atik  rctikulom a  miotsit- 
laridagi  genetik  uchastka  —  19  xromosoma  juftligida  o ‘zgarishlar 
kuzatiladi.
X G   ni  yuzaga  keltiruvchi  dorilar torigger  om illar  hisoblanadi 
va  ularni  ayrim  sterioid  m iorelaksantlar  va  suksinilholin  hamda 
galogen  tutgan anestetiklar tashkil  etadi.


Patogenezi.
  Trigger  agentlarining  bevosita  yoki  bilvosita 
ta’siri  natijasida  sarkoplazmatik  retikulomada  kal’siy  kanalchalari 
faoliyati 
buziladi.  Sitoplazada  to ‘plangan  ionlashgan  kal’siy 
troponin  bilan  bog‘lanib,  stabil  aktinmiozinli  kom pleks  hosil 
qiladi  va  m ushaklam ing  patologik  qisqarishiga  olib  keladi.  Bu 
holat  m ushaklar  rigidligi  klinik  k o ‘rinishida  nam oyon  b o ‘ladi, 
m ushaklam ing 
uzoq 
vaqt 
qisqarishi 
energiyaning 
doimiy 
sarflanishini  talab  kiladi.  M etabolizmning  ortishi  natijasi  o‘laroq, 
kislorodga  b o ‘lgan  extiyoj,  S 0 2  va  issiq  ishlab  chiqazilishi  ortadi. 
M iotsitlar  membranasi  shikastlanishi  va  rabdom ioliz  giper- 
kaliemiya,  giperkalsiemiya,  miogemoglobinuriya  v a   qondagi 
kreatinfosfataza miqdori ortishiga olib keladi.
M etabolik  buzilishlar  elektrolitlar  muvozanati  izdan  chiqishi 
yurak  qon  tom ir  yetishmovchiligi,  bosh  miya  shishi  va  boshqa 
og‘ir holatlam i yuzaga keltiradi.
K linik  belgilari.
  XG  da  kuzatiladigan  taxikardiya,  taxipnoe, 
gipertcrmiya,  sianoz  va  generallashgan  mushaklar  rigidligi  uning 
klassik(ko‘p uchraydigan)  belgilari hisoblanadi.  XG ning dastlabki 
belgilaridan  chiqazilayotgan  nafas  tarkibida  S 0 2   m iqdorining 
keskin  ortishi  qondagi  ra  S 0 2,  ortishi  ra  0 2  kam ayishi  va aralash 
atsidoz kuzatilishini ta’kidlash zarur.
XG  ning  erta  davridayoq  qorinchalar  taxikardiyasi  va 
ckstrasistoliya  kabi  yurak  ritmi  buzilishlari  kuzatilishi  mumkin. 
Patologik  jarayonning  progressiv  rivojlanishida  bradikardiya 
keyin  yurak  faoliyati  to ‘xtashi  kuzatilishi  mumkin.  B u  holatga 
sabab, 
giposkiya  va 
m etabolik  buzilishlar  fonida  keskin 
rivojlanadigan  giperkaliem iya hisoblanadi.
M ushaklar 
rigidligi 
har 
xil  ko ‘rinishda, 
y a ’ni  biroz 
taranglikdan  generallashgan m ushaklar kontrakturasi  darajasi-dagi 
k o ‘rinishda 
b o ‘lishi 
mum kin. 
Bu 
holatni 
kuraresim on 
m iorelaksantlar bartaraf eta olmaydi.
D avo  tadbirlari.
  Ilozirgi  davrda  o ‘tkir  XG  ni  b artaraf  etish 
uchun zam onaviy davo tadbirlari  algoritmi tuzilgan.
1.  Trigger dorilar kiritilishi to ‘xtatiladi.


2.  100 %  li  0 2  ingalyatsiyasi.
3.  V ena  ichiga  spetsifik  antidot  dantrolen  (2-3  m g/kg  miqdorda) 
kiritiladi.  Uning  qayta  kiritilgandagi  um umiy  dozasi  10  mg/kg  ni 
tashkil  etishi  mumkin,  kuraresimon  b o ‘lm agan  miorelaksant 
dontrolen  sarkoplazmatik  retikulomalarda  kalsiy  ionlari  ajralishini 
kechiktiradi.
4.  M arkaziy venani naychalash.
5.  1-3  mckv/kg  miqdorda  natriy  gidrokarbonat  kiritilib,  metabolik 
atsidozni bartaraf etish.
6.  Gipertermiyani  bartaraf  etish  uchun  har  bir  minutda  uch 
m arotaba  sovutilgan  izotonik  critma  (15  m l/kg  miqdorda) 
kiritiladi.  Oshqozon  sovuq  fiziologik 
critm a  yoki  suv  bilan 
yuviladi, bosh, bo ‘yin va chov  sohalariga muz q o ‘yiladi.
7.  Gipcrkalcmiya  vena  ichiga  glyuzokaning  gipcrtonik  eritmasi 
(0,5  gr/kg)  va  insulin  (0,15  bir/kg)  kiritilishi  bilan  bartaraf etiladi. 
Sung  esa  10  %  kalsiy  xlor  eritmasi  (2-5  m l/kg)  asta  sekin 
kiritiladi.
8.  Aritmiyani  davolash  uchun  novokainam id 
(1  m l/kg/  soat) 
yoki  lidokain  (1  mg/kg)  miqdorda  vena  ichiga  kiritiladi.  Bunda 
kalsiy  kanalchalari  amal  qiluvchi  dorilar, 
dantrolen  bilan 
birgalikda qoMlanishi mumkin emas.
9.  V ena  ichiga  furoscmid  (1  mg/kg)  yoki  m annitol  (0,5  gr/kg) 
m iqdorda  kiritib,  diurezning  1  ml/kg/soat  dan  kam   b o ‘lmasligini 
ta’m inlash kerak.
10.  H ar  10  minutda  kislotaning  asos  m uvozanati,  qondagi  gazlar 
va clektrolotlar miqdori nazorat qilinishi  kerak.
Hozirgi  davrda  ratsional  intensiv  terapiya  bilan  dantro- 
lenning  qo‘llanishi  XG  ning  yashin  tezligida  rivojlanadigan 
shaklida  letallikni  taxminan  20  %  gacha  kam aytirishga  imkon 
beradi.


10-rasm. 0 ‘pka suniy ventilyasiyasi apparati
11-rasm. Infuzomat 
no


ADABIYOTLAR
1.  Bunatyan A.A.  Anesteziologiya i  reanimatologiya.  1985.
2.  M ixcl’son  V.A.  Detskaya  anesteziologiya  i  rcanima- 
tologiya.  2002.
3.  Bunatyan  A.A.  s  soavt.  Spravochnik  po  anesteziologii  i 
reanimatologii.  1989.
6.  M ixcl’son  V.A.  Intensivnaya tcrapiya v  pediatrii.  М., 2003
10.  Z il’bcr  A.  I.  Klinichcskaya  fiziologiya  v  anesteziologii. 
М.,  1977.
11.  M ixel’son  V.A.,  K os’yan  E.D.  A nesteziologiya  i  rcani- 
m atologiya u novorojdennbix.  М .,  1980.
13.  Sumin S.A.  Ncotlojnbie  sostoyaniya.  М.,  2002.
14.  Sibul’kin E.  Neotlojnaya pomosh v  pediatrii.  1991.


BOLALARDA INTENSIV 
TERAPIYA XUSUSIYATLARI
Bosh muharrir: 

Yüklə 3,19 Mb.


Dostları ilə paylaş:
1   ...   47   48   49   50   51   52   53   54   55




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə