BüYÜK ÖLÇekli mekansal (COĞrafi ) BİLGİlerin ve haritalarin üretiMİ YÖnetmeliĞİ (taslak )

Jeodezik Çalışmalar

Madde 10  Yer Kontrol Noktaları (YKN)

Yer kontrol noktaları (YKN) ağının yer seçimi, tesis, işaretleme ve GNSS tekniği ile ölçümü, ölçümlerinin değerlendirilmesi ve Helmert ortometrik yüksekliklerinin belirlenmesi jeodezik çalışmalar kapsamında yapılacaktır.

Madde 11  YKN Ağının Tasarımı

Proje kapsamında proje alanında tasarlanan fotogrametrik bloklarda yeterli sayıda ve uygun dağılmış yer kontrol noktaları BÖHHBÜY ve Ekleri, idari ve teknik şartname gerekleri ve Teknik Koordinatör’ün istek ve taleplerine uygun tasarlanmalı ve Teknik Koordinatör’ün onayına sunulmalıdır. Hava fotoğraflarının çekimi sırasında Kinematik GNSS yöntemi kullanılacak olması nedeniyle yer kontrol noktalarının tasarımı buna uygun olarak yapılmalıdır. Ölçülerin değerlendirilmesi sonunda jeodezik koordinatların standart sapmaları σ= σ  3.0 cm ve σ h  5.0 cm olacak şekilde ağ tasarımı yapılmalıdır. Teknik Şartname, Ekleri uygun olarak tasarlanan yer kontrol noktaları ağı için uygun ölçekte tasarım kanavası ve Google Earth kml dosyası hazırlanarak Teknik Koordinatör’ün onayına sunulacaktır ve Teknik Koordinatör’ün onayı alınacaktır. Nokta numaraları BÖHHBÜY esaslarına göre verilecektir.

Madde 12  YKN Ağının Tesisi

12.1. Ağı oluşturan noktalar hava işaretleri şeklinde tesis edilecektir (Ek 1). Belirlenen ve tesis edilen bütün noktalar BÖHHBÜY’nin ilgili maddeleri uyarınca röperlenecektir.
12.2. Hava işaretleri merkezdeki dairenin çapı 20 cm, bu daireden 10 cm uzağındaki dikdörtgen şeklindeki kanatların eni 15 cm boyu ile 30 cm olacak şekilde hazırlanmalıdır.
12.3. Bu işaretler yapılırken aşağıdaki hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• 
  Boya malzemesi olarak, yapılaşmamış arazide taş blokaj üzerine, yapılaşmış arazide ise, her türlü yapı yüzeyleri üzerine yol çizgi boyası veya farklı renklerde olması durumunda yağlı boya kullanılmalıdır.
  
• 
  Hava işaretleri gökyüzü görüşü açık alanlara yapılmalı, işaretler en az 60° lik bir görüş açısına sahip olmalı, bu görüş konisi içinde bina ağaç gibi herhangi bir engel bulunmamalı ve engel bulunması durumunda engel yüksekliğinin 1.5 katı ötesine işaretleme yapılmalıdır.
  
• 
  Yer kontrol noktalarının ölçümünden en az üç gün öncesinde tüm işaretler tamamlanmalı, hava fotoğrafı alınıncaya kadar tüm işaretlerin fotoğraflarda görünülebilirliği sağlanmalı ve yapılacak periyodik kontroller ile bu işaretlerin bozulanları yenilenmelidir.
  
• 
  Çeşitli nedenlerle yapılacak revizyon uçuşlarından önce de, bu bölgelerdeki işaretlerin eksiksiz olarak zamanında yeniden işaretlenmesi sağlanacak ve bedeli yükleniciye ait olacaktır.
  
• 
  Tüm işaretli noktalar 1/10000 ölçekli haritalara işaretlenerek bir kanava düzenlenecek ve bu kanavalar 1/50000 ya da 1/100000 ölçekli çıktı olarak çizdirilecek ve uçuştan 15 gün öncesinden başlayarak Teknik Koordinatör tarafından sondaj yapılarak denetlenecektir.
  

Madde 13  YKN Ağının Ölçümü ve Değerlendirilmesi

13.1. Yer kontrol noktalarının ölçümünde Madde 11’de verilen jeodezik koordinat doğruluğunu veren GNSS ölçme yöntemi tercih edilmelidir. Proje alanının konumuna ve diğer değişen koşullara göre aşağıda açıklanan yöntemlerden biri veya her ikisi ya da gerekli doğruluğu sağlayacak başka yöntem kullanılabilir. Tercih edilen ölçme yöntemi ölçme yöntemi gerekçeleriyle birlikte Teknik Koordinatör’ün onayına sunulmalıdır.
13.2. Statik GPS Ölçme Yöntemi ile ölçüde çift frekanslı en az 6 uydudan eş zamanlı kayıt yapabilen jeodezik GNSS alıcıları kullanılmalıdır. Ölçülerde aşağıdaki hususlar dikkate alınmalıdır:

• 
  Uydu sayısı en az dört,
  
• 
  Kayıt aralığı 15 saniye veya daha az olmalı,
  
• 
  Uydu yüksekliği en az 100 olmalı,
  
• 
  Kayıt süresi 5 km’ye kadar bazlarda 20 dakika, 5 km’den büyük bazlarda her bir km için 3 dakika ilâve süreler ile en fazla 10 km’ye kadar bazlar ölçülebilir.
  
• 
  Yer kontrol noktalarının ölçme epoğundaki koordinatları (, , h) ve standart sapmaları (_,_,_h), proje alanında bulunan TUTGA ve/veya TUSAGA-Aktif ve bu proje kapsamında BÖHHBÜ Yönetmeliğine göre ölçülerek koordinatları hesaplanan AGA (C1) noktalarının ölçme epoğundaki koordinatları değişmez alınarak dengelemeli olarak belirlenmelidir.
  
• 
  Her oturumda, ölçü yapılan noktalarda ölçme-kayıt karnesi düzenlenmelidir.
  

13.3. Kinematik GPS Ölçme Yöntemi ile Yer kontrol noktalarının ölçümünde RTK ölçme yöntemi de kullanılabilir. RTK ölçü yönteminde TUSAGA-Aktif (CORS-TR) veya ürettiği verinin standardı, doğruluğu ve güvenilirliği BÖHHBÜ Yönetmeliği Madde 43’e göre garanti altına alınan sabit istasyonlar kullanılabilir.
13.4. Sabit istasyonla dayalı olarak yer kontrol noktalarının koordinatlarının belirlenmesinde aşağıdaki koşulları sağlayacak şekilde bir oturumda en az üç kez tekrarlı ve farklı zamanlarda en az iki GNSS oturumu yapılmalıdır. Tekrarlı ölçülerin ortalama koordinat değerinden farkı yatayda 1 cm ve düşeyde 2 cm ‘yi geçmemelidir. Verilen tolerans değerini aşan ölçüler tekrarlı ölçü kümesinden çıkartılarak kalan uyuşumlu ölçü değerlerinin ortalaması alınmalıdır. Uyuşumlu ölçü değerlerinin sayısı üçten az ise ölçüler farklı bir uydu konfigürasyonunda yenilenmelidir.

• 
  Düzeltme Verileri Alınırken Kullanılabilecek Teknik: VRS, FKP veya MAC
  
• 
  Belirsizlik Çözümü: Sabitlenmiş,
  
• 
  Uydu sayısı: En az beş adet,
  
• 
  Uydu yükseklik açısı: En az 10^o,
  
• 
  Veri toplama aralığı: Bir saniye,
  
• 
  Gözlem süresi: Her tekrarlı ölçümde en az 10 epok,
  
• 
  Oturumlar arası zaman: En az bir saat,
  
• 
  Her oturumda, ölçü yapılan noktalarda ölçme-kayıt karnesi düzenlenmelidir.