Genel Durum
Türkiye-Romanya Dış Ticaret Değerleri (Milyon Dolar)
YIL
|
İhracat
|
İthalat
|
Hacim
|
Denge
|
2003
|
873
|
956
|
1.829
|
-83
|
2004
|
1.235
|
1.7
|
2.935
|
-465
|
2005
|
1.785
|
2.286
|
4.071
|
-501
|
2006
|
2.35
|
2.669
|
5.019
|
-319
|
2007
|
3.644
|
3.113
|
6.757
|
531
|
2008
|
3.987
|
3.548
|
7.535
|
439
|
2009
|
2.216
|
2.258
|
4.474
|
-42
|
2010
|
2.599
|
3.449
|
6.048
|
-850
|
2011
|
2.878
|
3.801
|
6.680
|
-922
|
2012
|
2.497
|
3.236
|
5.733
|
-739
|
2013
|
2.617
|
3.592
|
6.210
|
-974
|
2014
|
3.008
|
3.362
|
6.371
|
-354
|
Kaynak: Trade Map
Türkiye'nin Romanya'ya İhracatında Başlıca Ürünler (milyon Dolar)
K
GTİP
|
ÜRÜN ADI
|
2012
|
2013
|
2014
|
8708
|
Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar
|
189,3
|
200,7
|
211,0
|
8408
|
Sıkıştırmayla ateşlemeli içten yanmalı pistonlu motorlar (dizel ve yarı dizel)
|
158,7
|
190,6
|
126,2
|
7306
|
Demir veya çelikten diğer ince ve kalın borular ve içi boş profiller
|
73,7
|
65,8
|
78,9
|
6006
|
Diğer örme mensucat
|
56,5
|
64,8
|
65,6
|
5407
|
Sentetik filament ipliklerinden dokunmuş mensucat
|
34,5
|
45,5
|
52,3
|
6106
|
Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler, gömlek -bluzlar (örme)
|
6,4
|
9,6
|
49,2
|
7208
|
Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) (kaplanm
|
65,6
|
48,4
|
48,8
|
8703
|
Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış
|
54,5
|
42,7
|
48,3
|
6206
|
Kadınlar ve kız çocuklar için bluzlar, gömlekler ve gömlek-bluzlar
|
18,4
|
39,9
|
47,6
|
7216
|
Demir veya alaşımsız çelikten profiller
|
10,8
|
19,0
|
45,0
|
6109
|
Tişörtler, fanilalar, atletler, kaşkorseler ve diğer iç giyim eşyası (örme)
|
23,4
|
29,7
|
44,8
|
8418
|
Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları
|
30,1
|
31,8
|
42,1
|
6203
|
Erkekler ve erkek çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (yüzme kıy
|
19,1
|
12,4
|
40,5
|
6110
|
Kazak, süveter, hırka, yelek vb. Eşya (örme)
|
21,7
|
21,6
|
38,8
|
3920
|
Plastikten diğer levha, plaka, şerit, film, folye (gözeneksiz)
|
33,4
|
36,8
|
35,1
|
8302
|
Adi metallerden donanım, tertibat vb. Eşya (mobilya, kapı, pencere, bavul, askılık vb için)
|
29,1
|
32,1
|
34,3
|
0805
|
Turunçgiller (taze/kurutulmuş)
|
37,1
|
33,0
|
34,1
|
3105
|
Azot, fosfor ve potasyumun ikisini veya üçünü içeren mineral veya kimyasal gübreler
|
23,4
|
11,9
|
33,8
|
7210
|
Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kapla
|
60,9
|
58,6
|
32,6
|
7322
|
Demir veya çelikten elektriksiz merkezi ısıtmaya mahsus radyatör, motorlu hava püskürtücüler, bunlar
|
36,0
|
32,1
|
31,3
|
3917
|
Plastikten hortumlar, borular ve bağlantı elemanları (manşon, nipel, dirsek, flanşlar, vb.)
|
21,3
|
24,9
|
29,5
|
9401
|
Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
|
7,2
|
11,6
|
27,4
|
6107
|
Erkek ve erkek çocuk için külotlar, slipler, gece gömlekleri, pijamalar, bornozlar, robdöşambrlar ve
|
4,8
|
9,9
|
27,1
|
6103
|
Erkekler ve erkek çocuklar için takım elbise, takım, ceket, blazer, pantolon, tulum ve şort (örme)(y
|
7,8
|
31,7
|
27,0
|
6115
|
Külotlu çoraplar,taytlar, kısa ve uzun konçlu çoraplar, soketler (varis çorapları dahil) ve patik ço
|
6,9
|
14,6
|
26,5
|
6205
|
Erkekler ve erkek çocuklar için gömlekler
|
8,2
|
11,7
|
26,0
|
5702
|
Dokunmuş halılar ve dokumaya elverişli maddelerden diğer yer kaplamaları
|
23,0
|
21,6
|
25,8
|
6104
|
Kadın ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, etek, pantolon, tulum ve şort (örme)(yüz
|
6,4
|
7,1
|
25,7
|
6211
|
Spor, kayak ve yüzme kıyafetıeri; diğer giyim eşyası
|
4,9
|
10,0
|
24,1
|
6204
|
Kadınlar ve kız çocuk için takım elbise, takım, ceket, blazer, elbise, etek, pantolon etek, vb.(yüzm
|
10,4
|
17,9
|
23,8
|
7113
|
Mücevherci eşyası ve aksamı (kıymetli metallerden veya kıymetli metallerle kaplama metallerden)
|
8,7
|
14,9
|
23,5
|
5516
|
Suni devamsız liflerden dokunmuş mensucat
|
13,2
|
18,8
|
23,2
|
8528
|
Monitörler ve projektörler, televizyon alıcı cihazları
|
28,0
|
17,9
|
23,2
|
1905
|
Ekmek, pasta, kek, bisküvi ve diğer ekmekçi mamüller, hosti, boş ilaç kapsülü mühür güllacı, pirinç
|
13,0
|
18,7
|
23,1
|
3926
|
Plastikten diğer eşya
|
20,8
|
21,6
|
22,7
|
7408
|
Bakır teller
|
20,1
|
15,3
|
22,6
|
0702
|
Domates (taze/soğutulmuş)
|
16,1
|
10,5
|
21,4
|
8702
|
10 veya daha fazla kişi taşımaya mahsus (sürücü dahil) motorlu taşıtlar
|
18,6
|
11,6
|
20,8
|
8403
|
Merkezi ısıtma kazanları (84.02 pozisyonundakiler hariç)
|
9,3
|
14,1
|
20,6
|
2005
|
Diğer sebzeler (sirke/asetik asitten başka usulde hazırlanmış veya konserve edilmiş) (dondurulmamış)
|
17,7
|
15,4
|
19,7
|
|
Diğer
|
1.246,5
|
1.269,6
|
1.385,1
|
|
TOPLAM
|
2.495,4
|
2.616,3
|
3.008,9
|
aynak: TradeMap
Türkiye'nin Romanya'dan İthalatında Başlıca Ürünler (Milyon Dolar)
GTİP
|
ÜRÜN ADI
|
2012
|
2013
|
2014
|
2710
|
Petrol yağları ve bitümenli minerallerden elde edilen yağlar
|
87,0
|
219,5
|
506,2
|
7204
|
Dökme demirin, demirin veya çeliğin döküntü ve hurdaları veya bunların eritilmesi ile elde dilmiş kü
|
744,3
|
727,8
|
469,4
|
8703
|
Binek otomobilleri ve esas itibariyle insan taşımak üzere imal edilmiş diğer motorlu taşıtlar (yarış
|
292,5
|
543,7
|
348,0
|
7208
|
Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde ürünleri (genişlik >= 600 mm) (sıcak haddelenmiş) (kaplanm
|
342,1
|
293,2
|
195,9
|
1206
|
Ayçiçeği tohumu
|
46,4
|
122,8
|
127,4
|
8708
|
Karayolu taşıtları için aksam, parça ve aksesuarlar
|
102,8
|
103,8
|
118,8
|
4011
|
Kauçuktan yeni dış lastikler
|
71,4
|
70,7
|
88,2
|
4411
|
Ağaçtan veya diğer odunsu maddelerden lif levhalar
|
86,2
|
82,3
|
77,8
|
8407
|
Kıvılcım ile ateşlemeli içten yanmalı doğrusal veya döner pistonlu motorlar (patlamalı motor)
|
33,4
|
97,3
|
72,8
|
3305
|
Saç müstahzarları
|
47,9
|
74,3
|
72,6
|
7108
|
Altın (platin kaplamalı altın dahil) (işlenmemiş veya yarı işlenmiş ya da pudra halinde)
|
87,4
|
75,0
|
65,5
|
3102
|
Azotlu mineral veya kimyasal gübreler
|
178,5
|
79,0
|
62,4
|
1005
|
Mısır
|
25,2
|
21,9
|
52,6
|
8544
|
İzole edilmiş teller, kablolar ve diğer elektrik iletkenler; tek tek kaplanmış liflerden oluşan fibe
|
70,9
|
71,0
|
45,6
|
1205
|
Rep veya kolza tohumları
|
1,8
|
2,7
|
45,5
|
3902
|
Propilen ve diğer olefinlerin polimerleri (ilk şekillerde)
|
11,1
|
36,9
|
45,2
|
8418
|
Buzdolapları, dondurucular ve diğer soğutucu ve dondurucu cihazlar ve ısı pompaları
|
40,0
|
57,1
|
42,6
|
4016
|
Sertleştirilmemiş vulkanize kauçuktan diğer eşya
|
14,0
|
32,2
|
36,2
|
4410
|
Ağaçtan ve diğer odunsu maddelerden yonga levha, oriented strand board (osb), vb. Levhalar
|
43,3
|
52,4
|
36,2
|
8516
|
Elektrikli su ısıtıcıları, elektrotermik cihazlar, ortam ısıtıcıları, saç ve el kurutucuları, ütüler
|
24,2
|
28,8
|
31,6
|
7216
|
Demir veya alaşımsız çelikten profiller
|
17,6
|
24,7
|
30,3
|
9401
|
Oturmaya mahsus mobilyalar ve bunların aksam ve parçaları
|
23,8
|
26,6
|
28,6
|
4407
|
Uzunlamasına kesilmiş, biçilmiş ağaç; kalınlık > 6 mm
|
31,3
|
27,8
|
26,4
|
8414
|
Hava veya vakum pompaları, hava veya diğer gaz kompresörleri, fanlar, aspiratörü olan havalandırmaya
|
7,1
|
17,1
|
22,3
|
7304
|
Demir (dökme demir hariç) ve çelikten ince ve kalın borular ve içi boş profiller (dikişsiz)
|
13,8
|
24,0
|
22,0
|
7606
|
Aluminyum saclar, levhalar, şeritler (kalınlığı 0,2 mm. Yi geçenler)
|
16,1
|
19,0
|
20,8
|
7209
|
Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri (genişliği > 600 mm, soğuk haddelenmiş, kaplanma
|
37,9
|
30,5
|
20,5
|
2815
|
Sodyum hidroksit (kostik soda), potasyum hidroksit (kostik potas), sodyum veya potasyumun peroksitl
|
14,5
|
6,3
|
20,2
|
7210
|
Demir veya alaşımsız çelikten yassı hadde mamulleri, genişliği 600 mm veya daha fazla olanlar (kapla
|
13,0
|
12,7
|
20,2
|
1512
|
Ayçiçeği, aspir, pamuk tohumu yağları ve bunların fraksiyonları (kimyasal olarak değiştirilmemiş)
|
1,4
|
0,0
|
18,4
|
8512
|
Motorıu taşıtıar, bisiklet, motosikletıerde için aydınıatma veya işaret cihazıarı, cam siliciler vb
|
8,9
|
16,6
|
18,3
|
2711
|
Petrol gazları ve diğer gazlı hidrokarbonlar
|
11,5
|
8,1
|
18,1
|
8536
|
Gerilimi 1000 voltu geçmeyen elektrik devresi teçhizatı (anahtarlar, röleler, sigortalar, fişler, ku
|
19,1
|
17,0
|
17,9
|
3901
|
Etilen polimerleri (ilk şekillerde)
|
2,2
|
1,5
|
17,7
|
8482
|
Her nevi rulmanlar
|
11,2
|
13,6
|
14,8
|
3907
|
Poliasetaller, diğer polieterler, epoksi reçineler, polikarbonatlar, alkit reçineler, polialiesterle
|
21,0
|
12,8
|
14,8
|
4412
|
Kontrplaklar, kaplamalı levhalar ve benzeri lamine edilmiş ağaçlar
|
17,8
|
21,4
|
14,7
|
5101
|
Yün ve yapağı (kardesiz/taranmamış)
|
11,2
|
13,8
|
14,1
|
8409
|
Sadece veya esas itibariyle 84.07 veya 84.08 pozisyonlarındaki motorların aksam ve parçaları
|
42,5
|
19,0
|
13,1
|
1003
|
Arpa
|
0,0
|
0,1
|
11,8
|
|
Diğer
|
564,5
|
487,6
|
437,1
|
|
TOPLAM
|
3.236,4
|
3.592,6
|
3.362,8
|
Kaynak: TradeMap
İki Ülke Arasındaki Anlaşma ve Protokoller
İki Ülke Arasındaki Ticaretin Altyapısını Düzenleyen Anlaşma ve Protokoller
Anlaşma Adı
|
İmza Tarihi
|
RG. Tarih ve No.
|
Ticaret Anlaşması
|
27.10.1970
|
12.12.1970-13692
|
Uzun Vadeli Ekonomik Sınai ve Teknik İşb. Anl.
|
29.08.1975
|
25.07.1976-15657
|
Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Anl.
|
09.06.1975
|
30.04.1977-15924
|
Uzun Vadeli Ticari, Ekonomik ve Teknik İşb. Anl.
|
20.10.1987
|
15.01.1988-19659
|
Türk-Romen Karma Ekonomik Komisyonu 19.Dönem Toplantısı Protokolü
|
06.07.1999
|
|
Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi Anl.
|
01.07.1986
|
01.06.1988-19829
|
Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anl.
|
24.01.1991
|
16.07.1994-21992
|
Serbest Ticaret Anlaşması
|
29.04.1997
|
17.02.1998-23233
|
Mutabakat Zaptı
|
19.06.1998
|
29.08.1998-23448
|
İki Ülke Arasındaki Ticarette Yaşanan Sorunlar
Romanya ile ikili ticari ve ekonomik ilişkilerimizde gerek ihracatçı Türk iş adamlarımızın, gerekse Romanya’da iş yapan iş adamlarımızın karşılaştıkları yapısal bir sorun bulunmamaktadır. Her iki ülke arasında gayet yakın siyasi ilişki bulunmakta ve Türk işadamları Romanya’da özel bir ilgi ile karşılanmaktadır. Tarihi gelişim içinde Romanya’da yaklaşık beş asır kalan Türkler burada önemli eserler ve kültür bırakmıştır. Türkler, Romen toplumu tarafından hüsnü kabul görmektedir.
Ancak, devrim sonrası Romanya’ya gelen ve vasıfları bulunmayan çok sayıdaki Türk gerek sosyal ilişkilerde gerekse ticaret hayatında olumsuz bir tablo çizmiştir. Bu da Türklere olan güveni önemli derecede zaafa uğratmıştır. Ancak, zaman içinde bu vasıftaki kişiler yavaş yavaş piyasadan silinmiş ve yerlerini gerçek işadamlarına bırakmışlardır. Bu gelişme neticesinde Türk işadamlarının ve yatırımlarının itibarı son yıllarda daha da artmıştır.
Mevcut durumda, Romanya’daki mevzuatın tam oluşmamış olması nedeniyle bazı Türk ihracatçılar ihraç bedellerini tahsilde sıkıntıya düşmektedir. Diğer taraftan, ülkede hukuk sisteminin yavaş işlemesinden dolayı, herhangi bir alanda doğan anlaşmazlığın çözümü çok zaman almakta, dolayısıyla böyle bir durumu baştan engellemek için, ülke firmaları ile çalışacak kişilerin, akreditif türü olarak gayri kabili rücu akreditif tercih etmeleri daha faydalı olmaktadır.
Gerek kambiyo mevzuatındaki boşlukların gerekse Romanya’da şirket kurmanın çok basit olması, geçmişte bazı art niyetli Türk firmalarının bu ülkeye yönelmesini teşvik ettiği bilinmektedir. Ülkenin Türk vatandaşlarına vize uygulaması başlatmış olması, bu bakımdan ülkedeki ciddi işadamlarımızı rahatlatan bir gelişme olarak ortaya çıkmaktadır.
Romanya’daki firmalarımızın ülkede yaşadıkları önemli bir sorun, özellikle Türkiye’den götürülen çalışanlar için çalışma ve oturma izni almakta yaşanan güçlüklerdir. Oturma izni almak için gereken bürokratik işlemler hem uzun sürmekte hem de çok sayıda bürokratik süreçten geçilmektedir. Özellikle oturma izni başvurularının uzatılması aşamasında eksik ya da hatalı belge olması durumunda, yabancılar bürosunun doğrudan oturumun iptali şeklinde hareket etmesi firmalarımızı zor durumda bırakabilmektedir.
Romanya’da halen serbest piyasa ekonomisine geçiş süreci yaşanmakta olup, bundan doğan sık mevzuat değişikliği, bürokrasi, kurumlararası yetki çatışması, anlaşmazlıkların çözümünde yargı mekanizmasının ağır işlemesi gibi sorunlar mevcuttur. Özellikle, ülkede hukuk sisteminin yavaş işlemesinden dolayı, herhangi bir alanda doğan anlaşmazlığın çözümü zaman almaktadır. Ülkede faaliyet gösteren firmalarımız çok sık gerçekleştirilen mali kontrol denetimleri ve KDV iadelerinin zamanında verilmemesi gibi uygulamalardan şikayetçi olmaktadır.
Dostları ilə paylaş: |
