Bütöv Azərbaycan Yolunda
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Rus imperiyasının dağılacağına çoxlarının inanmadığı dövrdə Əbülfəz Elçibəy dostlarını, yoldaĢlarını, tələbələrini öz ətrafına toplayaraq hazırlaĢmağa - xalqı təĢkilatlandırmağa baĢlamıĢdı. Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin yaranmasında və həmin təĢkilatın qazandığı uğurlarda iyirmi il öncədən baĢlayan bu hazırlığın payı heç də az olmamıĢdır. Bu tarixi təcrübəyə dərindən yiyələnmiĢ Əbülfəz Elçibəy Ġranın da dağılacağı fikrini ortaya qoyarkən eyni zamanda Azərbaycan xalqının buna indidən hazırlaĢma zərurətini də irəli sürməkdədir. Ə.Elçibəyə görə, Ġran dağılacaq. Ġran dağılacaqsa bəs biz niyə bu xarabanın altında qalıb əzilməliyik?.. Rejim dəyiĢikliyi edib demokratik federasiya yaratmaqla təməlləri sarsılmıĢ, dayaqları çürümüĢ Ġranın ərazi bütövlüyünü qorumaq xülyasında olanlara qarĢı güclü tarixi təcrübəyə əsaslanaraq “Ġranda demokratik federasiya yaranarsa, onun ömrü uzun olmayacaq - ya tamamilə dağılacaq, ya da yenidən diktaturaya çevriləcəkdir” - deyə cavab verən Ə.Elçibəy yeganə doğru çıxıĢ yolu kimi milli modeli irəli sürür. Ġranda yaĢayan bütün xalqların milli müstəqilliyini nəzərdə tutan bu modelə görə, “Azərbaycan xalqı Ġrandan ayrılmalı, öz müstəqil dövlətini qurmalı və sonra da quzeydəki dövlətlə danıĢıqlar aparıb bütöv, müstəqil və demokratik Azərbaycan dövlətini yaratmalıdır” . Ə.Elçibəy fundamentalist, terrorçu, antidemokratik Ġrandan qurtulmanın yolunu milli modeldə görür və bütün varlığı ilə inanır ki, Yuqoslaviya kimi, SSRĠ kimi, Ġran da dağılacaqdır. Onun fikrincə, “xalqlar həbsxanası” olan Ġran məhz milli model əsasında dağılacağına görə Azərbaycan xalqı o günə indidən hazırlaĢmalıdır! Təbii ki, bu hazırlaĢmanın - milli güc yetiĢdirmənin ilk mərhələsi milli ideyanın önə sürülməsi və topluma hədəf göstərilməsi ilə bağlıdır. Ə.Elçibəy hələ 60-cı illərin sonu - 70-ci illərin əvvəllərində bu tarixi zərurəti yerinə yetirmiĢ və Azərbaycan toplumuna siyasi müstəvidə iki əsas hədəf göstərmiĢdir: 1. milli müstəqillik, 2. milli bütövlük. Azərbaycanın milli müstəqilliyi ideyasının tarixi kökləri müsavatçılıq irsinə dayanır. Ə.Elçibəyin yaxın əqidə dostu, görkəmli Azərbaycan alimi mərhum Malik bəy Mahmudov hələ 1962-ci ildə Bağdadda olarkən “Müsavat” Partiyasının 1936-cı il proqramını əldə etmiĢ və onu öz mühazirə dəftərində sətirlərdəki hərflərin arasına yazaraq gizlicə Bakıya gətirmiĢdir. Müəyyən əlavələr etməklə əsas götürülən bu proqram Ə.Elçibəyin bir neçə yaxın əqidə dostu ilə yaratdığı gizli özəyin ilk məramnaməsi oldu. Müsavatçılığın “Türklük, ÇağdaĢlıq, Ġslam” fikir cərəyanları əsasında biçimlənmiĢ həmin məramnamədə ən mühüm yenilik Ə.Elçibəy tərəfindən əlavə edilən MĠLLĠ BÜTÖVLÜK ideyası idi. Bu, müsavatçılığın tarixi inkiĢafında yeni bir mərhələnin baĢlanğıcı oldu. 70-ci illərdə Azərbaycanın quzeyində Ə.Elçibəyin öndərliyi (liderliyi) ilə yaradılmıĢ gizli dərnəklər Ģəbəkəsinin əsas ideoloji xəttini təĢkil edən bu ideya çağdaĢ xalq azadlıq hərəkatımızda, ilk olaraq AXC-nin, sonra isə bir sıra digər partiyaların proqramlarında öz əksini tapdı. Ə.Elçibəy özü bu haqda təvazökarlıqla belə deyir: “Bütöv Azərbaycan ideyası təkcə mənim deyil, sadəcə olaraq, mən onu AXC-nin proqramına daxil etmiĢəm, eləcə də Azərbaycanda fəaliyyət göstərən bir sıra partiya liderləri ilə danıĢıqlar aparıb onların proqramlarında da bu məsələnin yer tutmasına çalıĢmıĢam” . Ə.Elçibəyin irəli sürdüyü milli bütövlük ideyası S.C.PiĢəvəridən sonra Azərbaycanın güneyindəki milli yönlü qurumlar arasında daha da qızıĢan ideoloji dartıĢmalara, demək olar ki, son qoymuĢ və artıq bu gün mövcud olan əksər milli təĢkilatların proqramlarında öz əksini tapmıĢdır. Ə.Elçibəy milli müstəqillik və milli bütövlük anlayıĢlarını vəhdətdə götürür, milli bütövlüyə gedən yolun məhz milli müstəqillikdən keçdiyinə inanır, Azərbaycanın istiqlal liderlərini hörmətlə yad edərək deyir: “Tutduğumuz yol böyük öndər M.Ə.Rəsulzadənin yoludur, bu yol Səttar xanın, S.C.PiĢəvərinin yoludur və mən əminəm ki, biz… müstəqil, bütöv və demokratik Azərbaycana aparan bu yolu Ģərəf və ləyaqətlə davam etdirəcəyik”. Milli müstəqillik və milli bütövlük ideyalarının kütləviləĢdirilməsi uğrunda dönməz mübariz Ə.Elçibəy bu yolda çoxlu kadrlar yetiĢdirmiĢ, böyük tərəfdarlar kütləsi qazanmıĢdır. Milli müstəqillik və milli bütövlük ideyalarının gerçəkləĢdirilə bilməsi üçün ən zəruri Ģərtlərdən biri millətin bu yöndə təĢkilatlandırılmasıdır. Bu tarixi zərurətin həyata keçirilməsində mühüm rol oynamıĢ Ə.Elçibəy hələ 70-ci illərin əvvəllərində Azərbaycanın quzeyində geniĢ yayılmıĢ üçlük, beĢlik, yeddilik və doqquzluqlardan ibarət gizli dərnəklər Ģəbəkəsi yaratmıĢ və onlara ümumi rəhbərlik etmiĢdir. Həmçinin Azərbaycan Xalq Cəbhəsinin və bir sıra digər milli-siyasi təĢkilatların yaranmasında ciddi əməyi olan Ə.Elçibəy bu gün Azərbaycanın güneyində milli- siyasi təĢkilatlanmanın zəruriliyini vurğulamaqla və dünya Azərbaycan türklərini Vətənimizin güneyində istiqlaliyyəti gerçəkləĢdirəcək milli-siyasi təĢkilatlanmanı daha da geniĢləndirməyə çağırmaqdadır. Xalqımıza milli həmrəylik bayramını qazandırmıĢ 1989-cu il 31 Dekabr sərhəd hərəkatının ideya müəllifi Ə.Elçibəyə görə, həmin gün “…elimizin, yurdumuzun birliyə doğru… ilk böyük addımını atdığı gündür”. O, Azərbaycan yolunda həmrəyliyin önəmindən danıĢaraq yazır: “Bizə ilk addımda həmrəylik gərək - yurd uğrunda həmrəylik, el uğrunda həmrəylik, dil uğrunda həmrəylik, din uğrunda həmrəylik, BirləĢmiĢ Azərbaycan Yurdları (BAY) uğrunda həmrəylik!”. ġübhəsiz ki, milli həmrəylikdən baĢlayan yol sonda milli birliyə, milli bütövlüyə qovuĢacaqdır. * * * Milli kimlik Ģüurunun biçimlənməsi Ə.Elçibəyin baxıĢlar sistemində çox önəmli bir yer tutmaqdadır. Onun fikrincə, “...Azərbaycan türkü birinci növbədə öz milli varlığını dərk etməli, özünü, öz xalqını, öz dilini, tarixini, mədəniyyətini, vətənini və s. dərindən öyrənib bilməli, sevməli, qorumalı, yüksəltməli və onlara sahib çıxmağı bacarmalıdır… Bir sözlə, bu gün bütün Azərbaycan türkləri öz milli müqəddəratlarını təyin edə bilmək üçün labüdən öz milli kimliklərini dərk etməli və bu yolda mübarizə aparmalıdırlar”. Təbii ki, Azərbaycan milli kimliyinin təməlində böyük türk varlığına bağlılığımız və vətənçiliyimiz dayanır. Böyük türk varlığına bağlılığımız türk milli kimliyinin dərkindən baĢlamıĢ çağdaĢ anlayıĢla Turan evində birləĢməyədək uzun bir məsafə qət etməkdədir. Vətənçiliyimiz isə öz etno-coğrafi hüdudlarımız çərçivəsində müstəqil, bütöv və demokratik Azərbaycan dövlətinin qurulması deməkdir. “Vətən” anlayıĢımızı darlıqdan qurtararaq etno-coğrafi hüdudlarımızı əhatə edən Bütöv Azərbaycan səviyyəsinə qaldırmıĢ Ə.Elçibəyə görə, “Turanın yolu Bütöv Azərbaycandan keçir” . Bu səbəbdən Azərbaycanın birləĢməsi uğrunda mübarizə Turan ülküsünü daĢıyan hər bir türkün milli Ģərəfi və tarixi borcudur. Vətənin və millətin bütövlüyünə qarĢı yönəlmiĢ ən incə məsələlərə belə xüsusi diqqətlə yanaĢan Ə.Elçibəy üçün “azəri” anlayıĢı, “Ġran Azərbaycanı - Sovet Azərbaycanı”, “Güney Azərbaycan - Quzey Azərbaycan” anlayıĢları mövcud deyil. Onun üçün yalnız və yalnız “türk Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|