Case-law guide on Article 6 (criminal) aze

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

AVROPA

 

İNSAN

 

HÜQUQLARI

 

KONVENSİYASININ

 

6-

CI 

MADDƏSİ 

ÜZRƏ

 

TƏLİMAT 

 

_______________________ 

 

ƏDALƏTLİ

 

MƏHKƏMƏ

 

ARAŞDIRMASI

 

HÜQUQU 

 

(CİNAYƏT

 

HÜQUQU

 

ASPEKTİ) 

 

 

 

 

 

 

 

---

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

© Avropa Şurası/Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi, 2014 

 

© Avropa Şurası, azərbaycan dilində nəşr, 2017 

 

Sənədi bu saytdan  yükləmək olar <

www.echr.coe.int

> (Case-law – Case-law analysis – 

Case-Law Guides). 

 

Bu  Təlimat  Araşdırmalar  Şöbəsi  tərəfindən  hazırlanıb  və  Məhkəmə  üçün  məcburi 

qüvvəyə  malik  deyil.  Mətn  31  dekabr  2013-cü  ildə  tamamlanıb  və  üzərində  redaktə 

düzəlişləri aparıla bilər. 

 

Bu nəşr Şərq Tərəfdaşlığı ölkələri üçün Proqram Əməkdaşlığı Çərçivəsində (PCF 2015-

2017) Avropa İttifaqının və Avropa Şurasının “Avropa İnsan Hüquqları Konvensiyasının 

və  Avropa  İnsan  Hüquqları  Məhkəməsinin  presedent  hüququnun  Azərbaycanda  tətbiqi” 

Birgə Proqramının vəsaiti hesabına dərc olunub. Nəşrdə ifadə edilən fikirlərə və şərhlərə 

görə Avropa  İttifaqı, Avropa Şurası və Avropa  İnsan Hüquqları Məhkəməsi məsuliyyət 

daşımır. 

 

Yeni 

nəşrlər 

barədə 

məlumatla 

Məhkəmənin 

Twitter 

hesabından 

(

twitter.com/echrpublication

) tanış ola bilərsiniz.  

 

Bu  materialı  (və  ya  onun  tərcüməsini)  çap  olunmuş  və  ya  elektron  formada  yaymaq 

istəyən naşirlərdən və  ya təşkilatlardan xahiş olunur ki, əlavə təlimatlar üçün bu poçt 

ünvanı ilə əlaqə saxlasınlar: 

[e-mail]

  

 

---

6-

CI MADDƏ ÜZRƏ TƏLIMAT 

-

 ƏDALƏTLI MƏHKƏMƏ ARAŞDIRMASI HÜQUQU 

(

CINAYƏT HÜQUQU ASPEKTI

) 

MÜNDƏRİCAT 

GİRİŞ ........................................................................................................................................ 5

 

I.  TƏTBİQ DAİRƏSI: "

CINAYƏT ITTIHAMI" ANLAYIŞI .......................................... 6

 

A. Ümumi prinsiplər ........................................................................................................... 6

 

B.  Ümumi prinsiplərin tətbiqi ........................................................................................... 7

 

(1)  İntizam icraatı ........................................................................................................................................ 7

 

(2) İnzibati, vergi, gömrük, maliyyə məsələləri və rəqabət haqqında qanunla bağlı icraatlar .................... 8

 

(3)  Siyasi məsələlər ..................................................................................................................................... 9

 

(4)  Ölkədən çıxarılma və ekstradisiya ......................................................................................................... 9

 

(5) Cinayət mühakimə icraatının müxtəlif mərhələləri, köməkçi icraatlar və müşayiət edici hüquqi müdafiə 

vasitələri ................................................................................................................................................ 9

 

II.  ÜMUMİ TƏMİNATLAR ............................................................................................... 10

 

A. Məhkəməyə çatımlılıq hüququ .................................................................................... 10

 

B.  İnstitusional tələblər .................................................................................................... 12

 

(1) "Məhkəmə" anlayışı .............................................................................................................................. 12

 

(2)  Qanun əsasında yaradılmış məhkəmə .................................................................................................. 13

 

(3) Müstəqillik və qərəzsizlik ...................................................................................................................... 14

 

(

A

)

 

M

ÜSTƏQIL MƏHKƏMƏ

 ............................................................................................................................................................... 15

 

1.  Ümumi prinsiplər ..................................................................................................................................................... 15

 

2.  Müstəqilliyin qiymətləndirilməsi meyarları ............................................................................................................. 15

 

(

B

)  Q

ƏRƏZSIZ MƏHKƏMƏ

 .............................................................................................................................................................. 16

 

1.  Qərəzsizliyin qiymətləndirilməsi meyarları ............................................................................................................. 16

 

2.  Məhkəmənin qərəzsiz olmaması ilə bağlı sualın yarana biləcəyi vəziyyətlər ........................................................... 17

 

C. Prosessual tələblər ........................................................................................................ 20

 

(1) Ədalətlilik ............................................................................................................................................. 20

 

(

A

)

 

T

ƏRƏFLƏRIN BƏRABƏRLIYI VƏ ÇƏKIŞMƏLI MƏHKƏMƏ PROSESI

 .......................................................................................... 20

 

1.  Tərəflərin bərabərliyi .............................................................................................................................................. 20

 

2.  Çəkişməli proses ...................................................................................................................................................... 21

 

(

B

)

 

M

ƏHKƏMƏ QƏRARLARININ ƏSASLANDIRILMASI

 ....................................................................................................................... 22

 

1.  Andlı iclasçılar tərəfindən qəbul edilmiş qərarların əsaslandırılması ..................................................................... 22

 

(

C

)

 

S

USMAQ VƏ ÖZÜNƏ QARŞI IFADƏ VERMƏMƏK HÜQUQU

 ............................................................................................................ 23

 

1.  Təsdiqi və tətbiq dairəsi ........................................................................................................................................... 23

 

2.  Əhatə dairəsi ........................................................................................................................................................... 23

 

3.  Nisbi hüquq.............................................................................................................................................................. 24

 

(

D

)

 

Q

ANUNSUZ YOLLA VƏ YA 

K

ONVENSIYA HÜQUQLARININ POZULMASI ILƏ ƏLDƏ EDILƏN SÜBUTDAN ISTIFADƏ

 ......................... 25

 

(

E

)  T

ƏHRIK ETMƏ

 ........................................................................................................................................................................... 26

 

1.  Nəzərə alınmalı olan ümumi məqamlar ................................................................................................................... 26

 

2. Təhrikin maddi testi .................................................................................................................................................. 27

 

3.  Təhrikdən müdafiəyə məhkəmə nəzarəti .................................................................................................................. 28

 

(

F

)

 

Ə

DALƏTLI MƏHKƏMƏ ARAŞDIRMASI TƏMINATLARINDAN IMTINA

 ............................................................................................ 29

 

(2)  Açıq məhkəmə iclası ............................................................................................................................ 29

 

(

A

)

 

M

ƏHKƏMƏNIN AÇIQLIĞI PRINSIPI

.............................................................................................................................................. 30

 

(

B

)

 

Ş

IFAHI ICLAS VƏ MƏHKƏMƏ ICLASINDA IŞTIRAK ETMƏK HÜQUQU

 ............................................................................................ 30

 

(

C

)

 

A

PELLYASIYA ICRAATLARI

 ....................................................................................................................................................... 31

 

(

D

)

 

M

ƏHKƏMƏ ICLASININ AÇIQLIĞI QAYDASINDAN ISTISNALAR

 .................................................................................................... 31

 

(

E

)

 

M

ƏHKƏMƏ QƏRARLARININ AÇIQ ELANI

 .................................................................................................................................... 32

 

(3)  Ağlabatan müddət ................................................................................................................................ 33

 

(

A

)

 

M

ƏHKƏMƏ BAXIŞININ MÜDDƏTININ MÜƏYYƏN EDILMƏSI

 ........................................................................................................ 33

 

1.  Nəzərə alınacaq müddətin başlama vaxtı ................................................................................................................ 33

 

2.  Müddətin sonu ......................................................................................................................................................... 33

 

(

B

)

 

A

ĞLABATAN MÜDDƏTIN QIYMƏTLƏNDIRILMƏSI

 ....................................................................................................................... 34

 

1.  Prinsiplər ................................................................................................................................................................. 34

 

2.  Meyarlar .................................................................................................................................................................. 34

 

(

C

)

 

B

IR NEÇƏ NÜMUNƏ

 ................................................................................................................................................................... 35

 

1.  Ağlabatan müddət aşılıb .......................................................................................................................................... 35

 

2.  Ağlabatan müddət aşılmayıb ................................................................................................................................... 35

 

III.  XÜSUSİ TƏMİNATLAR .............................................................................................. 36

 

A. Təqsirsizlik presumpsiyası ........................................................................................... 36

 

(1) Sübutetmə yükü ..................................................................................................................................... 36

 

(2) Fakt və hüquq prezumpsiyaları ............................................................................................................. 36

 

(3) 6-cı Maddənin 2-ci bəndinin tətbiq dairəsi ........................................................................................... 37

 

(

A

)

 

C

INAYƏT MÜHAKIMƏ ICRAATI

 .................................................................................................................................................. 37

 

(

B

)

 

S

ONRAKI MƏHKƏMƏ ICRAATLARI

 ............................................................................................................................................. 37

 

 

© Avropa Şurası / Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi, 2013 

3

 

---