Bulten sinir sayisi pdf
Yüklə 182,95 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mimarlığı Tanımlayan Kavram: Sınır Shutterstock.com Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum
70 Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 S ınırlar; fiziksel, kültürel, sosyal kurguların şekillendirdiği çevre içerisinde varlığını sürdürmek- te olan insanları ayıran veya onları bir yer içinde tutmak için çevreleyen, ilişkilerini düzenleyen öğelerdir. Gü- nümüzde, bu öğeler, fiziksel şekillen- meler gösterebilirken, tamamen soyut, gözle görünmeyen şekillerde de ifade- sini bulabilen, kurallarla belirlenen bir hal almaktadır. Sınırlar, bütünün farklı iki alanını ayırmakta olan bir kavram olarak kritik bir noktada yer almakta, bu an- lamda, bir tarafındakinin diğerleriyle karşılaştığı yer olma özelliği bakı- mından, gerçekte ayırandan çok, iliş- kilerin ve farklılıkların oluşturduğu dinamik arakesitlerdir. Bu durumda, Simmel’in “Sınır, sınırsızın sınırlıya değmesidir” şeklindeki yorumunu da, sınırı bir “buluşma noktası” şeklinde açıklar. (Dedeoğlu) ‘Sınır’ kavramı, sözlük anlamına göre öncelikle; iki komşu devletin toprak- larını veya il, ilçe, köy ya da kişilerin topraklarını birbirinden ayıran çizgi anlamına gelmektedir, ikinci bir anla- mı ise; bir şeyin yayılabileceği ya da genişleyebileceği son çizgi olmasıdır. Oysa modern dönemde sosyal yaşam- da ve kentte yaşanan dönüşümlerin sonuçlarından biri olan “sınır” kav- ramının, hatlarının giderek daha da keskinleşmesi, toplumsal ayrımlaşma- ları şekillendiren bu kavramın, harita üzerindeki çizgilerden daha karmaşık ve önemli olduğunu göstermektedir. Vidler’ın konuya bu açıdan yaklaşımı; kent yaşamında artık çoğu sınırın gö- rünür durumda ve rijit olmadığı şek- lindeyken (Vidler, 1992), benzer bir görüş olarak Simmel, sınırın, sosyolo- jik sonuçları olan mekânsal bir gerçek olmaktan öte, kendini mekânsal ola- rak şekillendirip dışa vuran sosyolojik bir gerçek olduğundan bahsederek bu görüşü destekleyici bir ifadede bulun- maktadır. (Simmel, 1997) (Dedeoğlu) Sınır kavramı çoğu zaman eşik veya kısıtlayıcı unsur olarak tanımlanmak- ta ve özgür düşüncenin karşısında aşılması gereken engel olarak algı- lanmaktadır. Her varlık sınırlarıyla var olur ve farklılaşır. Doğada göz- lemlediğimiz her şeyde de sınırlar vardır; mikro ölçekten, makro ölçeğe kadar varlıkların sınırları söz konusu- dur. İnsanoğlu önce doğadaki sınırları görmüş, kullanmış ve öğrenerek yer- leşmiştir. Sınırlar ve kenarlar oldukça kritiktir ve bütünün farklı iki alanını oluşturmaktadırlar. Bu yüzden sınırlar ayırandan çok, ilişkiler ve ters dönü- şümlerin oluşturduğu dinamik ara ke- sitlerdir. Ekolojik anlamda da, kenar en verimli yerdir, çünkü katılımcıların ve kuvvetlerin diğeriyle karşılaştığı ve etkileştiği alandır Marcuse (1999) ise “Tüm sınırlar kişiler ve aktivite- ler arasındaki, toplum içi, toplumlar arası veya kişilerle gruplar arasındaki “bölümlenmeleri” önerirler. Her şeyin sınırları vardır; hayatın ve onun kap- sadığı mekânlar sınırlanmıştır” de- mektedir. (Uçar) Mimarlığı Tanımlayan Kavram: Sınır Shutterstock.com Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum Bülteni Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 71 Aynı zamanda, başka bir bakış açı- sıyla sınır kavramının kimlik, aidiyet gibi diğer kavramları da beraberinde taşıdığı, kültürel ve bilimsel kodlama- larla belirlediğimiz evreni tanımladığı görüşü de hâkimdir. Bu mekânsal algının sorgulanmasında tasarımcının sıklıkla karşılaştığı, iç mekândan kent ölçeğine kadar bütün tasarım süreçlerini ilgilendiren te- mel sorunsaldır. ( Birik, Yeler ) Sınır mimari eylem ve mekânın da birçok farklı yanlarını birleştirme imkânını getirmekte ve mekânın insanla olan bağlantısını her yönden vurgulamak için çalışmaktadır. Bu çerçevede sınırlar mimari eylemin her aşamasında kapatmak, açmak, ayırmak, korumak, ilişkileri tanım- lamak, kimliğini belirlemek, iletişim kurmak, işaretlemek, aktiviteleri ayır- mak ve hareketi yönlendirmek gibi özellikleri ile var olurlar. Sınırlara odaklanan bir çalışma, mekânın farklı yönleriyle anlaşılmasını ve mimarlığın ilişkiler anlamında yorumlanmasını sağlar. Bu kavram mekânda peyzaj, şe- hir, mahalle, ev, mobilya gibi birbiriyle ilişkili farklı ölçekler ve bağlantıların anlaşılabilmesine olanak verir. (Uçar) İnsan için en temel güvenlik derecesi de en basit anlamda doğal dünyadan insanın fiziksel ayrımını oluşturarak sağlanır. “Merkez” önemlidir. Yapı bir merkezden başlar ve merkezler hareketin yeridir. “Sınır” ise kendi varlığı ayrımları getiren öncelikli bir yapıdır. Kenar veya sınır böylece daha çok oluşturduğu iki olguyu ayıran ve birleştiren bir paradoksal oluşum ve kurgudur (Dripps,1997). Sınır ve merkez kavramları bir arada, insanın yerleşmesindeki ana başlangıcı belirlerler. Merkez bir kenar veya sınır olmadan var olamaz, onlarla tanımlanır. Merkeze verilmiş olan güç kenarın yani sınırın da belirgin olmasıyla kolaylıkla algılanabilir. «Sınır» böylece bir topolojik ilişki tanımlayan, içi ve dışı yani «içeride olmanın farkını” yaratır (Uçar) Marcuse’a göre, hayatın kapsadığı mekânlar sınırlanmıştır. Sınırlar olarak davranan elemanlar, yani sınır öğeleri dediğimiz duvarlar, bahçe çitleri, tabelalar aynı zamanda sınırın iki yakasındaki ayırma, korku, eşitsizlik, yabancılaşma ve uzaklaşma gibi sosyal tedirginlikleri tetiklemektedir. (Marcuse, 1997) (Garip) Günümüzde, modernleşmenin bera- berinde getirdiği bu sosyal tedirginlik- lerle, sınır kelimesinin temsil ettikleri karmaşıklaşmış, modern insanının kendini güvende hissedebil- mesi adına, “öteki”yle kurulan ilişki- ler yeniden tanımlanmış ve güvenlik kavramı ön plana çıkarak, sınır kav- ramı modern döneme özgü yeni ifade şekilleri ile karşımıza çıkmaktadır. Modern kent mekânı için, yeni kentsel düzenleme anlayışında sınır, ana etmenlerden birini oluşturmakta, farklılıklar arasındaki ilişkiler, kimi zaman görünür, kimi zaman ise görünmeyen, soyut çizgiler olan sınırlarla düzenlenmektedir. Her ne kadar farklılıkların olduğu yerde sınırların olması doğal görünse de, günümüz lerinde bu sınırla- rın keskinleşmesi, sosyal tedirginlik- lerin artışını da beraberinde getirmek- tedir. Marcuse da, bu konuyla ilgili, modern kentte karşımıza çıkan, insan- ları ve aktiviteleri ayırmayı amaçlayan bu sınırların, artık tarafsızlıklarından söz edilemeyeceğini söyler. (Marcuse, 1997) Buradan yola çıkarak, modern kentlerde sınırların tetiklemekte oldu- ğu endişe ve tedirginlik duygularının temelinde, sınırlarla vurgulanan, ön plana çıkarılan farklılıkların kurduğu ilişkilerin eşitsizliklere dönüşmesinin yer almakta olduğunu söyleneblir. Sınırlar bu anlamda farklılıkları be- lirginleştirerek keskinleştirmekte, iç ve dış arasındaki ilişkiyi koparmakta sonucunda da farklılıkların çatıştığı kritik bölgeler olma özelliği göster- mekte, sosyal tedirginliklerin getirdiği toplumsal ayrımlaşmalarsa giderek daha da belirginleşmektedir. (Garip) Simmel, iç ve dış arasındaki ilişkiden bahsederken, toplulukların ilişkileri- nin tümünde sınır kavramının önem kazanmakta olduğunu vurgular. İki farklı oluşumun çıkarlarının aynı noktada belirmesi halinde, birlikte var olabilmelerinin tek yolunun, var oldukları alanları ayıran bir sınırla mümkün olabileceğini ve bu sınırın, farklılıklar arası çatışmaları engelle- yenden çok, bu çatışmaları başlatan unsur olma ihtimalinden bahseder. (Simmel, 1997) Tüm bu tartışmala- rın sonucunda, günümüz lerinde, varlık alanlarını birbirinden ayıran “sınır”ın, gerçekte kalınlıkları olmayan soyut birer çizgi ve kentin sosyal dönüşümleriyle birebir ilişkili arakesitler olduğunu, farklılıklar arası çatışmaların ortaya çıktığı durumlarda ise çeşitli şekillerde ifade edilen sınır öğeleri olarak fizikselleştiklerini söylemek mümkündür. (Dedeoğlu) • Birik, Melih; Yeler Gülcan Minsolmaz; Erşen, Aysun Erşen; Gündoğdu, Meltem; ‘ • Garip, Ervin; İstanbul Teknik Üniveritesi, Yüksek Lisans Tezi • Dedeoğlu, Eda, Çağdaş Metropolde Görünme- yen Sınırlar Ve Kamusal Alanın Yitimi; İstanbul Teknik Üniveritesi, Yüksek Lisans Tezi, file:///C:/ Users/sers/Downloads/8504%20(1).pdf • Dirik, İkbal Elif; Arakesıtler Üzerinden Sınır Ve Arayüz Kavramlarının Kentsel Ve Mimari Öge- lerlerle İrdelenmesi; İstanbul Teknik Üniveritesi, Yüksek Lisans Tezi, • Dripps, R. D., (1997). The first house, myth, paradigm and the task of architecture, The MIT Press, London, 48. • Marcuse, P., (1999). Walls of Fear, in Ellin, N. (editör) Architecture of Fear, Princeton Architec- tural Press, New York, 110-114. • Simmel, G., 1997. The Metropolis and Mental Life, in Rethinking Architecture, Ed. Leach, N., Routledge, London and New York • Uçar, Özlem Mumcu; Sınır Kavramına Mekân- sal Bir Yaklaşım: Bahçelievler Örneği; İstanbul Teknik Üniveritesi, Yüksek Lisans Tezi, http://ku- tuphane.dogus.edu.tr/mvt/pdf.php?pdf=0005485 Shutterstock.com Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum Bülteni Yüklə 182,95 Kb. Dostları ilə paylaş:
|