Cetinaslan mustafa



Yüklə 191,48 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə1/8
tarix14.06.2018
ölçüsü191,48 Kb.
#48598
  1   2   3   4   5   6   7   8


 

- 941 - 


 

 

Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi 

The Journal of International Social Research 

Cilt: 9   Sayı: 42          Volume: 9   Issue: 42 

Şubat 2016                   February  2016 

www.sosyalarastirmalar.com     Issn: 1307-9581

 

İNEGÖL YÖRESİNDEN TANINMAYAN ÜÇ HAMAM 



UNRECOGNIZED THREE BATH IN INEGOL AREA 

Mustafa ÇETİNASLAN

*

 



 

Öz 

Osmanlı  Devleti  döneminde  dini  ve  sosyal  işlevli  çok  sayıda  yapının  inşa  edildiği  İnegöl  yöresinde,  temizlik  ihtiyacının 

karşılanmasına yönelik olarak da pek çok hamam yapılmıştır. İnşa edildikleri alanın nüfus yoğunluğu, mevcut yapı ve ihtiyaç durumu 

gözetilerek  boyut  ve  şekil  özellikleri  belirlenen  bu  hamamlar,  halk  hamamı  şeklinde  biçimlendirilmiş;  kırsal  kesimdekiler  ilçe 

merkezindekilere göre daha küçük boyutlu olarak inşa edilmiştir. 

İnegöl  yöresinde  çalışmamıza  konu  olan  üç  hamam  da  dâhil  olmak  üzere  ikisi  ilçe  merkezinde  diğerleri  ise  çeşitli  köy  ve 

kasabalarda  toplam  14  hamam  bulunmaktadır.  Bu  hamamlardan  bir  kısmı  bazı  yayınlarda  ele  alınmış  olmakla  birlikte  Akıncılar, 

Deydinler  ve  Sarıpınar  köylerindeki  hamamlar  ilk  kez  bu  çalışmada  bilim  dünyasına  tanıtılacaktır.  Akıncılar,  Deydinler  ve  Sarıpınar 

köylerindeki  hamamlar abidevilikten  uzak,  işlevin  ön  planda  tutulduğu  tek  hamamlardır.  Gerek  süsleme  gerekse  plan  tipi açısından 

sade haldeki bu hamamların benzerlerini Bursa yöresinin genelinde görmek mümkündür. 

Bu çalışmada İnegöl yöresindeki köprü, sarnıç, çeşme gibi su yapıları içerisinde özel bir öneme sahip bulunan hamamların, 

mimarlık ve sanat değerleri üzerinde durulmaya çalışılarak; yöre hamamlarının genel özelliklerinin ortaya konulması ve bu yapıların 

Türk İslam mimarisindeki yerlerinin tespit edilmesi amaçlanmıştır.  

Anahtar Kelimeler: İnegöl, Hamam, Osmanlı Mimarlığı, Su Yapıları. 

 

Abstract 

In the Ottoman period many religious and social structures were built in Inegöl region. Some of these buildings were made 

towards cleaning needs. These rural baths which built smaller than town centre as a public bath considering density, building needs 

and shape-size measurements.  

There are 14 baths in villages and towns of Inegöl region including three baths (two in town, one in village) which are subject 

of our study. However a part of these baths were discussed in several publications, in this study that baths which located in Akıncılar, 

Deydinler and Sarıpınar villages, will be introduced to the scientific world for the first time. Akıncılar, Deydinler and Sarıpınar village 

baths are too far from manumental structure and these are kept at the forefront of function. These baths have simple form considering 

both decoration and plan type, are similiar with general Bursa region.  

In this paper It’s focused on art and architecture value of baths in Inegöl region considering water architecture such as cistern, 

bridge  and  fountains.  It’s  aimed  to  reveal  the  general  characteristic  of  local  Turkish  bath  and  identify  the  place  the  baths  in  Islamic 

architecture.   

Keywords: İnegöl, Bath, Ottoman Architecture, Water Architecture. 

 

 



GİRİŞ 

Osmanlı Devletinin kuruluş aşamasında önemli bir merkez durumundaki İnegöl yöresi bu önemini 

uzun yıllar korumuş, hem günümüzdeki ilçe merkezinde hem de çevredeki köy ve kasabalarda önemli imar 

ve  inşa  faaliyetleri  gerçekleştirilmiştir.  Dini  ve  sosyal  işlevli  pek  çok  yapının  inşa  edildiği  yörede,  İslam 

dininin  temizliğe  verdiği  önemin  somut  bir  göstergesi  olarak  da  çok  sayıda  hamam  yapılmıştır.  İnşa 

edildikleri  alanın  nüfus  yoğunluğu,  mevcut  yapı  ve  ihtiyaç  durumu  gözetilerek;  boyut  ve  şekil  özellikleri 

belirlenen bu  hamamlar  halk hamamı şeklinde biçimlendirilmiş

1

; kırsal kesimdekiler ilçe  merkezindekilere 



göre daha küçük boyutlu olarak inşa edilmiştir. 

İnegöl  ilçe  merkezindeki  ve  çeşitli  köylerdeki  hamamlardan  bir  kısmı  bazı  genel  yayınlarda  ele 

alınmıştır

2

. Ancak araştırmamıza konu olan Akıncılar, Deydinler ve Sarıpınar köylerindeki hamamlar ilk kez 



                                                 

*

 Yrd. Doç. Dr., Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü, Konya. mcetinaslan@selcuk.edu.tr 



1

 Anadolu Türk hamamları hizmet verdiği topluluk dikkate alınarak özel hamamlar ve genel hamamlar olarak iki gruba ayrılmaktadır 

(Ülgen, 1987: 175; Önge, 1995: 11-13). Çalışmamıza konu olan hamamlar köylerde yer alan küçük boyutlu hamamlar olup, köy halkının 

kullanımına tahsis edilmiş genel hamamlardır. 

2

  İnegöl  hamamlarını  konu  alan  doğrudan  bir  çalışma  bulunmamaktadır.  Ancak  bazı  yayınlarda  çeşitli  hamamlara  yer  verilmiştir. 



İnegöl  ilçe  merkezinde  yer  alan  Sinan  Bey  Hamamı  ilk  kez  Karl  Klinghardt  tarafından  ele  alınmıştır  (Klinghardt,  1927:  35-36).  Daha 

sonra A. Kemal Aru, Sinan Bey Hamamı ile ilgili olarak Klinghardt tarafından verilen bilgileri tekrarlamıştır (Aru, 1949: 121, 123). Ali 

Saim  Ülgen  İshak  Paşa  Hamamı  olarak  isimlendirdiği  Yıldırım  Hamamını  kısaca  tanıtmakta  ve  yapıyı  15.  yüzyılın  sonuna 

tarihlemektedir (Ülgen, 1958: 192d). Yıldırım Hamamı, ayrıca Ekrem Hakkı Ayverdi tarafından da ele alınmıştır (Ayverdi, 1989: 500). 

İnegöl ilçe merkezinde yer alan hamamlar Kenan Kahraman tarafından çeşitli yayınlarda kısmen ele alınmıştır (Kahraman, 1992: 119-

120;  Kahraman,  2001:  98-99).  İnegöl  hamamları  ile  ilgili  en  kapsamlı  çalışma  Türkiye’de  Vakıf  Abideleri  ve  Eski  Eserler  serisinin 

Bursa’nın  ilçelerinin  ele  alındığı  dördüncü  cildindeki  İnegöl  bölümüdür.  Burada  ilçe  merkezindeki  ve  köylerindeki  12  hamam 

tanıtılmıştır (Ötüken–Durukan–Acun–Pekak, 1986: 114-192). 




Yüklə 191,48 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə