Cəlil Cavanşir
Yüklə 2,12 Kb. Pdf görüntüsü
|
“Qoy desinlər ki, filankəs şairdir” havasıyla yazırdım. Orta məktəbdə oxuyurdum bu qəfil qəza başıma gələndə. Yazdım, oxudular. Redaksiyalara göndərdim, çap etdilər... Sonra yazıya sığındım. Darıxdım, yazdım. Təkləndim, yazdım. Tərk edildim, yazdım. Uğursuzluq yaşadım, yenə yazdım. Yazıya, sözə sığındım. Necə və nə yazmağımdan asılı olmayaraq, allahdan da, valideynlərimdən də küsəndə, sözlə, yazıyla təskinlik tapdım. ...Tələbəlik illərində çox cəhd elədim ki, yazmayım, başqa bir işlə məşğul olum, alınmadı. Fəhləliyi bacarmadım, müəllim kimi uğur qazana bilmədim, kiçik bir biznes qurdum, batırdım. Hər dəfəsində də qınaq, danlaq, giley-güzar və uğursuzluğun gətirdiyi depressiya... Kitab təqdimatlarında, imza günlərində, şeir gecələrində, içki məclislərində eşitdiyim xoş sözlər məni ovsunladı. Hər yazıdan sonra aldığım mesajlar, oxucu zəngləri, elektron mediada yazılarıma yazılan şərhlərdən, 103 haqqımda yazılan yazılardan qanadlandım, özümü xoşbəxt hiss elədim. Əsl xoşbəxtlik- dən isə, addım-addım uzaqlaşdım. ...Çıxdığım bu yolda əlimdən tutub yol göstərənlər də oldu, badalaq vurub yıxmağa çalışanlar da. Hər şeyə rəğmən yazmaqdan vaz keçmədim. Dost qazandım, dost itirdim. Bu günə qədər qazandığım və itirdiyim hər şeyin baiskarı söz oldu, yazı oldu, yazmaq oldu. ...Əvvəl kiçik bir çevrəm vardı. Ailəm, qohumlarım, uşaqlıq və tələbəlik dostlarım. İndi ölkənin ən ciddi fikir adamlarıyla, ən maraqlı yazıçıları ilə, ən sevilən şairləri yol- daşlıq edirəm. Hər yazımdan sonra görüş- məyi, fikir mübadiləsi aparmağı təklif edən oxucularım, bir balaca kefim pozulanda saat- larla dərdləşə biləcəyim qələm dostlarım var. Bütün bunları mənə qələmim, yazdıqlarım qazandırıb. ...Bir də ailəm var. Normal yaşamağı, sakit həyatı, qayğıkeş ailə başçısını arzulayan ailəm...Və nə yazıq ki, günümün cəmi 1-2 saatını da aid olduğum insanlara həsr edə bilmirəm. Onlar başqa dünyanın adamları deyil, mənə, mənim dünyama aiddirlər. Amma mən onların dünyasına yadam. Bir damın altında aramızda getdikcə dərinləşən uçurumu sezməyə başlamışam. Ayıldım ki, virtual aləmdəki “dostların”, “doğmaların” 104 qayğıkeşliyi başımı yaman qatıb. Ailəmdən başqa hamının doğması, sevimlisi, əzizi ol- duqca yadlaşdım. Bu günlərdə birdən-birə hiss elədim ki, onlardan uzaqlaşıram. Beş yaşlı oğlum mənə ata demək əvəzinə, rəsmi müraciət etməyə başlayıb. “Gecən xeyrə qalsın, Cəlil Cavanşir!”, “Cəlil Cavanşir, mənə süd almaq yadından çıxma- sın!” Həyat yoldaşımla evimizin qayğılarından danışmaq əvəzinə kitablardan, yazdıqlarım- dan danışmağa cəhd elədim. Məişət qayğıları aşıb daşanda qadınına şeir oxuyacaq qədər səfehləşdim. ...Hər axşam kresloya çöküb yarımçıq qoyduğum kitabı əlimə alanda televizorun səsini qısan oğlumun üzündəki narazılıqda zərrə-zərrə ona yadlaşdığımı hiss eləmədim. Hər içki məclisindən qayıdandan sonra pəncərəni taybatay açıb gözünü boşluğa zilləyən qadınımla aramızdakı milyonlarla kilometrlik məsafəni ciddiyə almadım. Bir şəhərdə yaşasaq da, aylarla üzünü görmədi- yim doğmalarımın gileylərində onlar üçün vecsiz birinə çevrildiyimi dərk eləmədim. Bir gün növbəti yazını bitirib, mətbəxdə siqaret sümürəndə başa düşdüm ki, bütün normal adamlar bu saatda ya yatır, ya da uşaqlarına nağıl oxuyur... 105 ...Və bütün bunları düşündükcə doğmaları- mın içərisində təkliyimi hiss elədim... ...Həəə, onu deyirdim axı, bu ölkədə yazı- pozu ilə məşğul olmaq yaxşı heç nə vəd eləmir. Uzaqbaşı qohumlarından, doğmala- rından uzaqlaşıb lazımsız bir adama çevri- lirsən... 106 səkkiz Serroz - Sağ qabırğamın altında və mədəüstü nahi- yədə, bəzən bütün qarınıma yayılan, küt və göynərtili ağrılarım var. Yağlı yeməklərdən sonra özümü çox pis hiss edirəm. İştahsızlıqdan əziyyət çəkirəm. Tez- tez köpürəm. Bəzən üşüdürəm. - Dayan, dayan. Nəfəs al. Telefonda diaqnoz qoymayacam ki, sənə. Ən yaxşısı gəl bizim klinikaya, səni əməlli-başlı yoxlayaq. - Məndə vaxt hardadı? Sən elə yüngülvari bir şey de, dərman, sirop. İçim, bir az rahat- laşım. - Bura bax, sən yenə içirsən? - İçirəm. - Gəl mənə qulaq as, gəl səni yoxlayaq, müalicə yazaq. Bu əlamətlər yüngül bir xəstəliyin əlamətləri deyil. - Mən uşaq deyiləm ki, de görüm nə baş verir? - Bilirəm uşaq deyilsən, ona görə düzünü deyim ki, bu əlamətlər serroza çox bənzəyir. Sən belə elə, bizim klinikaya gəlməsən də olar, özünü yaxşıca müayinə etdir. Arağı isə at biryolluq! - Axı arağı... 107 - Mən ölüm, cığallıq eləmə. Arağı atmaq çətin məsələ deyil. Yaşamaq, oğlunu atasız qoymaq istəmirsənsə at o zəhirmarı. Sağollaşıb telefonu söndürəndən sonra bir siqaret yandırdım. Yenə köpmüşdüm. “Yə- qin axşam içdiyim arağın zibilidir” deyə fikirləşdim. Həə... Deməli, bu qədər ciddi imiş məsələ. Bir anda gözümün qabağına bu xəstəlikdən dünyasını dəyişən insanlar gəldi. Otağın isti olmasına baxmayaraq üşüdüm. Əslində ölüm qorxusu mənə yaddır. Amma arxamca “özünü içkiylə məhv elədi” deyil- məsini qətiyyən arzulamıram. Həm də axı mən istəsəm içməyə bilərəm. Sadəcə bir az iradəli, səbirli olmaq lazımdır. “Deməli, içkini atmasam tezliklə yataq xəstəsi olacam və.. dünyaya əlvida!” Düşündüklərim gül- məli göründü özümə. Yox, mən ən azından bu ilkin fəsadları aradan qaldırmaq üçün çalışmalıyam. Bacararam!!! Sözün düzü dəfələrlə intihara cəhd eləmiş adam kimi, bu xəstəlik mənim gözümü o qədər də qorxutmur. Nə vaxt və ya necə ölməyin nə fərqi var ki? Zatən "hər ölüm erkən ölümdür". Nə mənası var uzun-uzun yaşamağın? *** 108 “Ölümdən betərdi, əkdiyin ağacdan, yazdığın şeirdən uzun yaşamaq...” Bu da serrozdan əziyyət çəkən, ölümlə sava- şan, aylar öncə dünyasını dəyişən Adil Mirseyidin şeiri. Yox, deyəsən yaşamaq da bir şey deyil. Bəzən isə əsil əzabdı uzun yaşmaq. Nədənsə həkim dostumun söhbətindən sonra, dünyasını dəyişmiş Adil Mirseyidi, Elçin Səlcuqu, Adil Qaçayoğlunu, Məmməd Nazimoğlunu, Ələkbər əmini (Ələkbər Hü- seynov) xatırladım... Həə, bir də yadıma Baloğlan Əşrəfov və Yaşar Nuri düşdü. Serrozu atlada bilənlər. İkisi də qardaş ölkədə, Türkiyədə müalicə olunub. Müğənni Baloğlan Əşrəfovu iş adamlarından biri xüsusi təyyarə ilə Türki- yəyə aparmışdı. Amma nədənsə Adil Mirse- yidi heç ümumi təyyarə ilə də Türkiyəyə aparan olmadı. Heç Elçini də aparmadılar... Görünür, imkanı olanlar yazı adamlarını tanımır... Bu ölkədə ünlü olmaq üçün ya oxumalısan, ya da güldürməlisən. Bəlkə də vaxtında hərəkət eləsəydik xilas edə bilərdik onları...Yox, axı onlar da xilas üçün çalışmırdılar. 109 Bədənimdən bir ürpərti keçdi. Telefonu əli- mə alıb həkim dostumun nömrəsini yığdım: - Doktor, nə desən hazıram. Sabah müayinə üçün yanındayam. - Əla. Bir də qorxub eləmə, dediyin əlamət- lərdən mənə elə gəlir ki, ciddi heç nə yoxdur. Sadəcə çalışmalıyıq ki, sənin qaraciyərini qo- ruyaq. İçkini atsan hər şey yaxşı olacaq. - Oldu. Sabah görüşürük. Telefonu söndürüb, yaxınlıqdakı ucuz kafe- lərin birinə girdim. Öz-özümə pıçıldadım: “Son dəfə” və ofisiantı çağırdım. -Yüz qram! 110 doqquz Qisas O gecə ulduzlar yerə daha yaxın idi...Əlimi atıb bir-ikisini qoparmaq istədim, əllərimin ulduzlara çatmadığını bilə-bilə. ...Son görüşümüzdə gedəcəyini bildiyim hal- da səninlə daha çox vaxt keçirmək istədim. Əslindən son xəyanətindən sonra qalmağının mümkünsüz olduğunu bilə-bilə. “Niyə aldatdın? Axı xəyanət etmədən də yaşaya bilərdin”-dedim. “Mən nə etdiyimi bilmirəm, təmiz başımı itirmişəm”- dedin. Səni anlamaq istədim, anlamaqla heç nəyi dəyişdirə bilməyəcəyimi bilə-bilə... Dəhşətli gecə idi... İlk dəfə hara getdiyimi bilmədən saatlarla dolaşdım küçələri... Bey- nimdə yalnız bir sual dolanırdı-niyə? Cava- bını yenə özündən soruşdum. “Məni nə üçün aldatdın? Mən sənə nə pislik eləmişdim?”- deyib uşaq kimi hönkürdüm. Bərk-bərk qucaqlayıb, başımı köksünə sıx- dın. Bu sevgi deyildi. Sadəcə gözlərimə baxa bilmirdin. Səsindəki arxayınlıq məni dəli edirdi: “Sən- dən əvvəlki bütün kişilər məni aldatdı, xəya- nət elədi, yarı yolda buraxdı. Səbəbini bilmi- rəm, amma onların hamısının qisasını sən- dən aldım”... 111 Məni buraxıb kənara çəkildin. Susmuşdun. Ağlamırdım. On Anladım ki... Şahin Amanova məktub. 3-4 ilin söhbətidir, təqvimə qalın, qara hərf- lərlə yazılan günlərin birində (ya 20 yanvar- dı, ya da 26 fevral) şəhər kənarındakı hüzur- suz və narahat hotel nömrəsində bir həyat qadınına aşiq oldum. Bəzən insan gərəksiz vaxtlarda, gərəksiz insanlara aşiq olur. İlk dəfə o gecə anladım ki, həyatda bəzi şeylər inadla üst-üstə düşür... Dəlicəsinə aşiq olduğum o gözlərin içindəki qəribə soyuqluğu anlayanda səhər açılmış və sərxoşluğum keçmişdi. Özünə oyun yoldaşı tapmadığı üçün həyətdəki maşınları mismar- la cızan 5-6 yaşlı uşağın həyəcanı vardı içimdə. İzah olunmaz duyğular içərisində yastığa söykənib bir siqaret yandırmışdım və onun gedişini seyr etmişdim. Özüylə bərabər otel otağındakı qəribə qoxunu da çəkib apar- mışdı arxasınca. Və o gün oteli tərk etmədən öncə, yataqdaca bir ayrılıq şeiri pıçıldamışdım... 112 İşsiz və ümidsiz günlərimin birində məhkə- mədən çağırış gəlmişdi... Çağırışdan 2 ay sonra artıq boşanmış, işsiz və ümidsiz haldaydım. Ümidimi itirmişdim və intiharın bir addımlığında idim. Məhkəmə- dən sonra kirayə mənzilə dönəndə cibimdə bir-iki manat pul, canımda uzun yolun yor- ğunluğu və heç vaxt bitməyəcəyini sandığım ümidsizlik vardı. Arxası üstə uzanıb əllərimi başımın altına daraqlamışdım. Və o səfil, çarəsiz günlərimdə dürüst, namuslu və anla- yışlı bir qadına aşiq olmuşdum. Bir tərəfdə canım qədər sevdiyim övladımdan ayrı qal- mağın kədəri, bir tərəfdə isə yaşamağa sti- mul verən tərtəmiz bir sevginin bəxtiyarlığı vardı. Çox keçmədən yenidən iş tapıb həyata sarıldım. O gün yenidən anladım bəzi hadisələrin qəsdən üst-üstə düşdüyünü... Sonra mən tez-tez aşiq olmağa və iş yerlərimi dəyişməyə, özümü kəşf etmək üçün çabala- mağa başladım. Yenidən işsizlik və yenidən narahat günlər başladı həyatımda. Hər şey yolundaykən nələrinsə nizamsız olduğunu anlamağa başladım. Və hər dəfəsində get- dim; ya iş yerimdən, ya da aşiq olduğum qadının həyatından... 113 Hər dəfə olduğum yeri tərk edərkən gizli bir əlin məni tutub saxlamasını istədim, amma olmadı, saxlamadı... Bir gün barmaqlarımın arasında sönən siqareti külqabına atanda anladım ki, öz həyatımı başqalarının uydur- duğu bir əhvalat kimi yaşayıram. Səhərlər tezdən oyanıb küçə lampalarından qaranlıq otağa süzülən işığın yaratdığı alato- ranlıqda əl havasına axtardığım siqareti ta- panda anladım ki, həyatım alatoranlıqda əl havasına axtarış aparmaqla keçib. İşsiz-gücsüz, avara günlərimin birində evli bir qadına aşiq oldum. Bu sevdanı içimdə dəfn edib, yas saxlamağa hazırlaşdığım anda həyatımda ilk dəfə bir qadın mənə eşq elan elədi. Sonrası, hər aşiqin yaşaya biləcəyi ümidsiz macəra... Həyatımda ilk dəfə bir qadına bu qədər bağ- landım. Qadağalar, tabular, mental dəyərlər, günahlar və olmazlar vecimə deyildi. Günlər su kimi axıb keçərkən həyatımda ilk dəfə qadın xəyanəti ilə üz-üzə qaldım. Bağışla- dım... və qısa bir müddət ayrı qaldım... Onsuz keçirdiyim hər gün özümü yeyib-bi- tirdim. Təsəllini içkidə tapdım. Sərxoş oldu- 114 ğum gecələr xaricində rahat və bəxtiyar gü- nüm olmadı. Sonra kürəyimi yerə vuran bir xəstəlik tapdı məni. Dostlar, tanışlar içkidən olduğunu dedi. Hərə bacardığı köməyi elədi, hərə bir əl atdı bu quyudan çıxmağıma. Amma mən quyunun ən dərin küncünə çəkilib bir daşın arxasında gizləndim. Gözümü açıb yumunca daha bir il keçdi həyatımdan, daha bir il yaşlandım. Kədərimlə, üzüntülərimlə, cansıxıcı yaşamım və düşüncələrimlə dostları bezdirdim, düş- mənləri sevindirdim. İlk dəfə bir qadının geri dönməsi üçün göz yaşı töküb yalvardım. Qarşıda məni hansı fa- ciənin gözləməsindən xəbərsizdim... Yaxın günlərin söhbətidir. Təqvimə qalın, qara hərflərlə yazılan günlərin birində (ya 20 yanvardı, ya da 26 fevral) şəhərin hüzursuz və ümidsiz arxa küçələrindəki o məşum evdə sevdiyim qadının necə həyat qadınına çevril- diyini anladım. Kresloya çöküb bir siqaret yandırdım. Və ilk dəfə bir qadının həyatım- dan sivişib getməsini yaşlı gözlərlə izlədim. Getdi və həyatıma dolan qoxusunu, baxış- larını, bədənini, o dəlicə sevişmələrimizi də özüylə apardı... 115 İlk dəfə o gecə hara getdiyimi bilmədən saat- larla dolaşdım küçələri. Heç kəsin səmaya baxmadığı xəyanət qoxulu şəhərdə, bütün ümidlərimi şüşə kimi daşa çırpıb çilikləyən o qadının baxışlarını axtardım səmada. O gecə başa düşdüm ki, insan iztirablarını dilə gətirə bilmədiyi üçün şair olur. O gecə anladım ki, daha məni heç kəs aldada bilməyəcək. İnandım ki, bədbəxt adamları – həyatdan heç bir gözləntisi olmayan ümid- sizləri aldatmaq mümkün deyil. Və bütün yaşadıqlarıma rəğmən ayaqda qal- mağımın yeganə səbəbini-içimdəki sonsuz sevgini bəsləyib böyütməyə qərar verdim. Anladım ki, yanında ağladığım insanların heç də hamısı göz yaşımı siləcək qədər sax- takar deyil. Anladım ki, həyatımda bəzi şeylər hökmən üst-üstə düşür... 116 içindəkilər şeirlər sən elə bilirsən…............................................... 5 qayıt gəl...............................................................8 şəbnəm karslıya...............................................10 suallar................................................................12 bu səni xatılamaq deyil...................................15 toxun mənə, tanrım!........................................17 aldatmaq.ağlatmaq.ovutmaq.........................20 ayrılığın ildönümü..........................................22 oğurluq..............................................................23 mən əyalət uşağıyam......................................25 darıxıram..........................................................27 dəlilik.................................................................29 bakı....................................................................31 cəmilə................................................................35 insan unudur....................................................38 göyqurşağı........................................................39 məmləkətimi düşünürəm...............................43 sən yoxdun.......................................................44 yad dildə...........................................................45 yorğun, əsəbi, gərgin.......................................49 intihar................................................................50 nigarançılıq.......................................................51 sən getsən..........................................................52 otel otağında intihar düşüncələri..................53 sevgi şeirinin son versiyası.............................55 indi sən olmalıydın yanımda.........................57 “əlvida” yerinə əsəbi söhbətlər......................59 ayılıb görəcəksən….........................................61 antişeir - I..........................................................62 117 antişeir - II.........................................................64 antişeir - III.......................................................66 esselər Nənə, məni bağışla..........................................71 Anamın əlləri....................................................75 Saat,qadın, darıxmaq......................................79 Evli qadına aşiq olmaq əzabı.........................83 Əlvida, kədər!...................................................89 Hovuz və hamam............................................92 Evimizdəki yad adam.....................................98 Serroz ..............................................................103 Qisas................................................................107 Anladım ki......................................................108 118 Cəlil Cavanşir göy qurşağı Requiem aeternam dona eis, Domine (şeirlər və esselər) 119 firma lent 120 Yüklə 2,12 Kb. Dostları ilə paylaş:
|