33
2
Tərəflər bu Konvensiyanı bütün məişət zorakılığı qurbanlarına tətbiq etməyə
çağırılır. Konvensiyaya qoşulmuş Dövlətlərin bu Konvensiyanın müddəalarını
həyata keçirərkən gender zəminli zorakılığın qadın qurbanlarına xüsusi diqqət
yetirməsi tələb olunur.
3
Bu Konvensiya sülh dövründə və silahlı münaqişə vəziyyətlərində tətbiq olunur.
Maddə 3 – Anlayışlar
Bu Konvensiyanın məqsədləri üçün:
a
“qadınlara qarşı zorakılıq” insan hüquqlarının pozulması və qadınlara qarşı
ayrı-seçkilik forması kimi başa düşülür və ictimai və ya şəxsi həyatda baş
verməsindən asılı olmayaraq qadınlara fiziki, cinsi, psixoloji və ya iqtisadi
zərər, yaxud işgəncə, o cümlədən bu cür davranış təhlükələri, məcbur etmə
və ya özbaşına azadlıqdan məhrumetmə ilə nəticələnən bütün gender
zəminli zorakılıq əməlləri mənasını ifadə edir.
b
“məişət zorakılığı” dedikdə təqsirkarın qurbanla eyni yaşayış yerini
paylaşdığından və ya paylaşmış olmasından asılı olmayaraq, ailə daxilində,
məişət vahidində, yaxud keçmiş və ya hazırkı həyat yoldaşları, partnyorlar
arasında bütün fiziki, cinsi, psixoloji və ya iqtisadi zorakılıq əməlləri
nəzərdə tutulur;
c
“gender” dedikdə hər hansı bir cəmiyyətin qadın və kişilər üçün müvafiq
hesab
etdiyi sosial rollar, davranışlar, fəaliyyət
və atributlar başa düşülür;
d “qadınlara qarşı gender zəminli zorakılıq” qadın olduqları üçün onlara
qarşı yönləndirilən və onlara qeyri-proporsional şəkildə təsir edən
zorakılıq deməkdir;
e
a və b maddələrində göstərilən hallara məruz qalan hər bir şəxs “qurban”
hesab edilir;
f
18 yaşından kiçik qızlar da “qadın” hesab edilir.
Maddə 4 – Əsas hüquqlar, bərabərlik və ayrı-seçkiliyə yol verməmə
1
Konvensiyaya qoşulmuş Tərəflər hər kəsin, xüsusilə də qadınların həm ictimai,
həm də şəxsi həyatda zorakılıqdan azad yaşama hüququnu təşviq və müdafiə
etmək üçün zəruri hüquqi və digər tədbirlər görməlidir.
2
Tərəflər qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin bütün formalarını pisləyirlər və onun
qarşısını almaq üçün xüsusilə də aşağıdakı yollarla zəruri təxirəsalınmaz hüquqi
və digər tədbirlər görməlidirlər:
- milli konstitusiyalarında və digər müvafiq qanunlarında qadınlarla kişilərin
bərabər olması prinsipini təcəssüm etdirmək və bu prinsipin təcrübədə tətbiqini
təmin etmək;
-
lazım olarsa, sanksiyalar tətbiq etmək yolu da daxil olmaqla qadınlara qarşı
ayrı-seçkiliyi qadağan etmək;
-
qadınlara qarşı ayrı-seçkiliyin nəzərdə tutulduğu qanun və təcrübələri ləğv etmək.
34
3
Bu Konvensiyanın müddəalarının Konvensiyaya qoşulmuş Dövlətlər tərəfindən
həyata keçirilməsi zamanı, xüsusilə də qurbanların hüquqlarının müdafiəsi
tədbirlərində cinsi əlamətlərindən, irqindən, rəngindən, dilindən, dinindən, siyasi
və ya digər fikirlərindən, milli və ya ictimai mənşəyindən, milli azlıqlara mənsub
olmasından,
mülkiyyət,
doğum,
cinsi
oriyentasiyasından,
gender
mənsubiyyətindən, yaşından, sağlamlıq vəziyyətindən, əlillik, ailə vəziyyəti,
miqrant və ya qaçqın statusu və digər vəziyyətlərindən asılı olmayaraq heç bir
ayrı-seçkiliyə yol verilə bilməz.
4
Qadınların gender zəminli zorakılığa məruz qalmasının qarşısını almaq və onları
qorumaq üçün zəruri olan xüsusi tədbirlər bu Konvensiya çərçivəsində ayrı-
seçkilik hesab edilməməlidir.
Maddə 5 – Dövlətlərin öhdəlikləri və səyləri
1
Tərəflər qadınlara qarşı hər hansı zorakılıq əməlində iştirakdan çəkinməli və
Dövlətin adından fəaliyyət göstərən Dövlət orqanlarının, məmurların, rəsmi
şəxslərin, qurumların və digər tərəflərin bu öhdəliyə əməl etməsini təmin
etməlidirlər.
2
Tərəflər qeyri-Dövlət qurumlarının törətdiyi və bu Konvensiyanın əhatə dairəsinə
daxil olan zorakılıq əməllərinin qarşısını almaq, araşdırmaq, cəzalandırmaq və
təzminat təmin etmək məqsədilə zəruri hüquqi və digər tədbirlər görməlidirlər.
Maddə 6 – Gender baxımından həssas siyasətlər
Tərəflər
bu
Konvensiyanın
müddəalarının
tətbiqi
və
nəticələrinin
qiymətləndirilməsinə gender perspektivini daxil etməyi və qadınlarla kişilərin
bərabərliyi və qadınların səlahiyyətlərinin genişləndirilməsi üzrə siyasətləri təşviq
edib səmərəli şəkildə həyata keçirməyi öz öhdəliyinə götürürlər.
II Fəsil –Vahid siyasətlər və məlumatların toplanması
Maddə 7 – Hərtərəfli və əlaqələndirilmiş siyasətlər
1
Tərəflər bu Konvensiyanın əhatə dairəsinə daxil olan zorakılığın bütün
formalarının qarşısını almaq və onlarla mübarizə aparmaq üçün bütün müvafiq
tədbirləri özündə əks etdirən Dövlət miqyasında effektiv, hərtərəfli və
əlaqələndirilmiş siyasətlər qəbul edib həyata keçirmək və qadınlara qarşı
zorakılığa vahid cavab vermək məqsədilə lazımı hüquqi və digər tədbirlər
keçirməlidirlər.
2
Tərəflər 1-ci bənddə istinad edilmiş siyasətlərin zərərçəkmişlərin hüquqlarını
bütün tədbirlərin mərkəzində saxlanmasını və bütün müvafiq agentlik, qurum və
təşkilatlar arasında səmərəli əməkdaşlıq yolu ilə həyata keçirilməsini təmin
etməlidirlər.
3
Bu müqavilə əsasında görülən tədbirlərə, lazım gələrsə, hökumət agentlikləri,
milli, regional və yerli parlamentlər və orqanlar, milli insan hüquqları institutları
və vətəndaş cəmiyyəti təşkilatları kimi bütün müvafiq tərəflər cəlb edilməlidir.
Maddə 8 – Maliyyə resursları
Tərəflər bu Konvensiyanın əhatə dairəsinə daxil olan zorakılığın bütün
formalarının qarşısını almaq və onlarla mübarizə aparmaq məqsədilə qeyri-