43
(Aq]in vw Rwbi yava]ca i[wri girib, Solmaz\n son s=zlwrini dinlwdikdwn sonra irwli hwrwkwt
edwcwk yerdw)
Pwrdw
Iyirminci g=r^]
(Dilwk da`\. Pwrdw a[\l\nca [al\b-oynay\rlar. Oyun vw [al`\ susunca D=nmwzin G^lg^n ilw
deyi]diyi g=r^n^r.)
D+NMWZ.
Bu-burnun o yana [wk,
G=-g=-g=-g=z [\xartmas\n.
S=s-s=-s=-s=ylw yar bizw
Qaq-qa-qa-qa]-g=z atmas\n.
Bir s=-s=-s=zd^ det-dedik,
G=k-g=-g=-g=z a`artmas\n.
+ld^-d^-d^-rmw bo] yerw,
Vallah ki, qaq-qa-qan axar.
Gwl g=k-g=-g=-g=zlwrin yeyim.
Cac-ca-ca-can\m al, qurtar.
Bab-balam, mwn daha dan\]maqdan yoruldum. Indi dw yo-yorulmayanlar dan\]s\nlar.
Deywswn mwsciddwdirlwr. Nw ^[^n dayand\n\z? Di ba]lay\n. Yax]\, swnin ad\n G^lg^nd^r,
elwmi?
G&LG&N (
g^lwrwk). Ona ox]ar bir ]eydir.
D+NMWZ. Mwnim dw ad\m bir ayl\q S^rg^nd^r. +z ad\m da ki, D=nmwzdir. O =z
yerindw…
G&LG&N. Aha, demwli, swn s^rg^nswn. Yax]\, nw etmi]din ki?
D+NMWZ. He[ bir ]ey, bir q\z var, =z^ [ox g=zwldir, bwlkw tan\y\rs\n\z. X\rda g=zlwri var,
a`z\ da bir az b=y^k. Q\sa boylu, sa[s\z.
G&LG&N. Yox, mwn elw g=zwl tan\m\ram.
D+NMWZ. Yox, wslindw boyu q\sa deyil, bir azca qozbeldir. Ona g=rw dw elw g=r^n^r. Ba]\
da daz olmasayd\, sa[\ da olard\.
G&LG&N. Sonra, sonra?..
D+NMWZ. Sonra he[, mwn onu bwywndim, o mwni yox. Mwn dw, aya`\m dola]d\, ^z^ndwn
=pd^m. Odur ki, ^[ g^nd^r k=n^l zorlam\]am deyw, k^[wlwri gwzirwm.
G&LG&N. Bu yax]\. Arvad\n yoxdurmu?
D+NMWZ. Var, amma qar`alar toyu`umda, yumurtas\ da`larda.
G&LG&N. Necw ywni?
D+NMWZ. Ywni ki, ad mwnimdir, yar =zgwlwrin, bu qwdwr!
G&LG&N. Ax\ necw?
D+NMWZ. Elw belwcw. B^t^n ki]ilwri sevir, bircw mwndwn ba]qa.
G&LG&N. Bu yax]\. Buraya gwlmwmi]dirmi?
D+NMWZ. Gwlmwyinw gwlmi]dir, ax]amdan g=z^mw dwymir. Bilmirwm yenw kimi
bwywnmi]dir.
44
G&LG&N. Swn dw get, axtar tap, onunla gwz.
D+NMWZ. Xeyr ha, mwnim daha ^[ g^n “k=n^l zorlam\]am” demwyw ^z^m yoxdur.
G&LG&N. Bwlkw o da swni axtar\r.
D+NMWZ. Oras\ bir ]ey deyil. Harada olsa, ax\r evw qay\dacaqd\r. Bilirswnmi, G^lg^n, nw
var? Mwn swnin g=zlwrini [ox bwywnirwm.
G&LG&N. Bilirswnmi, S^rg^n, nw var? Mwn swnin burnunu he[ bwywnmirwm.
D+NMWZ. He[?
G&LG&N. He[!
D+NMWZ. +z^n bil! Bilirswnmi nw var? Bir azdan sonra i]\qlar s=nwcwk. Onda gwlib lap
yan\nda duraca`am. I]\qlar s=nwn kimi…
G&LG&N. Bilirswnmi nw var? Bir azdan i]\qlar s=nwrkwn swndwn o qwdwr uzaqda
duraca`am ki, [\raqla da axtarsan, mwni tapmazsan.
D+NMWZ. Ona hwlw sonra baxar\q. Adw, nw ^[^n [alm\rs\n\z? Altay, Altay, daha ba]lay\n,
mwn ba]lad\m.
Uca da`lar ba]\ndan gwldim swnin[in,
Irwli gwl, g=z^n^ yeyim, =ld^m swnin[in.
({al`\s\z oynay\r.)
ILD|R|M. Adw, D=nmwz, yenw dw meydan sulay\rsan?
D+NMWZ. Saxla, saxla, hwlw bir ay ad\m S^rg^nd^r.
ILD|R|M. Onda swni buraya kim buraxd\?
D+NMWZ. Yalvard\m, birinci yol oldu`u ^[^n sa[s\z xan\m ba`\]lad\. Balam, bu nwdir?
Ke[i kimi hwrwsi bir da`a d\rma]m\]d\r. Onda mwn dw gedib d\rma]aram.
G&LG&N. Yox, yox, swn getmw, oxu.
D+NMWZ. Bilirswnmi nw var, swn mwnim burnumu bwywnmirswn, mwn dw swnin
qulaqlar\n\. {^nki dediklwrimi e]itmirswn. Ona g=rw dw bizimki ba] tutmaz.
G&LG&N. Swn oxumaqda ol. Deywswn burnun yava]-yava] d^zwlir.
D+NMWZ. Dedim ax\. Elw isw…
}am a`ac\n at etmi]wm, s^r^m swnin[in,
Irwli gwl, tellwrini h=r^m swnin[in
ILD|R|M. Altay, Elxan hwlw gwlmwdimi?
ALTAY. Ardlar\nca b=y^k bir izdiham getmi]dir. Indi bwlli olar.
D+NMWZ (
[al`\s\z oynayaraq).
Ke[i g=rd^m, ywsi yox,
Papaq[\ g=rd^m, fwsi yox,
{al`\[\ g=rd^m, swsi yox,
Bub-bu-bu-burnun o yana [wk.
Ke[i var, buynuzu yox,
{wkmw[i var, bir bizi yox,
Ham\s\ ]wrikdir, =z^ yox,
Bub-bu-bu-burnun o yana [wk.
45
ALTAY. Gwlir, odur, gwlir.
ELXAN (
bir dwstw ilw gwlwrwk). Var olsun azad yurdun, azad o`lullar\!
EL. Var olsun yeni d^nyan\n yenmwz m^barizi Elxan! Urra!...
(Q\zlar, o`lanlar qat\]\b oxuyurlar.)
El.
Tarixlwrdw =ks^z kimi g=r^nd^k,
Illwr boyu qaralara b^r^nd^k,
Yetwr art\q, ayaqlarda s^r^nd^k,
Qalx, qalx, qalx, d^]g^n d^nya!
Tarix cwllad qan i[mwkdwn yorulmaz;
Twrpwni]siz qara zwncir q\r\lmaz;
Yaz\q, art\q bu dwrdlwrw durulmaz
Qalx, qalx, qalx, d^]g^n d^nya!
Qoy q\r\ls\n art\q cwllad b\[a`\,
Qoy u[ulsun =l^m vw qan oca`\,
D^nya olsun azad ana quca`\,
Qalx, qalx, qalx, d^]g^n d^nya!
Hwr bir qanun azadl\`a bir ya`\,
Insan o`lu olmu] insan tapda`\,
Silkin, u[sun g=zwlliyin torpa`\;
Qalx, qalx, qalx, d^]g^n d^nya!
({al\r, oynay\r, oxuyurlar.)
EL. Var olsun yeni azad d^nyan\n yarad\c\s\ Elxan bilwgwnli! Urra!
D+NMWZ. Var olsun qad\nlar\n yeni yumruqalt\s\ D=nmwz S^rg^n!
(O`lanlar, q\zlar oxuyurlar.)
Biz d^nyada qay`\ bilmwz o`lanlar\q, q\zlar\q,
D^nya geni] bir ba`[ad\r, [i[wklwri bizlwrik.
Torpaq bizim anam\zd\r, biz torpa`\n yavrusu.
Azad sevgi, azad vicdan k=nl^m^z^n tanr\s\.
Ham\ qat\]\q [al\b-oynay\r. B^t^n swhnw ba] doland\r\c\ bir hwrwkwt halqas\ i[indw
qaynay\r. Yaln\z Elxan dwrin vw mwhzun bax\]larla, qayna]maqda olan bu insan ax\n\na
bax\b uzaq-uzaq yerlwri d^]^n^rm^] kimi, dal`\n durur. Oxucu twk oxuyur. D=nmwz
Ild\r\m ilw dan\]\rkwn, G^lg^n Elxan\n qwmli g=r^n^]^ndwn m^twwssir olaraq, ona do`ru
gedir, yana]\r.
G&LG&N. Swn yenw Solmaz\m\ d^]^n^rswn? Lakin bu dal`\nl\qdan nw [\xar?
46
ELXAN. Bwli, G^lg^n, biz burada nw qwdwr azad ikwn, kim bilir, o yaz\q indi nwlwr [wkir?
Mwnw belw gwlir ki, art\q he[ bir zaman onlar\ g=rw bilmwywcwywm. Nw onu, nw dw Aq]ini.
(D=nmwz ay\l\b G^lg^n^ g=rmwyincw.)
D+NMWZ. Adw, mwn yolda]\m\ itirdim. Bu hara qa[d\? (
G^lg^n^ g=r^b yana]\r.) Aha,
buradad\r.
Qu-qu-qu-qu]u yumurtdas\n qaq-qa-qayqanaqlayaq,
Tet-te-tellwrin gwtir, dad-da-dar-daraqlayaq.
(El oxuyur. Onlar dan\]\rlar. Swslwri e]idilmir.)
EL.
Azad twbiwtw zwncir yara]maz,
Azad g^nw], azad ya`\], azad yel.
Yer ^z^ndw da]dan [wpwr gwrwkmwz,
Azad d^nya, azad sevgi, azad el.
(B^t^n swhnw [arpa]\q hwrwkwtlw qayna]\rkwn, i]\qlar s=n^r.)
D+NMWZ (
qaranl\qda). Adw, vay, mwn swnw nw deyim, mwn itirdim.
QAT|}|Q SWSLWR. Mwn tapd\m. G=z g=z^ g=rm^r.
D+NMWZ. Adw, mwn twk qald\m, kim twkdir, bu yana gwlsin. Manqala twrwf. Adw, bu kimin
wlidir? Mwn tapd\m, daha buraxmaram, bub-burnun o yana [wk, g=g-g=-g=z [\xartmas\n.
SWSLWR. Fwlakwt! I]\qlar\ yand\r\n! Yand\r\n i]\qlar\!
(I]\qlar yan\r. Q\zlar, o`lanlar, ki]ilwr dayan\b, bir heyrwt i[indw bax\rlar. Yaln\z Elxan\n
yanda bir a`aca dayan\b durdu`u g=r^n^r.)
EL. Nw olmu]dur, nw olmu]dur?
TO~RUL (
gwlir). Xwlifw M=swmvillah\n wmrilw xilafwt ordusu wmirliyinw twyin edilmi]
qarda]\n\z Aq]in yenidwn bir q^vvwtlw h^cuma ke[mi]dir. Savalan da`lar\n\n gwdiklwrindw
Wrto`rul bas\lm\], bizimkilwr [wkilirlwr.
G&LG&N VW HAM|. Aman, yeni bir fwlakwt!
ELXAN. Fwlakwt insanl\q swadwtinin k=lgwsidir! Hwyat i]\qland\qca, k=lgw dw qal\nla]\r.
Olsun, olsun! Qorxmaz, haz\rla], biz =z^m^z gedwcwyik.
Pwrdw
Iyirmi birinci g=r^]
Ayd\nl\q bir gecw. Sonu u[urumlara dayanan y^kswk bir da`\n uclar\nda geni] vuru]
meydan\. Ta uzaqlardan yanan bir ]whwrin q\rm\z\ i]\qlar\, yax\n da`lar\ vw vuru]
meydan\nda ^st-^stw qalanm\] =l^lwrin vw yaral\lar\n q\r\lm\] qol, ayaq, kwllw y\`\nlar\n\
47
q\rp\q i]\qlar\ ilw ayd\nlad\r. Qorxmaz xwfif bir k=lgw kimi =lwnlwrin aras\n\ axtar\r vw
Elxan\ bay`\n bir halda g=r^ncw ^zwrinw wyilwrwk.
QORXMAZ. Budur, buradad\r. +lmwmi]dir! Elxan sa`d\r. Yaral\d\r. Elxan, qalx, qalx!
(Elxan yava]-yava] ay\laraq.)
ELXAN. Qorxmaz, swnswnmi?
QORXMAZ. Bwli, mwnwm. Swn yaralanm\]san.
ELXAN. Qorxmaz, zavall\ wmwkda]lar\m mwhv oldular… Ham\s\ q\l\ncdan ke[irildi,
elwmi?
QORXMAZ. Bwli, [ox twlwfat oldu.
ELXAN. Ox, zavall\lar, he[ ba] qurtaran olmad\m\?
QORXMAZ. Yox, kimsw qa[maq istwmirdi. Onsuz da qa[\lacaq bir yol yox idi. Biz d=rd
twrwfdwn dwmir bir halqa kimi sar\lm\]d\q. Bir [oxlar\ twslim olmaq istwmwywrwk, =zlwrini
qayalardan u[uruma atd\lar. Az bir adam twslim oldu.
ELXAN. Twslim oldu. Zavall\lar, nw etsinlwr ki, d^]mwk iyirmi qat onlardan [oxdur.
QORXMAZ. Ham\s\ g=r^nmwmi] vw g=r^nmwz bir qwtiyywtlw [arp\]\r, ham\s\ diri-diri
=l^m^n g=z^nw soxulurdu. To`rul vuruldu.
ELXAN. Vuruldumu?
QORXMAZ. Bwli, b=y^k cwsarwtlwr g=stwrdi.
ELXAN. O, mwnim yax\nl\`\mda idi, mwn onu g=r^rd^m. Qorxmaz, mwni qan apar\r!
QORXMAZ. Yaran a`\rd\rm\? Burax, sar\maq laz\md\r. (
Sar\yarkwn.)
ELXAN. Aradan [\xmaq ^[^n bir yol yoxdurmu?
QORXMAZ. Hwr twrwf sar\lm\], d=rd yan\m\z ke[ilmwz bir m\zraq vw qalxan dwnizidir. Biz
qan dwnizlwrindw bir aday\q.
QORXMAZ. Yox, mwn swndwn ayr\lmaram. Mwn dw yaral\yam. Ancaq yaram y^ng^ld^r.
AQ}IN (
swhnw arxas\ndan). Lailahw illwllah demwywnlwrw aman yoxdur! B^t^n dinsizlwr
q\l\ncdan ke[irilmwlidir.
ELXAN. Aman, bu bws… Bu, Aq]in deyilmi?
QORXMAZ. Gwrwk ki, odur. Bizi axtar\rlar. Bizw do`ru gwlirlwr.
ELXAN. Of, Aq]in, Aq]in! Swnw g^vwndiyim da`lar, swnw da qar ya`arm\]. Qorxmaz, swn
qa[ bir twrwfdw saxlan.
QORXMAZ. Qa[\lacaq bir yer yoxdur. Haraya getswk, bizi g=rwcwklwr. Olsa da, swnsiz he[
bir yana getmwrwm.
D+NMWZ. Su, dodaqlar\m yand\.
ELXAN. Qorxmaz, kimdir o?
QORXMAZ (
baxaraq). D=nmwzdir. D=nmwz, swnswnmi? Budur, To`rul da buradad\r.
ELXAN. To`ruldam\? Qorxmaz, ona bir az su tap! (
Yana]araq.) D=nmwz!
QORXMAZ. To`rul da hwlw sa`d\r.
ELXAN. O sa`d\rm\? To`rul, To`rul, qalx!
D+NMWZ. Su, yand\m, bir az su!
ELXAN. D=nmwz, igid D=nmwz, qalx!
48
D+NMWZ. Mwn qalxmayaca`am. Mwn twslim olmayaca`am. Bir az su, su…
ELXAN. Qorxmaz, bu yax\nlarda su yoxdurmu? D=nmwz… Istwmwz, zavall\ art\q getdi…
QORXMAZ. To`rul, qalx!
ELXAN. To`rul, mwnwm, qalx, g=ywr[inim!
TO~RUL (
yard\mlar\ ilw qalxaraq). Sizsiniz, mwn m^qwssir deyilwm. Mwn var q^vvwtimlw
[arp\]d\m, lakin onlar [ox idilwr.
ELXAN. Swnin, =z bayra`\n\ saxlamaq ^[^n son q^vvwtinlw [arp\]d\`\n\ g=rd^m, To`rul.
TO~RUL. Yaral\ ikwn bayra`\m\z\n bir d^]mwn wsgwri twrwfindwn apar\ld\`\n\ g=rd^m. Son
g^c^mlw ^zwrinw at\ld\m, twslim edilmwsin deyw, s\nd\rd\m, par[alad\m.
ELXAN. Swn igid bir wrswn, To`rul.
TO~RUL. Mwn art\q =l^rwm. Ancaq ^rwyim dincdir. {^nki gwzdirdiyim bayraq art\q
d^]mwnlwr wlindw deyildir… Mwn… (
S=z^n^ bitirmwdwn sustal\b d^]^r.)
ELXAN. Zavall\, bu da ke[indi. Lakin nw ^[^n d^nyada ya]ayan b^t^n hw]wrat belw azad
ya]amaq istwyirkwn, insan\n istwdiyi kimi azad ya]amas\na yol verilmir? Swn b=y^k vw igid
bir qwhrwmansan, To`rul! Lakin bir bahar\n qa[\lmaz bir xwzan\ vard\r. Oynaq bir bahar\n
ba`r\ndan do`an, hwlw laz\m\nca a[\lmam\] bir [i[wyin mwnliyindw qorxunc bir xwzan\n ac\
k^lwklwri, g=zlwrindw batan bir g^nw]in sol`un ]^as\ inliyib durur, qa[\lmaz amans\z bir
qanun! Lakin mwn sizin bir y\`\n wtdwn, bir y\`\n s^m^kdwn yo`rulmu] bir cwnazwnizin
qar]\s\nda deyil, wmwlpwrvwr iki gwncin y^kswk mwnwviyyat\ qar]\s\nda son borcumu yerinw
yetirib diz [=k^rwm. Ordulara qar]\ wyilmwywn dizlwr sizw qar]\ b^k^lmwlidir. Qorxmaz,
swn dw diz [=k.
(Hwr ikisi diz [=k^r.)
AQ}IN (
swhnw ard\ndan). Onlar buradan he[ bir yana ke[w bilmwzdilwr. Axtar\n, bir-bir
cwswdlwri yoxlay\n.
QORXMAZ. Odur, Aq]in gwlir. O kimdir? Solmaz olmas\n!
ELXAN. Bwli, odur, odur. Swnin q\l\nc\n yan\ndad\rm\?
QORXMAZ. Yan\mdad\r. Ancaq onunla laz\m gwlwrsw =z^m [arp\]aca`am. Swn yaral\san,
onsuz da qalxa bilmwzswn.
ELXAN. Yox, yox, swn art\q [arp\]a bilmwzswn. Lakin mwn yaral\ olsam da, hwlw
=lmwmi]wm. Budur, burada q\l\nc vard\r. Ancaq, q\r\qd\r.
(Q\l\nc\ g=t^r^r. Aq]in, Rwbi, Solmaz vw ba]qa wsirlwr gwlirlwr.)
AQ}IN. Kimdir?
ELXAN. Kimi istwyirsiniz?
SOLMAZ. Elxan…
ELXAN. Solmaz!
AQ}IN. Onlard\r, buradad\rlar. Tapd\m, [ox ]^k^r, o sa`d\r. Elxan, zavall\ qarda]\m!
ELXAN. Yax\n gwl, mwn hwlw swninlw [arp\]aca`am.
SOLMAZ. Elxan, aslan ^rwkli igid!..
ELXAN. Solmaz, swni bu g^ndw g=rmwkdwnsw, ne[in wvvwlcw =lmwdim?
49
SOLMAZ. Aman swnin k=ks^ndwn qan ax\r. Swn yaral\san. Burax\n, mwn onun yaralar\n\
sar\y\m.
AQ}IN. Elxan, wziz qarda]\m, twslim ol! Sizin ^zwrinizw twkcw Wrwbistan\n wrwblwri deyil,
ba]l\ca olaraq, ana T^rk^stan\n g=y monqollar\ y^r^y^rlwr. B^t^n silahda]lar\n twslim
oldu. Swnin q^vvwtindwn istifadw ilw }irvan ]whriyarl\`\ da art\q xwlifwnin hakimiyywtini
twsdiq edib boyun wydi. Bax, iyirmi ildwn bwri dinsizlik yuvas\ olan ^syan mwrkwzi X^rrwm
amans\z odlar\n ba`r\nda quru [ubuqlar kimi yan\r. Swnin ayaqlar alt\nda tapdanm\],
q\r\lm\] bayra`\n, budur, mwnim wlimdwdir. Art\q hwr ]ey bitmi]dir. Yetwr, qarda]\m, wl [wk
dinsizlikdwn. D^nyan\ qanunsuzluqla idarw etmwk olmaz. Gwl, bir olan allah\n do`ru
yoluna, deyinwn lailahw illwllah! Swn amandasan. Wmirwlm=ninin xwlifw swnw b=y^k l^tflwr
vw mwnswblwr vwd edir.
ELXAN. Aq]in, mwn g^cl^lwr mwrhwmwtinw tap\nan, hakimlwr tapda`\nda s^r^nwn
qar\]qalardan deyilwm. Mwn, qan soran allahlara, s^m^k gwmirwn tanr\lara ba] wymirwm.
Bu s=zlwri swn mwnim cwnazwmw deyw bilwrswn. Mwn sa` ikwn twslim olmaram. Mwn hwlw
=lmwmi]wm, mwn hwlw [arp\]aca`am.
AQ}IN. Qoy b^t^n d^nya bilsin ki, mwn bir olan allah\n yolunda, b=y^k islam dini
u`runda =z qarda]\ma qar]\ silah qald\r\b, onu =z wlimlw hwlak edwcwywm.
ELXAN. Qoy b^t^n tarix, qoy gwlwcwk azad bw]wriyywt bilsin ki, =z b=y^k wmwlim u`runda
=z do`ma qarda]\ma qar]\ mwn dw silahs\z deyilwm.
({arp\]\rlar.)
QORXMAZ. Elxan, swn hwlw k=mwksiz deyilswn. Mwn swninlwywm, swni twk buraxmaram.
ELXAN. Of! (
K=ks^ndwn tutur, q\l\nc\ d^]^r, y\x\l\r, eyni zamanda wsgwrlwr arxadan
Qorxmaz\ tutub q\l\nc\n\ al\rlar, wllwrini sar\y\rlar.)
AQ}IN. Tutun!
(Wsgwrlwr vw =z^ Elxan\n ^zwrinw at\l\r.)
SOLMAZ. Amand\r, =ld^rmwyin, yaral\n\ =ld^rmwzlwr.
G&LG&N. O, ham\n\ ba`\]lay\rd\.
ELXAN. Solmaz, qalx, ayaqlarda s^r^nmw.
AQ}IN. Wmirwlm=minin xwlifwsinin iradwsindwn [\x\lmaz. O, dinsizdir. }wriwt fitvas\ ilw
cwzalanacaqd\r.
ELXAN. Mwn, verilwcwk cwzan\ g=zlwyirwm.
SOLMAZ. Of, Elxan, k^sk^n hwyat\m\n son i]\`\! Qorxma, mwn son q\rp\mda da
swninlwywm.
AQ}IN. B=y^k allah\n d^]mwnlwrinw kimsw yana]a bilmwz. Ayr\l\n, ayr\l\n!
SOLMAZ. Yox, yox, mwn ondan ayr\lmaram.
ELXAN. Mwn art\q gedirwm. Mwni tale =z^ onlardan ay\r\r. Qorxmaz, gwl, mwnim wmwl
m^barizwmin iyirmi illik qorxmaz qwhrwman\, gwl ayr\laq.
QORXMAZ. Elxan, b=y^k insan dostu, mwn hwmi]w swninlwywm.
ELXAN. Solmaz, Solmaz, art\q tale swni dw mwndwn hwmi]wlik ay\r\r.
50
SOLMAZ. Yox, mwn swndwn ayr\lmaram.
ELXAN. Solmaz, s=nwn hwyat\m\n batan g^nw]i! Ac\nma, hwyat [ox bilinmwzdir. Q\l\nc vw
zwncir d^nyas\ [ox ya]aya bilmwz. Swn sabah ba]qas\ ^[^n do`a bilwrswn. Lakin mwn art\q
wbwdilik gedirwm.
AQ}IN. Yetwr, yetwr, art\q ayr\l\n!
SOLMAZ. Yox, yox, mwn sa` ikwn ondan ayr\lmaram.
AQ}IN. Wmirwlm=minin xwlifwnin iradwsinw qar]\ bir ziyahwt dura bilmwz. Ayr\l\n!
RWBI. Insan g^cw tabedir. Ayr\l\n!
(Q\l\nc\n\ [wkib, ikisinin ortas\nda [al\r. Elxan wllwrilw q\l\nc\ tutmaq istwrkwn, Aq]in onu,
Rwbi dw Solmaz\ tutub ay\r\rlar.)
SOLMAZ. Ayr\lmaram, ayr\lmaram, burax\n, mwn onsuz ya]amaq istwmirwm. (
{\rp\n\r.)
ELXAN. Bwli, m\zraq—swadwt d^nyas\n\n bayqu]udur. Olsun, olsun!
AQ}IN. Elxan, zavall\ qarda]\m, swn igidswn, bu hal\n mwni ac\d\r. He[ olmazsa mwnw,
mwnw ac\. Mwn gwlirkwn q\l\nc\m\ wmirwlm=minin xwlifwnin ayaqlar\na swrib, swnin[in aman
dilwdim. O, swni ba`\]lay\r. Yaln\z, gwl, qarda]\m, do`ru yola. Deyinwn lailahw illwllah!
ELXAN. Aq]in, Aq]in, unutma ki, mwn udula bilwcwk bir kwrtwnkwlw deyilwm. Of, A]qin,
bilswn mwn indi dw swni nw qwdwr sevirwm. &z^ndwki hwr bir b^r^]^k b^t^n cocuqlu`umu
xat\rlad\r. Indi dw mwn swni qucmaq, =pmwk, b^t^n dwrdlwrimi swnw s=ylwmwk istwrdim.
Lakin, heyhat, nifrwt aram\zdak\ qara u[uruma! D^nyada wn [ox sevdiyim, axtard\`\m iki
adam\m var idi: biri o, biri swn! Lakin hwr ikisi wlimdwn al\nd\! Swni Mwhwmmwd ald\, onu
da swn!
AQ}IN. Elxan!
ELXAN. Aq]in, mwn mwnwm, son nwfwsimdw dw mwn olaca`am. Mwn b^t^n dinlwri ancaq
lailahwywdwk qwbul edirwm.
AQ}IN. Elxan, art\q wmirwlm=minin xwlifwnin son twklifidir, swnw deyirwm. Solmaz, al.
(
Quran\ Solmaza verir, sonra Qorxmaz\n wlindwki ipi a[\b, Rwbiyw verir.) Al, ipi at. (Rwbi
ipi al\b, yan\ndak\ ya]\l a`ac\n buda`\ndan at\r. Aq]in Elxan\n bayra`\n\ ipin ^zwrinw
sancaraq.) Swn Solmaz\ [ox sevirdin. Onu da swnw qaytar\ram. Qar]\nda iki yol var: ya wli
Quranl\ Solmaz, yaxud bayra`\n\n alt\ndan g=r^nwn =l^m, u[urum, dar a`ac\! Intixab et!
ELXAN. Mwnim, b^t^n bw]wriyywtin swadwt g^nw]ini qucmu] wmwlim, sevgilwrin geni]
fwzalar\nda u[an fikrim, b^t^n kainat\n g=zwlliklwrini =pwn istwklwrim, bu qulluq
fwrman\n\n wsgi dar cildinw s\`\]d\r\la bilmwz. Mwnim ^[^n bu bayaz\ qucmu] Solmaz,
yarpaqlar\n qan [ilwnmi] bir [i[wkdwn ba]qa bir ]ey deyildir. Mwnim g=zlwrimdw art\q azad
bw]wriyywt vw azad dilwkli yeni bir alwm rwqs edir. Bu geni], azad sevgilwr d^nyas\n\n yolu
isw ancaq bu q\r\q bayra`\n alt\ndak\ a[\ql\qdan ke[ir. Mwn onu intixab edirwm.
SOLMAZ. Mwn dw swnin[in onu intixab edirwm.
(Wlindwki Quran\ dar a`ac\n\n alt\na at\r. Ta uzaqlardan gecw azan\ e]idilir. Elxan azan
swslwri alt\nda dar a`ac\na yax\nla]\r.)
AQ}IN. Zavall\, bar\ allah divan\na gedirkwn son nwfwsindw deyinwn lailahw illwllah!
51
ELXAN. Lailwhw illwllah! Bax, o da deyir lailahw illwllah. Bu minlwrcw insanlar\ xanimans\z
buraxan ac\ql\ odlar da deyir lailahw illwllah. Bu qara torpaqlar\ boyayan qanlar da deyir
lailahw illwllah! Adwmdwn-xatwmw kimi b^t^n bu hwyat vw swadwt bayqu]lar\n\n yaratd\`\ bu
dar a`aclar\ da deyir lailahw illwllah! B^t^n hwbsxanalar, b^t^n bu q\l\nclar, bu m\zraqlar,
bu qara iplwr, zwncirlwr dw deyir lailahw illwllah! Bu, qar\]qalar kimi ayaq alt\na t=k^lwn
insan cwswdlwri, bu wllwr, bu ayaqlar, bu kwllwlwr, bu s^m^klwr, bunlar, bunlar da deyir
lailahw illwllah! Yaln\z mwn demirwm. Yaln\z mwn, bir g^nw]in tellwri, bir vicdan\n
[arpmas\, bir mwnan\n g=rswni]lwri olan bw]wriyywtin bu qarda]l\q vw azadl\q bayra`\
alt\nda twk qal\b, son nwfwsimdw dw lailahw illwllah demwyib, sizw vw b^t^n insan
qwssablar\na qar]\ ucadan deyirwm: yoxdur allah, yoxdur allah! Yaln\z mwn son nwfwsimdw
dw insan qan\ i[wn h=kumwtlwrw, insan s^m^klwri gwmirwn ordulara qar]\ twk durub
deyirwm: yoxdur allah, yoxdur allah! Yaln\z mwn son nwfwsimdw insan hwyat\n\ zwhwrlwywn,
insan dilwyini zorlayan s^ni qanunlara, twriqwtlwrw, dinlwrw, m^xtwlif bi[imli uydurma
allahlara, y^z iyirmi d=rd min allah tacirinin, y^z iyirmi d=rd min vicdan bayqu]unun
yaratd\`\ s^ni, yaramaz, wsgi qullar d^nyas\na qar]\ ^z-^zw durub deyirwm: yoxdur allah,
yoxdur allah! Mwnwm allah! Mwnwm yer ^z^ndwki hwyat vw swadwtin yarad\c\s\! Mwnwm
g=ylwrin dwrinliyindw, varl\`\n g=zwlliyindw g^l^mswywn m=vc^dat\ twcwss^m etdirwn,
mwnwm allah! Allah mwnim =z^mdwdir! (
Ipi bo`az\na at\b as\l\r.)
(Bir twrwfindw Solmaz, o biri twrwfindw Aq]in, qar]\da Qorxmaz vw G^lg^n Elxan\n
ayaqlar\nda dwrin bir s^kutla dar a`ac\na dayanm\], b^t^n swhnw twrpwnmwz bir g=rkwmlw
durmu]kwn, ta uzaqlardan e]idilwn “lailahw illwllah!” vw X^rrwm ]whwrindwn qalxan q\z\l
q\rp\q yan`\n i]\qlar\ alt\nda pwrdw enirkwn)
AQ}IN. Do`rudan da allah vard\rm\?
(Pwrdw)
______
Veb direktor: Betti Bleyer
Mwtni y\`d\: Swkinw Isgwndwrova
Yoxlad\: G^lnar Aydwmirova
Veb ^[^n haz\rlad\: Aydan Nwcwfova
AZERI.org-a qoyuldu: Noyabr, 2004
Dostları ilə paylaş: |