13
Hureyrə
- radıyallahu anhu – deyir ki, Peyğəmbər
– sallallahu aleyhi və
səlləm – buyurdu: “Hər hansı bir qul Allahdan
7 dəfə Cənnəti istəyərsə
Cənnət: Ya Rəbbim! Filan qulun məni istiyir. Onu mənə yerləşdir”
35
. Əbu
Sinan İsa b. Sinan, o da Ata əl-Xorasandan rəvayət edir ki: “Kim ki,
Allahdan 7 dəfə onu Cəhənnəmdən azad etməsini istəyərsə Cəhənnəm:
“Mənim səndən alacağım yoxdur” deyər. əl-Həsən b. Sufyandan, Əbu
Hureyrə - radıyallahu anhu – deyir ki, Peyğəmbər – sallallahu aleyhi və
səlləm – buyurdu: “Allahdan Cənnəti çox istəyin, Cəhənnəmdən Allaha
sığının. Çünki o ikisi şəfaətçidir və şəfaətləri qəbul ediləcəkdir. Şübhəsiz
qul Allahdan çox-çox Cənnəti istədikdə Cənnət: Ya Rəbbim! Bu qulun
məni səndən istəyir. Onu mənə yerləşdir. Cəhənnəm də: “Ya Rəbbim! Bu
qulun məndən sənə sığınır. Onu qoru”
36
.
DÜNYA ATƏŞİ CƏHƏNNƏM ATƏŞİNDƏN
QORXUR
Aməş, Mucahid – rahmətullahi aleyhi - dən rəvayət edir ki: “Bu
(dünya) atəşiniz Cəhənnəm atəşindən Allaha sığınır”. Başqa rəvayətdə:
“Nəfsim əlində olan Allaha and olsun ki, o belə (dünya atəşi) Cəhənnəm
atəşinə dönməmək və qurtulmaq üçün Allaha dua edir” dedi.
CƏHƏNNƏMİN BÖYÜKLÜYÜ
İbn Məsud – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər –
sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «O, gün Cəhənnəm gətrilir.
Cəhənnəmin yetmiş min yuları olacaqdır və hər bir yularından yetmiş min
mələk tutacaqdır. Mələklər (bu yulardan) tutub Cəhənnəmi çəkib
gətirəcəklər»
37
. Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki,
Rəsulullah
- sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdu: «Qiyamət günü Günəş
və Ay bir-birinin içinə salınıb Cəhənnəmə atılacaqlar»
38
.
CƏHƏNNƏMİN DƏRİNLİYİ
Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – rəvayət edir ki, Rəsulullah -
sallallahu aleyhi və səlləm – in yanında oturmuşduq. Bir gurultu səsi
eşitdik. Rəsulullah: «Bilirsinizmi bu nə idi?». Biz: «Allah və Rəsulu daha
gözəl bilir» dedik. Peyğəmbər: «Bu Cəhənnəmə yetmiş il bundan əvvəl
atılmış daşdır ki, indi onun dibinə çatıb (Başqa rəvayətdə: Cəhənnəmin
kənarından aşağıya doğru yuvarlanan bir daş 70 il sonra Cəhənnəmin
35
Əbu Nuaym “Sifat əl-Cənnə” 1/97, İbn Kəsir “ən-Nihayə” 2/500.
36
Əbu Nuaym “Sifat əl-Cənnə” 70, İbn Kəsir “ən-Nihayə” 2/501.
37
Müslim 2184, 2842.
38
Buxari.
14
dibinə çatmaz
39
)»
40
. Rəsulullah - sallallahu aleyhi və səlləm - buyurdu:
«Həqiqətən insan fərqinə varmadan elə bir kəlimə işlədər ki, bununla 70 il
Cəhənnəmə düşər (yuvarlanar)»
41
.
CƏHƏNNƏMİN VADİLƏRİ
“Onlardan sonra namazı tərk edib şəhvətə uyan bir nəsil gəldi. Onlar
(Cəhənnəmdəki) Fəyy dərəsinə düşəcəklər. (Yaxud, onlar da öz
əməllərinin cəzasını alacaqlar)”. (Məryəm 59). Əbu Umamə –
radıyallahu anhu – deyir ki: “
Ğəyy və
Asam Cəhənnəmin ən alt qatında
iki çaydır. Oradan Cəhənnəm əhlinin irini axar”. İbn Abbas – radıyallahu
anhu – deyir ki: “
Ğəyy - Cəhənnəmdə bir vadidir”.
Ğəyy – Cəhənnəmdə
bir vadi olub dadı pis və dibi dərindir”
42
. Ğəyy – Cəhənnəmdə isti sudan
bir çaydır. Şəhvətlərinə tabe olanların atılacağı yerdir”. Qatadə –
radıyallahu anhu – deyir ki: “
Asam – Cəhənnəmdə bir vadidir”. Şəfi b.
Matia deyir ki: “Cəhənnəmdə bir qəsr vardır. Ona Həviyə - deyilir. Kafir
ona atılır dibinə çatmadan 40 il keçir”. “...Qəzəbimə düçar olan isə
mütləq uçuruma düşüb bədbəxt (Cəhənnəmlik) olar”. (Ta ha 81). “...Biz
onların arasında (hamısının birlikdə məhv olacağı) bir cəhənnəm dərəsi
bərqərar edərik!”. (əl-Kəhf 52). Abdullah b. Amr – radıyallahu anhu –
deyir ki: “Cəhənnəmdə dərin bir vadidir”. Amr b. Əbəsə – radıyallahu
anhu – deyir ki: “
Falk – Cəhənnəmdə bir quyudur. İnsan oğlu
Cəhənnəmdən əzab gördüyü kimi, Cəhənnəm də ondan əziyyət görür”
43
.
Zeyd b. Əli – radıyallahu anhu – deyir ki: “Falk – Cəhənnəmdə üstü
örtük olan dərin bir quyudur. Üstü açıldığı zaman Cəhənnəm oradan çıxan
istilikdən fəryad edər”
44
. Əbu Hureyrə – radıyallahu anhu – deyir ki:
“Cəhənnəmdə üstü örtülmüş bir quyudur”. İbn Abbas –
radıyallahu anhu
– deyir ki: “Cəhənnəmdə bir həpsxanadır”.
«O, günü yalanlamış olanlara
Veyl vardır». (əl-Mursəlat 15). Əbu Səid əl-Xudri –
radıyallahu anhu –
rəvayət edir ki, Peyğəmbər - sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu: «Veyl
- Cəhənnəmdə bir vadidir (Başqa rəvayətdə: İki dağ arasında bir vadidir).
Kafir orada 40 il batar. Lakin dibinə çatmaz»
45
. Osman – radıyallahu
anhu – rəvayət edir ki, Peyğəmbər
- sallallahu aleyhi və səlləm – buyurdu:
“Veyl – Cəhənnəmdə atəşdən bir dağdır”
46
. Əbu İyad – rahmətullahi
39
Müslim «Zuhd» 3/14.
40
“Səhihul Cəmi” 6870.
41
Əhməd.
42
İbn Əbi Dunyə.
43
İbn Əbi Dunyə.
44
İbn Əbi Hətim.
45
Tirmizi 3164.
46
İbn Hibban, Həkim, Təbəri.