6
Òîëûøîí Ñÿäî
¹
55 29 sentyabr 2013-íÿ ñîð
H
urmətinə handəkə-
son, bəle, kılə kort
damandə bə asa.
Doj doydə. Bedəni tov varde.
Ni mumkun sədo bekarde.
Kiin ı kortbədason?! Bə
doyşon vote: “Omeydən boşdo
bırne!”. Ey cəvobış doə ki,
çəvon dılədə çımındə nıbu,
mıni bırne əzınin. Im ve yolə
sıxane bən. Isən çəmə dılədə se-
ço kəs dəfırsiən bə çəmə xəlqi
hərəkəti dılə. Işdəni bənə tolışi
ğələm doydən. Boşdə cibi
qoroşoq əvon bə çəmə xalqi
zıvoni bə çey dini-mənəviyyati
xəyonət kardedən. Əvon ısə
ve harun bən. Çəvon hərəkəton
bə dim beşə.
Jəğoən bənibe. Ruən qı-
leyədə çey tortə, qujd qıleyədə
çey kəp bə dim beşdə. Milliyə
hərəkətədə xəyanətəti, casusəti
kardəkəson mırdolə sıfəton
beşedə bə dim oxoş on ifşah
bedən.
Çəmə dılədə bə casusun,
şukur bə Xıdo, rujbəruj çəvon
ki be bə dim beşedə. Çe nu-
fuzədə eqınidən, xar bedən!!!
Əncəx ın odəmon məkir,
avanturistin!!!
Həmən dələduzətiyədə
peşəkarin. Əməhoni eğande
zındən bəşdə hiyləqərə tor.
Əve əmə bəbe oyəğ bıbə-
mon. Imon nışdən ənə
Bokuədə. Çokşon ıştənşon qətə.
Hiç vırədə ko kardənin. Əmmo
qen-bol jimon kardedən.
Çəmə milliyə hərəkətədə
bəkəson qılə-qılə kardedən
məhv, əmmo ışdən meydonədə
asp tojnedən...
“Tolışi sədo” qəzet çəvon
dasəde, “Tolışi Mədəniyyət
Mərkəzi” votə mərkəz çəvon
çanqəde. Isən hoqqəbozədəti
votə qıle “Azərbaycan devləti
naminə tolış ibə təşkilatşon”
duz kardə. Tolış xalqi xəbəş ni
çı təşkilatiku.
Im təşkilatonku çəmə xalqi
qətiyyən əlaqəş ni. Əncəx siyasi
avanturoston bə tolışi əleyhi
curbəcur koon qətedən, bəyanə-
ton doydən!
Əncəx ım odəmon lap yolə
vıre himayədən!
Im odəmon qah İronədən,
qah Azərbaycanadən, qahən
Rusiydən. Hiç kiən bıvon vote
zınedənin ki, şımə kion?
Bə Rusiya şedən, votdən:”
Əmə tolışimon!”. Işdə cifon pur
kardedən, oqardedən bə Azər-
baycan votdən:”Çiçə tolış, əmə
azərbaycanlimon.” Şedən bə
İron votedən: “Fars çəmə yolə
boylie, əmə mısılmonimon”.
Omedən bə Azərbaycan, vot-
edən “çiçə fars, tırke çəmə
yolə boyli, çiçə mısılmon, şiə?!
Əmə otəşpərəstimon! Ğıron
ne, “Aveste” çəmə məzhəbi
kitob!” Həmmə qətedən dənoy-
dən bə turmə, ım odəmon
kənoədə mandedən bə odəmon
çəşəas ekarde-ekaede daskə
kudən!..
Isə zəmon çəməku tələb
kardedə ki, əmə ışdə tarıxi,
ışdə milliyə hərəkəti həqqədə
bəyon, noqsanon, səhfon
bınıvışdəmon. Joğo nıbu əmə
ışdə milliyə hərəkəti konsepsiyə
əzınimone hozo karde.
Odəm bəbe dəçko bəşdə
zuvışkiyə ko! Odəm bəbe bıkə
dərk ın şələ bə sə barde
bəznem, çəyo bəbe dəşo bə
şələ jitono... Yəni dı ağıli bəpe
ko bığəto.
Dıloşnən əve ki, bəbe ışdə
xalqiyən bəbe bıkey hozo.
Çəmə milliyyə hərəkəti
tarıxədə çımı petonədə ğeyd
kardəyon bənin. Əve ə hərəkə-
ton məğlub bən.
Qıleyən məsələ əve ki, çəmə
milliyyə hərəkətədə hojo
xəyanətəti, casusəti bə! Isən ə
naqisədəti dəvom kardedə.
Mir Həsən xan cismən
məğlub bə ni. Çey orduədə
vəba noxəşədəti eqınidə, ordu
ğır bedə. Əve əv orduədə
mandəkəson vadoydə. Işdən
dışdə ailə kardedə kuç bə
Xorəsən. Əncəx qıle tarıxi fakt
əve ki, çı deği bəyon, həmmə
ovaşdtən bə urusi tərəf, bey
xəyanətəti kardedən.
Şahverənən mənən bedəni
məğlub. Əv ovaşdedə bə İron.
İronədə sub nomoji vaxti soədə
dasnomoj qəteyədə ey mo-
hafizə kardəkəsonədə i kəs dı
qüllə ey jıdə kışdedə.
Davardə əsri 30-nə soronədə
bə Mirasalayevi dim de i vırədə
ko kardəkəson mandedən.
Bə Ələkrəm Hummətoviyən
mıxtəlif formadə əloyhi
xəyanətəti be. Əvonən bey,
qiya nezə odəmon bin.
Çəmə ısətnəni xəyonət
kardəkəson, casuson ışdə ulu
əjdadon varisonin. In noxəşiəti
bəməku irsi, genetik noxəşiətie!
Imvoni az nıvotom, bə ki
bıvoto?
Fəxrəddin...
Nıştəş
Moskvədə kuli peşdono. Odə-
mon iski doydəş. Işdə zərbə
jedəş. Çəyoən bəşdə sinə je-je
votedəş: “Fəxır bıkənən dımı,
az bo milləti ko kardedəm!..”
Dışdə kardedəş iftixar, tı bı
koədə niş coyli.
Ço-penc sor çımi bə nav
“Şəvnışt” qəzetədə F.F.Fər-
mani nomədə i kəsi çəmə
zıvoni həxədə çap bə məqaləm
hande. Bəmıku qıley norohətəti
beşe bə meydon. Əve nışdim,
çə məqalə həxdə nıvışdıme
ışdə fikron. Voğandıme bə
“Şəvnışt”.
Məvotbən, çə məqalə soyb
çı “Şəvnışt”i Sə redaktor?
Fəxrəddin Fərmani? Işdənebən.
Ey otəşış qəte. İ dasədə otəş, i
dasədə kıləş, eqıne bə Lankoni
diyon votoşe: “Çokone bəbe ki,
Sərxan miəllim bə çımı du
“tırşe” bəvote? Bə çımı əlehi
curbəcur şantajətiş karde. Boçi
əv bəbe bovoto ki, qəzet ne
“ruznomə”, boçi “Sə redak-
tor” Fəxrəddin Fərmani?? bıbu?
Im çı tolışi zıvon ni, - bıvoto?!
Oxo, əmə fars nimon. Tolışi-
mon. Bəməku familiyədə iminə
sıxan dı dədə nomi şedə.
Məsələm, Əşrəfi Sərxan, Fər-
mani Fəxrəddin. Boçi rujnomə,
ə qəzet ne!!!
Xıdoku be “Tolışi sədo”
çap be, “Şəvnışt” dışdə ru-
jnomə qırdıku be, beşe çı səh-
nədə.
Novruzəli miəllimşon qəte.
Qəzet çap nıbe. Dı koon
əziyyəti Hilali doşe bə çap
“Tolışi sədo”.
Hilalşonən qəte, 3-4 kəs
dəfırsin bə qəzet. Əçey nomşon
deqışşon karde, çey nomşon
noe “Tolışon sədo”, kardışone
əv “rujnomə”.
Allahverdi Bayrami bənə
zəle dəçıke bə tolışi zıvoni,
İradə Məlikova nomədə i kəs
dəçke bə tolışi dini-mənəviyy-
ati, də çəmə qəzeti vasitə binoş
karde yəhudizmi, massonizmi
təbliğ karde.
Əve mı vindeme ki, ov çe
lokədə peş bedə. Kılə kord
rəsə bə asə. Tovım nızıme
varde, nışdim bı həxədə ışdə
kali fikronım nıvışde. Bıdə
çəmə omə nəslon bıznon ki,
həm bə çəmə zıvoni, həmən bə
çəmə dini-mənəviyyati təcavüz
kardəkəson koon odəmon bən.
“Ya Əllah!” – votıme.
Koğəz-ğələmım peğəte, nışdim,
nıvışdıme ışdə kali fikron.
Bırosnım bə çəmə xalqi omə
nəslon.
TOLIŞƏTİ ÇİÇE?
Tolışəti siyasi hərəkət ni,
həmən əv siyasi hərəkət bəni.
Kəynə əv bə siyasi hərəkəti
tərəf okorniyəşone, bəvədə
tolışi olovə hərəkət məğlub bə.
Boçi məğlub bə? Bə qoroş
məğlub bə, çumçoko tolış bə
hərəkəti tərəf şə ni. Yəni tolışi
çiçış pidə?. Imı bə tolışı olovə
hərəkəti rəhbərəti kardəkəson,
həmən bı hərəkətədə bəkəson
bəbe bıznon. Yəni əvon tolışəti
həxədə elmi-nəzəri bilikşon
bəpe bıbuşone. Əqəm ımşon
nıbu, əvon hiç qıle ko əzınin
karde. Əmmo əvon həm bo
xalqi, həmən boşdə ışdəni
ziyanəti bavarden.
Imvoni çəmə hərəkəti tarıxi
təcrubə doydə nuşo.
Bə sə dəşe lozime ki, tarıxi
kom məqomədə tolışi olovə
hərəkət ros bedə?
Davardə əsri 80-90-nə
soronədə sosializmi sutunon
ləxin. Əv volo be. Sovet –
kommunist rejimi məkonədə
milli olovə hərəkət beşe bə
meydon. Tolışən xalqe. Təbii
dınyoədə şə milli olovə hərəkəti
bə çəmə xəlqiən təsirış be. Əv
çı milli oyənış hərəkətiku nəzni
kənoədə mande.
Dıminə səbəb əv be ki,
Azərbaycanədə tırk şvonizm
bə siyasi səviyyə ros be. Vo-
toşone:”Çı tırki dus tırke!”.
Bımədə çəmə xəlqi vindişe
ki, Azərbaycani tırk ey ışdə dus
hisob kardəni.
Yəni, bı siyasətədə Azər-
baycanəti prinsip pozmiş be.
Tolışi dı purə vanqi sədoş
bekarde həm bo Azərbaycanəti,
həmən boşdə jimon karde. Yəni
bo mədəni moxtariyyəti. Yəni
əv məhv nıbu. Çey kompaktəti
volo nıbu. Bımando ışdə əbə-
di yurdədə, dışdə zıvoni, mil-
liyə - mənəvi – dini adət-
ənənon. Işdə Vətənədə - Azər-
baycanədə bıkə jimon.
Bə çəmə hərəkəti rəhbərəti
kardə cəbhəçi-hərbiçion çəmə
xalqi çiçış pidə - əvşon nızne,
hiç bə nəzərşonən nısəne.
Ələkrəm dışdə subyektiv pie,
ışdə nomədə (hərbi komen-
dant) dı əmri Talış Muğan Re-
spublikaş kardışe elan...
Həmonə ruji az rast omim
bey çı dram teatri vədə.
Votıme:”Ələkrəm, ım yolə tike.
Çəmə xırtədə bamande”. Ey
bəmış cəvob doşe: “Muəllim,
əmə bəpe yolə tikə bıpyəmon
ki, bəmə bıdən qədə tikə!”.
Çimi bə peşt Azərbaycani
informasiyə vasiton 37-38-nə
soron boməno duz kardə siyasi
formilovkəşon doe: “Tolış İron
zıvoni xalqe. Əv Azərbaycani
poə kardedə. Pidəşe de İroni i
be. In xalq co beş pidə Azər-
baycaniku!”...
Yəni bı hadison siyasi-elmi
təhlilşon nıdoe. Tovə ısətən
doeşon pidəni!..
(Dumoş bəbe)
Redaksiyaku: Ve hurmətinə
Sərxan mamu, yəğen bı
məqalədə çiki nomon qətəne,
əvon ıştə cəvobə həxiku istifodə
bəkarden, əncəx şımə çəmə
qəzeti həxədə səhfə fikədəşon
1. “Tolışi Sədo” qəzeti sənə-
don səhih nin, bə qornə d-r Hi-
lal Məmmədov 2011-minə sori
iyunə manqədə çə qəzeti dərci
oqətşe, (oqətəş nəbəy əy hejo
2011-minə sorədə əqətin)
həminə manqiku az “Tolışon
Sədo” nomədə ın qəzeti calinə
dərc kardedəm, bı qəzetədə bə
həmməkəsi nıvıştəy de hur-
məti dyə kardedəm, ğərəyz
təhqiri har forma nıvıştəyon
doydəm.
2. D-r Hilal Məmmədov
həbs beədə çəmə qəzeti 1 sinış
hestbe, yəne şımə votəy səhih
ni, qəzeti nom peş d-r Hilal
Məmmədovi həbsi dəqiş bə
ni, əyən bəşmə nəzə bırosnom
ki, d-r Hilal Məmmədovi
mudafiədə ın qəzeti mıstosna
yolə xidmətonış bə, heste,
bəbeyən.
De hurməti: R. Cəlilov
ƏMƏ İYƏN CƏMƏ ZIVON
KILƏ KORT DAMANDƏ BƏ ASA
Əşrəfi Sərxan ƏSGƏROV