Çili şairinin bu odası bizim gündəlik həyatımizda qara ciyərin nə qədər önəmli olması gözəl nümayiş olunmuşdur Çili şairinin bu odası bizim gündəlik həyatımizda qara ciyərin nə qədər önəmli olması gözəl nümayiş olunmuşdur
Bədəndə həyat cövəri axır, Bədəndə həyat cövəri axır, QC onun mənbəyidir, QC qoru- ondan bütün orqanların varlığı asılıdır. Yadda saxla: hər şeyin əsası ondadır QC sağlamdırsa orqanizm də sağlamdır Текут по телу жизненные соки, И в печени сокрыты их истоки. Щади премного печень — от нее всех органов зависит бытие. Запомни: в ней основа всех основ, Здоров дух печени — И организм здоров!
Təqribən 10 мln. Avropalı virus hepatitinin daşıyıcısıdır: 8 mln. Çoxu isə Hepatit C yoluxmuşdur (HCV); Təqribən 10 мln. Avropalı virus hepatitinin daşıyıcısıdır: 8 mln. Çoxu isə Hepatit C yoluxmuşdur (HCV); QC alkoqol xəstəliyi HCV sonra QC transplantasiyasının 2-ci səbəbidir QC qeyri alkoqol xəstəliyi metabolik sindromun təzahürü kimi 3-24% avropalıda rst gəlinir
1. İnfeksion (virus) hepatitləri: 1. İnfeksion (virus) hepatitləri: Hepatit A Hepatit B Hepatit C Hepatit D Hepatit E Hepatit F Hepatit G Hepatit TTV Hepatit bir kompenent kimi: Sarı qızdrma, sitomeqalovirus infeksiyası, məxmərək, epidemik parotit, Epişteyn-Barr virusu, müxtəlif herpes virusları, Lassa qızdırması, AİDS Bakterial hepatitlər: Leptospiroz, sifilis
2. Toksiki hepatit: 2. Toksiki hepatit: Alkoqol hepatiti Dərman hepatiti Müxtəlif kimyəvi zəhərlənmələr zamanı hepatit 3. Şüa hepatiti (Şüa xəstəliyinin komponenti kimi) 4. Autoimmun xəstəliklərin nəticəsi kimi baş verən hepatitlər
Inkubasiya dövrü 15-30 gün Inkubasiya dövrü 15-30 gün Yoluxma yolu- fekal-oral Kliniki gedişi - Kəskin (sarılıqlı) - Yarım kəskin (sarılıqsız) - Subklinik (klinik təzahürlər olmadan)
• Sarılıq (dəri və sklerada) • Sarılıq (dəri və sklerada) • Tez yorulma • Qarında ağrılar • İştahasızlıq • Ürəkbulanma • İshal • Qızdırma • Sidiyin rənginin tündləşməsi •
Dərman hepatiti Dərman hepatiti
Alkoqol hepatiti
Müxtəlif kimyəvi zəhərlənmələr zamanı baş verən hepatitlər
Dərman preparatının terapevtik dozalarla qəbulu zamanı QC baş verən patoloji proseslər
Hər 10-100 min əhaliyə 1 nəfərdə QC dərman zədələnmələri düşür. Hər 10-100 min əhaliyə 1 nəfərdə QC dərman zədələnmələri düşür. dərmanların törətdikləri kəskin QC çatmamazlığı ABŞ ildə 2000 adamdır Sarılıqla hospitalizasiya olunanların 5% QC dərman zədələnmələri səbəbindən olur - Dünyada QSİƏD qəbul edənlərin 1-2% (bunlar milyonladır) QC dərman zədələnmələri baş verir
Alkoqol qəbulu zamanı: • K: 200-360 ml/həftə • Q: 100-180 ml/ həftə Təmiz etanol hesabı ilə.
Alkoqolun hepatoksik dozası ilə əlaqəsi olmayan Steatohepatit, qeyri alkoqol Steatohepatit adlanır . Qeyri alkoqol Steatohepatit termini 1980 ci ildə Ludwig tərəfindən hepatoksik dozada (>40 q mütləq etanolol) qəbul etməyənlər üçün işlədib
Qaraciyərin piyli hepatozu (steatoz) Qaraciyərin piyli hepatozu (steatoz) Qeyri-alkoqol mənşəli steatohepatit Qeyri-alkoqol mənşəli steatohepatit fibroz ilə Fibroz (öz növbəsində 4 mərhələyə bölünür)
QASH birincili və ikincili olur QASH birincili və ikincili olur Birincili QASH əsas səbəbləri: Piylənmə, xüsusi ilə visseral (MC komponenti kimi), yaşa dolduqca risk artır. 75% QASH xəstələrdə (BKİ) 10-40% armış olur. Piylənmə (BKİ >30 kq/м2), 95-100% təsadüflərdə QC steatozu və 20-47% —QASH. 2. II tip >ŞD və ya QTP 60% xəstələrdə QC piy distrofiyası, 15% — QASH. Per dərəcəsindən asılıdır. 3. Hiperlipidemiya 20-80% QASH müşayiət olunur . Daha çox Hyper TQ zamanı, nəinki hyper XS
dərman vasitələri (qlükokortikoidlər, amiodaron, esterogenlər, dərman vasitələri (qlükokortikoidlər, amiodaron, esterogenlər, tamoksifen, QSİƏDV) malabsorbsiya sindromu (ileoyeyunal anastomozun qoyulması, nazik bağırsağın geniş rezeksiyası, qastroplastika və s.) kəskin arıqlama nazik bağırsağın bakterial tərkibi abetalipoproteinemiya Veber-Krisçen xəstəliyi Vilson xəstəliyi və s.
Аbdominal piylənmə
Əsasən qadınlar xəstələnir Əsasən qadınlar xəstələnir Hər 100 min əhaliyə 15-20 xəstələnmə halı düşür Patoqenetik mexanizminin əsasında HLA membran reseptorlarının defekti durur
Terminlərin beynəlxalq təsnifatına əsasən Xr. Hepatit termini QC elə diffuz iltihabi xəstəliklərini göstərir ki, kliniko-laborator və morfoloji dəyişikliklər 6 ay və daha çox davam edir Terminlərin beynəlxalq təsnifatına əsasən Xr. Hepatit termini QC elə diffuz iltihabi xəstəliklərini göstərir ki, kliniko-laborator və morfoloji dəyişikliklər 6 ay və daha çox davam edir
K70 Qaraciyərin alkoqol xəstəliyi K70 Qaraciyərin alkoqol xəstəliyi K70.0 Qaraciyərin alkoqol mənşəli piy distrofiyası (piyli qaraciyər) K70.1 Alkoqol hepatiti K73 Başqa rubrikalarda təsnif edilməyən xroniki hepatit K73.0 Başqa rubrikalarda təsnif edilməyən xroniki persistəedici hepatit K73.1 Başqa rubrikalarda təsnif edilməyən xroniki lobulyar hepatit K73.2 Başqa rubrikalarda təsnif edilməyən xroniki aktiv hepatit K73.8 Başqa rubrikalarda təsnif edilməyən digər xroniki hepatitlər K73.9 Dəqiqləşdirilməmiş xroniki hepatit K76 Qaraciyərin digər xəstəlikləri K76.0 Qaraciyərin başqa rubrikalarda təsnif edilməyən piy degenerasiyası E83 Mineral mübadiləsinin pozğunluğu E83.0 Mis mübadiləsi pozğunluğu E83.1 Dəmir mübadiləsinin pozğunluğu
Xr. Persistəedici hepatit Xr. Aktiv (aqressiv) hepatit Xr. Lobulyar hepatit
Xroniki hepatit В; Xroniki hepatit В; Xroniki hepatit С; Xroniki hepatit D; Xroniki virus hepatiti naməlum tipli ; Xroniki autoimmun hepatit; Xroniki medikamentoz hepatit; Xroniki kriptoqen (ideopatik ) hepatit QC bir çox başqa xəstəlikləri kliniki və histoloji XH nişanələri ola bilər Birincili bilar sirroz; Vilson- Konovalov xəstəliyi; Birincili sklerolaşdıran xolanqit; QC alfa-1 antitripsin çatmamazlığı
Kliniki təzahürünə görə Kliniki təzahürünə görə ☻Kliniki manifest forma ☻Subklinik forma ☻İnapparat (virus daşıyıcısı) forma ☻Sarılıqlı forma ☻Sarılıqsız forma Kliki gedişinə görə ☻ Kəskin siklik gedişli (1-1,5 ay) ☻ Kəskin proqredient gedişli (1,5- 3 ay)
Astenovegetativ sindrom ( ümumi əzginlik, tez yorulma, iş qabiliyyətinin azalması); Astenovegetativ sindrom ( ümumi əzginlik, tez yorulma, iş qabiliyyətinin azalması); Dispeptik sindrom (ürəkbulanma, ağızda quruluq və acılıq hissi, iştahanın azalması, defekasiyanın pozulması, qarında köplük, arıqlama) Abdominal sindrom (qarının sağ yuxarı kvadrantında və epiqastıral nahiyyədə yemək qəbulu, soyuqlama, fiziki yükdən sonra küt ağrılar) Oynaq sindromu ( oynaqlarda deformasiya və hərəkət məhdudluğu verməyən uzun müddətli və ya fasiləli ağrılar); Qızdırma simptomu (naməlum mənşəli periodik və ya uzun müddətli qızdırma); Hemorraqik sindrom (burundan, diş dibindən qanaxma, dərialtı qançırlar, menorraqiya); Sarılıq-qaşınma sindromu (sidiyin tündləşməsi, nəcisin ağarması, davamlı və ya fasiləli sarılıq, dəri qaşınması)
Baxış
Ciddi sarılıq və dırnağın qaşınma nativəsində parlaqlaşması Ciddi sarılıq və dırnağın qaşınma nativəsində parlaqlaşması
Qara ciyərin sirrozu olan zəstədə : aydın təzahürlü sarılıq, qnikomastiya, Damar ulduzcuqları (çənədə və döşün sol tərəfində) Qara ciyərin sirrozu olan zəstədə : aydın təzahürlü sarılıq, qnikomastiya, Damar ulduzcuqları (çənədə və döşün sol tərəfində)
Qarın həcmcə böyüyüb Qarın həcmcə böyüyüb Köbək irəli çıxıb Qarın venaları genəlib
QC və dalağın böyüməsi Laborator USM Dəridən keçən biopsiya
Səviyyəsi qalxır Səviyyəsi qalxır bilirubinin Öd tuşularının XS Lipoproteidlərin Qələvi fosfotazanın g-qlutamattranspeptidazanın Xolestaz zamanı sidikdə öd piqmentləri (uroblin) təzahür edir, nəcisdə sterkobilin azalır və ya itir
Qammaqlobulinlərin səviyyəsinin qalxması Qammaqlobulinlərin səviyyəsinin qalxması Timol sınağı göstəricilərinin artımı EÇS arması Birləşdirici toxumanının deqradasiya məhsullarının qanda aşkarlanması (С-RZ, Seromukoid və b. Hüceyrə və humoral ümmun reaksiya göstəricilərində dəyişikliklər: hepatositin subhüceyrə fraksiyasına antitellərin, antimitoxondrial və antinüvə antitellərinin təzahür etməsi, Т- и В-limfositlərinin miqdarının və funksional aktivliyinin azalması, imunqlobulinlərin səvyyəsini artımı
Özünü göstərir: Özünü göstərir: Qan zərdabında ümumi zülalın, xususi ilə albuminin, trasferrinin, XS miqdarının azalması Qanın laxtalanma faktorlarının miqdarının azalması Xolinesterazanın səviyyəsinin azalması Alfa lipoproteinlərin səviyyəsinin azalması Konyuqasiya olunmamış biluribinin fraksiyasınnın səviyyəsinin artması
Müalicə.
Bu patologiyanın müalicəsində standart terapiyaya məcmu effekt 60% : Peq- interferon alfa (PEG-IFNα)+ ribavirin (RBV). Papatheodoridis G, Cholongitas E. Chronic hepatitis Candno response to antiviral therapy: potential current and future therapeutic options. J Viral Hepat;:-96. Davamlı virusaloji efektə nail olmaq olur: - 45-55% halda , əgər virus 1 və 4 qenotipə aitdirsə; 80% təsadüfdə əgər virus 2 и 3 qenotipə aitdirsə. Papatheodoridis G, Cholongitas E. Chronic hepatitis C and no response to antiviral therapy: potential current and future therapeutic options. J Viral Hepat;:-96. National Institutes of Health Consensus Development Conference Statement: management of hepatitis C. Hepatology;: S3-20.
Konsensus interferon (CIFN) –166 amin tuşudan ibarət rekombinat interferon. Konsensus interferon (CIFN) –166 amin tuşudan ibarət rekombinat interferon. CIFN (18 μg) ribavirinlə kombinasiyası (RBV) peq.interferon - α ilə müalicədə virusun eleminasiyasına nail olunmayan daha 22% xəstədə davamlı virusoloji cavab alınıb «-» Gündəlik doza verilməsi ehtiyacı (qısa yarımxaric olma dövrü)
Bacon B, Regev A, Ghalib R, et al. The direct trial (daily dose consensus interferon and ribavirin: efficacy of combined therapy): treatment of non-responders to previous pegylated interferon plus ribavirin sustained virologic response data. Hepatology; (Suppl.):A.
Albuferon (alb-IFN) - tərkibində interferon-α olan yeni rekombinat pretein. Albuferon (alb-IFN) - tərkibində interferon-α olan yeni rekombinat pretein. İnsani albumin – yarımxaricolma dövrünü 6 gün uzadır. Saxlayıcı dozası yaşdan, cinsdən, irq və fibrozun mərhələsindən asılı olaraq 2-4 həftəlik intervalla yeridilir. Dərman IIb faza tədqiqatdadır. «+» alb-IFN 900-1200 μg+ RBV PEG-IFNα-2a + RBV müqayisəsi: - Antitel az tezlikdə əmələ gəlir (3% vs. 19%) - Seyrək dozalanır. Virusun 1-ci tip genotipində virusoloji cavab alb-IFN 900-1200 g+ RBV terapiyasında çəkidən asılı olara 51-59%- 61-74%
Omeqa interferon– 60% interferon- α (IFNα) və 30% interfüeron β (IFNβ) homoloji. Omeqa interferon– 60% interferon- α (IFNα) və 30% interfüeron β (IFNβ) homoloji. «+» Yaxşı keçirilir. к 12 həftəlik müalicə zamanı 1 qenotipdə 6% (monoterapiya); 36% pibovirinlə kombinasiyada).
PEG IFNα-2b + viramidin vs. PEG IFNα-2b + ribavirin: PEG IFNα-2b + viramidin vs. PEG IFNα-2b + ribavirin: «-» Virusoloji cavabın 38% vs. 52% «+» Hemolitik anemiya 5% vs. 24%
RNT replikasiyasının inhibitoru RNT replikasiyasının inhibitoru Protein translyasiyasının inhibitoru Proteinaza inhibitoru İmmun modulyatorlar ( IL-10, IL-12, IL-29) Siklosporin A və analoqları Terapevtik vaksinlər (Virusun səthində olan E1 qlikoproteidə yönəlmiş, Т-hüceyrə vaksini)
Lıpidlərin biosintezinə təsir edən vasitəıər Lıpidlərin biosintezinə təsir edən vasitəıər Fibratlar –PEG-IFNα+RBV müalicəyə terapevtik cavab alınmayan 34 xəstətədə fibratların qamma-qlutamil transpetitazanın səviyyəsini azaltmaq qabiliyyəti aşkar olunmuşdur . Statinlər – Virus hepatit C replikasiyasına inhibə edici təsir göstərir, lakin in vivo pilot tədqiqatı zamanı atorvastatininin terapevtik dozasına klinik cavab alınmamışdır He Y, Duan W, Tan S. Emerging host cell targets for hepatitis C therapy. Drug Discov Today;:-17.
1. Bitki mənşəlilər: karsil,leqalon, silibor, slimaprol, xofitol, hepabene, hepatoflak, planta, flamin. 1. Bitki mənşəlilər: karsil,leqalon, silibor, slimaprol, xofitol, hepabene, hepatoflak, planta, flamin. 2. Heyvani mənşəli: sirepar, erbisol. 3. Tərkibində aminturşular olan dərmanlar: heptral, sitarqinin, ornitin, hrpasteril, hepasol, hepa-mers, qlutarqin.
4. Tərkibində essensial fosfolipidlər olan dərmanlar : lipoliv, essensiale, lipofen, lipin. 5. Sintetik mənşəli: Antral,tiotirazalin. 6. Homeopatik dərmanlar : Qalium-xel, hepar-kompozitum. 7. Öd turşusu preparatları: Ursoflak, ursosan,litoflaf, xoludeksan.
S-ademetianinin əvvəlcə pegINF + Ribavirin terapiyasına cavab verməyən virus hepatit C genotip 1 xəstələrdə effekti S-ademetianinin əvvəlcə pegINF + Ribavirin terapiyasına cavab verməyən virus hepatit C genotip 1 xəstələrdə effekti 1 faza tədqiqat- pegINF + Ribavirin 2 –həftə müddəninə 2 faza tədqiqat - pegINF + Ribavirin + S-ademetionin (1600vq/gün)
S-ademetianinin əvvəlcə pegINF + Ribavirin terapiyasına cavab verməyən virus hepatit C genotip 1 xəstələrdə effekti S-ademetianinin əvvəlcə pegINF + Ribavirin terapiyasına cavab verməyən virus hepatit C genotip 1 xəstələrdə effekti
48 həftənin sonunda tədqiqata daxil olan xəstəıərin 71% virusoloji cavab alınmışdır
Onların 43% terapiyanın sonunda PZR (ПЦР) mənfi olmuşdur
S-ademetianinin təyini tədqiqata daxil olan xəstəıərin hamısında biokimyəvi müsbət cavab alınmışdır (АLТ orta azalmsı 37 U/ml, p=0.004)
essensial fosfolipid (Essensiale) 600 mq, gündə 3 dəfə, yemək zamanı, 3-6 ay essensial fosfolipid (Essensiale) 600 mq, gündə 3 dəfə, yemək zamanı, 3-6 ay ademetionin 400-800 mq, gündə 2 dəfə, 3-6 ay ursodezoksixol turşusu 15 mq/kq x 3 dəfə, 3-6 ay polivitaminlər
Anoreksiya zamanı zond və ya parenteral yolla qidalandırmaq, vitaminlərin, əsasən də fol turşusunun, B-qrup vitaminlərinin, mikroelementlərin təyini vacibdir Anoreksiya zamanı zond və ya parenteral yolla qidalandırmaq, vitaminlərin, əsasən də fol turşusunun, B-qrup vitaminlərinin, mikroelementlərin təyini vacibdir Qlükokortikoidlər, qaraciyərin funksiyasının pozulması ilə gedən ağır alkoqol mənşəli hepatitlərdə Maddrey indeksi > 32 olduqda təyin olunur (Maddrey indeksi = 4,6 x (pasiyentin protrombin zamanı – nəzarət protrombin zamanı) + zərdab bilirubini). Metilprednizolon daxilə 32 mq/gün, 4-6 gün müddətində, dozanı tədricən azaltmaqla təyin edilir (uzun müddətli təyinat məqsədəuyğun deyildir). Pentoksifillin daxilə 400 mq, gündə 3 dəfə, 4-6 həftə pentoksifillin ilə qlükokortikoidlərin kombinasiyası. Essensial fosfolipid (Essensiale) vena daxili 500-1000 mq, hər gün, 2-3 həftə sonra daxilə 1000 mq/gün, 3-6 ay ərzində. Metabolizmi yaxşılaşdırmaq məqsədi ilə ademetionin ə/d və ya v/d 400-800 mq/gün, 2-3 dəfə. Sonra 800-1600 mq/gündə daxilə, 1-6 ay.
Ursodezoksixol turşusu 15 mq/kq, gündə 3 dəfə, 3-6 ay ərzində. Ursodezoksixol turşusu 15 mq/kq, gündə 3 dəfə, 3-6 ay ərzində. Qaraciyər ensefalopatiyası zamanı – ornitin-aspartat 20-40 q/gündə, şüurun pozulma dərəcəsindən asılı olaraq, ensefalopatiyanın səviyyəsini azaltmaq məqsədilə daxilə 5 q, 2-3 dəfə. Ornitin-aspartat qaraciyər ensefalopatiyasına təsir etməklə yanaşı, hepatoprotektor kimi də təsiri vardır. Prekoma və koma mərhələsində laktuloza: 20-30 q toz halında və ya 30-50 ml sirop halında, gündə 3 dəfə, daha sonra stulu normallaşdırmaq məqsədilə saxlayıcı doza təyin olunur. Həmçinin laktulozanı imalə şəklində (300 ml sirop – 700 ml su ilə) də istifadə etmək olar. Ödem və assit zamanı əvəzedici terapiya: venadaxili infuziya, 10% və ya 20% albumin. Doza və qəbul müddəti klinik göstəricidən asılı olaraq müəyyənləşdirilir, orta doza – 200 ml. Sidikqovucular fərdi (seçilmiş) doza ilə diurez əldə etmək üçün daxilə qəbul olunur. Spironolakton 100-400 mq/gün Furosemid 40-160 mq/gün daxilə və ya venadaxilinə
Təbii fosfolidlərlə müalicə patogenetik əsaslandırılmışdır, əsas təsir masitəsi — 1,2-dilinoleil-fosfotidilxolin (DLFX), Təbii fosfolidlərlə müalicə patogenetik əsaslandırılmışdır, əsas təsir masitəsi — 1,2-dilinoleil-fosfotidilxolin (DLFX), Təsir mexanizmləri: Hepatositlərdə lipid mübadiləsini tənzimləyir, Antifibrotik, antioksidant təsirinə maikdir, Piytoplayıcı hüceyrələrin fibroplastlara transformasiyasını azaldır, Kollaqenazanın aktivliyini artırır, Lipidlərin pereks oksidləşməsini səngidir in vivo F2 –izoprostan (LPO markeri) əmələ gəlməsini azaldır.
Adometionin – ademetioninin çatmamazlığını aradan qaldırır, onun əsasən qara ciyər və beyində sintezini artırır. Adometionin – ademetioninin çatmamazlığını aradan qaldırır, onun əsasən qara ciyər və beyində sintezini artırır. Transmetilləşmə reaksiyasında iştirak edir (metil qrupu donatoru). Qara ciyərdə qlutaminin, plazmada sistein və taurinin miqdarını artırır, metabilik reaksiyaları normallaşlırır. Xoleritik təsir göstərir, ödçıxarıcı sistemdə öd turşularının passajını yaxşılaşdırır, hepatositləri sulfatlaşmamış öd turşularının toksiki təsirindən qoruyur.
Dezдезoksikasion,reqenerasiyaedici, antioksidant, antifibrotik, neyroprotektor, antidepressor təsirə malikdir.
Qlükoneoqenez Qlükoneoqenez QC qlükozanın əmələ gəlmə sürətini İnsulinərezistentlik periferiyada qlükozanın utilizasiyası Hiperinsulinemiya
Anoriksigen effekt Anoriksigen effekt 1500 mq gündəlik ozada baş verir, ona görə də piylənmənin müalicəsində 1000 mq/gün dozadan az təyinini mənası yoxdur Lipid spektri 1000mq/gün dozdan başlayaraq səhih yaxşılaşmağa başlayır və 3000 mq/gün dozada maksimuma çatır, ona görə də dozannın azaldılması- effektin azalması deməkdir. İnsulinərezistentlik 1500 – 3000 mq/gün dozada azalır. Qanda qlükoza 500 mq/gün dozadan başlayaraq azalmağa başlayır və 1500 mq/gün dozada maksimuma çatır.
-lipoye tursusu ilə müalicə (berlition, tioktasid) -lipoye tursusu ilə müalicə (berlition, tioktasid) ®- hepatositlərdə lipidlərin peroksid oksidləşmşsini tormozlayır, ®- antioksidat sistemin aktivliyini artırır ®- və hepatositlərin membranasını stabilləşdirir. 17 QASH xəstə 300 мq gündə 3 dəfə 30 gün berlition qəbulu fonunda kliniki vəziyyətləri yaxşılaşıb,hepatositlərin sitolizi və xolestaz əlamətləri zalıb ( С.Д.Подымова и И.В.Давлетишина и ороза 2004 cü il )..
Dostları ilə paylaş: |