7
Başqa bir filmdə atılmış sevgilini də oynamaq varmış
qismətdə... Mən həmişə tənhayam, yalqızam. Kədərliyəm
hər gün. İçimdə qəribə təlatüm, anlaşılmaz fırtınalar olur.
Bəzən kədərli ovqatım üzündən təkliyə məhkum olduğumu
da anlayıram. Başqa bir filmdə zarafatcıl, şən və deyib-gülən
oğlanı oynayacam. Təkliyin və tərk edənlərin acığına...
Əgər həyat bu rolu mənə etibar etsə...”
Psixiatr Orxan şair Nicat Aslanın son yazısını oxuya-
oxuya otaqda var-gəl edirdi. Yazılarının hansındasa Nicatın
ölüm səbəblərinə işarə olacağından əmin idi. Başa düşürdü
ki, bütün həyatını yazıya bağlayan Nicatın ölümünün səbəb-
lərini yazdıqlarında və yaşadıqlarında axtarmaq lazımdır.
Doktor Nicatın ölümünün adi bir intihar hadisəsi olmadığını
hiss edirdi. Orxandan fərqli olaraq prokurorluq Nicatın ölü-
münü intihar hesab etmişdi. Bunun üçün səbəbləri də vardı-
Nicatın, yaşam tərzi, içkiyə aludə olması, dəfələrlə onu gü-
lünc vəziyyətə salan uğursuz intihar cəhdləri... Hələ
ortalıqda ağacdan asılmış və üzərində heç bir zorakılıq əla-
məti olmayan cəsəd də vardı. Üstəlik Nicat intihar cəhdləri
haqqında kiçik yazılar yazıb, ədəbiyyat saytlarının birində
çap etdirmişdi. Bunlar cinayət işinə də əlavə edilmişdi. Nica-
tın kirayə qaldığı evdən tapılan məktub, ağacdan asılmış cə-
səd bütün şübhələri aydınlığa çıxarırdı. İntihar!
Məktub deyəndə ki... Nicatın intihardan əvvəl yazdı-
ğı məktubda qanla cəmi bir neçə söz yazılıb:
“Ölüm mükəmməl sondur. Mükəmməli seçirəm.”
Bütün bunlara baxmayaraq Nicatın intiharındakı qə-
ribə detalların çoxluğu Orxanda şübhələr yaradırdı. İntihar
yeri və vaxtı, damarını kəsib qanla yazdığı məktub Orxanı
8
şübhələndirirdi. Niyə belə hoqqabazlıqla ölməli idi Nicat?
Orxan Nicatın həm dostu, həm də həkimi idi. Nicatı yaxşı
tanıyırdı. Onun keçmiş xəstəsi intihara meyilli, həyatdan
küskün olsa da, özünü öldürə bilməzdi. Buna cəsarəti
çatmazdı. Nicatın ən depressiv, bezgin anlarında Orxan
əminliklə öz-özünə pıçıldayırdı: “Sən bu xəstə vücudunda,
yorğun beynində o qədər həyat eşqi daşıyırsan ki, heç vaxt
özünü öldürə bilməzsən”.
... Orxan gənc olsa da pasiyentlərinin sayı çox idi. Son
vaxtlar ədəbi-mədəni çevrədə tanınması yaradıcılıqla məşğul
olan xəstələrinin sayına xeyli təsir etmişdi. Pasiyentləri ara-
sında yazıçı, şair, rəssam, aktyor, rejissor və hətta oxumaq-
dan imtina etmiş istedadlı opera müğənnisi və artıq peşə-
sindən zövq ala bilməyən saksafon ifaçısı da vardı. Orxan
həlim səsi, sakitləşdirici baxışları, pasiyentinin daxili dünya-
sına yol tapan mehribanlığı və yaradıcı adamlardan pul al-
mamasıyla çoxlarını maqnit kimi özünə çəkirdi.
Yeri gəlmişkən şəxsən mən əminəm ki, aldığı beş-on
manat qonorarı arağa verib tuluğunu dolduran yaradıcı
adamların Orxanın yanına qaçmasının əsas səbəbi pulsuz
müayinə idi. Yaşadıqları mühit o qədər iyrəncdir ki, düşü-
nən, yazan, yaradan hər kəs narahatlıq keçirir.
Psixiatr Orxan bu durumla bağlı tez-tez belə deyirdi:
“Ölkədəki iyrənc siyasi hakimiyyət, tayfabaz rejim kütləvi
psixoza münbit şərait yaradıb”. Hər dəfə bu fikri deyəndən
sonra öz təsbitinə, peşəsini bir kənara qoyub ağır siyasi şərh-
lər verməsinə özü də gülürdü.
İntiharların sayı sürətlə artırdı. Hər gün qəzetlərin
kriminal səhifəsini intihar xəbərləri bəzəyirdi. Yox, Nicat
kütləvi psixozun qurbanlarından sayıla bilməzdi. Axı o özü
9
var gücü ilə kütləvi psixozla mübarizə aparırdı. Yazırdı, da-
nışırdı. İnsanlara çıxış yolu göstərməyə çalışırdı.
O dolanışıq, pul qazanmaq dərdində deyildi. Pis qa-
zanmırdı. Çox da qazanmırdı. Amma məsələ budur ki, ac
qasa da, intihar etməzdi Nicat.
“Görünür Nicatın ölümündə hamının gözündən qa-
çan xırda detallar var. Bizim cinayət-axtarış sistemi belə de-
tallara diqqət yetirmir. Kefləri belə istəyir. Bizimkilər sadəcə
cinayət işini bağlamaqda peşəkarlaşıblar. Nicatın bloq yazı-
larında və şeirlərində hakimiyyəti söyməsi, təhqir eləməsi
hakim dairələrin onun ölümünə sevinməsinə əsas verir. La-
zımsız problemin biri də öz-özünə həll olunub. Necə olsa
“yaramaz”ın biri də azalıb. Müstəntiq adətən belə hadisələr
haqqında uzun-uzadı araşdırma aparmır. Cinayət işini bağ-
lamaq daha sərfəlidir. Təhqiqat aparmaq, ölümün əsl səbəb-
lərini tapmaq vaxt aparan məsələlərdir. Polisin isə daha
ciddi işləri var. Ölkədə az qala hər gün üsyan ocaqları yara-
nır. Polisin işi və vəzifəsi bu üsyanları amansızcasına ya-
tırmaqdır. Bizdə polis mitinqiçiləri döymək, sürümək, ayaq-
lamaq, onlara rezin güllə, qaz qumbarası atmaq üçün ye-
tişdirilib. Hüququ pulla oxuyan adam cinayəti necə aça bi-
lər?
Universiteti “papa şotuna”(allah haqqı, yaxşı oğlan
üçün bu çox ağır söhbətdi) bitirən müstəntiq olsa-olsa hansısa
dələduzu dolaşdırıb ondan pul qopardar, ya da hansısa mü-
xalifətçi gəncin cibinə bir büküm nəşə atıb üzünə durar. Day
belə binəva, biinsaf, bimürvət müstəntiq çətin açılan cinayət
işlərinə baş sındıra bilməz ki...”
Doktor Orxan otaqda var-gəl eləyib bütün bu hadisə-
ləri çözmək üçün ipucu axtarırdı. O, xəfiyyə deyildi və məhz
bu anda detektiv romanın qəhrəmanı kimi görünmək heç
Dostları ilə paylaş: |