Camal Zeynaloğlu
Yüklə 2,8 Kb. Pdf görüntüsü
|
322 - Dünyanı biz insanlar yaratmamışıq ki, onu məhv etməyə də qabil olaq. Yaranış və məhv haqqında bütün bilgilər təqribidir. Bütün həyatını elmə həsr edən Ömər Xəyyam sonda yazırdı: Sirri əzəli nə sən qanarsan, nə də mən, Bu tapmacanı nə sən taparsan, nə də mən. Bir pərdə dalındadır olan söhbətimiz, Pərdə qalxsa, nə sən qalarsan, nə də mən. Düzdür, termodinamikanın ikinci prinsipi sonsuz Kainata şamil edən R. Klauziusun və U. Tomsonun irəli sürdüyü fərziyyələr qismən qane edicidir. Yəni dünyada bütün cisimlərin temperaturunun tədricən bərabərləşməsi baş verərsə, aləmdəki bütün fiziki proseslər, bütün dəyişikliklər kəsiləcək, Kainatın soyuq cəsədi qalacaqdır. Qurani-Kərimdə dünyamızın məhvi Qiyamətin başlaması ilə izah edilir. Onun başvermə səbəbi isə insanları öz dinini, ləyaqət və şərəfini unutması haqsızlıq olacaq. - Daha çox maraq doğuran elmi əsərləriniz haqqında nə deyə bilərsiniz? - “Kainatın başlanğıcı haqqında elmi dini mülahizələr” kitabı elmi monoqrafiya kimi oxucuların xoşuna gələn və daha yaxşı alınan kitab olub. Kitabın elmi redaktoru akademik H. Sultonovdur. “Maddidən mənəviyə, zülmətdən nura” kitabı alman və ingilis dillərinə tərcümə olunub. Çox təəssüf ki, kitabın elmi redaktoru akademik A. Hüseynov o kitabı görə bilmədi. Öz teosofik baxışları ilə Şərq filosofları içərisində seçilən İran filosofu Sədrəddin Mütəəllehi Şiraziyə həsr etdiyim “Sədrə fəlsəfəsindən incilər” poeması daha maraqla qarşılanıb. Bu kitabda Sədrəddin Şirazinin həyatı, fəlsəfi 323 fikirləri nəzmə çəkilib. Təkrar nəşr olunacaq bu kitab Sədrəddin Şirazinin qarşıda gələn yubileyinə hədiyyəmdir. “İslam astronomiyası tarixindən” kitabı böyük ensiklopedik alim Nəsirəddin Tusinin 800 illik yubileyinə töhfəmdir. Ensiklopedik materialların toplanılmasında kitabın elmi redaktorları akademik H. Sultonovun və fizika- riyaziyyat elmləri namizədi Ədalət Ətayinin mənə böyük köməyi olub. Astronomlar, ali məktəblərdə astrofizika ixtisası üzrə ixtisaslaşan tələbələr üçün dərs vəsaitidir. “Yeddi hikmətə yeddi cavab” kitabı isə yaranış haqqında Qurani- Kərim ayələrinin, “ Nəhcül Bəlağə” kitabındakı kəlamların nəzmə çəkilməsidir. Burada yaranış səma, yer, Qiyamət, Sirat haqqında ontoloji izahlara diqqət verilməlidir. Kitabın elmi redaktoru Eyvaz Tahadır. “Canlı həyatın əmələ gəlməsi, insanın mənşə və təkamülü haqqında elmi dini mülahizələr” kitabının elmi redaktoru Vaqif Şadlinskidir. Məncə, o biri kitablar haqqında danışmaqla vaxtınızı xeyli alacağam. - Həqiqət xanım, İ. Kantın “Dumanlıqlar nəzəriyyəsi”nə münasibətiniz. Bu nəzəriyyəyə hansı aspektdən yanaşırsınız? - İmmanuel Kant təbiətşünaslıq məsələləri ilə məşğul olan, kosmaqoniya haqqında maraqlı əsərlər yazan filosof olmuşdur. Onun “Ümumi təbiət tarixi və göy nəzəriyyəsi” əsərində günəşlə bağlı fərziyyələr var. “Dünya sisteminin şəhri” əsərində o, Günəş sisteminin dumanlıqdan təşəkkül tapdığını irəli sürür. Qurani- Kərimdə kainatın ilk maddəsinin su, yaxud tüstü kimi havaya qalxan buxar, duman olduğu, canlı aləmin və insanın yaş gildən nəşət etməsi izah olunur. Biz insanlar üçün adi görünən suyun mürəkkəb xüsusiyyətləri vardır. Su molekulu haqqında olan biliklər, suyun qəribəliklərini çox 324 təəssüf ki, tam izah etmir. Təbiətdə su molekullarına bənzər molekullardan təşkil olunmuş mayelərin heç biri suyun qəribə xassələrini təkrarlamır. İ.Kant “Dumanlıqlar nəzəriyyəsi” ilə “materialist ruhlu” filosof kimi tanınsa da, 1770- ci ildən etibarən qneseoloji baxımdan həll etməyə çalışdığı məsələlərdə idealizm mövqeyindən çıxış edir. Şey özündələrin dərkolunmazlığını irəli sürür. - Elmi hər şeydən uca tutan alimlərimiz barədə nə deyə bilərsiniz? - Qəribə sualdır. Hər halda mən sizə öz şəxsi müşahidələrimi söyləyəcəyəm. Bu cür alimlərimiz çox qəribə, qapalı, əsrarəngiz dünyaları ilə fərqlənirlər. Adi adamla əsl elm adamının fərqi gözəçarpacaq qədər diqqəti cəlb edir. Belə adamlar tez əsəbiləşir, hövsələsiz olur, kənar mövzuları maraqsız dinləyirlər. Bəzən isə elmə hədsiz aludəlik ailə saədətinə kəskin zərbə vurur, xoşgəlməz nəticələrə gətirib çıxarır. Bu barədə başqa söz deyə bilmərəm. - Həqiqət xanım, elmdə kiməsə paxıllığınız tutan anlar olubmu heç? - Olub.“Şüur, yoxsa ruh?” adlı bir kitabımı yarımçıq qoymuşam. Molekulyar biologiyanı öyrənmək istəyirəm. Vaxtım çox məhduddur. Bu sahənin mütəxəssizlərinə paxıllığım tutur. Çox gözəl sahədir. Qismət olsa, üzümüzə gələn ili yalnız bu sahəni öyrənməyə sərf edəcəyəm. - Ən çox nədən zövq alırsınız? 325 - Zövq alacağım şeylər mənə qismət olmadı. Balaca bir bağım olsaydı, orada dünyanın ən gözəl güllərini əkər, onların xoş rayihəsindən zövq alardım. Ona görə də mənə və fitri qabiliyyətimə həsəd aparanlara acıyıram. Axı, mən həyatda öz çalışmam, gecə-gündüz zəhmətim müqabilində nə qazanmışam ki? - Fəlsəfə ilə psixologiyanın yaxınlığı Sizə məlumdur. Hər bir şəxsiyyətin özünəməxsus ərazisi var. Yəni hər bir adam özünümüdafiə üçün ayrı-ayrı şəxslərlə ünsiyyətə girdikləri zaman müəyyən distansiya saxlayır. Görürsən, bəzi adamlarla daha tez dil tapmaq olur, bəziləriyləsə ünsiyyət yaratmaq mümkün olmur. Burada məni maraqlandıran əsas cəhət şəxsiyyətin “ərazisi”dir. O “ərazini” qorumaq üçün bir qapı var. Bəzi adamlarda həmin qapıda möhkəm nəzarət var. Bu qapıdan ancaq ürək dostları keçə bilir, paxıl, xudpəsənd, riyakar adamların bu “ərazi”yə daxil olması qadağandır. Həqiqət xanım, bəs Sizin şəxsiyyətinizin “ərazisi” necə “mühafizə” olunur? Bu “mühafizədən”, “nəzarətdən” özünüz razısınızmı? - İlk növbədə nəzərinizə çatdırım ki, mən ciddiyyət və sadəliyi yüksək qiymətləndirən adamam. Dostlarım çoxdur.Mən onlarda ilk növbədə əxlaqi saflıq axtarıram, sonra dil tapıb ünsiyyətə girirəm. Xasiyyətinin necə olmasının fərqinə baxmadan elm adamlarına xüsusi hörmət bəsləyirəm. Özümə qarşı hörmətsizlik görməmişəm. Qaldı mənim öz aləmimə, mən bir qədər mürəkkəb adamam. Xoşagəlməz xüsusiyyətlərim var. Hər hansı bir mövzu üzərində düşünüb, onun yazılması üçün plan quranda, yaxud yazmağa başlayanda dözülməz oluram. Qaradinməz, tutqun, heç kimə qaynayıb qarışmayan. 326 Ailəm və iş yoldaşlarım, məni yaxından tanıyanlar bu tutqunluğumun nə ilə bağlı olduğunu tez duyurlar. Əsər başa çatana qədər adamlardan təcrid olunmalı oluram. Deməli, söylədiyiniz o “əraziyə” nəinki paxıl, xudpəsənd adamlar, heç yaxınlarım da nüfuz edə bilmir. Bu cür “mühafizə” və “nəzarətdən” çəkinirlər. “Yeddi hikmətə yeddi cavab”ı yazarkən iki gün özümü pis hiss etdim. Bir gecə isə səhərə qədər yatmayıb onu bitirdim. Güman etməzdim ki, onu oxuyanlar bəzi səhifələri belə məhəbbətlə öpərlər. Halbuki mən onu yazmazdan iki gün öncə yuxulu kimi, tutqun və əsəbi idim. Onun müvəffəq alınacağına o qədər də inanmırdım. - Həqiqət xanım, hazırda çoxlu tələbələriniz var, indiyə qədər dərs dediyiniz tələbələr arasında heç “tələbə Həqiqətə” rast gəlmisinizmi? - Bəli, rast gəlmişəm. Formal qiymət yazmağıma razı olmayıb biletin suallarına cavab verdi və əla qiymət aldı. O, mənim canlı keçmişim idi. Üzbəüz oturmuşduq. Sanki yuxulu, qəm dolu xatirələri mənə xatırlatmağa gəlmişdi. Xəyalımda o cür də qaldı: Gözlərində bir yanğın iztirab və ümidsizlik, solğun bəniz, yuxusuzluqdan şişib qızarmış gözlər. Bir kəlmə nəvazişli sözümdən yanağına yaş damcıladı... - Həqiqət xanım, bugünkü ziyalıya bir ziyalı kimi sözünüz... - Mən onları əqidəsindən asılı olmayaraq hamısını birliyə çağırıram. “Son söz” qəzeti, 1999 -cu il. 327 328 Mündəricat Dördüncü hakimiyyətin gücü.............................................3 Publisistika Keçid dövrü məngənəsində................................................11 İstedadlı artist, igid partizan, cəsur kəşfiyyatçı..................17 Gələcəyimiz yetkin təfəkkürdən asılıdır............................23 İrad tutmazdan əvvəl..........................................................26 Sadəlik böyüklükdür, Əlibala müəllim!.............................28 Görkəmli alim, nəcib insan................................................33 Şərəfli və mənalı ömür yolu...............................................36 Nurlu ustad.........................................................................43 Şəfiqə xanım böyük ürək sahibidir....................................45 Şərəfli alim ömrü...............................................................50 Şam tək əriyən ömür..........................................................53 İçimizdə buz bağlamış ağrılar............................................55 Böyük şəxsiyyət böyük iradə üzərində yüksəlir................58 Çingiz harayı......................................................................60 Dəli bir nərə çəkmək keçir könlümdən..............................62 Özümüzə qayıtmalı, özümüzü dərk etməliyik!..................64 Dənizə vurğun insan..........................................................68 Erməni faşizmi...................................................................72 İnam ocağı..........................................................................81 Nadir kəşfin müəllifi azərbaycanlı qadındır.......................85 Ailədaxili münaqişələr və onun aradan qaldırılması..........91 Şagirdlərə fərdi yanaşma prinsipi.......................................99 Şagirdlərin şüurlu intizam tərbiyəsi...................................104 Şagirdlərin əmək tərbiyəsi.................................................108 Şagidrlərin yaş xüsusiyyətləri və qabiliyyətlərin formalaşması......................................................................114 329 Mənfi emosiyalar və onların aradan qaldırılmasında özünüələalmanın rolu.........................................................122 Kollektivdə konflikt şəraitinin aradan qaldırılması............130 Təlim fəaliyyətinin psixoloji cərəyanı................................135 Stressin insan həyatına təsiri və onun aradan qaldırılması yolları..................................................................................151 Örnək insan və yaradıcı şəxsiyyət.......................................162 Bəşəri cinayət-Xocalı soyqırımı..........................................170 Xeyirxah əməllər yolçusu....................................................190 Müsahibələr Adamı ağrıdan o idi ki, səni öz elində yadlar mühakimə edirdi....................................................................................206 Ailənin dirəyi ata, tacı anadır..............................................212 Bu bir an idi və mən həmin an manevr etməyə məcbur oldum...................................................................................223 Ekspertlər verdikləri rəylər üçün məsuliyyət daşıyırlar......229 İnsan təbiətin səhvidirmi?...................................................236 İ.Bəxtiyarov: “Maddi çətinliklərə görə alimlərimizin Respublikamızı tərk etməsi ürəyimi ağrıdır”......................244 Mükəmməl qanunlar qəbul olunmalıdır..............................254 Söz nazirlər kabinetinindir..................................................258 Özəlləşmə zamanı cəmiyyətdə təbəqələr arasında kəskin qütbləşmə yaranacaq...........................................................261 Polis işçisi qanun çərçivəsində sərbəst hərəkət etməlidir....264 Şahidlərin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi haqqında qanunvericilikdə heç bir normativ akt nəzərdə tutulmayıb..267 Siz kimsiniz, “general Əli bəy?”..........................................270 Soykökünə bağlı insan..........................................................277 Alim və idmançı...................................................................287 Vahid milli ideologiyanın yaradılması vacibdirmi?............292 “Müsəlman müsəlmanın qardaşıdır”...................................298 330 Arif Quliyev: “Sənətdə gərək fədai olasan”........................303 Şərəfli ömür yolu.................................................................310 Özüm də bilmirəm ki, mən kiməm?....................................317 331 Camal Zeynaloğlu: “Ağrılı düşüncələrim” (Azərbaycan dilində) Bakı, “Print - S” nəşriyyatı – 2015, - 332 səh. Nəşriyyatın direktoru: Bəxtiyar Əliyev Rəssam: Süleyman Mustafaoğlu Korrektor: Turan Zeynalova --------------------------------------------------------------------- Çapa imzalanmışdır: 17. 02. 2015 Kağız formatı: 60 x 84 1/16 Şərti çap vərəqi: 20.4 Sayı: 200 nüsxə Sifariş: № 27 Qiyməti: 5 AZN --------------------------------------------------------------------- “Print- S” mətbəəsində çap edilmişdir. 332 Qeyd üçün Yüklə 2,8 Kb. Dostları ilə paylaş:
|