Camal Zeynaloğlu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Adam var gözləri zülmət içində, Adam var xəyalı nur işığıdır, Adam var təbiət bezib əlindən
- Süleyman Mustafaoğlu
- P u b l i s i s t i k a (Məqalələr)
9 asan, əlin qazanclı olsun ki, arvad-uşağın içində, dost-tanışın yanında utanmayasan. Çünki indi “dünya, zamana dəyişib” deyirlər, bu da mənim arzumdu, amma deyəsən adamlıq dəyişib, nə isə təki sən dəyişmə. Mənim çox adam tərifləməkdən xoşum gəlmir, amma sən tərifini özündə gəzdirən kişisən, göz qabağındasan, ömrünə bərəkət. Adam var gözləri zülmət içində, Adam var xəyalı nur işığıdır, Adam var təbiət bezib əlindən, Adam var həyatın yaraşığıdır... Camal müəllim, siz həqiqətən də həyatın yaraşığısız. Tanrı amanında! Süleyman Mustafaoğlu, naşir-publisist 10 P u b l i s i s t i k a (Məqalələr) 11 Keçid dövrü məngənəsində 1980-ci ilin sonlarında keçmiş SSRİ-nin iqtisadi və siyasi baxımdan iflasa sürüklənməsi, imperiya daxilində güclənən etnik-milli qarşıdurmalar, habelə milli özünüdərk proseslərinin güclənməsi digər respublikalarla yanaşı, Azərbaycana da uzun illərdən bəri şüurumuzda kök atmış milli ideyanı - milli müstəqilliyi bərpa etməyə imkan yaratdı. Bildiyimiz kimi hər bir millətin formalaşmasında milli mənəvi dəyərlər, və yaxud milli mentalitet mühüm rol oynayır. Milli mənəvi dəyərlər geniş məna kəsb edir və millətin bütün tarixini, mədəniyyətini, incəsənətini, fəlsəfəsini, ədəbiyyatını özündə əks etdirir. Milli mentalitet isə daha çox insanların ictimai şüurundakı dünyagörüşün özünəməxsusluğunun ifadəsidir. Bu baxımdan, milli mentalitet milli mənəvi dəyərlərdən milli özünüdərkə bir keçid rolunu oynayır. Hər bir xalqda milli mənəvi dəyərlərin qiymətləndirilməsi o zaman meydana çıxır ki, həmin xalqda milli oyanışa, milli özünüdərkə ehtiyac yaranır. Yəni milli mentalitet dedikdə, hər bir xalqın özünəməxsus psixoloji, mədəni, dini və fəlsəfi həyat tərzi başa düşülür. Hər hansı bir millət özünü başqa xalqlardan fərqləndirmədən, onun keçmişinə məxsus olan milli xüsusiyyətləri müəyyənləşdirmədən milli istiqlal uğrunda mübarizə apara bilməz. Millətin milli inkişafı onun əsas strategiyasını təşkil edən milli ideologiyasından asılıdır. Milli ideologiyanın ilk növbədə məram və məqsədləri olmalıdır ki, bu da həmin millətin şüuruna hakim kəsilməlidir. Müasir dövrdə hər bir xalqın milli ideyası onun gələcək inkişaf yolu, taktiki və strateji hədəfləri, habelə beynəlxalq münasibətlər sistemindəki yeri barədə aydın təsəvvür yaradır. Milli ideyanın hədəflədiyi, önə çəkdiyi məqsədlərin mahiyyətindən asılı olaraq xalqların və dövlətlərin beynəlxalq 12 miqyasda imici formalaşır. Milli ideya dövlətlərin sosial- iqtisadi və intellektual resurslarını konkret siyasi məqsədlər naminə səfərbərliyə alır, milli ideologiya isə bu prosesdə bir növ vasitəçilik edir. Əgər fərdin fəaliyyətini stimullaşdıran əsas amil onun məqsəd və arzularıdırsa, dövlətlərin uğur və inkişafını təmin edən başlıca meyar məhz milli ideyadır. Yeni əsrdə millətlərin öz müqəddaratlarını müəyyən etməsi, xalqların uzun illərdən bəri böyük dövlətlər tərəfindən “müstəmləkəçilik” boyunduruğundan xilas olması, milli şüurda oyanışın baş verməsi, keçmiş steorotiplərdən azad olmaq üçün yeni mücadilələrin meydana gəlməsi və bu yolda hamının səfərbər olması heç də asan olmayacaq. Çünki bu mübarizədə yeni milli təfəkkür tərzinin formalaşması vacibdir. Uzun illərdən bəri şüurumuzda kök salmış sovet təfəkkür tərzini asanlıqla silib atmaq mümkün olacaqmı? Bu gün biz buna hazırıqmı?! Keçid dövrü adlandırdığımız bu gündə bizdə baş verən proseslərə azca da olsa nəzər yetirmək, günümüzün reallıqlarını əks etdirən bir çox qəbahətlərimizi işıqlandırmaq məncə yerinə düşər. Çünki bugünkü qəbahətlər bizim deyil, bizə yad cəmiyyətdən, yad ünsürlərdən miras qalmış, milli mentalitetimizə qətiyyən yaraşmayan, əxlaqımıza zidd olan kənar qüvvələrin təsiri ilə cəmiyyətimizə zorla tətbiq etdirilmiş xarakterik xüsusiyyətlərdir. Amma ömürdən gedən illərin bizdən çox şeylərin götürüb apardığını nədənsə unuduruq. Həyatımızın bu çətin anlarında insanların ruhuna hakim kəsilmiş sərvətməndlik, kapital əxlaqı cəhətdən bizi doğrudan da böyük imtahan qarşısında qoymuşdu. Vaxtilə burjua ölkələrində geniş təbliğ olunan fikirlər artıq günümüzün reallığı ilə səsləşməkdədir. Əlbəttə, o zamanlar biz də burjua ideoloqların fikirlərinin sosializm baxımından həmişə tənqid atəşinə tuturduq. Ancaq bu gün onların fikirlərinin reallığını etiraf etmək məcburiyyətində qalırıq. Çünki cəmiyyətdə rastlaşdığımız saysız-hesabsız danılmaz faktlar bu fikirləri sübut edir. Onların fikrincə, Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|