Bulten sinir sayisi pdf
Yüklə 182,95 Kb. Pdf görüntüsü
|
88 Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 Biz, Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016 89 “ ya da sorularına cevap veren siyaset felse- fesinin bir teorisidir. Toplum sözleş- mesi, kanuna uymak için üstü kapalı bir antlaşmadır. Üstü kapalıdır çünkü yüksek sesle “Kanuna uyacağıma söz veriyorum,” demeyiz. Bunu söylemi- yor. Bunu sadece varsayıyoruz. Bizimki gibi özgür bir toplumda te- mel olarak üç seçeneğimiz vardır: 1- Her şeyi bırakabiliriz, 2- Kanunları değiştirmeye çalışabili- riz, 3- İkisini de yapmayıp kanunlara uy- mayı zımnen kabul edebiliriz; ‘Toplum Sözleşmesi’ budur. İ roni (Eski Yunanca ), söylenenin tam tersinin kaste- dildiği ifadedir. Söylenen ya da yapılan eylem, ciddi görüntüsü al- tında, karşıt söylenceyi ya da eylemi, çelişki noktasına çekmeyi hedefler. Mizahtan farkı olarak, ironi daha eleştirel yaklaşır. İroni mimik, jest ve tonlama ile söylemek istenenin altını, dolaylı çizer. Sokrates’in diyalog yöntemi iki aşa- madan oluşur. Birincisi ironidir. Sok- rates, muhatabının kesin doğru ol- duğunu düşündüğü bilgileriyle ilgili çeşitli sorular sorarak bu bilgilerin gerçekte tartışmaya açık olduğunu kanıtlar. İkinci aşama ise tir. Sokrates bu aşamada yine ustaca sor- duğu sorularla muhatabının zihninde doğuştan var olduğunu düşündüğü gizli bilgileri ortaya çıkarır. Toplum içinde kullanımı anlık zekâ ve vücut dili tecrübesi gerektirir, zira kişilere geçirmesi bazen kolay olmayabilir. İnsanlar demek istediğinizi anlamaz ve cümlenin kendi anlamına takılır- larsa, zaman sizin için bir kaç sani- ye durabilir. Bu fikir, eski Atina’daki Sokrates da- vasına (M.Ö: 469-399) kadar uzan- maktadır (Platon, ). Dava başlamadan önce jürinin kendisine karşı olduğunu bilmesine rağmen Sokrates suç (gençleri yoldan çıkarmak) kararını kabul etti, hüküm korkunçtu: Ölüm. Peki, neden böyle oldu? Çünkü Sokrates alenen söylememiş olsa da onların kurallarına uygun bi- çimde yaşamayı kabul etmişti. Orada doğmuş, orada yetişmiş, eğitim almış ve himaye edilmişti. Hattâ Atina’yı savunmak için orduda bile savaş- mıştı. Asla kaçmamış ve kanunları değiştirmeyi düşünmemişti. Kısacası Sokrates, Atina ile toplum sözleşme- si imzalamıştı, sonuç ne olursa olsun üstü kapalı bir antlaşma. Ancak bu Nâzım Hikmet’e uyma- maktadır. Nâzım, isteyerek seyahat eden bir göçmen değildi – kelime- nin tam anlamıyla oraya düşmüştü. Özgür bir toplumdaki üç seçenek arasından (bırakmak, değiştirmek ya da kurallara uymayı zımnen kabul etmek) Nâzım, umutsuzca bırakıp gitmeyi değil de ‘ ’ diye meydan okuyarak yıkmayı haykırıyor. Çünkü 23 yaşındaki duyarlı bir genç adamın kurallara uymak için zımni bir söz- leşmesi yoktu bu yüzden bir toplum sözleşmesine de sahip değildi. Cüretkâr ve tuhaf Sokrates tarih bo- yunca filozoflar ve muhalifler için bir kahraman olmuştur. Sokrates hiçbir şey yazmamıştır. Bunun yerine ko- nuşmuştur. Sıklıkla Atina sın- da dolaşmıştır. Bu Yunanca kelime genellikle “ ” olarak çevri- lir ama böyle bir çeviri Sokrates’in günlerini manavda geçiriyormuş gibi algılanmasına neden olabilir. Sokra- tes’i şehir merkezinde düşünmek en iyisidir. Şehrin en önemli olayları burada meydana gelir. En iyi dedi- koduyu (muhaberat/istihbarat) bura- da duyarsınız. Şehir merkezi hayata bağlandığınız zemindir. Ve antik Atinalılar bu bağlılığa büyük önem veriyorlardı. Bütün vatandaş- lara açık (sadece zenginlere değil!) katılımcı demokrasi icat ettiler ve katılmayanlara ise ya da diyorlardı. Bu hareketli or- tamda tuhaf Sokrates herkesle konu- şup tartışıyordu. Zengin Atinalılara ve hakkında- ki inançlarını sorgulatmak gibi kutsal bir görevi olduğunu düşünüyordu. Sokrates bu açık ve teşvik edici de- mokrasinin bir sonucuyken aynı zamanda bu demokrasiyi sertçe eleştiriyordu. Sokrates kapalı ve ta- hammülsüz Sparta şehrine hayranlık duyuyordu. İnsanlara ya da hakkında sorular sordu- ğunda aldığı yanıtlar hep karmaşık ya da belirsiz oluyordu. Sokrates her zaman bu insanların inançlarının ye- tersiz görünmesini sağlayacak bazı örnekler ya da durumlar bulabiliyor- du. Hiç de şaşırtıcı değil. Bugün bile, akla yatkın bir durumda iyi bir insan olmak demenin ne demek olduğunu tanımlayamasalar bile birçok kişi iyi bir insan olmaya çalışmaktadır. , ve ilgili kavramlar üzerine çalışmakla alakalı felsefenin bir par- çasıdır. Bizler genellikle “Dürüstlük en iyi yoldur, deriz. İyi bir insanın doğruyu söylemesi gerektiği aşikâr- dır. İyi bir insan olmak nasıl olur da doğru bir şey yapmak anlamına gel- mez? İyi bir insan olmak demek ne demektir? Yanıtları bilmiyorum. Etik zor bir iştir. Eski Yunan’da temel felsefî fi- kirleri tanımlama çabaları her zaman için Sokrates’in olumsuz diyalektik sorgusu altında başarısız oldu. Ati- nalılar iyi ya da olmanın ne demek olduğunu bilmiyor olsalardı o zaman şehri yönetemezlerdi. Sok- rates; ve Anadolu Aydınlanma Vakfı Düşünüyorum Bülteni Yüklə 182,95 Kb. Dostları ilə paylaş:
|