13
2012-ci ilin sonunda BTC
• Ötürmə qabiliyyəti: gündə 1,2 milyon barel
• Orta ötürmə gücü: gündə təxminən 673,3
min barel
Bakı-Tbilisi-Ceyhan boru kəməri
Uzunluğu 1 768 km olan Bakı-Tbilisi-Ceyhan (BTC)
boru kəməri AÇG-dən hasil edilən nefti və ŞD-dən
hasil edilən kondensatı Azərbaycan, Gürcüstan və
Türkiyə ərazisindən nəql edir. Boru kəməri Xəzər
dənizi sahilindəki Səngəçal terminalını Türkiyənin
Aralıq dənizi sahilindəki Ceyhan dəniz terminalı ilə
birləşdirir. Türkmənistandan gələn bir miqdar xam
neft də bu xətlə nəql edilir.
2006-cı il iyunun 4-dən 2012-ci ilin sonuna qədər
Ceyhanda 2 061 tanker yuklənib və boru kəməri
ilə 1,588 milyard barelə yaxın (213 milyon ton) xam
neft daşınıb. 2012-ci ildə BTC ilə 245,8 milyon barel
(32,8 milyon ton) xam neft daşınaraq Ceyhanda
320 tankerə yükləndi.
BTC xəttinə il ərzində xərclənmiş əsaslı
məsrəflər 64 milyon dollar oldu. 2013-cü il üçün
planlaşdırılmış əsaslı xərclər təxminən 97 milyon
dollardır.
Türkm nistan
X z r d nizi
Rusiya
Qara d niz
Gürcüstan
Az rbaycan
Türkiy
Suriya
Aralıq
d nizi
İraq
İran
Az ri-Çıraq-D rinsulu Gün şli
neft hasilatı v işl nm si
Şahd niz qaz
hasilatı v işl nm si
Ş f q-Asiman
geoloji-k şfiyyat
C nubi Qafqaz
Boru K m ri
S ng çal
terminalı
Bakı
Q rb İxrac
Boru K m ri
Bakı-Tbilisi-Ceyhan
boru k m ri
Supsa
rzurum
Ceyhan
Tbilisi
Neft k m rl ri
Qaz k m rl ri
m liyyatçısı “BOTAŞ”
olan boru k m ri
BP-nin Azərbaycan-Gürcüstan-Türkiyə regionunda maraqları
a
a
Azərbaycanda BTC/CQBK boru kəmərləri 13 rayonun ərazisindən keçir: Qaradağ, Abşeron, Hacıqabul,
Ağsu, Kürdəmir, Ucar, Ağdaş, Yevlax, Goranboy, Samux, Şəmkir, Tovuz, Ağstafa.
2012-ci ilin sonunda CQBK
• Ötürmə qabiliyyəti: gündə 19,8 milyon
kubmetr
• Orta ötürmə gücü: gündə təxminən 11,1
milyon kubmetr
Cənubi Qafqaz Boru Kəməri
Uzunluğu 691 km olan Cənubi Qafqaz Boru
Kəməri (CQBK) 2006-cı ilin sonlarından istismar
olunur. Kəmər texnoloji emaldan keçirilmiş qazı
Səngəçal terminalından Gürcüstan - Türkiyə
sərhədinə çatdırır. Kəmərin texniki operatoru kimi
BP qurğuların tikintisinə və istismarına cavabdehdir.
CQBK-nin inzibati idarəetmə və biznesin inkişafı
üzrə məsul operatoru isə “Statoil” şirkətidir.
2012-ci ildə CQBK-nin orta otürmə gücü gündə
təxminən 11,1 milyon kubmetr (393 milyon
kubfutdan artıq) qaz və ya gündə təxminən 68 000
barel neft ekvivalenti olub.
İl ərzində əsaslı xərclərin ümumi məbləği 11
milyon dollardır. 2013-cü il üçün CQBK-nin əsaslı
xərclərinin 13 milyon dollardan artıq olması
planlaşdırılır.
Texniklər nasos stansiyasında mütəmadi ərsin
buraxma əməliyyatını yerinə yetirirlər.
BP-nin Azərbaycanda fəaliyyəti
BP Azərbaycanda. Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2012
14
BP AGT layihələri üçün məsul olan hüquqi şəxslər
Layihə
Operator
BP səhmlərini saxlayan hüquqi şəxs
AÇG
Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkəti
“Azerbaijan International Operating Company”
BP Eksploreyşn (Kaspian Si) Limited
“BP Exploration (Caspian Sea) Limited”
BTC
Ze Bakı-Tbilisi-Ceyhan Payplayn Kompani
“The Baku-Tbilisi-Ceyhan Pipeline Company”
BP Payplaynz (BTC) Limited
“BP Pipelines (BTC) Limited”
Şahdəniz
BP Eksploreyşn (Şahdəniz)
Limited
“BP Exploration (Shah Deniz) Limited”
BP Eksploreyşn (Azərbaycan) Limited
“BP Exploration (Azerbaijan) Limited”
CQBK
Sauf Kokazus Payplayn Kompani Limited
“South Caucasus Pipeline Company Limited”
BP Payplaynz (SCP) Limited
“BP Pipelines (SCP) Limited”
Şəfəq-Asiman
(təyin edilməlidir)
BP Şəfəq-Asiman Limited
“BP Shafag-Asiman Limited”
Qərb İxrac Boru Kəməri
Uzunluğu 829 km olan bu boru kəməri nefti
Xəzər hövzəsindən Səngəçal terminalı vasitəsilə
Gürcüstanın Qara dəniz sahilindəki Supsa
terminalına nəql edir. 1997-ci ildən sonra BP və
onun tərəfdaşları Qərb İxrac Boru Kəmərini (QİBK)
əsaslı şəkildə təmir edib. 2012-ci ildə Səngəçal
terminalından QİBK vasitəsilə təxminən 29,1
milyon barel neft nəql edilib.
Geoloji kəşfiyyat işləri
2011-ci il may ayının 6-da Azərbaycan
Respublikasının Milli Məclisi Xəzər dənizinin
Azərbaycan sektorunda Şəfəq-Asiman perspektiv
strukturunun birgə geoloji kəşfiyyatı və işlənməsi
haqqında BP ilə Azərbaycan Respublikası Dövlət
Neft Şirkəti (ARDNŞ) arasında imzalanmış yeni
hasilatın pay bölgüsü sazişini (HPBS) ratifikasiya
etdi.
Bu blok Bakıdan təqribən 125 km (78 mil) cənub-
şərqdə yerləşir. Təxminən 1 100
kvadrat kilometr
ərazini əhatə edən bu dəniz blokunda indiyədək
heç bir geoloji kəşfiyyat işi aparılmayıb. Blok
dənizin dərinsulu hissəsində suyun dərinliyinin
təxminən 650-800 metr olduğu ərazidə yerləşir və
kollektorun dərinliyi təxminən 7 000 metrdir.
2012-ci il yanvarın 4-də “Gilavar” seysmik tədqiqat
gəmisi Şəfəq-Asiman strukturunda üçölçülü
seysmik məlumatların əldə olunması proqramını
tamamladı. 2011-ci ilin noyabrında başlamış bu
seysmik tədqiqat ərazidə ilk tədqiqat idi və Xəzər
dənizinin Azərbaycan sektorundakı Şəfəq-Asiman
perspektiv strukturunun birgə geoloji kəşfiyyatı və
işlənməsi haqqında BP ilə ARDNŞ arasında 2011-ci
1
P
2
3
evron
4 tatoyl
5 TPAO
6 Total
7 ni
8 TOÇU
9 NPEKS
10. KonokoFilip
11
NGC
c
30,10
25,00
8,90
8,71
6,53
5,00
5,00
3,40
2,50
2,50
2,36
1
P
2
3
evron
4 NPEKS
5 tatoyl
6
ksonMobil
7 TPAO
8 TOÇU
9
NGC
b
35,7828
11,6461
11,2729
10,9644
8,5633
8,0006
6,7500
4,2986
2,7213
1
9
8
7
6
5
4
3
2
1
P
2 tatoyl
3
4 LUKOYL
5 Total
6 NİKO
7 TPAO
25,5
25,5
10,0
10,0
10,0
10,0
9,0
1
7
4
3
2
6
5
1
2
1
P
2
50
50
Ş f q-Asiman
1
11
10
9
8
7 6
5
4
3
2
a
Yuxarıda qeyd edilmiş layihələrdə Azərbaycan Respublikası
Dövlət Neft Şirkəti öz filialları tərəfindən təmsil olunur: AÇG –
AzAÇG; Şahdəniz – AzŞahdəniz; CQBK – AzCQBK, BTC –
AzBTC.
b
“Hess (ACG) Limited” 7 sentyabr 2012-ci ildə AÇG-dəki payını
“ONGC Videsh Limited” şirkətinə satdı.
c
“Hess (BTC) Limited” 7 sentyabr 2012-ci ildə BTC-dəki payını
“ONGC BTC Limited” şirkətinə satdı.
ildə imzalanmış HPBS-də müəyyən edilmiş geoloji
kəşfiyyat planlarına uyğun aparıldı.
2012-ci ilin qalan müddətində və 2013-cü ildə
məlumatlar emal edilir və göründüyünə görə, bu,
Azərbaycan sularında indiyədək aparılmış ən böyük
üçölçülü tədqiqatdır. Bütün məlumatların şərh
edilməsi üçün təxminən 18 ay, mümkün ilk geoloji
kəşfiyyat quyusunun planlaşdırılması üçünsə daha
bir il vaxt tələb olunur.
Kompleks Təchizat və Ticarət
Dünyada ən böyük enerji satıcılarından biri olan
BP qrupuna aid Londondakı Kompleks Təchizat
və Ticarət qrupu BP AGT-nin payına düşən
xam nefti bazara çıxarır. Bu qurum BP qrupuna
səmərəli ticarət, optimallaşdırma və risklərin
qiymətləndirilməsi xidmətləri göstərir.
BP-nin istehsal etdiyi sürtgü yağları
Azərbaycanda
BP-nin Azərbaycandakı bütün layihələri üçün BP
və “Castrol” markalı sürtgü yağlarını “Petrochem”
qrupu təchiz edir. 2012-ci ildə BP və onun
Azərbaycandakı podratçılarına təxminən 2,5
milyon litr sürtgü yağı çatdırılmışdır. Azərbaycanda
işləyən və neft-qaz hasilatı xidməti göstərən əksər
podratçılar da “BP Castrol” sürtgü yağları ilə təchiz
edilirlər.
BP-nin Azərbaycanda fəaliyyəti
BP Azərbaycanda. Davamlı inkişaf haqqında hesabat 2012
Azərbaycanda BP-nin əməliyyatçısı olduğu
layihələrdə tərəfdaşların iştirak payı
a
(%)