Bolalarda liderlik qobilyatini shakillantirish

BARCHASI O`QITISH USULIGA BOG’LIQ
O`quvchi hayron bo`lishi mumkin: “Nega men, mutaxasislik bo`yicha muhandis
Va hozirda kampaniya prizidenti ,insonning erta rivojlanish masalalari bilan shug’ullanishga kirishdim?”. Sabablari qisman “ijtimoiy”dir. Avvalo ,hozirgi kundagi yoshlarning isyoniga bafarq emasman va o`z-o’zidan so’rayman : “ Ysohlarning hayotdan qoniqmaslikligiga zamonaviy ta’lim qanchalik aybdor ?” Bundan tashqari mazkur masalaning shaxsiy sabablari ham bo’lib o’z farzandim aqliy rivojlanishda ortda qolmoqda edi.

Farzandim juda yosh bo’lganda bu kabi nuqsonlar bilan tug’ilgan bola unga tug’ilishdan to’g’ri talim berilsa ,oddiygina o’qimishli inson bo’lib kamol topishi mening xayolimga ham kelmagan . Doctor Shinchi Suzuki ko’zimni ochdi.

Uning takidlashicha: Qoloq bolalar yo’q. Barchasi o’qiitish usuliga bog’liq “. Dokor Suzukining go’dakliklarni skripka chalishga o`rgatish uchun qo’lagan va hayratlanarli natijalarni ko`rsatgan “Noyob istedodi tarbiyalash” usuli bilan tanishtirishganimda ota sifatida ilk bor farzandimga o’z vaqtida hech nima qilmaganimda afsuslandim.
Men endi talabalar g’alayonlari muomosi bilan shug’ullana boshlaganimga ta’limning ahamiyati haqida chuqur o’yladim va nima sababdan bizning tizim shu qadar tajovuzkorlik va qanoatsizlikni vujudga keltirayotganini tushunishga harakat qildim .

Avvaliga menga bu tajjavuzkorlik ildizlari unversitet ta’lim tizimida mavjuddek tuyuldi. Biroq muomosi chuqur o’rgangach angladimki ayni masala o’rta makatab uchun ham xos ekan. So’ng maktabning o’rta hamda boshlang’ich tizimini o’rgandim va shunday xulosaga keldimki ,bolaga bog’chada hamm ta’sir ko’rsatish kech bo’lar ekan . Kutilmaganda makzur fikr dokotr Suzuki va uning hamkasblari shug’ullanayotgan ish bilan mos keldi.

QILMAYDI ERTA TA’LIM BUYUK DAHOLARNI TARBIYALAB YETISHTIRISHNI MAQSAD.
Mendan ko’pincha :”Erta ta’lim buyuk daholarni tarbiyalaydigan ta’limmi?”-deb so’raydilar. Men: “Yo’q”-deb javob beraman . Erta ta’limning yagona maqsadi Bolani aqilli va sog’lom ,o’tkir zehnli va gapga quloq soladigan qilib tarbiyalashdir .
Barcha odamlar ,agar jismoniy nuqsonlari bo’lmasa, deyarli bir xil holat tug’ildilar. Bolalarning aqilli yoki nodon ,ma’sum yoxud tajovuzkor bo’lishi ularning tarbiyasiga bog’liq. Agar har bir bolaga kerakli narsaga zarur vaqtda berilsa u, o’tkir zehnli va kuchli irodaga ega bo’lib ulg’ayadi.

Odamlar va kuchuklarda kechadigan jarayonlarni taqqoslash g’ayritabiiy tuyulishi mumkin. Lekin qanchalik ajoyib ,zotdor naslga kuchuk bo’lsa ham ,egasiz,daydi itlar to’dasiga qo’shib qo’ysak ,u tobora vahshiylashadi . So’ng oxiri chinakam daydi itga aylanadi. Ta’kidlash shart emaski ,yangi tug’ilgan chaqaloqning miyasi itga nisbatan sust rivojlangan bo’lib ,tarbiyalanish usuliga qarab (odamlar orasidagi emas ,itlar orasidagi tashalab qo’yilsa -izoh bizniki) osongina “daydi It”ga ham aylana oladi.

Mening fikrimcha ,barvaqt rivojlantirishning asosiy maqsadi baxtsiz bolalar paydo bo’lishining oldini olishdir. Bolaga yoqimli musiqa eshittirish yoki skripka chalishni o’rgatish uning mashhur musiqachi sifatida kamol topishi uchun amalga oshirilmaydi. Uning xorijiy til betakror tilshunos bo’lib ulg’ayishi yoki uni “yaxshi” bolalar bog’chasiga yoxud boshlang’ich matabga tayyorlash uchun o’rgatilmaydi. Asosiy boladagi cheksiz imkoniyatlarini rivojlantirish oraqali uning hayotiga va dunyosiga ko’proq quvonch olib kirishidir.