Council of Europe Convention
Yüklə 0,7 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Mülki məhkəmə prosesləri və hüquqi müdafiə vasitələri
- Kompensasiya
- Himayə, ziyarət hüquqları və təhlükəsizlik
- Zorakılığın formaları
- Psixoloji zorakılıq
- Təcavüz məqsədli təqib
19 qurbanlarına yardım xidmətləri zorakılığın şahidi olmuş uşaqların ehtiyaclarını nəzərə almalı və onları psixo-sosial məsləhətlərlə də təmin etməlidirlər. Təqdim edilən hər bir dəstək uşaqların maraqlarına uyğun olmalıdır. İsveçin qadınlara qarşı zorakılıq üzrə Fəaliyyət Planı Uşaq hüquqları haqqında BMT-nin Konvensiyasına əsaslanır və böyüklərə qarşı zorakılığın “təkcə” şahidi olmuş uşaqların da qorunması faktını vurğulayır. Mütəxəssislər tərəfindən məlumat verilməsi
Qadınlara qarşı zorakılıq hadisələrinin çoxu barəsində şikayət olunmur. Zorakılıq çox vaxt qapalı qapılar ardında baş verir və qurbanlar da bundan səssiz-səmirsiz əziyyət çəkirlər. Bu isə qurbanların qorunması, gələcəkdə baş verə biləcək zorakılıq faktlarının qarşının alınması və günahkarların məsuliyyətə cəlb olunması üçün ən böyük maneədir. Qurbanlarla işləyən mütəxəssislər – həkim, psixoloq və sosial işçilər adətən baş vermiş zorakılıqdan xəbərdar olur, bunun yenidən təkrarlana biləcəyindən narahatlıq keçirsələr də, məxfiliyə riayət etməyi tələb edən qaydaların olmasına görə bundan şikayət edə bilmirlər. Konvensiya mütəxəssislərin ciddi zorakılıq hadisələrinə dair məlumatları müvafiq orqanlara çatdıra bilməsini təmin etmək məqsədilə həmin zorakılığın baş verdiyinə əmin olduqları və onun yenidən təkrarlanacağına inandıqları təqdirdə məxfilik qaydalarını aradan qaldırmaq imkanları verir .
Qanun dövlət və özəl sosial xidmət təşkilatları və qurumları üzərinə məişət zorakılığı kimi hadisələrin aşkarlanması, zamanında bu işlə məşğul olan magistrat yaxud prokurora məlumat verilməsi kimi öhdəliklər qoyur.
Maddi hüquq Konvensiyanın V fəsli Konvensiya bir sıra mülki və cinayət hüququ tədbirləri təqdim edir ki, bu da qadınlara qarşı müxtəlif növ zorakılıq, o cümlədən məişət zorakılığının qurbanları ədalət axtardıqları zaman qanunvericilikdə qarşılaşdıqları boşluqları doldurmaq məqsədi daşıyır. Bu boşluqlara qənaətbəxş olmayan kompensasiya sxemlərindən və uşaqların himayəsi ilə bağlı məsələlərdən tutmuş bir sıra zorakı davranışların bəzi üzv dövlətlərdə cinayət əməli hesab edilməməsi daxildir.
Bu müddəanın əsas məqsədi məhkəmələrə müəyyən bir davranışı dayandırmağa və qurbanlara qadağa, məhdudlaşdırıcı və ya çəkindirici əmrlər verilməsi üçün məhkəməyə müraciət etməyə imkan verən mülki hüquq vasitələrini təmin etməkdən ibarətdir. Bu əmrlər önəmli qoruyucu vasitələrdir, belə ki onlar təqsirkarın qurbanın evinə və ya yaşadığı yerin ətrafına yaxınlaşmasının qarşısını alır. Məişət zorakılığı məsələlərində bu əmrlər qurbanın uzunmüddətdə qorunmasına zəmanət verə bilər ki, qoruma ilə bağlı təcili qərarlarda bunu təmin etmək mümkün olmur.
Dövlət, qadınları məişət zorakılığı da daxil olmaqla, bütün növ zorakılıqlardan qorumaq öhdəliyi daşıyır. Zorakılıq hallarının dövlət orqanları tərəfindən qarşısının alınmasını, istintaqının aparılması və cəzalandırılmasını təmin etmək də dövlətin məsuliyyətindədir. Dövlət orqanları qurbanları adekvat yardımla təmin etmək və qorumaq işlərində uğursuzluqla qarşılaşdığı təqdirdə bunu aradan qaldırmaq üçün mülki hüquqi müdafiə vasitələri nəzərdə tutulmalıdır. Bevacqua and S.Bolqarıstana qarşı işində, ərizəçi davamlı olaraq həyat yoldaşı tərəfindən döyüldüyünü, məhz buna görə də 3 yaşlı oğlunu götürüb evi tərk etdiyini və 20 boşanmaq üçün ərizə verdiyini bildirib. Amma, qadın əri tərəfindən döyüldüyünün davam etdiyini bildirib. Qadın öz oğlu ilə birlikdə 4 gün təcavüzə məruz qalmış qadınlar üçün sığınacaqda qalmış və bu zaman ona uşağı qaçırtmaqla bağlı məhkəməyə cəlb olunacağı, uşağı üzərində birgə himayə haqqında qərar çıxarılacağı barədə xəbərdarlıq edilib. Qadın bildirib ki, onun əri belə himayəyə məhəl qoymur. Ərinə qarşı zorakılıqla bağlı ittihamlar irəli sürməsi zorakılığın təkrarlanması üçün zəmin yaradıb. Qadının müvəqqəti himayə tədbirləri ilə bağlı etdiyi müraciətlərə qulaq asılmayıb və yalnız bir il sonra, onun boşandığı elan edildikdən sonra ona himayə verilib. Növbəti il qadın yenə keçmiş əri tərəfindən döyülüb. Qadının kişini cinayət məsuliyyətinə cəlb etmək üçün etdiyi müraciətlər isə “şəxsi məsələ” adıyla rədd edilib. Avropa İnsan Hüquqları Məhkəməsi Konvensiyanın8-ci Maddəsinin(ailə həyatına hörmət hüququ) pozuntusunu aşkar edib, belə ki, Bolqarıstan rəsmi dairələri ərizəçinin ərini cəzalandırmaq və nəzarətdə saxlamaq məqsədilə tədbir görməyiblər. Məhkəmə də vurğulayıb ki, münaqişənin “şəxsi məsələ” kimi nəzərə alınması hakimiyyətin üzərinə götürdüyü ərizəçinin ailə həyatını qorumaq öhdəliyinə uyğun deyil.
Konvensiya göstərilmiş cinayətlər nəticəsində dəyən zərər-ziyanın qarşılanmasına görə kompensasiya hüququ müəyyən edir. Dəyən ziyan və kompensasiyanın ödənilməsinə görə məsuliyyəti ilk növbədə təqsirkar daşısa da, qurbana ciddi bədən xəsarəti və ya onun sağlamlığına zərərin vurulduğu hallarda ikinci dərəcəli məsuliyyət Tərəf dövlətin üzərinə düşür. Dövlətin kompensasiya ödənilməsi ilə bağlı ikinci dərəcəli məsuliyyəti Tərəfləri, qurbanın təhlükəsizliyinə yetərincə diqqət yetirildiyi təqdirdə, törədən şəxsdən alınan kompensasiyanın azaldılmasını tələb etməkdən məhrum etmir.
Təqsirkarlar qurbana yenidən hücum etmək, onu daha ciddi zorakılığa məruz qoymaq üçün uşaqlarını ziyarət etmək hüququndan istifadə edirlər və bu bəzən hətta qurbanın ölümü ilə nəticələnir. Qurbanı qorumaq üçün nəzərdə tutulan bütün hüquqi tədbirlər ardıcıl olmalıdır. Məsələn, əgər mülki məhkəmə vasitəsilə təqsirkarın qurbanla hər hansı əlaqəsinə maneə qoyulursa, eyni qərarı ailə məhkəməsi də verməlidir. Buna görə, Konvensiya zorakılıq hallarının çoxunda uşaqları ziyarət və himayə hüquqları barədə qərar verərkən, uşaqların maraqların ən yaxşı şəkildə nəzərə alınmasını nəzərdə tutur.
Konvensiya Tərəflərdən geniş sayda cinayət əməllərinə görə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutulmasını tələb edir ki, bunlara da aşağıdakılar daxildir:
Psixoloji zorakılıq:
bir kəsi müəyyən zaman ərzində qəsdən qorxutmaq və hədələməklə ona travma vurmaq. İntim münasibətlərdə psixoloji zorakılıq daha sonra fiziki və cinsi zorakılığa səbəb olur.
cinayəti törədənlər 3 illik həbsdən tutmuş 75000 avro cəriməyə kimi ciddi cəzalarla üzləşə bilərlər.
Təcavüz məqsədli təqib : kimisə davamlı olaraq izləyərək qorxutmaq, onunla istənməyən ünsiyyət qurmağa cəhd etmək və ya izləndiyi barədə məlumat verərək təhlükəsizliyi üçün qorxu yaratmaq. Buna Yüklə 0,7 Mb. Dostları ilə paylaş:
|