Bu kitabın ərsəyə gəlməsində əməyi keçən hər kəsə minnətdaram. Əsasən də mənə daim dəstək olan dostlarıma

- 62 - 

 

-Belə deyildi? 

-Elə olsaydı, torpağın altında yox üstündə olardı. 

-Bu cinayəti necə adlandıraq? 

-Qanunların gücsüz olduğu yerdə,ən böyük qanun qanunsuzluğdu. 

-Hökmünü vermisən? 

-Bəli. 

-Bağışlamağa gücün çatmadı? 

-Düşməni bağışlamaq olar, ancaq onu asandan sonra! 

-Aydındı.  Cənab  hakim,  hakim  ekspert  Səməd  Lətifov  müddəhim  Əliyevin 

psixoloji durumunun normal olmadığını müəyyənləşdirib, xahiş edərdim bunu da 

nəzərə alasız. 

-Etiraz edirəm cənab hakim! 

-Etiraz qəbul olunmur, Ağayev buyurub davam edin. 

-Cənab  hakim,  vətəndaş  Əliyev  ölkənin  ən  tanınan,  kübar  ailələrindən  birinə 

mənsub hörmətli iş adamıdı. Tanıtıma ehtiyacı yoxdu. Məzuniyyət adıyla hamıyla 

sağollaşıb, küçələrə düşməsi sizcə normal haldımı? Aidiyyatı olmayan bir ailənin 

qeyrətini çəkib, cinayətkar olması normal haldımı? Kim öz lyuks həyatını bir heçə 

qurban  edər?  Psixi  normal  insan  edərmi?  Xeyr!  Deməli,  vətəndaş  Əliyevin 

müalicəyə ehtiyacı var. 

-Ey, ağzıva gələni danışma! Xəstə, psix özünsən! Nə etdiyimi gözəl dərk edirəm! 

-Vətəndaş  Əliyev,  danışdıqlarınıza  diqqət  edin!  Bura  məhkəmədi.  Məhkəməyə 

etdiyiniz hörmətsizliyə görə də əlavə maddə açmayaq. 

-Cənab hakim, icazənizlə davam edə bilərəm? 

-Buyurun. 

---

- 63 - 

 

-Çox  sağ  olun.  Vətəndaş  Əliyev,  mən  sizin  və  vətəndaş  Tağıyevanın 

müdafiəçisiyəm.  İşimi  çox  gözəl  bilirəm.  Əsəbləşmək  lazım  deyil...Sualıma 

konkret cavab verin. Əməlinizə peşmansızmı? Cavab verməzdən əvvəl düşünün. 

Sualım vətəndaş Tağıyevayadır. Əgər Əliyev Əhədovu o gün qətlə yetirməsəydi, 

indi bu an Əhədovu öldürərdiz? Vicdanınızla cavab verəcəyinizə inanıram. 

  Zala  sükut  çökdü.  Gözlər  Banuya  dikildi.  Hətta  Eyvaz  da,  Banunun  cavabına 

səbirsizləndi. Banu başını aşağı salıb, gözlərini sildi. Dərindən nəfəs alıb dedi: 

-Xeyr, öldürmazdim. 

-Dürüst cavabınız üçün təşəkkürlər. Buyurun Əliyev, siz cavab verin. 

  Eyvaz susdu. Gözlərini gizlətmək istədi hamıdan. Bacarmadı. Üç tərəfi qəfəs, bir 

tərəfi  divar.  Sağ  tərəfində  üzünü  əlləriylə  örtən  Banu.  Divarı  dağıdıb  qaçmaq, 

uçmaq  arzusuyla  barmaqlarını  ovuclarında  sıxdı.  Oyun  bitmişdi.  Adsız  yolunun 

sonu onu uçurumla üzbə-üz saxlamışdı. Qalxdı ayağa danışmaq üçün və danışdı... 

-Siz  heç  avtobusa,  metroya  minirsiz?  Dükanlara  gedirsiz?  Növbə  gözləyirsiz 

bankomat  qarşısında?  Palçıqlı  küçələrdə  yağışa  islanıb,  söyürsüz  cəmiyyəti, 

küçələri? 

Kafedə  bir  loxma  çörək  yemək  istədikdə,  fahişə  ofisiantkaların  murdar  əllərini 

gördükdə çəkilmirmi iştahanız? 

Baxmağa, oxumağa bir şey tapırsız? 

Təyyarəni  ömür  boyu  səmalarda,  bahalı  oyuncaqları  yaşıdlarının  əlində  görəcək 

olan övladınıza "ata, niyə bizim filan şeyimiz yoxdu" sualında cavabı olmayanları 

düşünmüsüzmü ? 

Sizdəmi  məcbursuz  süni  gülüşlə  gəzməyə  ?  Sizdəmi  günün  qaraltdığı  qara  gün 

ömür  payının  tükənməsinə  tələsirsiz?  Sizdəmi  varlığıyla  yoxluğunun  önəmi 

olmayan kabussuz mənim kimi? Sizdəmi azadlığın əsirliyində qula çevrilmisiz ? 

Günortalar  aşiqlərin  sevişməsindən  qızan  skamyalarda  gecələr  necə  soyuq 

olduğundan xəbərdarsınızmı? Ümüdsüzlük tanışmı sizə? 

---

- 64 - 

 

Yox, sizə xas olan mədəni söyüş olan təsəlli yedirtməyin mənə! 

Maşında,  kostyumda,  kresloda,  villa  balkonunda  gördüyünüz  cənnət  bizim 

qəbirstanlıqdı. Dirilər, kabuslar qəbirstanlığı. 

Görə bilməzsiz bizi, istəsəz də...Yanımızdan ötsəz də. 

Gördüyünüz deja vü kadrlardı keçmişin arxivindən. 

Bizim yoxumuzdu sizin üçün var anlayışı arxasında olanlar. Nə maşın, nə pul, nə 

villa, bağ, xadimə, kəniz, məşuqə, qudurğan uşaq, maniken xanım. 

Sizdən fərqli görürük, gəzirik, yeyirik, sevirik və düşünürük. 

Evlənmə təklifini romantik etmək üçün Londona bir gecəlik iki bilet almırıq... 

Yağışı gözləyirik... 

Çəngəlin düz qoyuluşuna fikir vermirik... 

Çəngəlsiz yeyirik... 

Pulu hara xərcləyim kimi dərdimiz yox... 

Pulumuz yox, çünki... 

Siz canınız üçün mühafizəçi tutanda, bizləri intihar etməyə qoymur keyfiyyətsiz 

kəndirlər... 

Sizlərlə  bizlər  arasında  elə  bir  uçurum  var  ki,  o  uçurumu  illərlə  doldursaz  da 

dolmaz. 

Hər birimiz bir ürək daşıyırıq... 

Bu ürəyin necə yandığından xəbəriniz varmı? 

Kənardan necə də asan görünür, deyilmi? 

Küçələrinizdə gündə bir meyit, tutulan cinayətkarlar...Necə asandı... 

Meyit və cinayətkar... 

---

- 65 - 

 

Adlarının önəmi yoxdu, dahasının da heç... 

Gedib araşdırmısızmı həyatlarını, yaşamlarını, yediklərini, içdiklərini... 

Lənət olsun, lənət! 

Heçmi önəmi yox insanlığın? 

Hansı it oğlu it gedib boş yerə adam vurar? O cinayətkarsa qapısına vətəndaş kimi 

getdiyi, iş istədiyi məmurlar kimlərdi? Hə? 

Vətəndaşın  haqqını  yeyib  də,  əzib  də,  bundan  utanmayıb  da,  əməllərinə  xitam 

verməyənlər kimlərdi, yoldaş hakim? Kimlər? 

Siz  adı,  tarixçəsi  önəmli  olmayan  bir  insanı  müddəhim  kürsüsünə  çıxarıb  da, 

nədən cinayətkar olduğumu soruşursuz, peşman olub-olmamağımı soruşursuz... 

Peşmanam, yoldaş hakim! 

İnsan olmağıma, vətəndaş olmağıma, dürüst olmağıma peşmanam! 

Hə, yadıma bir şey düşdü... 

Bolqariyanın paytaxtı haradı? 

Önəmi yoxdu, elədi? 

Var,  var!  Coğrafiya  müəllimi  Sofiya  cavabı  qarşılığı  məktəbdə  parta  yoldaşım 

Ənvərə 2 yazmış və əslində paytaxtın Buxarest olduğunu bildirmişdi! 

Sizə də mən kiməm suali verilsə cavabı cinayətkar olacaq! 

 

  Tam  sükut  çökmüşdü.  Nəfəslər  çəkilmirdi  sanki.  Hakimlər  öz  aralarında 

pıçıldaşırdılar. Ağayevin gözləri yol çəkirdi. Nəhayət hakim ayağa qalxıb dedi: 

-Hökm on dəqiqə fasilədən sonra oxunulacaq! 

 

---

- 66 - 

 

On dəqiqə azadlıq olardı. 

Gözlər azadlıqdan doyardı. 

Sonrası cəhənnəm cənnətdə solardı. 

Bir damcı su,bir ovuc torpaq. 

Bir də bir neçə xatirə şikəst,çolaq. 

Azadlıq yeyək,azadlıq içək,azadlıq qoxlayaq. 

Qoxular özü də bir ətir. 

Satılacaq yağışsız çətir. 

Gətir! 

Mənə yağış gətir! 

Mənə azadlıqdan nə tapsan gətir! 

  

 

-Qalxın,məhkəmə gəlir! 

-Əyləşin! 

  Hakim eynəyini silib, gözünə qoydu. Cinayət tarixçəsini başdan-ayağa oxudu və 

mətləbə gəldikdə, zaldakılar ayağa qalxdılar. 

-Azərbaycan Respublikası Cinayət məcəlləsinin... 

-Saxla görüm! 

  Hamı  hakimin  sözünü  ağzında  qoyan,  ona  susmaq  əmri  verən  səs  tərəfə 

boylandı.  Qapıda  dəbdəbəli  kostyumda,  mühafizəçilərinin  əhatəsində  əlində 

çemodan tutmuş Cavid durmuşdu. 

Hakim çaş-baş olduğundan dili söz tutmurdu nəsə deməyə. Cavid ona yaxınlaşıb, 

qulağına nəsə pıçıldadı. Hakim udqundu, özünü toparlayıb dedi: 

---

- 67 - 

 

-Məhkəmənin işə yenidən baxması üçün hökm təxirə salınır! 

Cavid bic-bic gülümsəyib, hakimin əlini sıxaraq, Eyvaza göz vurdu. 

  Penitensiar  xidmətin  əməkdaşlarının  müşayiəti  ilə  məhkəmə  zalından  çıxan 

əlləri qandallı Eyvaz və Banu küçədə maşınına söykənib duran Cavidi gördülər. 

Qollarındakı  qandalları  açan  ədliyyə  əməkdaşları  sağollaşıb  getdilər.  Cavid 

eynəyini qaşlarına qaldırıb gülərüz halda qışqırdı: 

-Böyük, böyük uşaq olasız... 

Eyvazı qucaqlayıb, doluxsundu. 

-Hə Eyvaz, nə gözləyirsiz gedək? 

-Getdik qardaş. 

-Hara? 

-Burdan uzaq, lap elə cəhənnəmə, amma burdan uzağa. 

-Cavid? 

-Ay can? 

-Toğrul? 

-Narahat olma o öz yoluna ad qoyub, qayıtdı.Ha-ha-ha. 

-Necə yəni? 

-Darıxma, bilərsən. Dincəl, sual vermə, görəcəksən. 

-Bəs Cəlil? 

-O da yaxşıdı. Artıq mayordu. 

-Gözəl xəbərdi. 

-Dincəl, dincəl... 

---

- 68 - 

 

-Sür Sovetskiyə. 

-Sovetski hardan çıxdı? 

-Sür, deyərəm. 

  Təndir çörəyi satılan pəncərə qarşısında Eyvaz Caviddən maşını saxlamağı xahiş 

etdi. 

  Ona 

çörək 

verən 

kişinin 

simasını 

asanlıqda 

tanıdı. 

Kişi 

isə 

tanımamışdı"səyyahı"... 

-Cavid, pul ver mənə. 

-Buyur, bəsdi? 

-Hə, hə bəsdi. Gözləyin, gəlirəm indi. 

  Maşından  düşüb,  kişiyə  yanaşdı.  Doğma  iyin  burnuna  dolmasından  ləzzət 

alırmış kimi, ah çəkdi. 

-Dayıcan? Sənə söz vermişdim, gələcəyəm. Gəldim. 

-Xoş gəldin oğul, amma qüsuruma baxma, tanımadım vallah... 

-Önəmli deyil...Mənə bir təndir çörəyi, zəhmət deyilsə. 

-Buyur oğlum, nuş olsun. 

-Al pulunu dayı, çox sağ ol. 

  Kişi Eyvazın verdiyi pula baxıb təəcübləndi. Bir çörək qarşılığı üç yüz manat. 

-Oğul bu pul... 

-Dayıcan, düz vermişəm. Halal xoşun olsun. Allaha əmanət ol. 

  Bunu  deyib,  çörəkdən  bir  dişdəm  vurdu.  Kişi  "səyyahı"  indi  tanıdı.  Əlində  pul 

donub  qalmışdı.  Dolmuş  gözlərinin  müşayəti  ilə  "səyyahı"  aparan  maşın  sürətlə 

uzaqlaşırdı... 

---

- 69 - 

 

 

 

                                           *** 

 

-Niyə? 

- ... 

-Cavab ver, niyə? 

-Toğrul, mən...Deyə bilmədim. 

-Niyə? Niyə? 

-Nə  deyərdim?  Deyərdim  hər  kəsin  qardaşım  bildiyi  Aqil,  ərimdi?  Deyərdim 

aşnasıyam? Deyərdim zorlayıb məni, sonra da qaçırdıb? 

-Deməməyin yaxşı idi, hə? Bəs mən... 

-Nə  sən?  Hə,Toğrul?  Nə  sən?  Nə qədər dedim ki,  əl  çəkəsən?!  Nə  qədər dedim, 

alınmayacaq?! Mən də insanam Toğrul. Sevdiyim sənin duyğularına necə cavab 

verməyə  bilərdim  axı?!  Özümü  təmizə  çıxartmıram,  amma  sənə  də  haqq 

qazandırmıram! 

  Toğrulun  yadına  damda  Günayın  bağışla  deməsi  düşdü...O  vaxt  əhəmiyyət 

vermədiyi bu söz indi, bu an onunla üzbə-üz durmuşdu... 

-Niyə bəs ona qardaşım deyirdin? 

-Özü belə tapşırmışdı. Ad çıxmasın deyə. 

-Günay... 

-Hə? 

-Mən səni sevirəm! 

---

- 70 - 

 

-Məndə, Toğrul. Məndə, ömrüm! 

 

 

                         Adsız yolun sonu və... 

 

  Hər şey belə bitə bilərdi, amma yox... 

  Cavid əslində şizofren xəstəsi idi. Alik adlı bomj onun gözünə görsənirdi. Bəlkə 

də  yox,  əslində  Alik  var  idi,  amma  Cavid  bunu  heç  kimə  sübut  edə  bilmədi. 

Xəstəxanadan çıxan zaman baş həkimdən Aliki xəbər alması, sağalma iddiasının 

üstündən xətt çəkdi və beş il müalicə aldı. Məhkəmə zalına girib, hakimin sözünü 

kəsməsi, hökmün oxunmasına imkan verməməsi, məhkəməni satın alması sadəcə 

təxəyyülü idi. İndi guya sağalıb, amma arada kabinetində tək olanda, iş yoldaşları 

onun kiminləsə söhbət edirmiş kimi, öz-özünə danışdığını eşidirlər. 

  Toğrul Günayı qəbul etdi. Sadə bir toy elətdirdi Xəzərin sahilində. Valideynləri 

qəti əleyhinə çıxsalar da, o öz  yolunu seçib, addımını atdı. Artıq atadır. İki yaşlı 

Nəzrin adlı gözəl qızları var. Günayla bərabər xöşbəxtdilər! 

  Eyvaz...Məhkəmənin  hökmü  ilə  ona  yeddi,  Banuya  icbari  iş  verildi.Azadlığa 

çıxan gün həbsxana qarşısında onu Cavid və Banu gözləyirdi. Banu ilə ailə həyatı 

qurdu. Basatı, Əfqanı və Əfqanın böyüdüyü uşaq evini himayəsi altına götürdü. 

  Cəlil  əslində  həmişə  onlarla  idi.  Harda  olsalar  da.  Cavidin  xəstəxanadakı 

xərclərini,  müalicəsini  o  boynuna  götürsə  də,  anonimliyini  qorumağı  xahiş 

etmişdi.  Tahiri  də  tez-tez  "görər",  Toğrulun  rahatlığını  təmin  edirdi.  Tək  bircə 

səhv  addımına  peşman  oldu  Cəlil...Aqilin  yerini  o  demişdi  Banuya...Ağlına  da 

gəlməz idi ki, Eyvaz Aqili öldürə bilər.Onun niyyəti Banunun gözünü açmaq idi. 

Aqilin  xəyanətini  öyrəndikdən  sonra  Eyvaza  şans  verməyini  istəyirdi...Bir 

tərəfdən  də,  Toğrulun  Günayı  dəli  kimi  sevməsi  anlamı  həqiqətin  açılmasını 

---

- 71 - 

 

qaçılmaz  edirdi.  Düşünürdü  ki,  Aqil  Günaydan  əl  çəkər  və  Toğrula  maneyə 

qalmaz. Amma hər şey istədiyi, düşündüyü kimi olmadı... 

  Adsız  yolun  sonunda  onların  danışmağa,  bölüşməyə  bəlkə  də  heç  vaxt  bitib-

tükənməyəcək  çox  söhbətləri  var  idi.  Ən  əsası  onlar  çətinliyin,  əziyyətin  nə 

olduğunu anlamışdılar. Heç biri peşman deyildi, adsız yola çıxdıqlarına görə. 

                                     

 

                                    Epiloq 

 

 Səndən  fərqli  olmağım  bəlkə  də  səninlə  yaşamağa  öyrəşdirdi  məni.  Məni 

düşündürən  sənsən?  Bax,  bu  sualın  cavabını  bəlkə  də,  yox  bəlkəsiz  heç  vaxt 

bilməyəcəyəm... 

  Mən qəlb qırmamışam. Bəs onda telefon kitabçasından silinən adları kim pozub? 

  Malena  arzulayan  yeniyetmə  fantaziyalarını  vanilli  səmalarda  gəzdirən 

sən...Niyə  bəs  gizlətmişdin  ki,  möcüzələr  diyarında  da  zibilliklər  var. 

Peyğəmbərlər  də  tualetə  gediblər.Müəllimlər  özgə  planetli  deyillər.  Bizi  leylək 

gətirməyib. 

  "Olmaz"  dediyin  bütün  pərdələri  araladım,  bütün  pəncərələrdən  baxdım,  bütün 

qapıları döydüm. 

  Nitşedən,  Kafkadan  bezdim.  Markesin  axmaqlar  şəhərində  hər  gün  nəsə 

unutdum.  Son  damla  düşüncəmi  mürəkkəbə  yığıb  şəhərin  ən  yüksək  nöqtəsində 

"ALLAH var!" yazdım ki, unutmayım. 

  Parfumerə çöndüm fərqli xanımların spesifik qoxularını burnuma yedizdirəndə. 

  Əbədi məhkumum olan sənlə bərabər.(Yalan danışdım yenə). 

Replay:Əbədi məhkumun olan mənlə bərabər. 

---

- 72 - 

 

  Tapancam olmadığına hərdən sevinirəm. Pulum olmadığına da... 

Minirəm bir vaqona...Xoş olmayan sima və paaartt! 

Çətini  başlamaqdi.  Artıq  cinayətkaram.  Bu  refleks  stresiylə  part,  part,  paaarrt, 

çııık...çıık... 

  Satın alıram hakimi, vəkili, elə məhkəmə binasını da, şəhəri də, ölkəni də... 

  Diktatura  yaradıram.  Ətrafımdakı  yaltaqlar  mənə  kitab  yazır,  haqqımda  film 

çəkirlər.  Heykəlim  Liberty  heykəlinə  sözün  tam  mənasında  kölgə  salır.  İtim, 

pişiyim üçün Vatikanı yuva, fahişələri, transvisditləri kişilərin "qara zon"alarına, 

lezbiləri  qadın  həbsxanalarına  pay  edəcəyəm.  Narkomanların  damarlarına  şprits 

yerinə  nasosla  heroin  yeridəcəyəm.  Qocalar  evindəki  qocalara  övladlarının 

insafına, uşaq evindəki körpələrə valideynlərinin vicdanina bağlanmış bombanın 

pultunu  bağışlayacağam.  Arvadina  xəyanət  edən  oğraşları,  ərinə  xəyanət  edən 

fahişələri  nəcis  içində  boğaza  kimi  basdırıb,  qaynadacağam.  Əlvidaları 

leksikondan çixartmağı  əmr edəcəyəm. Kim bu sözü işlətsə güllələnəcək. Yalan 

danışanların dillərindən bayraqcıqlar hazırlanacaq. 

  Elə qorxacaqlar ki məndən ölümümə belə inanmayacaqlar. Hitler kimi. Elə nifrət 

edəcəklər  ki,  dözməyib  qəbrimi  açıb,  meyidimi  təpikləyəcəklər,  sonra 

yandıracaqlar. Qanımdan ən öldürücü zəhər hazırlanacaq... 

  Nə vaxtsa, 100 il sonra mənim haqda məni tanımayanlara danışarsan, pıçıltıyla. 

İşəyərlər qorxudan yerlərinə...Onda belə bilməyəcəklər ki, əslində mən elə sənəm 

və sən əsl mənsən. 

Onların dahisi... 

Axmaqların dahisi.   

 

 

 

---

- 73 -