Canim anam
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
Skot Han: Əziz Anam DƏRİN SEVGİ İZLƏRİ Rəbbi yalnız ətrafımızda və ya dünyada deyil, Allahın həqiqətini açıqlamaq üçün Onun tərəfindən mükəmməl formada ruhlandırılan Müqəddəs Kitabda görmək olar. Katexizis başa salır ki, İncildə Rəbbin özünün "ÜÇLÜK" varlığını tam formada vəhy etdiyini, bununla bərabər həm Əhdi-Ətiqdə, həm də Yaradılışda bununla əlaqədar bəzi izlər buraxdığını söyləyir (nömrə 237). Müqəddəs Kitab Allahın planının hazırlanması və yerinə yetirilməsi baxımından dəyərləndirilə bilər, yəni Allah özünü tam formada İsa Məsihdə necə açıqladı. Müqəddəs Avqustin: "İncil Əhdi Ətiqdə gizlənib, Əhdi Ətiq isə İncildə açıqlanmışdır" - deyir. Bütün tarix "Əbədi Söz"-ün bəşərə çevrilməsi üçün Nazaretli gənc bir bakirənin bətnində Rəbbin insan olmasına hazırlandığı bir müddətdir. İsa Məsih kimi Müqəddəs Kitab da bənzərsizdir. Çünki yalnız bu kitabın yazıçısı həm Allah (Müqəddəs Ruh), həm də insandır. İsa Məsihin iki təbiəti var: O, Əbədi Kəlam, yəni əsl Allahdır və eyni zamanda da günahsız olaraq tarixdə bizim kimi insan oldu. Müqəddəs Kitab Rəbbin ilhamlandırdığına görə tamamilə ilahi, eyni zamanda digər kitablar kimi tamamilə bəşəridir. Həm İsa, həm də Müqəddəs Kitab "xilasımız" üçün bizə göndərilmişdir və buna görə də səhvsizdir. (Vatikan Məclisi - Dei Verbum 11). Bu səbəblə, Müqəddəs Kitabı oxuduğumuz zaman iki istiqamətli düşünməliyik. Başqa bir ədəbi əsəri oxuduğumuz kimi sözlərin mənasına diqqət yetirərək oxuya bilərik. Həm burada yazılan sözlər vasitəsilə Müqəddəs Ruhun bizə nə izah etmək istədiyini qavramaq 19 Skot Han: Əziz Anam istəyiriksə ruhani gözümüzü də açaraq oxumaq lazımdır (KKK nömrə 115-119). İsa Müqəddəs Kitabı bu şəkildə oxuduğu üçün, biz də onu nümunə götürürük. Öz şəxsiyyətinin izlərini özündə əks etdirən Yunusu (Matta 12:39), Süleymanı (Matta 12:42), məbədi (Yəhya 2:19) və mis ilanı (Yəhya 3:14) göstərərək şərhlərini bildirmişdir. Luka İncilində Emmaus yolunda Rəbbimizin həvarilərinə rast gəldiyi vaxt onlara “Musa ilə bütün peyğəmbərlərdən başlayaraq Müqəddəs Yazıların hamısında Özü haqqında olanları onlara izah etdi”-yini oxuyuruq. (Luka 24:27). Köhnə Əhdin bu şəkildə iman gözü ilə oxunmasından sonra həvarilərin ürəklərinin bir odla yandığını öyrənirik. Onların ürəklərindəki alovu alışdıran nə idi? Müqəddəs Kitabda yazılanlar vasitəsilə İsa həvarilərinə fiziki olaraq özbaşlarına çata bilməyəcəkləri mənəvi aləmin qapılarını aralayıb. Yaxşı müəllim olan Rəbb, bilinənlərdən yola çıxaraq bilinməyənin şərhini vermişdir. Həqiqətən də, bizləri Krallığının görkəminə və gələcəyi günə ən yaxşı şəkildə hazırlaya bilmək üçün insanları və cəmiyyətləri bildiyimiz gerçəklərlə yaratdı. 20 Skot Han: Əziz Anam PROTOTİPİ ÖYRƏNMƏ (Prototip = sonra gələn bir şəxsin və ya şeyin sələfi olan şəxs, ya şey) İlk məsihçilər Müqəddəs Kitabı onların Rəbbi kimi oxuyurdular. İbranilərə Məktubunda Əhdi-Ətiqdəki "tabernaculum” (lat. dilində Müqəddəs Çadır) və onda edilən duaları ilahi gerçəklərin prototipi kimi, qanun isə “gələcək nemətlərin kölgəsi” deyə təsvir edilir (8:5, 10:1). Müqəddəs Peter: "Nuh və ailəsi su sayəsində xilas oldular; bu indi sizi xilas edən vəftizin işarəsidir" deyir (1 Peter 3:20-21). Pavel Adəmi İsa Məsihin ön prototipi olaraq təsvir etmişdi. Bəs "prototip" nədir? Prototip Əhdi-Ətiqdə gerçək bir insan, yer, obyekt və ya hadisədir, hansı ki, o Yeni Əhddə yəni İncildə daha mükəmməl formada reallaşacaq. Tipologiya İsa Məsihin Əhdi Ətiqdə olan prototiplərini tədqiq edir. (KKK 128-130). Bununla belə prototiplərin xəyali simvollar olmadığı- nı əhəmiyyətlə ifadə etməliyik. Onlar tarixdə həqiqətən olublar. Müqəddəs Pavel İbrahimin oğulları ilə yaşadığı hadisəni məcazi mənada açıqlamağa çalışmışdır (Gal. 4:24). Bu hadisənin həqiqətən olmadığını söyləmir; çünki bu hadisə Rəbbin planı ən son reallaşacağı zaman tam şəkildə aydınlanacaq tarixi bir gerçəkdir. Tipologiya bizə yalnız İsanın şəxsiyyətini açıqla- maqla kifayətlənmir. Cənnət, Kilsə, həvarilər, Evxaristiya, İsanın doğulduğu və öldüyü yerlər və anası haqqında məlumatlar da verir. İlk məsihçilərdən Yerusəlimdəki məbəd müqəddəslərin cənnətdə olan məskəninin (2Kor 5:1-2; Vəhy 21: 9-22), İsrail xalqı Kilsənin (Gal. 6:16), Əhdi Ətiqdəki on iki patriarx Əhdi Cədiddəki on iki həvarinin (Luka 22:30) və Əhd Sandığı isə Müqəddəs 21 Skot Han: Əziz Anam Bakirə Məryəmin (Vəhy 11:19; 12:1-6, 13-17) gizləndiyi prototiplər olduğunu öyrənirik. Əhdi Cədiddə açıqca ortaya çıxarılan Əhdi Ətiqdəki prototiplərdən başqa eyham (işarə) edilən, amma açıqca bilinən daha bir çox nümunə vardır. Məsələn, İsanın kiçik yaşlarından etibarən həyatında Müqəddəs Yusifin rolu İsrailin ilk illərində Patriarx Yusifin rolundan fərqli deyil. Hər ikisinin də adları eynidir, hər ikisi də doğru, dü- rüst insan olaraq təsəvvür olunurlar; hər ikisi də yuxularında Rəbbin çağırışını eşidib Misirə sürgün edilirlər və daha sonra reallaşacaq olan çox görkəmli bir hadisəyə yol hazırlayırlar. Patriarx Yusifin hadisəsində xilaskar vəzifəsində olan Musanın Misirdən çıxışı, Müqəddəs Yusifin əhvalatında isə gerçək xilası təmin edəcək olan İsanın yolu onlar sayəsində açılmışdır. Əhdi Ətiqdə Məryəmlə əlaqədar olan prototiplərə də rast gəlirik. Bütün insanların anası olan Həvvada, möcüzəvi şəkildə hamilə qalan İbrahimin arvadı Sarada, xalqını xilas edə bilmək üçün o yerin kralı ilə görüşən İsrailin kraliça anası Esterdə, Annada və daha bir çox adamda Məryəmin şəxsiyyətinin gizləndiyini deyə bilərik. İncildə haqqında danışılan Əhd Sandığı Məryəmin elə özüdür. Əhd Sandığı Köhnə Əhd daşıyıcısı olmaq üçün düzəldilmişdi, eyni şəkildə Məryəm də Yeni Əhdin daşıyıcısı olma vəzifəsini boynuna götürmüşdür. AİLƏ SİRLƏRİ Müqəddəs Bakirə Məryəm vasitəsilə hamımızın həyatında və insanlıq tarixində ən vacib fərqliliyi yaradan Yeni Əhd dünyaya gəldi. Beləcə, əhdin tam şəkildə təmin edilməsi üçün həm Rəbb, həm də insanın arzusu yerinə yetdi. Rəbbin İsrail xalqı ilə olan görüşü eynilə Adəm, Nuh, 22 Yüklə 5,01 Kb. Dostları ilə paylaş:
|