Dâhi ve Dindar: Isaac Newton
Din ve Bilim İlişkisinde Konuşma Sırası Newton’da
İstanbul Yayınevi 2011
www.istanbulyayinevi.net
İstanbul Yayınevi
Eser Adı: Dâhi ve Dindar: Isaac Newton
Yazar: Enis Doko
Editör: Alper Bilgili
Sayfa Düzeni: Adem Şenel
ISBN: 978-605-88082-1-8
Baskı ve Cilt: Kitap Matbaacılık San. Ve Tic. Ltd. Şti.
Davutpaşa Cad. No:123 Kat:1 Topkapı/İstanbul
Tel : 0212 482 99 10 Sertifika No:16053
GENEL DAĞITIM
İstanbul Yayınevi
Cağaloğlu Yokuşu Evren Han No:17 Kat:1 Daire:33
SİRKECİ – İSTANBUL
Tel: (0212) 519 62 72 Fax: (0212) 513 73 86
www.istanbulyayinevi.net
bilgi@istanbulyayinevi.net
Dâhi ve Dindar: Isaac Newton
Din ve Bilim İlişkisinde Konuşma Sırası Newton’da
Enis Doko
•••
Newton gibi din ve bilim arasındaki harmoniyi yakalamayı
başaran değerli bilim adamı Prof. Dr. Ferhan Özmen’e…
İçindekiler
Önsöz .....................................................................9
Hayatı ..................................................................13
Isaac Newton ve Tanrı ..........................................17
Tanrı ve İsa Hakkında 12 Madde ........................26
Metin Hakkında Açıklamalar ...............................29
Genel Açıklama ....................................................36
Metin Hakkında Açıklamalar ...............................45
Gerçek Din’in Kısa Bir Planı .............................50
Metin Hakkında Açıklamalar ...............................54
Son Söz .................................................................55
Referanslar ...........................................................85
•9•
Önsöz
•••
“Tanrı eserleri aracılığıyla bilinir”
Isaac Newton
I
saac Newton tarihin gördüğü en önemli bilim
adamlarından biridir. 1687 yılında yayımlanan
eseri Philosophiæ Naturalis Principia Mathematica
(Doğa Felsefesinin Matematiksel İlkeleri) uçakları-
mızı uçuran, arabaların ve günlük hayatta kullandı-
ğımız diğer eşyaların yapımında kullanılan klasik
mekaniğin temellerini attı. Bu kitap tartışmasız bir
biçimde yazılmış en önemli bilimsel eserdir. New-
ton yerçekimi kanununu ve kendi adıyla anılan üç
meşhur hareket yasasını keşfetmiş ve matematik-
sel olarak formüle etmiştir. Gezegenlerin eliptik yö-
rüngelerde hareket etmesi gerektiğini ve Güneş’in
sistemimizin merkezinde olması gerektiğini mate-
matiksel olarak göstermiş, böylece Dünya merkez-
li Evren anlayışının sonunu getirmiştir. Newton’dan
önce, Aristo’nun etkisiyle, gökyüzündeki yasalar ile
•10•
Dünya’daki yasaların farklı olduğuna inanılıyordu.
Newton fizik yasalarının evrensel olduğunu göster-
miştir. Newton ışığın yapısının homojen olmadığını
göstermiş, renk teorisini bulmuş, ışığın parçacık do-
ğasını keşfederek, yansıma ve kırılmayı açıklamış-
tır. Bugün halen kullanılan aynalı teleskobu o geliş-
tirmiş, böylece kendisinden öncekilerden daha sağ-
lıklı gözlemler yapılmasını olanaklı kılmıştır. Ses
dalgalarını yakından incelemiş ve empirik soğuma
yasasını bulmuştur. Newton aynı zamanda tarihin
en önemli matematikçilerden biridir. Türev ve in-
tegrali Leibniz’le aynı zamanda keşfetmiş
1
, bu şe-
kilde eğik yüzeylerin alan ve hacmini hesaplama-
yı olanaklı kılmış, hız gibi anlık değişimlerin ma-
tematiksel tanımını geliştirmiştir. Newton aynı za-
manda kareköklerin yaklaşık değerini veren kendi
ismini taşıyan metodu ve binom açılımı teoremini
1 Newton türev ve integralle ilgili çalışmalarına 1666 yılın-
da başladı, ancak çalışmalarına sadece birkaç dipnotta yer
verdi. Leibniz ise türev ve integral üstüne çalışmaya 1674
yılında başladı ve 1684 yılında bu çalışmalarını yayımladı.
O tarihe kadar Newton çalışmalarını hâlâ yayımlamamış-
tı. Newton, çalışmalarının Leibniz tarafından yayınlamdı-
ğını görünce Leibniz’i hırsızlıkla suçladı. Bu da uzun yıllar
sürecek olan Newton-Leibniz çekişmesine ve türev ve in-
tegrali kimin bulduğu tartışmalarına neden oldu. Bugün ge-
nel olarak kabul edilen görüş, Newton ve Leibniz’in fark-
lı problemler üstünde çalışırken türev ve integral metotları-
na ihtiyaç duydukları ve birbirlerinden bağımsız bir şekilde
aynı metotları geliştirdikleri yönündedir.
•11•
de bulmuştur. Matematiğin doğa bilimlerinde ba-
şarıyla kullanılabileceği önceden iddia edilmişse
de, bunu gösterip matematikle fiziği birleştiren kişi
odur. Principia’nın yayımlandığı 1687 yılı tarihçi-
ler tarafından Aydınlanma Çağı’nın başlangıcı ola-
rak kabul edilir. 2003’te Royal Society’deki bilim
adamları arasında yapılan ankette “Einstein mı yok-
sa Newton mu daha önemli bilim adamı?” sorusu
sorulmuş, sonuç olarak Newton galip gelmiştir. Mic-
hael Hart’ın meşhur “Tarihte En Etkili 100 Kişi” lis-
tesinde Newton, Hz. Muhammed’in arkasından 2.
sırayı almıştır, aynı listede Hz. İsa 3., Einstein ise
10. sıradadır.
Newton’un çok az bilinen ikinci bir yönü daha
vardır. Newton bir ilahiyatçı, din felsefecisi ve din
tarihçisidir. Günde 18 saat çalışan Newton, zama-
nının büyük bir kısmını bilimden ziyade, ilahiya-
ta ayırmıştır. Yakın zamanda toplanan Newton’un
el yazmalarının büyük bir çoğunluğu dinî yazılar-
dır. Özellikle Aydınlanma Çağı’nın Fransız mater-
yalistleri mekanikçi görüşlerini savunurken, meka-
nik Evren tablosunu savunan, materyalist bir New-
ton imajı çizmişlerdir. Oysa bu ileride de görece-
ğimiz gibi Newton’un inandıklarıyla taban tabana
zıttır. Newton’un bu yönünün gizli kalmasının di-
ğer bir sebebi de dinî yazılarını yakın çevresi ha-
riç hiç kimseyle paylaşmamasıdır. Zira Newton’un
Dostları ilə paylaş: |