4.3 RNK matritsasida DNK sintezi
Nuklien kislatolar biokimyosida onkovirus tarkibida RNK matritsiyasida
DNK malekulasini biosintezini katalizlovchi qayta transkiptaza yoki revertaza
RNK ga bog`liq DNK polimeraza fermenteni ochilishi erishilgan yutuqlaridan
biri hisoblanadi. Bu ferment prokariot va eukariotlarni ko`p hujayralari, xususan
leykoz hujayralar, poliferatsiyalovchi embrional to’qimalardan topilgan. Onko-
viruslar revertazasi Zn ionlarini saqlaydi va Mn hamda Mg kationlari bilan
faollanadi. Taxminlar bo’yicha RNK matritsiyasida DNK sintez mexanizmi 3-
bosqichini o’z ichiga oladi. Birinchi bosqichda revertaza fermenti virus RNK
matritsiyasida komplementar DNK zanzirini sintezlaydi. Natijada gidrid molekula
shakllanadi. Ikkinchi bosqichda gidrid molekula kompleksidagi birlamchi virus
RNK si RNK za fermenti tasirida parchalanadi. Nihoyat uchinchi bosqichda
DNK zanjiri matrisasida komplementar yangi DNK zanjirlari sintezlanadi. DNK
polilirazalar ham revertaza faolligiga ega.
Masalan: E soli fermenti 2 RNK matritsiyasida DNK ni sintezlash
xususyatiga o`xshash [4-14]. Qayta transkriptazani ochilishi moliginizatsiya
jarayonlarini qonunyatlarini ochishda ahamiyatga ega bo`lib qolmasdan balki
barcha tirik organizmlar haqidagi fanlar uchun ahamiyatgta ega. Negaki RNK dan
DNK ga biologiyaning asosiy qionunyatiga bo`ysounmagan holda irsiy
axborotlarni o`tkazish mumkinligini ko`rsatadi .
DNK -> RNK - oqsil hozirgi vaqtda tirik hujayralarda geneti axborot
o`tkazishning bu asosiy sxemasining yanada to`liq ifoda etish mumkin.
DNK va RNK atrofidagi strelkalar tirik sistemalarda tegishli ferementlar
ishtirokida molekulalar o`zining nusxasini hosil qilish mumkinligini ko`rsatadi.
53
6 - rasm. 1-hujayraga to’g’ri keladigan DNK miqdori (Fazalar muddati S).
Dostları ilə paylaş: |