22
Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016
uygulaması olarak mülteci nüfusun Avrupa’ya girmemesi
için sınırlarda (Balkan Ülkelerinde) tampon bölgeler ve
kamplar
2
oluşturulmaya başlandı. Sınırları çizmek artık
Batının kontrolündeki ulus-devlet stratejileri tekelinde de-
ğildir çünkü artık
evreninde gerçekliği moder-
nite olmayan otonom pratikler de söz sahibidir.
b) Modernitenin bir diğer krizi de hukuk alanında. Bütün
tampon bölge oluşturma, sınırları kapatma eğilimi mülteci-
lere kendi topraklarında sığınma hakkı tanımak istememe-
sinden kaynaklanıyor. Modernitenin evrensel meşruluğunu
dayandırdığı hukuk sistemi, şimdi kendi hareket alanını
kısıtlamaktadır. Söz konusu Avrupa devletleri mültecileri
“katletme” gibi çeşitli yöntemlere de başvursa uzun erimde
önüne geçemediği ve geçemeyeceği etkilere maruz kalaca-
ğını bilmektedir
3
. Yukarıdan aşağı
pratiği olan
küreselleşme, sermaye için –tarihî bir söylemle- “Bırakınız
geçsinler” idi, bugün aşağıdan işleyen mülteci hareketi ile
kurgu tersine çevrilmiştir. 21. yüzyılın, dünya siyasal kültü-
ründe yaşanan tarihî bir kırılma olduğunu hatırlatıp değişen
şeyler arasına ulusal sınırların, ulusal kimliklerin, modern
hukuk ve modern demokrasi tahayyüllerinin çalışmadığını
da ekleyelim.
II.
Diğer taraftan Jean Baudrillard’a göre
4
, insanlı-
ğı yeniden şekillendirecek gözlediğimiz
un
yerine geçen
evreninde yaşıyoruz. Baudrillard
nden hareketle, Fransız
Aydınlanması
2 http://bianet.org/bianet/siyaset/168639-avrupa-nin-sinir-ulkelerine-
yeni-multeci-kamplari
3 http://www.multeci.net/index.php?option=com_content&view=artic-
le&id=265:ab-muelteci-sorunu&catid=31:genel&Itemid=1
4
Baudrillard, J. (1994).Simulacra and Simulation.
New York and
London: University of Michigan Press. (Not: Birçok yayın evi tarafından
Türkçe’ye çevrilmiştir.)
Simülasyon Evreninde gerçeği Kaotik Farkındalık olan KARA DELİK
Bodrum Otobüs Garajında Bangladeşliler:
Kendiliğinden örgütlenme ve dayanışma pratiği.
Anadolu Aydınlanma Vakfı
Düşünüyorum Bülteni
Sınır Özel Sayısı, Yaz 2016
23
sonrası Batı uygarlığının (evrensel
ilkeleri, gelişme ve ilerleme paradig-
maları) bugün varılan sonuçları itiba-
riyle iflas ettiğini ve kendisiyle bir-
likte tüm insanlığı da peşinden belir-
siz bir sona doğru sürüklediğini iddia
eder. Bugün Batı’nın dünyanın kade-
rini olumlu yönde değiştirebilme güç
ve yeteneğini kaybettiğini, tam tersi,
yaşadığı bolluk ve sefahat âlemin-
de trans hâlinde yumuşak bir ölümü
çoktandır kabullendiklerini söyler.
Son yıllarda mülteci hareketlerinde
Avrupa’nın düştüğü aciz durum, Ba-
udrillard’ın teorisinin modernleşme
sürecini tamamlamış Avrupa hakkın-
da doğru tespitlerini kanıtlamaktadır.
Bu oryantalist postmodern okumanın
eksikliğini özellikle Ortadoğu ve Af-
rika topluluklarında geçerli olan
Ka
5
tamamlar. Bu teoriye göre
twitter gibi internet ağlarından ve
sosyal medya bilgi edinmelerinden
oluşan,
evreninde gerçeği
kendi topluluklarının karmaşıklıkla-
rında yaşayan, kaotik farkındalık olan
düzensiz duyarlı mülteci davranışları
üretmektedir. Bu
lar ke-
lebek etkisi gibi modern dünyanın
öngörüsü/tanımı dışına çıkan
zuhur olarak tanımladığımız yeni bir
mülteci profili ortaya çıkarmıştır.
III.
Simülasyon evreninde yer
edinen sosyal bir olayın
ya da hareketin hemen hemen tüm
dünya üzerinde takipçileri oluşabil-
mektedir. Doğrudan ve hızlı biçimde
haber almanın yanı sıra ilgili gör-
sellere hatta videolara erişmek bile
an meselesidir.
’ne göre
zuhur olarak tanımlanan söz konusu
mülteci hareketi, sahip olduğu etkiyi
evreninde edindiği yer ile
sağlamış ve artırmıştır. Zuhur eden
küresel göç akışında Ortadoğu’dan
gelen göçmenlerin yanı sıra Asya ve
Afrika ülkelerinden
insanlar da çeşit-
5 Akdeniz, K. G. (2010). “
”. In:HFritzschand K KP-
hua (Eds.), Proceedings of the Conference in
Honour of MurrayGell-Mann’s 80th Birthday
Quantum Mechanics, ElementaryParticles,
Quantum CosmologyandComplexity: Singapo-
reWorldScientific, 630-637; www. akdeniz.com
li yollarla Avrupa ülkelerine gitme-
nin yollarını keşfetmiştir. Bu keşfin
bilgisi ise
evrenindeki
paylaşımlar, bundan etkilenen mül-
teci adayları ve onların pratikleriyle
mümkün kılınmıştır.
Bugün sosyal alanda yaşanan kül-
türel değişimi kavramak için kar-
maşıklık paradigmasının kullanışlı
olduğunu düşünmekteyiz. Sosyal ha-
reketlerin organizasyon formundaki
değişim göz ardı edilmemeli ve daha
fazla önemsenmelidir. Küresel Mül-
tecilerin birbiriyle kurduğu iletişim
ve dayanışma ağının işleme formu,
kendinden örgütlenme pratiği olarak
ele alınabilir. Çünkü mültecilerin ha-
yatta kalma pratiği ve deneyim bil-
gisi, ürettikleri ortak amaç etrafında
dolaşmaktadır. Söz konusu pratikler
ve deneyim bilgisi, modern kültürün
gerçeklik ilkesini içeren “sınır” ve
ilişkili uygulamalarını (hukuk, mil-
li kimlik, mülteci tanımı, pasaport
vb.) ortadan kaldırabilecek güce ve
meşruluğa sahip olduğu için
Kaotik
’nin
ilgilendiği
evreninde bir
anarşi (yeni anarşi
6
) örneği olarak
okunabilir. Bu yazı böyle bir oku-
manın izleklerini göstererek mülteci-
lerle dayanışmanın önemine ve uzun
erimde yaşamlarımıza etkisinin daha
iyi kavranabileceğine işaret edip yer-
yüzünün sınırlara sahip olmadığını
hatırlatmaktadır.
6 Akdeniz, K. G. (2013).“
”. In: Ş.E. Şefika andB.Santo
(Eds.), Chaos, ComplexityandLeadership.
Switzerland:
Springer, 183-187.
Türkmen Meryem
Anadolu Aydınlanma Vakfı
Düşünüyorum Bülteni