Daġ DÖVRÜ alti cġlddə



Yüklə 2,35 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə2/106
tarix30.12.2017
ölçüsü2,35 Mb.
#18438
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106

 

nəticəsində  yeni- yeni  abidələr  qeydə  alınaraq,  tədqiq  olunmağa 



başlanmışdır. 

2001-2002-ci  illərdə  H.Əliyevin  şəxsi  təşəbbüsü  və 

köməkliyi ilə kompleks şəkildə Naxçıvan-Gəmiqaya ekspedisiyası 

təşkil  olunmuşdur.    Ekspedisiya  K içik    Qafqazın  ən  yüksək 

zirvəsində yerləşən Gəmiqaya qayaüstü təsvirlərin elmi  tədqiqi  ilə 

məşğul olmuşdur. 

2001-ci 

ildən 


başlayaraq  respublikamızda  paleolit 

problemləri  üzrə  aparılan  elmi  tədqiqat  işləri  beynəlxalq  xarakter 

almışdır.  Çünki  Azərbaycanın  paleolit  düşərgələrindən  tapılmış 

maddi  mədəniyyət  qalıqlarının  bəşər  sivilizasiyasının  inkişaf 

tarixini  öyrənmək  üçün  mühüm  elmi  əhəmiyyəti  vardır. Məhz bu 

faktı  əsas  tutan  Azərbaycan,  Fransa,  İtaliya,  İspaniya,  Rusiya, 

Gürcüstan  və  Hollandiya  alimləri  beynəlxalq    İNTAŞ-2000  adlı 

proqram  hazırlamış  və 2001-ci  il  iyulun 3-4-də Fransanın  Totavel 

şəhərində  keçirilən  elmi  konfransda    Ə.Q.Cəfərov  Azərbaycan 

üzrə  əlaqələndirici  seçilmişdir.  Proqrama  uyğun  olaraq    Avropa 

ölkələrinin    alimləri  2002-ci  il  sentyabrın  7-dən  oktyabrın  1-dək 

Bakıya  gələrək çoxtəbəqəli Azıx,  Tağlar, Qazma  və digər paleolit 

düşərgələrindən 

tapılmış 

arxeoloji, 

paleontoloji 

və 

paleoantropoloji tapıntıların elmi tədqiqi ilə məşğul olmuşlar. 



 Ə.Q.Cəfərovun  2001-2005-ci  illərdə  Avropa  alimləri  ilə 

birgə  apardığı  elmi  tədqiqat  işləri  nəticəsində  respublikamızda 




 

ibtidai  insanların  məskunlaşma  tarixinin  daha  qədim  olması 



müəyyən edilmişdir. 

XX  əsrin  sonları  XXI  əsrin  əvvəllərindən  başlayaraq 

Azərbaycanda 

beynəlxalq 

əhəmiyyətli  layihələrin  həyata 

keçirilməsi arxeoloqları bu  layihələrin əhatə etdiyi ərazilərdə elmi 

tədqiqat işləri aparmalarına şərait yaratdı. 

Əsası  ümummilli  liderimiz  H.Ə.Əliyev  tərəfindən 

qoyulmuş  Bakı-Tbilisi-Ceyhan  neft  kəmərinin  tikintisi  ilə 

əlaqədar  olaraq  ərazidə  aparılmış  arxeoloji  tədqiqatlar  zamanı 

arxeologiyanın  müxtəlif  dövrlərinə  aid  maddi  mədəniyyət 

qalıqları və yeni abidələr tapılaraq  tədqiq edilmişdir. 

H.Ə.Əliyev  siyasi  kursunun  layiqli  davamçısı  İlham 

Əliyev  cənablarının  Azərbaycan  xalqının  Millli  mənafelərinə 

xidmət  edən  fəaliyyəti  nəticəsində  dövlət  müstəqilliyimiz 

möhkəmlənmiş,  iqtisadiyyatın  inkişafı  ilə  əlaqədar  quruculuq 

işləri  ölkəmizin  bütün  sahələrinə  öz  təsirini  göstərmişdir. 

Dövlətimizin  yaratdığı əlverişli  imkan  nəticəsində ölkəmizin  uzaq 

keçmişinə  olan  diqqət  sayəsində  arxeoloji  abidələrin  tədqiq 

olunmasına geniş imkanlar yaranmışdır. 

2008-ci  il  fevralın  5-də  Azərbaycan  Respublikasının 

Prezidenti  cənab  İ.H.Əliyevin  sərəncamı  ilə  əsaslı  arxeoloji 

ekspedisiyaların  fəaliyyətini  genişləndirmək  və  səmərəliliyini 

artırmaq  məqsədilə,  prezidentin  ehtiyat  fondundan  AMEA-nın 




 

Arxeologiya  və  Etnoqrafiya  İnstituna  əlavə  bir  milyon  manat 



məbləğində  vəsaitin  ayrılması  prezidentin  xalqın  tarixinə  əlavə 

diqqət və qayğı göstərməsinə əyani sübutdur. 

2008-ci  ilin  tədqiqat  mövsümündə prezident sərəncamının 

həyata  keçirilməsi  sahəsində  aparılmış  elmi  tədqiqat  işlərinin 

nəticəsi  olaraq  respublikanın  bütün  bölgələrində  Arxeologiya  və 

Etnoqrafiya  İnstitunun  arxeoloji  ekspedisiyaları  fəaliyyət 

göstərmişdir.  Nəticədə  xalqımızın  qədim  tarixini  əks  etdirən 

zəngin maddi- mədəniyyət qalıqları və abidələr aşkar edilmişdir. 

Azərbaycan  Respublikasının  Prezidenti  cənab  İlham 

Əliyevin  arxeologiya  elminə  və  arxeoloji  tədqiqatlara  yüksək 

qayğısı  nəticəsində  altı  cildlik  Azərbaycan  arxeologiyası  yazılıb 

başa çatdırılmaq üzrədir.  

Birinci  cilddə  respublikamızın  ərazisində  daş  dövrü  üzrə 

aparılmış kompleks elmi tədqiqatlar zamanı arxeoloji, paleontoloji 

və 

paleoantropoloji 



tapıntılar  arxeologiya  elminin  son 

nəaliyyətləri  əsasında  şərh  edilmişdir.  Əsərdə  Qarabağın  dünya 

şöhrətli çoxtəbəqəli paleolit düşərgələri  Azıx,  Tağlar, Naxçıvanın 

Qazma,  Lerikin  Buzeyir,  Qobustanın  çoxtəbəqəli  mezolit,  neolit 

və  qayaüstü  təsvirləri  tədqiq  olunmuş  və  ayrı-ayrı  arxeoloji 

abidələrdən  qeydə  alınmış  maddi- mədəniyyət  qalıqlarının  texniki 

və tipoloji xüsusiyyətləri müəyyən edilmişdir. 



10 

 

Eyni  zamanda  Azərbaycan  ərazisində  aparılmış  arxeoloji 



tədqiqatlar  əsasında  Respublikamızın  ərazisində  yaşamış  ibtidai 

insanların  meydana  gəlməsi,  formalaşması,  inkişaf  mərhələləri, 

əmək  alətləri  hazırlamaları,  ovçuluq,  yığıcılıq  təsərrüfatının 

xüsusiyyətləri,  ibtidai  yaşayış  tikililərinin  yaranması,  odun  kəşf 

olunması,  öz  istək  və  arzularını  qayalar  üzərinə  həkk  etməsi    və 

Qarabağın  arxeoloji  mədəniyyətlərinin  xarakterik  xüsusiyyətləri 

araşdırılmışdır. 

Çoxcildlik  Azərbaycan  arxeologiyasının  ikinci  cildi 

respublikamızın  ərazisində  qeydə  alınmış  Eneolit  dövrü 

abidələrinin  elmi  tədqiqinə  həsr  olunmuşdur.  Respublikamızın 

ərazisində  eneolit  dövrü  istehsal  təsərrüfatının  meydana  çıxıb 

inkişaf  etməsi,  dulusçuluğun,  toxuculuq,  əkinçilik,  maldarlığın 

təşəkkülü  və  inkişafı,  oturaq  həyat  tərzinin  yaranması,  insanların 

mənəvi  həyatında  yeniliklərin  baş  verməsi  arxeoloji  tapıntılarla 

xarakterizə  olunur.  Aparılan  arxeoloji  tədqiqatlar  zamanı  

müəyyən edilimişdir ki,  Eneolit dövründə  insanlar bəşər  tarixində 

ilk  dəfə  olaraq  metal  işləmə  ilə  tanış  olaraq  ondan  əmək  alətləri 

hazırlamağa  başlamış,  ibtidai  icma  cəmiyyətində  ana  xaqanlığı 

hökmran  olmuş,  ətraf  aləmlə  təmasda  olmaq  prosesi  təşəkkül 

tapmış,  inkişaf etmiş, sənətkarlıq  formalaşmış  və  insanlarda əmək 

vərdişləri təkmilləşməyə başlamışdır. 



Yüklə 2,35 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə