Бя Щилал Мяммядови озодяти!!! ¹ 53 26 iyun 2013-ня сîр МÖÑТßÃÈËß РóÆíîМА
Yüklə 281,15 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Heydər əliyevin moskvadan Naxçıvana gəlişi
- 2012. Boy Bə vılə BoĞ
- Seyran rəfiyev Azəri – Talış İctimai Birliyinin sədr müavini Azərbaycan Ziyalilar birliyi sədrinin muşaviri talish.org
- БЕНЕФЫЖЫАРЙ БАНК
- Цфцг-С ММЖ (ВЮ ЕН 1800107871 ) Азяр бай жан да бир чох дил ля ря йа зы лы, ши фа щи
- AllAhverdİ BAyrAmİnİn “AzərBoyconİ tolışon ədəBİyyot” kİtABının təqdİmAtı keçİrİlİB
7 ¹ 53 26 iyun 2013-íÿ ñîð Òîëûøîí Ñÿäî mətləb Dadaşov aJB-nin üzvü metleb.dadasov@mail.ru Y axud 80-cı illərin axır- larından vüsət alan Ümumxalq azadlıq hərəkatının önündə gedən, Vətənin azadlığı və ərazi bütövlüyü uğrun- da Qarabağ savaşında fədakarlıqla vuruşan Talış millətinə "separatçı”, "casusluq”, "Vətənə xəyanət” kimi heç bir hüquqi əsası olmayan damğaların vurulmasında məqsəd nədir?
Əlbəttə ki, bu kimi çoxlu sayda sualların meydana çıxmasına bax- mayaraq, yazının linqini nəzərə alıb, fikrlərrimi bir qədər qısal- daraq yazmağın zorundayam. Açıqca deməliyəm ki, "Topx- ana” məsələsindən sonra ilk olaraq Talışlar etiraz səsini ucaltmaqla, ölkədə yaşayan 23 adda bütün mil- lətlər bir yumruq kimi birləşib "Meydan” hərəkatına başladılar. Azadlıq meydanını insan axını ilə dolmuş görən müxtəlif təbəqəli "liderlər” xalqın qabağında peyda oldular. Xalqın önündə ilk olaraq, talış şairi Əli Nasir "Ey Ana Vətən” marşını Xalqla birgə xorla oxudu. Ardıyca Nemət Pənahlı, digər ziyalılar və rayonlardan olan lider- lər Meydana stimul verdilər... Elçibəy xalqın qabağına çıxan kimi ilk şuarı "Türkün-türkdən başqa dostu yoxdur”, "Türkləşmək” tezisləri ilə başladı. İki gün davam edən Ümumxalq hərəkatının adını dəyişib, "Milli azadlıq hərəkatı” kimi elan edildi. AXC yaradıldı, Elçibəy sədr seçildi. AXC nizam- naməsini Zərdüşt Əlizadə yazıb hazırladı. AXC İH-nin tərkibinə regionların liderləri seçilməklə, Ələkrəm Hümmətov da həmin tərk- ibdə oldu. Elçibəyin pantürkçü- şovinist siyasət aparmasına görə, əyalətlərdən olan nümayəndələr bir-bir istefa verib, AXC İH-dən uzaqlaşdılar... Digər tərəfdən də Ermənilərin Qarabağ bölgəsində yaşayış mən- təqələrini atəşə tutması da ara ver- mirdi... Əlbəttə bu barədə çox yazılsa da düşündürücü əsas məsələlərdən biri də bu idi ki, Talışlar könüllü şəkildə Qarabağ savaşına gedib, mərdliklə vuruşmaqla Talış bölgəsində ictimai- siyasi sabitliyi də idarə edirdilər. Ə.Hümmətov danışıqlar yolu ilə regionda dislokasiya olunmuş Rusiya hərbi hissələrindən külli miqdarda silah, sursat, texnika alaraq Qarabağa istiqamətləndirir- di. Lənkəran batalyonun şücaəti barədə yəqin ki, hamı məlumatlıdır, bu barədə heç nə demirəm. Bu ayrı söhbətin mövzusudur. Elçibəyin yürütdüyü ifrat mil- lətçilik siyasəti vüsət aldıqca, talışlara eləcə də digər köklü xalqlara qarşı münasibət günü- gündən xoşagəlməz hal alırdı. Bu mənfi milli yanaşma demək olar ki, bütün yerlərdə özünü göstərirdi. Xüsusilə də AXC rayon şöbələrində parçalanma qarşısıalınmaz həddə çatırdı. Bu səbəbdən çoxlu sayda talışlar AXC sıralarından uzaqlaş- mağa başladılar. Məlum məsələdir ki, hakimiyyət də daxildən öz "işi- ni” görürdü. Təbii hal olaraq, rəhbərlik mil- li azadlıq siyasəti ilə çıxış edərək, talış, Ləzgi də qeyrisi də öz milli maraqlarını dilə gətirməyə başladıq- da, məsələ mürəkkəbləşməyə başladı.... Talışlar da Konstitutsiya çərçivəsində Mədəni Muxtariyyət istədikdə, liderləri hədəfə alındı! Maraqlıdır ki, Azərbaycanın müstəqilliyinin ilk illərində qoyulan belə milli siyasət hakimiyyət dəy- işikliyindən sonra daha qatı şəkildə davam etmişdir. "Tolışi Sədo” qəze- tinin Baş redaktoru, professor Novruzəli Məmmədovun həbs edilməsi, iki oğlunun və özünün hakimiyyət tərəfindən qətlə yetir- ilməsi, 75-yaşlı arvadının tənha qalıb, tərkivətən edilərək BMT-nin himayəsi ilə xaricdə yaşaması barədə yəqin ki, hamı məlumatlıdır. Bir neçə kəlmə də 1992-ci il Elçibəy hanimiyyəti barədə demək yerinə düşərdi. .... Elçibəy hakimiyyətə gələn kimi vaxtı ilə siyasi baxışlarına görə həbs olunduğu zaman həbsx- anada Astaralı Dədə ləqəbli talışla kritik şəxsi münasibətləri üzündən, ondan qisas almaq qərarına gəlmiş- di. Sabiq DİN-i İskəndər Həmido- va əmr verib, qoşun hissələri ilə As- tarada yaşayan Dədənin evinə hücum təşkil etdi. Dədənin evi mühasirəyə alındıqdan sonra qum- bara atanlarla evi atəşə tutub, yerlə yeksan edildi. Evin içində iki İran vətəndaşı olmaqla azyaşlı bir uğaq da küllələnib məhv etdi. Həmin vaxtda isə Astaranın igid oğulları Qarabağda, eləcə də İsgəndər Həmi- dovun doğulduğu Kəlbəcəri Er- məni qəsbkarlarından müdafiə edirdilər. Astara əməliyyatını "uğurla” başa çatdırandan sonra qoşun hissələri Lənkəran, Masallı və Cəlilabada yönəldildi. Bu rayonlarda maddi imkanı yaxşı olan insanların eviləri qarət edildi, üz qoyuldu pay- taxt Bakıya tərəf. Bu "varvar” olay- lar barədə ölkə mətbuatı bu günə kimi bir kəlmə də yazmadı.
"Evsiz-eşiksiz, lüm-lüt, ətüryan, hətta üstündə ucuzluq mobil tele- fonu da olmayan Heydər Əliyev Naxçıvanda yaşayan bacısının evinə pənah gətirdi" (?). Heç bir hüquqi səlahiyyəti ol- mayan "ulu öndəri” bu günkü Naxçıvan əhli təm-təraqla, alqışlar- la... qarşıladıqdan sonra yavaş- yavaş ölkənin də ab-havası du- manlıqla dəyişməyə başladı. Heydər Əliyev Azərbaycanın qanuni hakimiyyətini saymadan İran, Türkiyə, Ermənistan və Rusiyanın rəsmi dairələri ilə sepa- rat danışıqlar apararaq "işlər” qur- mağa başladı.... Və çox keçmədən, OMON-çu- ların müşaiyyəti ilə Bakıya gətiril- di, MM-in sədri seçildi.... Tezlikə Heydər Əliyev Talış bölgəsinə "diqqət edərək” Ələkram Hümmətovla danışıqlara başladı. Söhbətin mövzusundan xəbərsiz olsam da nəticəsilə tanışam. Danışıqlarda iştirak edənlərin çoxu sonda "sudan quru çıxdı”, amma Ə.Hümmətovun timsalında bütün talışlara "separatçı” damğası vu- ruldu. Üstündən uzun müddət keçməs- inə baxmayaraq, Talış bölgəsinin ziyalıları bu şouğərib, Heydərizmin icad etdiyi "separatçı” damğasını heç cürə üstündən götürə bilmir. Bax- mayaraq ki, talışlar qeyri milli azlıqlardan fərqli olmayaraq, ölkənin bütün sahələrində dövlətə və ölkənin ümumi mənafeyinə canla-başla xid- mət etməkdədirlər. Bu xidmətlərin müqabilində isə yenə talış ziyalıları təqib, təhqir və həbs də olunurlar. Ötən il N.Məm- mədovun təsis etdiyi, "Tolışi Sədo” qəzetinin (ikinci) Baş redaktoru Hilal Məmmədov qurama ittiham- larla həbs edildi. O, həm də Novruzəli Məmmədovun hüquqlarını müdafiə edirdi, onun türmədə işgəncə ilə öldürülməsini KİV-də işıqlandırmışdı, bu cinayəti Beynəlxalq səviyyəyə çıxartmağa müvəffəq olmuşdu. Onun həbsinin heç bir əsası olmadığından, Novruzəli Məmmədova tətbiq edilən saxta ittihamnaməni olduğu kimi, yalnız adını dəyişməklə Hilal Məmmədovun ünvanına kopy- alayıblar. Talışlara qarşı bütün bu basqılar azmış kimi, bəzi cızmaqaraçı pan- türkçü-şovinist jurnalistlər, inter- net sosial şəbəkədə özlərini Türk millətinin nümayəndəsi kimi qələmə verən, əslində milli kimliyi heç bəlli olmayan şəxslər də vardır ki, talışları əsassız olaraq söyüb, təhqir etməkdən də çəkinmirlər. Baxma- yaraq ki, layiqli cavabların da alır və alacaqlar da... Fakt olaraq, bir müddət pia.az, tia.az... kimi saytlar, "Təzadlar” qəzeti, və xüsusən onun Elnur Eltürk adlı müxbiri, sapı özümüzdən olan Vüqar Bəyturan adlı birisi, qəzetin baş redaktoru Asif Mərzili, "Olay- lar” in baş redaktoru Yunus Oğuz (siyahını uzatmaq da olar) əsassız olaraq talışların təhqir edilməsində mühüm "rol" oynamışdılar. Bir qis- mi isə cavabları lazımınca ver- iləndən sonra lal oldu. Məni düşündürən məsələlərdən biri də budur ki, demokratiyadan, in- san haqlarından pafosla danışan müxalifət partiya rəhbərləri nədən- sə talışların hüquqlarına gəlincə, ağı- zlarına sanki su alıb, susmağa üstün- lük verirlər. Müxalif yönümlü mət- bu orqanlarının da eyni mövqe sərgiləməsi çox təəccüb və təəssüf doğurur.
Uzun illərdir ki, müxalifət hakimiyyətə kəlmək arzusunu bəyan etməsini eşidirik. Amma heç bir par- tiya ölkədə yaşayan köklü xalqların varlığı, onların problemlərinin həllinin yollarınə, Qarabağ və ətraf rayonların işğaldan necə azad edilməsi ilə bağlı məntiqli bir kon- sepsiyaya malik deyillər. Baxmayaraq ki, bütün müxalifət partiya rəhbərləri 2013-cü ildə keçir- iləcək prezident seçkisində prezident olmağa iddialıdırlar. Siyasi partiyaların rəhbərlərinin daxili yığıncaqlarında yalnız türkçülükdən, millətçilikdən danış- maları, mitinqlərə çağırışlarında isə "Xalq" yada düşməsi düşünməyə əsas verir. Ümumazərbaycan xalqının gücünə ehtiyacı olan siyasi lider, məncə rəsmən bəyan etməlidir ki, hakimiyyətə gəldiyi təqdirdə, konkret olaraq, köklü xalqlar üçün hansı işlər görəcək, hansı problem- lərin həllinə səy göstərəcək... Guman etmirəm ki, bu dəfə də xalqı aldatmaq mümkün olsun. İlk addımda Azərbaycan Xalqı aldadıldı. Tarixi "ÜMUMXALQ HƏRƏKATININ” adını dəyişib, "Milli Azadlıq Hərəkatı” qoymaq olayı qurquşunu əridib, köklü xalqların boğazına tökmək kimi bir şey idi. Necə ki, Talış zonasının adını əcaibcəsinə dəyişib, "Cənub zonası” etdilər. Bu səbəbdəndir ki, 23 millətin nümayəndələrindən; Tərəkəmə, Padar, Ayrım (Türk soy- lu) ortada təklənmiş halda qalıb, heç nəyə də nail ola bilmir. Şeyx Şamil 26 ilə yaxın bir müddətdə Türklərin yolunu gözlədiyi kimi Azərbaycan da eynən, qardaş deyə 20 ildir ki, Osmanlı Türklərin yolunu gö- zləməkdədir. İnternet sosial şəbəkələrdə bəziləri hakimiyyətə gələndən son- ra hətta qeyri türkü amansızlıqla məhv etdiklərini yazmaqdan da çəkinmir. Belə olan halda, köklü xalqların ümumilikdə bu irtica re- jimin zülmünə dözüb, susmağa üstünlük verməsi də anlaşılandır. Bir sözlə, müxalifət yalnız Azər- baycan xalqının gücünə arxalanıb, daxili-milli siyasətində çox ciddi dəyişikliklə çıxış etməzsə, heç bir köklü dəyişiklikdən söhbət gedə bilməz ! Siyasi hakimiyyətə gəlmək, ümumi xalqın gücünə ehtiyaclı olan partiyalar uzun illər ərzində Talışları təhqirlərə, təqiblərə, təhdidlərə, həb- slərə məruz qalmalarına görə üzür istəməsələr, talışların da bütün pros- eslərdə laqeydlik nümayiş etmələri təbii hal kimi qəbul edilməlidir. Baxın, bu münasibətdən sonra hansı axmaq öz cibinin xərci ilə Bakıya mitinqə gedib, özünü luzum- suz yerə şül-küt etdirər. Cənablar, bu barədə heç düşünürsünüzmü? talish.org Həqİqətə məHkəmə varmı? Xok Bəştı Sə ( tolışon dılədə bəştə tolış bıvot, kəno bəştə azərbaycanıj votə kə- son həyğətən nimə tolışin...) 1. Vadəm tikəy tok bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! jıqo bızın zəhrə kukəş, çune şedəş, şubə bukəş.., tarsə bıziş, ləvəçəkəş, bərəs jəydə lok bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! osəm hələ, tı fik bıdə, əslı qin kay, çuneş şedə? pokim votdəş,_ zambox bedə, oqardedə " pok" bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! kam bo coyon ləğ bıbi tı, səy rost bıkə, şəx bıbi tı, mardənij, bəyşt, səğ bıbi tı_ eğryə siyo cuk bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! ha nomerdon lumə qılə, roy şat şedəş, bənəy şılə... dəşedəş bə kaqon dılə, petıryedə suk bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! dərəsdənij, ijən votdə?_ bə qəv panbə dəjən votdə.., tolışi qəp məjən votdə, jenən beşə çok bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! zındəş həyo ço kardəni?_ əv ğat kani, to kardəni. qa votedə ko kardəni, qa votedə lək bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! tı tolışij, fəhmı kıve? bəştə əsli rəhmı kıve? əqəm merdij, zəhmı kıve?_ binım koka rək bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! co dimədəş, peqard bəştə, tı soyb beşi, bıqard bəştə, tı merd bıbi, oqard bəştə, benışu yol - ruk bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə!
Vadəm tikəy tok bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! zınedənij tarıx qardə, dəvardəyon bə və vardə?! həğiğəti dokuə kardə, əvən kudə tık bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! ğurdon bəştı ğəsti mandən.., tı siyən şej, əvon zandən... bə ləğ noydən, çiçon handən, ləxtujon kay həkk bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! sərosne hiç nije foydə, hələ bətı kefe doydə.., bəştı kəllə xıynən noydə, peşı bəvoy kek bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! çəvon dust ni ğəyrəz bəvon, səy rost bıkə, kıve səvon?_ sədə bışı mande yəvon, peşı bəkuen duk bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! nur ne, zurkij bən, xəbə ni? co cur irqij bən, xəbə ni? kanə tırkij bən, xəbə ni?_ əcəb damdə , şık bəştı sə, nimə tolış, xok bəştı sə! bo coyonro kardə ğəşş tı, kəy soyb bıbi, xıyzon, kəj tı.., bə otəşi ve nez bəş tı, bəvaşte ha zik bəştı sə?!_ nimə tolış, xok bəştı sə! Atropati zındənij tı, Popoki roy vindənij tı, bə nəsyəti mandənij tı, səhfə roy doə çək bəştı sə, nimə tlış, xok bəştı sə! be ğıryətij, bə po qəndəş, çəmə çaşdə putə kındəş; dı ağıli jıqo zındəş, ğəsəm hardə Lik bəştı sə?_ nimə tolış, xok bəştı sə!
ve mədə boy səqiji, yar, ruji roy dəqiji, boy beşi bə vılə biğ boy dəşi bə dılə boğ. boğən boğe, vəyşti boğ, xıdo doənə ruşti boğ. bə boğ dəşı məst bedə, eşqi həvoj rost bedə. yo ətrə bu təm bə təm, bınəv boği qəm bə qəm. vıl noz kardə bo vıli, vıl aşığ bə bılbıli. ha ruj vıyo qardedəm, az tıni çaş kardedəm. boy botı vıl bıçınom, əy bə dastə eçınom. yar qırəyon ojən tı, vıl bə yəxə ejən tı, bımand demı çaş bə çaş bınəv demı kəş bə kəş!
B u gün – 24 iyun 2012-ci il tarixdə Azəri-Talış İc- timai Birliyinin ofisində Talış ədəbiyyatının ustad bilicisi, dilşünas və şair Allahverdi Bayra- minin yenicə nəşrdən çıxmış "Azərboyconi tolışon ədəbiyyot” kitabının təqdimat mərasimi keçirilmişdir. Mərasimdə görkəmli Azərbaycan şairi Əli Nasir, Talış Mədəniyyət Mərkəzinin sədri Rafiq Cəlilov, şair Hacı Şükür Zeynalov, Azəri-Talış İctimai Birliyinin sədri Mehdibəy Səfərov və başqaları iştirak etmişdir. Müəllif A.Bayrami nəşr haqqında məlumat verərək bildirmişdir ki, kitabın 3 cilddə olması nəzərdə tutulur. Hazırkı birincici cild üç fəsildən ibarətdir. Birinci fəs- lə talış folkloru və ona aid mini antologiya, ik- incici fəslə 20-ci əsr talış ədəbiyyatı, üçüncü fəslə müasir talış ədəbiyyatı, talış ədibləri ilə müsahibələr, onların yaradıcılıqlarına aid təhlillər, məqalələr və əsərlərindən nümunələr daxil edilmişdir. Kitabda dörd müəllifin: A.A.Bayraminin, M.Q.Əliyevin, X.Ş.Ağayevin, M.S.Əhədovun, 25 talış ədibinin həyat və yaradıcılığı haqqında talış dilində yazdıqları 37 məqalə, 4 esse və 2 müsahibə yer almışdır. Növbəti cildlərdə digər müəl- liflərin talış ədəbiyyatına aid araşdırmaları toplanacaqdır. Daha sonra bu kitabın gələcəkdə talış ədəbiyyatının inkişafında göstərəcək rolu barədə şair Əli Nasir, Mehdibəy Səfərov və Rafiq Cəlilov ürək sözlərini bölüşmüşlər. Gənc şair Azər Xəlili bu kitabların gənclərin talış dilinin mükəmməl öyrənmələri istiqamətində oy- nayacaq əhəmiyyətli rolundan danışmışdır. Görüşdə gənc talış ədəbiyyatsevərləri iştirak etmişlər. Seyran rəfiyev Azəri – Talış İctimai Birliyinin sədr müavini Azərbaycan Ziyalilar birliyi sədrinin muşaviri talish.org Òÿñèñ÷è: ÐàôèãÚÿëèëîâ Òåë.:+99470 909-85-90 Å-ìàèë: celilovrafiq@mail.ru Ãÿçåòèí åëåêòðîí âàðèàíòûíû tàlèsh.îðý ñàéòûíäà îõóéà áèëÿðñèíèç Ðåäàêñèéàíûí öíâàíûíà ýþíäÿðèëÿí ÿëéàçìàëàð ìöÿëëèôëÿðÿ ãàéòàðûëìûð âÿ ìÿòíëÿðÿ ðÿé âåðèëìèð. Ôàêòëàðà ýþðÿ éàëíûç ìöÿëëèôëÿð ìÿñóëèééÿò äàøûéûðëàð. Ìöÿëëèôëÿðëÿ ðåäàêñèéàíûí ìþâýåéè óéüóí ýÿëìÿéÿ áèëÿð. Ãÿ çåò ßä ëèé éÿ Íà çèð ëè éèí äÿ ãåé äÿ àëûí ìûø äûð. Ãåéäèééàò íþìðÿñè:3462 Òèðàæ: 1000
Ъалылов Рафиэ Сщащрза оэщлу АЖЖ Н 3811001000159315 ИНТЕРМЕДИАРЙ БАНК Стандард Жщартеред Банк, Неw Йорк ЖОРР. АЖЖ. 3582023389001 СWЫФТ: СЖБЛУС33
"Банк оф Баку" ОЪС С.W.Ы.Ф.Т. ЪББКАЗ22 Баку, Азербаиъан
АЗН цчцн: "Банк оф Баку" АСЖ Йасамал филиалы Жялилов Рафиг Шащрза оьлу щесаб нюмряси 3801000000159315 ВЮЕН 1700038881 код 506322 мцхбир щесаб 0137010007944 С.W.Ы.Ф.Т ЪББКАЗ22
зянэ едя вя йа жом мер жиал_ ма на эер @у фуг .аз е лект рон цн ва ны мы за йа за раг яла гя сах ла йа би ляр си низ. ¹ 5 3 2 6 i y u n 2 0 1 3 - í ÿ ñ î ð AllAhverdİ BAyrAmİnİn “AzərBoyconİ tolışon ədəBİyyot” kİtABının təqdİmAtı keçİrİlİB Yüklə 281,15 Kb. Dostları ilə paylaş:
|