Cesd tədqiqat Qrupu Vətəndaş Cəmiyyətində İctimai Maraqların Müdafiəsi


Problem və mə sə lə nin analizi – “ Nİ YƏ? ” üsulu



Yüklə 1,29 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/14
tarix19.10.2018
ölçüsü1,29 Mb.
#74728
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14

 

Problem və mə sə lə nin analizi – “ Nİ YƏ? ” üsulu 

 

 



 

“ Səbəbin kökü ” nədir ? 

 

“Səbəbin kökü” problemin və məsələnin qarşisinda duran əsas məqamlardir . Bu 



sizə  problemin  simptomlarina  (əlamətlərinə)  deyil,  səbəblərinə  diqqət  yetirməyə 

kömək  edəcək.  Problemin  niyə  yaranmaqını  anlamaq  cəhdi  sizə  düzgün  həlli 

tapmaqda kömək olacaq. 

 

 



Səbəbləri niyə təyin etməliyik? 

 

Problemin həqiqi həllin tapmaqla siz problemin əsas səbəblərin təyinləşdirirsiz. 



Problemi ortaya çıxaran səbəblərin nə olduğunub təyin eləmədən hərəkə keçmək 

məqsədə çatmamaqa getirib çıxarda bilər. Bu zaman və gücün boş 

xərclənməsiylə nəticələnir. 

 

Bu bir məsələ ilə bağli bir sira həll istiqaməti olduquna və bəlkədə görmədiyi 



alternativləri görməyə kömək edir. 

 

Bu düzgün qərar qəbul etmə şansın yüksəldir, çünkü problem fərqli tərəflərdən 



“AXİ NİYƏ?” sualı verilməklə araşdırılır. 

 

Əsas səbəbləri nə vaxt müəyyənləşdirməlisiz ? 

 

Problemin əsil səbəblərinə çatmayacaq “həll” üçün dəstək olduqumuz zaman, 

məsələn, əgər bir cəmiyyətdə aclıq varsa pulsuz yemək paylayanda. Cəmiyyətin 

problemin səbəblərin göz ardı ya inkar etdikdə. Bir mövzu və ya problemlə 

əlaqədar İMM işlərin planladığınımizda. 

 

“ Nİ YƏ? ” üsulu nədir ? 

 

“ NİYƏ? “ üsulu bir mövzuya və ya problemə təsir edən əsas səbəbləri təyin 



etmək üsuludur . Problemə NİYƏ? suali verməklə onun yaranma səbəbləri 

öyrənilir. Məsələn , yoxsul bir cəmiyyətdə içməli su olmadiqda özünüzə “ 

NİYƏ?” sualin verin , sonra o suala verdiyiniz cavaba birdaha “ NİYƏ? “ soruşun 

və buna, məsələnin mənşəyinə , yəni əsas səbəbə çatana qədər davam edin. Bu 




insanlarlın gigiyenik qaydaları bilməməsindən , eləcədə onlara riəyyət 

etməməsindən və təmiz suya əhəmiyyət verməməsindən 

 

qaynaqlanır ?Yoxsa dövlətin bu problemlərə yetərincə diqqət görsətməməsindən 



?  Yetəri  diqqəti  niyə  görsətmir  ?  Maliyyə  qıtlıqından  ?  Bu  qıtlıqın  yaranma 

səbəbi? Və s. 

 

 

 



 

“ Nİ YƏ? “ üsul u nec ə i şl əyir 

Çalışma 

 

 



Problem 

Uşaqlar məktəbə getmir 

 

 

Soruşun NİYƏ? 



Onlar tez-tez xəstələnirlər. 

Cavab : Tibbi Yardim Görsətmək lazimdir 

 

NİYƏ? 

Onlar mənşəyi bilinməyən su içirlər 

Cavab : Yeni su quyusu qazmaq lazimdir 

 

NİYƏ? 

Quyu məktəbdən arali yerləşir 

 

Cavab : Su kəməri çəkilməlidir 



 

NİYƏ? 

 

Yerli İdarəetmə orqanlari keçən il yeni su quyusunun qazilacaqin vəd 



etmişdilər lakin vəd hələ yerinə yetirilməyib 

 

Cavab : Yeni su quyusu qazin və ya Yerli 



İdarəetməyə tədarük etməsi üçün lobbi yaradin 


 

 

NİYƏ? 

Dövlət vəd verdiyi vəsaiti ayirmayib hələ 

 

Cavab : Su quyusu qazin / Su xətti çəkin və ya Dövlətdən vədin 



yerinə yetirilməsini tələb edin 

 

 



NİYƏ? 

İkitərəfli donorlar lazim olan vəsaiti ayirmayiblar 

 

Cavab : Su quyusu qazin / su xətti çəkin və ya donorlara təsir edin 



 

Sizin probleminizə bir çox həllər və səbəblər uyğun gələ bilər lakin 

onlardan prioritet olanlari siz seçməlisiz . 

 

“ NİYƏ? “ analizi öz-özündən problemin həlli üçün lazimli olan sahəyə gətirmir 



, o ancaq problemin həlli istiqamətin görsədir . 

 

Təbii ki , “ NİYƏ? “ üsulu qüsursuz deyil , lakin problemin 



səbəblərin aydınlaşdırmaq üçün effektiv bir üsuldur . 

 

Həmdə üsul sürətli və xərcsiz olmaqla yanaşi hər kəsin, hər anda, 



hər yerdə istifadə edə biləcəyi bir üsuldur . 

 

“NİYƏ? “ üsulun başqa üsullarla birləşdirmək 



 

Problemin əsas səbəblərin aydinlaşdirandan sonra ilkin etdiyiniz analizi , 

təsirə məruz qalmiş insanlarla və araşdirma mərkəzi ilə məsləhətləşməlisiniz . 

 

(INTRAC adına Hilary Coulby tarafından Community Tool Box’dan) . 




Problemin analizi üsullari 

 

Problemin bir neçə analiz üsullari vardir. Müxtəlif təşkilatlar və fərdi 



şəxslərə maraqli gələcək fərqli vasitələr vardir . 

 

Bu sessiyada istifadə ediləcək əsas 4 üsul aşağidakılardir : 



 

 

əsas suallara baxiş 



 

problem “ ağaci “ 

 

səbəb , nəticə və həll 



 

mövzunun Ulduz Analizi 

 

 

 



 

Əsas suallara baxiş 

 



 

Yaşadıqınız cəmiyyətin uzun müddətli planlaşdirilmasi ?





 

Sizin cəmiyyətin / ölkənin necə olmasını istəyirsiz ?





 

Hansi xüsusiyyətlər ideal cəmiyyətiniz göstəricisidir ?





 

Bu məqsədə çatmaq üçün nəyi dəyişdirmək lazımdır ?





 

Məqsədə çatmaqa nə maneə görsədir ?





 

Siz işinizlə nəyə çatmaq istəyiriniz ?





 

Bunun ümumi baxişa xeyiri nədir ?





 

Edə biləcəyiniz / etməlı olduqunuz daha nələr var ?




Yüklə 1,29 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   14




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə