Bp azərbaycanda Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2015

11

BP Azərbaycanda Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2015

Əməliyyatlarımız

Qaz CQBK ilə və terminalın qaz emal 

qurğularını “Azəriqaz”ın milli qazpaylama 

şəbəkəsinə birləşdirən SOCAR qaz kəməri ilə 

ixrac edilir. 

2015-ci ildə Səngəçal terminalından 296 

milyon bareldən artıq neft və kondensat ixrac 

edildi. Bunun təxminən 261,6 milyon bareli 

Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC) boru kəməri, 

təxminən 31,4 milyon bareldən çoxu Qərb 

İxrac Boru Kəməri (QİBK), təxminən 2,2 

milyon bareli dəmir yolu və təxminən 0,9 

milyon bareli kondensat ixrac xətti ilə ixrac 

edilib. 

ŞD2 layihəsi üçün texnoloji emal qurğularının 

təmin olunması məqsədilə Səngəçal 

terminalının genişləndirilməsi üzrə iş davam 

edib. Yeni giriş yolu açılıb, bu yol insanları, 

qurğuları və avadanlıqları tikinti sahəsinə 

daşıyan nəqliyyat vasitələri üçün daha 

təhlükəsiz və səmərəlidir. Mərkəzi nəzarət-

idarəetmə binasının 16 genişləndirmə 

modulunun hamısı quraşdırılıb, avadanlığın 

quraşdırılması və polad konstruksiyaların 

hazırlanması işləri isə qrafiki qabaqlayır. 

Şahdəniz Mərhələ 2 layihəsinin qurudakı 

obyektlərini təchiz etmək üçün Bakıda dörd 

müxtəlif yerdə doqquz quraşdırma və boya 

sexi fəaliyyət göstərir. Tələb olunan 15000 

tondan artıq polad və 150000 metr boru 

sahədə xüsusi təşkil edilmiş qaynaq sexində 

və bu ərazidəki sahədənkənar iri 

metalkonstruksiya sexlərində hazırlanır. 

Səngəçal terminalının genişləndirilməsi üçün 

lazım olan poladın və boruların hamısı yerli 

tikinti-quraşdırma sahələrində hazırlanıb. Bu 

layihə yerli iş yerlərinin açılmasına mühüm 

təsir göstərib, quruda görülən tikinti-

quraşdırma işlərində daimi çalışan 1200 işçi 

birbaşa BP tərəfindən, 340 nəfər isə podratçı 

şirkətlər vasitəsilə işə götürülüb.

Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri 

Uzunluğu 1768 km olan BTC boru kəməri 

2006-cı ilin iyun ayında istismara verilib.  

O vaxtdan 2015-ci ilin sonuna qədər BTC ilə 

təxminən 2,36 milyard barel (315 milyon ton) 

xam neft daşınaraq 3112 tankerə yüklənib və 

dünya bazarlarına yola salınıb. 

Hazırda BTC-nin gündəlik ötürücülük 

qabiliyyəti 1,2 milyon bareldir. 2015-ci ildə bu 

boru kəməri ilə 262,8 milyon barel (35 milyon 

ton) xam neft ixrac edilərək Türkiyənin 

Ceyhan limanında 361 tankerə yüklənib. 

Sentyabrda BTC Ceyhanda 3000-ci tankerin 

yüklənməsini qeyd etdi. 

BTC boru kəməri hazırda, əsasən, 

Azərbaycandan AÇG-də hasil edilən nefti və 

Şahdənizdə hasil olunan kondensatı nəql edir. 

Bundan əlavə, Türkmənistandan və 

Qazaxıstandan gələn xam neft də BTC ilə 

nəql olunmağa davam edir.

Şahdəniz Mərhələ 2 və Cənub Qaz Dəhlizi 

Azəbaycanda hazırlanıb

Səngəcal terminalının 

genişləndirilməsi üçün

lazım olan polad və boruların 

hamısı yerli tikinti-quraşdırma 

sahələrində hazırlanıb.

---

Cənubi Qafqaz Boru Kəməri 

Uzunluğu 691 km olan Cənubi Qafqaz Boru 

Kəməri (CQBK) 2006-cı ilin sonlarından 

istismar olunur, Şahdəniz qazını Azərbaycana, 

Gürcüstana və Türkiyəyə çatdırır. 2015-ci il 

ərzində kəmərin gündəlik ötürücülük gücü 

18,6 milyon kubmetr qaz olub. 

2015-ci ildə CQBK üzrə əməliyyat xərcləri 

təxminən 47,5 milyon, əsaslı xərclər isə 1,1 

milyard dollar təşkil edib.

CQBK-nin genişləndirilməsi layihəsi 

2015-ci ildə CQBK-nin genişləndirilməsi 

(CQBKG) layihəsi üzrə Azərbaycan və 

Gürcüstanda boru kəməri marşrutu boyunca 

işlər davam etdi. İyunda Azərbaycanda əsas 

xəttin çəkilməsinə başladıq, 2015-ci ilin 

sonuna qədər təxminən 71 kilometr boru 

qaynaqlandı. Xəndək qazılması, boruların 

xəndəyə endirilməsi, düzülməsi və üstünün 

torpaqla örtülməsi işləri noyabrın sonunda 

başlayıb və hal-hazırda davam edir. Kəmərin 

Azərbaycan hissəsi üçün lazım olan 

borularının 60%-dən çoxu ilin sonunda artıq 

Muğan, Kürdəmir, Yevlax və Qazançıdakı 

borusaxlama sahələrində idi. Biz 

Azərbaycanda boru kəməri dəhlizi üçün tələb 

olunan torpağın, demək olar ki, hamısını əldə 

etmişik. 

Qərb İxrac Boru Kəməri 

Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkətinin 

əməliyyatçısı kimi BP həmçinin QİBK-ni idarə 

edir. Uzunluğu 829 km olan bu kəmər nefti 

Xəzər hövzəsindən Səngəçal terminalı 

vasitəsilə Gürcüstanın Qara dəniz sahillərində 

yerləşən Supsa terminalına nəql edir. 1997-ci 

ildən sonra BP və onun tərəfdaşları boru 

kəmərində əsaslı təmir işləri həyata keçirib. 

2015-ci ildə bu boru kəməri vasitəsilə 

Səngəçal terminalından 31,4 milyon barel neft 

nəql edilib.

Dövri texniki xidmət işləri 

Dövri texniki xidmət, obyektlər işlək 

vəziyyətdə olduğu zaman həyata keçirilməsi 

mümkün olmayan mühüm texniki xidmət, 

təftiş və ya layihə işlərinin aparılması 

məqsədilə fəaliyyətdə olan obyektlərin 

planlaşdırılmış şəkildə dayandırıldığı dövrlərdə 

aparılır. İllik iş proqramı çərçivəsində, may 

ayında Qərbi Azəri platformasında, avqust 

ayında Şahdəniz platformasında və Səngəçal 

terminalı daxilindəki Şahdəniz qurğusunda, 

dekabr ayında isə Çıraq platformasında dövri 

texniki xidmət işlərini uğurla başa çatdırdıq. 

Bu planlı fasilələr əməliyyatların uzun müddət 

təhlükəsiz və etibarlı şəkildə həyata 

keçirilməsi üçün son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Geoloji kəşfiyyat işləri 

BP SOCAR-la Abşeron yarımadası ətrafındakı 

dayazsulu ərazidə (AYDH) potensial 

perspektiv strukturun birgə kəşfiyyatı və 

işlənilməsi üzrə yeni bir geoloji kəşfiyyat 

müqaviləsi imzalayıb. Müqavilə ərazisi 

yarımadanın cənubunda dənizin 40 metrədək 

dərinliyində yerləşir. Kollektorun potensial 

dərinliyi 3000-5000 metrdir. 

2015-ci ildə hasilatın pay bölgüsü sazişi Milli 

Məclis tərəfindən ratifikasiya edildi. Bu, 

BP-nin dünyanın digər yerlərində dayazsulu 

sahələrdəki təcrübəsini və təkmilləşmiş 

texnoloji həllərini Xəzər hövzəsinə 

gətirməsinə imkan verir. AYDH müqavilə 

sahəsində 2 ölçülü seysmik araşdırmalar 

2015-ci ilin dekabrında təhlükəsiz şəkildə 

tamamlandı və biz müqavilə sahəsi üçün 3 

ölçülü seysmik çəkiliş proqramının 

planlaşdırılmasına başladıq.

Bundan əlavə, BP Bakıdan təqribən 125 km 

(78 mil) cənub-şərqdə yerləşən Şəfəq-Asiman 

strukturu üçün seysmik məlumatların təhlilini 

başa çatdırıb. Bu, 18 aylıq işdir və bu 

mərhələdən sonra ilk geoloji kəşfiyyat 

quyusunun planlaşdırılması üçün daha bir il 

tələb olunur. Şəfəq-Asiman bloku dənizin 

dərinsulu hissəsində suyun dərinliyinin 

təxminən 650-800 metr olduğu ərazidə 

yerləşir və kollektorun dərinliyi təxminən 

7000 metrdir. 

12

BP Azərbaycanda Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2015

Şahdəniz Mərhələ 1 

Şahdəniz – BP-nin 1968-ci ildə Alyaskada 

Prudo Bey yatağını kəşf etməsindən sonra ən 

böyük kəşfidir.

Şahdəniz Mərhələ 1 layihəsinin işlənilməsi 

çərçivəsində BP-nin dəniz dibindən 6 000 

metr dərinlikdə və yüksək təzyiq altında olan 

bir sıra ən çətin quyuları qazılıb. Biz bu günə 

qədər cəmi yeddi il ərzində Xəzərdə mövcud 

olan ən dərin quyunu qazmış, dənizdə 

platforma quraşdırmış, quruda terminal tikmiş, 

Azərbaycan və Gürcüstandan keçməklə 

Türkiyə sərhədinə qədər 700 kilometr 

uzunluğunda Cənubi Qafqaz Boru Kəmərini 

çəkmişik. 

Texniki təcrübəmiz və obyektlərdə apardığımız 

cari texniki xidmət Şahdənizə regionun 

arasıkəsilmədən təhlükəsiz və etibarlı 

şəkildə qazla təchiz olunmasına kömək 

edib və demək olar ki, sistemin 100% 

etibarlılığına nail olmuşuq. Şahdəniz Mərhələ 

1 layihəsindən 2015-ci il boyunca ən yüksək 

sabit hasilat əldə olunmuş, 9,9 milyard 

standart kubmetr qaz və təxminən 18,3 

milyon barel kondensat hasil edilmişdir.

---