31 may 2017-ci il
6
http://w w w.amu.edu.az
Azərbaycanda
Nevrologi-
ya məktəbinin yaradılması və
in ki şafında böyük xidmətləri
olan professor Yunusov Yadiyar
Maqsud oğlu 1927-ci il yanvarın
3-də Qəbələ rayonunun Böyük
Pirallı kəndində anadan olub. O,
orta məktəbi bitirəndən sonra
1943-cü ildə N.Nərimanov adı-
na Azrbaycan Tibb İnstitutunun
(indiki ATU) müalicə-profilaktika
fakültəsinə daxil olub. 1948-ci
ildə institutu fərqlənmə diplo-
mu ilə başa vurduqdan sonra elə
həmin ildən etibarən farmoko-
logiya kafedrasında baş laborant
vəzifəsində çalışıb. Bakı şəhər
komsomol komitəsinin birinci
katibi işləyib.
1950-1951-ci illərdə Xaldan
rayon Nemətabad kənd tibb
məntəqəsinin müdiri vəzifəsində
işləyib. Onun həyatında bun-
dan sonra yeni vəzifə pillələrinə
çəkilmə dövrü başlayıb. Belə
ki, 1951-1952-ci ildə Xaçmaz
rayon Borispol kəndində tibb
məntəqəsnin şöbə müdiri, son-
ra isə rayon poliklinikasının
baş həkimi vəzifəsində çalışıb.
1953-cü ildə isə Ə.Əliyev adına
Həkimləri Təkmilləşdirmə İns-
titututnda nevroloji kurs ke-
çib. Bundan sonra 1954-cü ildə
Xaçmaz Rayon Xəstəxanasının
həkim-nevroloqu
vəzifəsinə
təyin olunub. Bir müddət sonra
o, yenidən bitirdiyi Tibb İnstitu-
tuna qayıdıb və sinir xəstəlikləri
kafedrasında klinik ordinator
vəzifəsində işləməyə başlayıb.
Yadiyar müəllim hansı vəzi-
fədə çalışıbsa, həmişə işinin
öhdə sindən ləyaqət və baca-
rıqla gəlib. Onun bu qabiliyyəti
həmişə kollektivin və onu tanı-
yanların sevimlisinə, yaxın dos-
tuna çevirib. Səmimi və iradəli
olduğu üçün hamı ondan bir
nümunə götürməyə, elmi yanaş-
malarını və araşdırmalarını onun
kimi etməyə çalışıb.
1957-ci ildə Yadiyar müəl-
lim kliniki ordinaturanı müvə-
fəq qiyyətlə
bitirərək
sinir
xəstəlikləri kafedrasında aspi-
ranturaya daxil olub. Aspirant
olduğu müddətdə (1957-1960)
o, bel quruması (tabes dorsalis
– neyrosifilis) xəstəliyi ilə bağlı
elmi araşdırmalar aparıb. 1960-
1965-ci illərdə sinir xəstəlikləri
kafedrasının assistenti olan
Y.Yunusov həmçinin ictimai
işlərin öhdəsindən də layiqincə
gəlirdi. O, həmin illərdə insti-
tutun həmkarlar təşkilatına da
rəhbərlik edib. 1961-ci ildən
1963-cü ilədək isə stomatologiya
fakültəsinin dekanı vəzifəsində
çalışıb. Ardıcıl araşdırmalar-
dan sonra, nəhayət 1961-ci ildə
Tiflisdə “Azərbaycanda bel qu-
rumasına aid materialların klini-
ki xarakteristikası” mövzusun-
da namizədlik dissertasiyasını
müvəffəqiyyətlə müdafiə edib.
Elə həmin il səhiyyədə göstərdiyi
xidmətlərə görə “Səhiyyə əlaçısı”
fəxri adına layiq görülüb. 1967-
ci ildə isə kafedranın dosent
olub.
1967-ci ildə Moskva Həkimləri
Təkmilləşdirmə
İnstitutunda
neyro cər rahiy yə xəstələrin di-
aqnostikası, o cümlədən 1968-ci
ildə uşaq əsəb-sinir xəstəlikıəri
ilə bağlı seminar və kurslarda iş-
tirak edib.
10 il müddətində apardığı gər-
gin araşdırmalar öz bəhrəsini
verə bilib. Belə ki, 1970-ci ildə
“Qapalı kəllə-beyin travmasın-
da beyin sütununun retikulyar
formasiyasının funksional və
struktur dəyişiklikləri” mövzu-
sunda doktorluk dissertasiyası-
nı müdafiə edərək, tibb elmləri
doktoru olub.
Tibb elmləri doktoru Y.Yunusov
1972-ci ildə Azərbaycan Tibb
İnstitutun qərarı ilə sinir xəs-
təlikləri kafedrasının professor
vəzifəsinə seçilib.
1976-cı ildə isə Seçenov adına
Moskva Tibb İnstitutunda əsəb
sistemləri ilə bağlı təcrübə kursu
keçib.
1978-ci ilə isə ikinci ixti-
sasa yiyələnib. O dövr üçün
dəbdə olan Marksizm-Leni-
nizm İnstitutuna daxil olub
və oranı fərqlənmə ilə biti-
rib. Peşəkarlığına, bilik, baca-
rıq və savadına görə bir neçə
dəfə Səhiyyə Nazirliyinin fəxri
fərmanları və diplomlarına layiq
görülüb.
1971-ci ildən 1976-cı ilədək
əsəb-sinir kafedrasında tədris
hissə müdiri işləyib.
1975-ci ildə Tibb İnstitutun-
da Xalq Nəzrəti Komissiyasının
üzvü olub.
Görkəmli alim bir çox elmi
mə qa lələrin, ixtira və səmə-
rə ləş dirici təkliflərin müəllifi
olub. Onun apadığı araşdırma-
lar və tədqiqatlar əsasən nev-
rologiyanın bir çox aspeklərinə
həsr olunub. O, həmçinin
baş-beyin damar pozulmala-
rı, baş-beyin iltihabının ney-
ro in feksiya, neyrotravma və
epilepsiya xəstəliklərinə aid
elmi
araşdırmalar
aparıb.
Y.Yunusov ömrünün ən məhsul-
dar çağında, 1983-cü ildə 56
yaşında dünyasını dəyişib. O,
bəlkə də bir müddət yaşasay-
dı, nəinki Azərbaycanımızın
tibb sahəsi üçün, ümumiyyətlə
dünya səhiyyəsi üçün gərəkli
töhfələrini verə bilərdi. Amma
çox təəssüflər olsun ki, vaxt-
sız əcəl Yadiyar müəllimə
bu məqama çatmağa macal
vermədi.
İnanırıq ki, onunla ünsiyyətdə
olan hər kəsin qəlbini fəth etdən
bu fədəkar tibb işçisi, gözəl ailə
başçısı, ən başlıcası isə bö-
yük alim və bənzərsiz insan
əzizlərinin, onu sevənlərin, dost-
larının, tələbələrinin qəlbində
həmişə yaşayacaqdır.
Fərid MƏMMƏDBƏYOV,
Nevrologiya kafedrası
t.e.n., dosent
Namiq XƏLİLOV,
Uşaq cərrahiyyə kafedrasının
əməkdaşı
SƏMİMİ İNSAN, TANINMIŞ KLİNİSİST VƏ NÜMUNƏVİ ALİM
Alim olub, elmin nuru və ziyası
ilə ətrafdakıları işıqlandırmaq,
həmin paydan özündən sonrakı
nəsillərə töhfə vermək hər kəsə
nəsib olan bir xoşbəxtlik deyil.
Bu cür ali məqam demək olar
ki, tək-tək insanlara nəsib olur.
Tərəddüt etmədən, belə nuru
və ziyası ilə ətrafına işıq saçan
ziyalılarımızdan biri kimi gözəl
alim, mərhum Yadiyar Yunusovun
adını çəkə bilərik. Onu görənlər,
bir dəfə ünsiyyətdə olanlar,
inanmırıq ki, heç zaman bu gözəl
alimin hikmətli sözlərini, dəyərli
məsləhətlərini və nurlu çöhrəsini
unutmuş olsunlar.
Xatırlananlar
u
Mayın 19-da Azərbaycan
dili kafedrasında xalq şairi
Bəxtiyar Vahabzadənin yaradı-
cılığına həsr olunmuş tədbir ke-
çirildi. İştirakçıları salamlayan
tədbirin aparıcıları 169A qrupunun
tələbələri S. Əliyeva, B.Ağayeva
B.Vahabzadənin bu misraları ilə
tədbiri açıq elan etdilər:
Yaz ayları çağıldayan selmisən?
Bu dünyanı oyuncaqmı bilmisən?
Həyat səni güldürəndə gülmüsən,
Hünərin var ağladanda gül görüm!
Sonra Azərbaycan dili kafedrası-
nın müdiri, dosent Akif Miriyev öz
müəlliminin qeyri-adi insanlığın-
dan, fəlsəfi şair kimi Azərbaycan
ədəbiyyatında tutduğu mövqeyindən,
xalqa arxa-dayaq olmağından, ic-
timai fəaliyyətindən söhbət açdı. O,
xalqımızın mərhumiyyətlər və vax-
taşırı mənəvi və maddi soyqırımlara
məruz qalmış keşməkəşli tarixinə od-
lu-alovlu vətənpərvərlik duyğuları ilə
yanaşan böyük şairin yaradıcılığının
indi də gənclər üçün nə qədər vacib
əsərlər olduğundan söhbət açdı. O,
bildirdi ki, sovet dövründə anti-so-
vet ideyalarına görə həmişə mənəvi
və fiziki təzyiqlərlə üzləşən böyük
şair, müstəqillik uğrunda mübarizədə
həyatını təhlükədə qoymaqdan belə
çəkinməmişdi.
Çıxışını Bəxtiyar Vahabzadənin
“Mən haqq-hesab istəyirəm gecələr
gündüzümdən” misrası ilə başlayan
dosent İsmət Ağayeva şairin yaradıcılı-
ğında xüsusi yer tutan “Gülüstan” po-
emasının Azərbaycan ədəbiyyatındakı
böyük əhəmiyyətini nəzərə çatdıraraq
ərazimizin ikiyə bölünməsinə dair əsil
şair fikrinin düşüncə tərzindən da-
nışıb. İ.Ağayeva universitetdə 1976-
cı ildə B.Vahabzadə ilə bağlı görüş
gecəsini xatırladaraq həmin görüşün
bu gün də yaddaşlarda dərin iz bu-
raxdığını dedi və şairin kafedraya öz
imzası ilə bağışladığı bir şeirini oxudu.
Sonra Bəxtiyar Vahabzadəyə həsr
olunmuş “Bu dünyadan bir Bəxtiyar
keçdi” filmi nümayiş olundu və
mərhum şairin öz səsi ilə “Hara gedir
sabahımız” şeiri səsləndirildi.
Tədbirdə hazırlıq bölməsinin 10-cu
qrup dinləyicisi Ərəstun Mədədi “Ana
dili” şeirini xüsusi məharətlə söylədi.
171
a
qrupundan G.Nəsirzadə, 169
a
qrupundan S.Şirinova, K.Behbudova,
167
a
qrupundan N.Şıxəliyeva, 162
a
qrupundan N.Musalı və Ə.Rzayeva,
171
b
qrupundan B.Axundova şairin
yaradıcılığından nümunələri diqqətə
çatdırdılar.
Hazırlıq şöbəsinin dinləyicisi Ab-
dulkadir Özdikər və tələbə N.Şirinova
şairin sözlərinə yazılmış mahnıları ifa
etdilər.
Xatirə tədbirində B.Vahabzadə ilə
yaxın münasibətdə olmuş mühəndis
- bəstəkar Taryel Məmmədov onun-
la bağlı xatirələrini danışdı, tarda ifa
etdiyi melodiyalarla iştirakçılara xoş
anlar bağışladı. Tədbirin ən təsirli an-
larından biri də ictimai sağlamlıq və
səhiyyənin təşkili kafedrasının dosenti
M.Məhərrəmovun şairin “Allah” şeirini
dərin hiss və duyğu ilə söyləməsi oldu.
B.Vahabzadənin şəxsiyyətinə və ya-
radıcılığına yaxından bələd olan epi-
demiologiya kafedrasının müdiri şair
təbiətli professor İbadulla Ağayevin
çıxışı iştirakçıların hərarətli alqışları ilə
qarşılandı.
Tədbirdə tələbələr, hazırlıq şöbəsinin
dinləyiciləri, müəllimlər və “Təbib”
qəzetinin baş redaktoru, şair-pub-
lisist, əməkdar jurnalist Eldar İsmayıl
iştirak ediblər.
İ.Hacıyeva,
kafedranın kabinet müdiri
Xalq şairi məhəbbətlə xatırlandı
ATU-nun Tədris Terapevtik Klinikasının
aparıcı həkimi, mammoloq-radioloq Günel
Qəmbərova son dövrlər süd vəzi giləsindən
süd rəngli mayenin gəlmə şikayəti ilə daxil
olan pasientlərin artdığını bildirir. Bu tibbi
dildə “Qalaktoreya” adlanır .
Qalakteroya haqqında məlumat verən,
həkim qadınların bu kimi hallarda diqqətli ol-
malarını tövsiyə edir.
G.Qəmbərova bildirib ki, belə ifrazat bir-
mənalı qarşılanmamalı və tam detallı müayinə
olunmalıdır:
“Qalaktoreya-qeyri-laktasion
pe ri od da, yəni süd vermə periodundan kənar
vaxtda gilədən gələn süddür. Bunun səbəbi
polietioplojidir. Əgər qadının sinə alt palta-
rı mütəmadi olaraq islanırsa, o, gecikmədən
həkim-mammoloqa müraciət etməlidir. Bu-
nun səbəbi hipofizdə olan adenoma ola bilər.
Bu zaman qanda ilk öncə prolaktinin səviyyəsi
təyin olunur və hipofizin kontrastlı MRT
müayinəsi aparılır. Digər səbəb dofamin sin-
tezini azaldan hər hansı bir preparat qəbulu
ola bilər. Bu da medikamentoz qalaktoreya
yarada bilər. Həddən çox istifadə olunan est-
rogen tərkibli oral kontraseptiklər prolaktin
sintezini qaldıra bilər və qalaktoreya yaran-
mış olar. Pasientdə hipotireoz varsa, qanda
tiroliberin sintezi qalxar və bu da dofamin və
prolaktin sekresiyasını stimulə edər və sonda
qalaktoreya yaranmış olar”.
Qalaktoreya nədir? – Həkim qadınlarda rast
gəlinən belə məqamlara aydınlıq gətirir