+Deformasiya olunan b?rk cisim mexanikas?doc



Yüklə 136,72 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix05.02.2018
ölçüsü136,72 Kb.
#24970


АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТЯЩСИЛ НАЗИРЛИЙИ 

БАКЫ ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТЕТИ 

 

 

Механика-рийазиййат факцлтяси 

 

Нязяри механика вя БММ механикасы кафедрасы 

 

 

 

DEFORMASIYA OLUNAN BƏRK CISIM 

MEXANIKASI 

 фяннинин 

 

 

ПРОГРАМЫ 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Бакы – 2008 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


АЗЯРБАЙЪАН РЕСПУБЛИКАСЫ ТЯЩСИЛ НАЗИРЛИЙИ 

БАКЫ ДЮВЛЯТ УНИВЕРСИТЕТИ 

 

 

Механика-рийазиййат факцлтяси 

 

Нязяри механика вя БММ механикасы кафедрасы 

 

 

 

DEFORMASIYA OLUNAN BƏRK CISIM 

MEXANIKASI  

фяннинин 

 

ПРОГРАМЫ 

 

Истигамят: ТЕ  02.00.00 - механика 

 

Ихтисас: ТЕ  01.02.00 - механика 

 

 

 

Азярбайъан Республикасы Тящсил Назирлийи 

тяряфиндян тясдиг олунмушдур. 

Ямр №1164 / 21.10.2008 ил 

 

 

 

 

 

Бакы – 2008 

 

 

 

Тяртиб  едянляр:  Бакы  Дювлят  Университенин  «Нязяри 

механика вя Бцтюв мцщит механикасы» 

кафедрасынын 

ямякдашлары: 



ф.р.е.д., 

проф.,  М.Б.  Ахундов,  ф.р.е.н.,  дос,  

Й.М. Севдималийев  

 

 

 

Елми  редактор:  Бакы  Дювлят  Университенин  «Нязяри 

механика вя Бцтюв мцщит механикасы» 

кафедрасынын мцдири, ф.р.е.д., проф.,  

Р.Й. Ямянзадя  

 

 

 

Ряйчиляр:        АМЕА-нын  мухбир  цзвц  проф.,  А.Н. 

Ялизадя., ф.р.е.н. Р.Щ.Умаратов. 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

М.Б. Ахундов, Й.М. Севдималийев, «Дeformasiya olunan 

bərk cisim mexanikasi»  фяннинин программы. Бакы-2008, 19 

сящ. 


 

 

 


«

DEFORMASIYA OLUNAN BƏRK CISIM MEXANIKASI

» 

фяннинин 

ПРОГРАМЫ 

(мцщазиря 70 - саат) 



 

ЮН СЮЗ 

 

Deformasiya  оlunan  бərk  ъisim  мexanikasi  фянни 

механика-рийазиййат  факцлтясинин  механика  ихтисасы  цзря 

тящсил  алан  тялябяляря  тядрис  олунун.  Бу  курсда  ДБЪМ-ын 

ясас  анлайышлары  вя  тясвирляри  вериляркян,  мясялялярин 

гойулушу вя щялл цсуллары аъыгланыр. 

Тягдим  олунан  програмдан  техники  ихтисасла 

тялябялярин щязырланмасында да истифадя олуна биляр. 



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

DEFORMASIYA OLUNAN BƏRK CISIM MEXANIKASI 

 

 

 

 

 

 

1. Ğiriş 

          

Bu  bölmədə  deformasiya  olunan  bərk  cisim  mexanikasının 

əsas  anlayışları,  predmeti  şərh  olunur.  Real  bərk  cisimlər  və 

onların  idealizə  olunmuş  modelləri,  bütöv  mühit  və  onların 

bircinslik,  izotropluk,  elastiklik,  plastiklik  və  sürüncəklikdən 

ibarət əsas xassələri verilir.  

Həmçinin  deformasiya  olunan  bərk  cismə  təsir  edən  xarici 

qüvvələrin təsnifatı verilir. Təsir oblastına görə həcmi və səthi 

qüvvələrin, təsir müddətində dəyişmə xüsusiyyətinə görə statik 

və  dinamik  qüvvələrin,  cismə  təsirinin  davamlılığına  görə 

requlyar  adlandırılan  daimi  və  müvəqqəti  yüklərin  və  nəhayət 

təsadüfi 

(məs. 


seysimik 

təsirlər) 

qüvvələrin 

sxematikləşdirilməsi də bu bölmədə verilir. Sen-Venan prinsipi 

və statik ekvivalent qüvvələr sistemi ilə mövzu tamamlanır. 

 

Ədəbiyyat: Работнов Ю.Н.Механика деформируемого 

твердого тела. М  1988.     

 

 



2. Daxili qüvvələr. Gərginlik nəzəriyyəsi 

 

Bu bölmədə  bərkimə  prinsipi,  kəsiklər  metodu,  gərginlik 

anlayışı,  gərginlik  komponentləri    və  onların  işarələrinin 

seçilmə  qaydaları  şərh  edilir.  Toxunan  gərginliklərin  qoşalıq 

qanunu  isbat  edilir  və  elementar  tetraedrin  müvazinətinə 

baxılır.  Ixtiyari  səthin  normalı  istiqamətində  gərginliyin 

düsturu,  baş  gərginlik  istiqamətlərinin  təyini  və  baş 

gərginliklərin ekstremallığı teoremi verilir.  

 

Ədəbiyyat:  Филин  А.П.  Прикладная  механика  твердого 

деформируемого тела. Том 1,  М 1975     

 



 

3.  İnvariantların  mənası.  Gərginlik  deviatoru  və 

intensivlikləri 

 

Gərginlik tenzorunun invariantları, gərginliklərin triqonometrik 

interpretasiyası  və  gərginliklər  üçün  Mor  dairəsi  və  gərginlik 

tenzorunun  spektral  ayrılışı  göstərilir.  Normal  gərginlik 

intensivliyi  və  toxunan  gərginlik  intensivliyi,  həmçinin 

oktaedrik  gərginlik  anlayışları  və  onlar  arasındakı  asılılıqlar 

daxil edilir. Gərginliyin kürə tenzoru və gərginlik deviatorunaa 

ayrılması. Gərginliyin kvadratik mərkəzi səthi (Koşi səthi).  



 

Ədəbiyyat:  Филин  А.П.  Прикладная  механика  твердого 

деформируемого тела. Том 1,  М 1975      

 

 

 

4. Ümumi deformasiya nəzəriyyəsi 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cismin  nöqtələrinin  yerdəyişməsi 

anlayışı,  yerdəyişmənin  komponentləri  və  işarəsinin  seçilməsi 

verilir, cismin ixtiyari nöqtəsində deformasiya anlayışı, cismin 

nöqtəsi  ətrafında  düzxətli  elementin  dönməsi  anlayışı  daxil 

edilir. Cisim nöqtələrinin yerdəyişmələrinin komponentləri  ilə 

deformasiya  komponentləri  arasındakı  asılılıqlar,  kiçik 

deformasiyalar halında Koşi tənlikləri. 



 

Ədəbiyyat:  Амензаде  Ю.А.  Теория  упругости.  М  1972; 

Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 1969. 

 

5. Sonlu deformasiya və deformasiya tenzoru  

 

Qeyri-xətti 

deformasiya 

nəzəriyyəsinin 

elementləri, 

deformasiyanın  birgəlik  şərti  və  çoxrabitəli  oblastlarda 

yerdəyişmələrin  birqiymətliliyi  şərti  öyrənilir.  Deformasiyalar 

fəzasında cismin ixtiyari nöqtəsinin deformasiya tenzoru, onun 

baş  istiqamətləri  və  baş  qiymətləri  gərginliklərin  abstrakt 

fəzasında gərginlik tenzoruna analoji şərh edilir. 



 

Ədəbiyyat:  Амензаде  Ю.А.  Теория  упругости.  М  1972; 

Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 1969. 

 

 

6. Materialların mexaniki xassələri 



 

 

Biroxlu dartılma və sıxılma diaqramları, möhkəmlik və 



plastiklik xarakteristikaları. Metal bərk cisimlərin polikristallik 

quruluşları,  kristallik  qəfəslərin  əsas  növləri,  materialların 

elastik  və  plastik  deformasiya  olunmalarının  mexanizmləri, 

dislokasiyalar.  Bauşinger  effekti.  Qeyri-metal  materialların 

(beton,  polimer  və  s.)  mexaniki  xassələri  və  materialların 

dartılma  diaqramlarının  sxematikləşdirilməsi.  Sərt  plastik  və 

ideal elastiki-plastik cisimlər.  

 

Ədəbiyyat: Филин А.П. Прикладная механика твердого 

деформируемого тела. Том 1,1975; 

Малинин  Н.Н.  Прикладная  теория  пластичности  и 

ползучести. М 1968. 

 

7. Izotrop bərk cisimlərin mürəkkəb gərginlik vəziyyəti 

üçün ümumiləşmiş Hüq qanunu 

 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cism  mexanikasının  fiziki 



tənlikləri, əsas anlayışlar, Hüq qanununun iki müxtəlif formada 

yazılışı,  Hüq  qanununun  matris  forması,  xalis  sürüşmə  və 

həcmi  deformasiya  üçün  Hüq  qanunu  şərh  edilir,  gərginlik 

deviatorlarında  forma  dəyişəməsinin  Hüq  qanunu  və  toxunan 

gərginliklər və sürüşmə deformasiyaları intensivlikləri ilə ifadə 

olunan və normal gərginliklər intensivliyi ilə xətti deformasiya 

intensivliyi arasındakı Hüq qanununun ifadələri verilir.  

 

 




Ədəbiyyat: 

Малинин 

Н.Н. 

Прикладная 

теория 

пластичности и ползучести. М 1968. 

 

 

8. Deformasiyanın potensial enerjisi 

 

 

Termodinamikanın  1-ci  və  2-ci  qanunları,  adiabatik  və 



izotermik  termodinamik  potensiallar  anlayışı  şərh  edilir. 

Anizotrop  bərk  cisimlər  üçün  ümumiləşmiş  Hüq  qanunu 

şəklində  fiziki  tənlik  qurulur.  Elastiki  simmetriya,  xüsusi 

elastiki  hallar  və  texniki  modullar  haqqında  məllumat  verilir. 

Elastiki enerjinin spektral ayrılışı aparılır. 

 

Ədəbiyyat: Седов Л.И. Механика сплошной среды. Том 1. М. 



1970; Работнов Ю.Н. Механика деформируемого твердого 

тела. М  1988; Амензаде Ю.А. Теория упругости. М 1972. 

  

9.  Deformasiya  olunan  bərk  cismin  hərəkətinin  və 

müvazinətinin  diferensial  tənlikləri.  Elastiki  məsələlərin 

növləri. Sərhəd və başlanğıc şərtlər 

 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cismin  hərəkətinin  və 

müvazinətinin  diferensial  tənlikləri  gərginliklərdə  (Koşinin 

təklif etdiyi diferensial tənliklər) və yerdəyişmələrdə (Lamenin 

təklif 

etdiyi 


difirensial 

tənliklər) 

verilir. 

Elastiklik 

nəzəriyyəsinin  düz  və  tərs  məsələlərinin  həlli  müxtəlif  ststik, 

kinematik  və  qarışıq  sərhəd  şərtləri  daxilində  əsaslandırılır. 

Statik şərtlər daxilində düz məsələnin elastiklik nəzəriyyəsinin 

birinci  əsas  məsələsi  kimi,  kinematik  sərhəd  şərtləri  daxilində 

düz  məsələnin  elastiklik  nəzəriyyəsinin  ikinci  əsas  məsələsi 

kimi və qarşıqı sərhəd şərtləri halında isə elastik nəzəriyyəsinin 

qarışıq  məsələsinin  (N.İ.  Musxeleşvilinin  terminalogiyasına 

əsasən) 


həlledici 

tənliklər 

sistemi 

(gərginliklər 

və 

yerdəyişmələrdə)  vasitəsi  ilə  həllinin  müxtəlif  üsulları 



əsaslandırılır.  

 

Ədəbiyyat: Тимошенко С.П., Гудьер  Дж. Теория упругости. 

М.  1979;  Мусхелишвили  Н.И.  Некоторые  основные  задачи 

математической теории упругости. М. 1966.  

 

 

10. Deformasiya olunan bərk cismin elastiki gərginlik-

deformasiya vəziyyətinin tam tənliklər sistemi 

 

Deformasiyanın  birgəlik  şərti  (Sen-Venan  tənlikləri),  fiziki 

tənliklər 

(Hüq 


qanunu), 

kinematik 

tənliklər 

(kiçik 


deformasiyalar  üçün  Koşi  tənliyi),  müvazinətin  difernsial 

tənlikləri  (Koşinin  diferensial  tənlikləri)  və  maili  kəsikdə 

sərhəd  şərtləri  (Koşinin  cəbri  tənlikləri)  deformasiya  olunan 

bərk  cismin  nöqtələrinin  gərginlik-deformasiya  vəziyyətini  və 

nöqtələrinin  yerdəyişmələrini  xarakterizə  edən  15  məchul 

funksiyanın  təyin  olunmasının  tam  tənliklər  sistemi  olduğu 

əsaslandırılır, həllin xətti elastiki cisimlər üçün yeganəliyi isbat 

edilir,  Sen-Venanın  yarımtərs  metodunun  mahiyyəti  və 

problemlərin həllindəki əhəmiyyəti şərh edilir.  

 

 

Ədəbiyyat: Тимошенко С.П., Гудьер  Дж. Теория упругости. 

М. 1979; Мусхелишвили Н.И. Некоторые основные задачи 

математической теории упругости. М. 1966.   

 

11. Deformasiya olunan bərk cisim mexanikasının sadə 

məsələləri 

 

 

Prizmanın öz ağırlığı altında dartılması, sabit en kəsikli 

dairəvi valın burulması, prizmatik çubuqların xalis əyilməsi və 

sabit qalınlıqlı lövhələrin xalis əyilməsi məsələlərində gərginlik 

komponentləri  sabit  və  ya  koordinatların  xətti  funksiyaları 

olduqlarından  deformasiyanın  birgəlik  şərtləri  eynilik  kimi 

ödənir. Sen-Venanın yarımtərs metodu ilə kiçik deformasiyalar 

üçün təyin olunan gərginliklər məsələnin korrekt həlli olur.  




 

 

Ədəbiyyat:  Амензаде  Ю.А.  Теория  упругости.  М  1972; 



Тимошенко С.П., Гудьер  Дж. Теория упругости. М. 1979. 

 

12.  Prandtlın  gərginlik  funksiyası.  Puassonun  elleptik 



tənliyi 

 

İxtiyari  en  kəsikli  prizmatik  çubuqların  elastiki  burulması. 

Prandtl  analogiyası.  Dirixle  və  Neymanın  harmonik  funksiya 

üçün sərhəd məsələləri. Burucu momentin qiyməti.     

          

 

Ədəbiyyat:  Филин  А.П.  Прикладная  механика 



твердого деформируемого тела. Том 2, 1978 

 

13. Deformasiya olunan bərk cisim mexanikasının müstəvi 

məsələləri 

 

 

Müstəvi  deformasiya  və  müstəvi  gərginlik  vəziyyəti 



bütöv  mühitin  ixtiyari  nöqtəsində  gərginlik-deformasiya 

vəziyyətinin  hər  iki  halda  eyni  koordinatların  funksiyaları 

vasitəsilə  təyin  olunması  əsaslandırılır,  müstəvi  məsələnin  iki 

müxtəlif  növünün  nəticələrinin  müqayisəsi  aparılır,  elastiki 

sabitlərin (elastiklik modulu və Puasson əmsalı) asılılığı verilir. 

Müstəvi  məsələnin  gərginliklərdə  həlli  və  həmin  sistemin 

Eyrinin gərginlik funksiyası vasitəsi ilə həlli verilir. 

 

Ədəbiyyat:  Амензаде  Ю.А.  Теория  упругости.  М  1972; 

Тимошенко С.П., Гудьер  Дж. Теория упругости. М. 1979; 

Мусхелишвили 

Н.И. 

Некоторые 

основные 

задачи 

математической теории упругости. М. 1966.   

 

 



 

 

14. Deformasiya olunan bərk cisim mexanikasının müstəvi 

məsələlərinin kompleks dəyişənli funksiiyalar 

nəzəriyyəsinin tətbiqi ilə həlli 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cisim  mexanikasının  müstəvi 

məsələlərin  Kolosov-Musxeleşvilinin  təklif  etdikləri  kompleks 

dəyişənli  funksiyaların  köməyi  ilə  həlli  şərh  edilir.  Analitik 

funksiyalar  üçün  Koşi-Riman  şərti  və  harmonik  funksiyaların 

Laplas  tənliyi  şərh  edilir.  Gərginlik  və  yerdəyişmələrin 

kompleks  potensiallarla  ifadəsi  verilir.  Qapalı  kontur  üçün 

sərhəd şərti göstərilir.     

 

 

Ədəbiyyat:  Амензаде  Ю.А.  Теория  упругости.  М 

1972; Тимошенко С.П., Гудьер  Дж. Теория упругости. М. 

1979;  Мусхелишвили  Н.И.  Некоторые  основные  задачи 

математической теории упругости. М. 1966.   

 

 

15. Dinamik məsələlərin xüsusiyyətləri  

 

Elastiki  dalğaların  çubuqlarda  yayılması,  zərbədən  yaranan 

gərginliyin  xüsusiyyətləri  şərh  edilir,  partlayış  və  seysmik 

təsirdən yaranan qəfl yükləmələrin yaratdığı dinamik məsələlər 

və  sadə  dalğaların  izotrop  mühitdə  yayılması  üçölçülü  cism 

üçün şərh edilir. Müstəvi dalğalar və sabit en kəsikli çubuqlarda 

boyuna  dalğaların  yayılmasının  sadə  nəzəriyyəsi  verilir. 

Releyin səthi dalğalarının sürətinin forma dəyişməsi dalğasının 

sürətilə müqayisəsi göstərilir.  

 

Ədəbiyyat: Тимошенко С.П., Гудьер  Дж. Теория упругости. 

М.  1979;  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 

твердого тела. М  1988. 

 

 



16. İzotrop prizmatik çubuğun dinamikası 


 

Çubuğun  boyuna rəqsləri, çubuğun dinamik əyilməsi,  sabit en 

kəsikli tirlərin rəqsləri, izləyici qüvvənin təsiri altında sıxılmış 

çubuğun  dinamik  dayanıqlığı  bifurkasiya  kriteriyasının  tətbiqi 

ilə böhran qüvvəsinin təyin olunmasına gətirilir. 

   


 

Ədəbiyyat:  Тимошенко  С.П.,  Гудьер    Дж.  Теория 

упругости. 

М. 

1979; 

Работнов 

Ю.Н. 

Механика 

деформируемого твердого тела. М  1988. 

 

17. Plastiklik. Elastiki-plastiki deformasiya nəzəriyyəsi 

  

Elastiki  deformasiya  hüdudlarından  sonra  gərginlik  və 

deformasiya  komponentləri  arasındakı  asılılıqların  biroxlu 

olmayan (ikiölçülü və üçölçülü) gərginlik vəziyyəti üçün nəzəri 

və  praktiki  əsaslandırılması.  Plastik  deformasiyanın  yaranma 

şərtləri,  yükləmə  səthi  və  yükləmə  əyrisi.  Tresk-Sen-Venan, 

Reyss, Mizes-Huberin plastiklik şərtləri. Mövcud olan iki əsas 

plastiklik nəzəriyyələri.  

Elastiki-palstiki  deformasiyaların  əsas  hipotezaları.  Gərginlik 

və deformasiyalar arasındakı asılılıq. Cismin sadə və mürəkkəb 

yüklənməsi  və  yükdən  azad  olunma.  Əsas  hipotezaların 

eksperimentin nəticəsi (Bricmen, Teylor, Kvin, Devis, Jukov və 

digərləri)  ilə  müqayisəsi.  Plastik  deformasiya  halında  Puasson 

əmsalının dəyişməsi.  



 

Ədəbiyyat: Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 

1969; 

Малинин  Н.Н.  Прикладная  теория  пластичности  и 

ползучести. М 1968. 

 

18. Plastiklik. Plastik axın nəzəriyyəsi 

Plastik  axın  nəzəriyyəsinin  əsas  hipotezaları.  Deformasiya 

artımının  gərginlik  və  gərginlik  artımından  asılılığı.  Sadə 

yükləmə  halında  plastiklik  nəzəriyyələrinin  nəticələrinin 

müqayisəsi.  Mürəkkəb  yükləmə  halında  hər  iki  plastiklik 

nəzəriyyələrinin nəticələrinin müqayisəsi. Plastiki potensial.   

 

 

Ədəbiyyat: Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 

1969; 

Малинин  Н.Н.  Прикладная  теория  пластичности  и 

ползучести. М 1968. 

 

19. Deformasiya olunan bərk cismin plastiki müvazinətinin 

tənliklər sistemi 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cismin  gərginlik-deformasiya 

vəziyyətinin  plastiki  oblastda  riyazi  modeli  verilir.  Qeyri-xətti 

diferensial tənliklər sisteminin həlli üçün əlavə yüklər metodu, 

əlavə  deformasiyalar  metodu  və  dəyişən  əmsallı  elastiklik 

metodu təklif edilir. Elastiki və plastiki oblastların sərhəddində 

kəsilməzlik  şərtləri  verilir.  Qalıq  deformasiyalar  və  qalıq 

gərginliklər  əsaslandırılır.  Sərt  möhkəmlənən  cisimlər  halında 

deformasiyanın xüsusiyyəti araşdırılır. 

 

Ədəbiyyat: Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 

1969. 

 

20. Elastiki-plastiki müvazinətin sadə məsələləri  

 

Deformasiya  hüdudlarından  kənarda  deformasiya  olunan  bərk 

cismin 

elastiki-plastiki 



oblastda 

gərginlik-deformasiya 

vəziyyəti  aşağıdakı  bərk  cisimlər  üçün  analitik  həll  edilir: 

Prizmatik  çubuqların  elastiki-plastik  burulması.  Plastik  axın 

halında  olan  çubuqların  burulması.  Tirlərin  elastiki-plastik 

əyilməsi.  Təzyiq  altında  olan  boş  kürə.  Təzyiq  altında  olan 

slindrik boru.   

 

Ədəbiyyat: Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 



1969. 


21. Deformasiya olunan bərk cismin statik məsələlərinin 

energetik və variasiyalı prinsipləri 

 

Mümkün  yerdəyişmələrin  variasiyalı  prinsipi  (Laqranjın 

variasiyalı  prinsipi),  Reyssnerin  variasiyalı  prinsipi,  Hu-

Vaşisunun 

variasiyalı 

prinsipi. 

Klapeyron 

tənliyi. 

Kastilyanonun variasiyalı prinsipi. 

 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 

твердого тела. М  1988. 

 

22. Deformasiya olunan bərk cisim mexanikası 



məsələlərinin təqribi  həll üsulları 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cisim  mexanikasının  birbaşa  ədədi 

üsullarla  təqribi  həllərin  alınması  şərh  edilir.  Rits,  Bubnov-

Qalyorkin, Treftç üsulu və digər üsulların tətbiqi əsaslandırılır. 

Çubuq və lövhə üçün konkret məsələlərin həlli verilir.  

 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 



твердого тела. М  1988. 

 

23. Sıxılmış çubuğun dayanıqlığı 



 

Elastiki  sistemlərin  dayanıqlığı  və  dayanıqlıq  kriteriyaları. 

Sıxılmış  çubuğun  dayanıqlığı.  Elastiki  çubuğun  dayanıqlığı. 

Elastiki-plastiki  müvazinətin  dayanıqlığı.  Toxunan  modullu 

yük  və  gətirilmiş  modullu  yük.  Enqesser,  Yasinski,  Enqesser-

Karman məsələləri, Şenli modeli. Sıxılmış lövhənin dayanıqlığı 

və düzbucaqlı sıxılmış zolağın qabarması məsələləri.  

 

Ədəbiyyat: Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 



1969. 

 

 



24. Dinamiki məsələlər. 

Elastiki-plastiki  dalğaların  çubuqlarda  yayılması.  Ümumi 

müddəalar,  hərəkət  tənliyi.  Yarımsonsuz  çubuğun  zərbədən 

yüklənməsi.  Elastiki  dalğaların  yayılması.  Sadə  dalğalar  və 

tənliklərin  çevrilməsi.  Elastiki-plastik  gərginlik  dalğalarının 

yayılması.  Yükdən  azad  olma  (boşalma)  dalğaları  və  qalıq 

deformasiya. 

Ədəbiyyat: Качанов Л.М. Основы теории пластичности.  М 

1969. 

 

25. Boltsman-Volterranın superpozisiya prinsipi. İrsi 

elastiki bərk cisimlər 

 

Xətti  irsilik.  İrsilik  nüvəsi  və  Volterranın  ikinci  növ  inteqral 

tənliyi.  Rezolvent  operatorlar.  Irsi  elastiki  materialdan  olan 

çubuğun  əyilməsi.  Irsi  elastiki  materialdan  olan  prizmatik 

çubuğun  sərbəst  burulması.  Reysner,  Laqranj,  Kastilyanonun 

variasiyalı prinsiplərinin tirin əyilməsinə tətbiqi.  



 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Элементы  наследственной 

механики  твердых  тел.  М  1977;  Филин  А.П.  Прикладная 

механика твердого деформируемого тела. Том 2, 1978.  

 

 

26. Mürəkkəb mühitlər  

 

Mexaniki  modellər.  Özülü  elastiklik,  özülü  plastiklik  və 

elastiki-özülü  plastiklik.  Xətti  özülü  elastik  modellər.  Şvedov-

Binqem özülü plastik mühiti və sürüncək-plastik olan mühit.   



 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Элементы  наследственной 

механики  твердых  тел.  М  1977;  Качанов  Л.М.  Основы 

теории пластичности.  М 1969. 

 

 

 


27. Sürüncəklik 

 

Ilkin  anlayışlar.  Cilalanmış  bərk  cism  nümunələrinin  statik 

sınağı.  Metal  nümunələrin  gərginlik  altında  uzunmüddətli 

biroxlu  sınağı,  sürüncəklik  və  relaksasiya.  Biroxlu  dartılmada 

metalların  sürüncəkliyinin  irsiyyət  qanunu.  Sürüncəkliyin 

texniki  nəzəriyyələrinin  mahiyyəti.  Sürüncəkliyin  köhnəlmə 

nəzəriyyəsi,  axma  nəzəriyyəsi,  möhkəmlənmə  nəzəriyyəsi  və  

onların 


eksperimental 

yoxlanması. 

Qərarlaşmış 

və 


qərarlaşmamış  sürüncəklik.  Deformasiya  olunan  bərk 

cisimlərin  biroxlu  olmayan  gərginlik  vəziyyətində  sürüncəklik 

və uzunmüddətli möhkəmlik. 

 

Ədəbiyyat: Малинин Н.Н. Прикладная теория 



пластичности и ползучести. М 1968. 

 

28. Nazik divarlı lövhələr və örtüklər 



 

Deformasiya  olunan  bərk  cismlərin  həndəsi  qeyri-xətti 

məsələləri.  Nazik  divarlı  lövhə  və  örtüklərin  texniki 

nəzəriyyələri.  Lövhə  və  örtüklərin  əyilməsi.  Lövhələrin  xətti 

nəzəriyyəsi.  Izotrop  lövhələr.  Əyintinin  deferensial  tənliyi  və 

sadə məsələlər.  



 

Ədəbiyyat: Работнов Ю.Н. Механика деформируемого 

твердого тела. М  1988; Вольмир А.С. Устойчивость 

деформируемых систем. М. 1967; Амензаде Ю.А. Курс 

общей теории тонких упругих оболочек. Баку 1982. 

 

29. Düzbucaqlı nazik lövhənin dayanıqlığı 

Izotrop 

materialdan 

hazırlanmış 

düzbucaqlı 

lövhələr. 

Düzbucaqlı  ortotrop  lövhələr.  Variasiyalı  prinsipin  lövhələrin 

əyilməsinə birbaşa tətbiqi. Böyük əyintili lövhələr.   

 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 

твердого  тела.  М    1988;    Качанов  Л.М.  Основы  теории 

пластичности.  М 1969. 

 

 



30. Dairəvi nazik lövhənin dayanıqlığı 

 

Slindirik  koordinat  sistemində  dairəvi  nazik  lövhələrin 

hesablanması. 

Oxasimmetrik 

deformasiya. 

Dayanıqlıq 

məsələsinin variasiya üsulu ilə həlli.  

 

Ədəbiyyat: Работнов Ю.Н. Механика деформируемого 

твердого тела. М  1988 

 

31. Yastı örtüyün dayanıqlığı 

 

Slindirik  örtüklərin  oxasimmetrik  deformasiyası.  Örtüklərin 

momentsiz  nəzəriyyəsi.  Yastı  örtüyün  dayanıqlıq  məsələsinin 

həlli.  


 

Ədəbiyyat: Работнов Ю.Н. Механика деформируемого 

твердого тела. М  1988; Вольмир А.С. Устойчивость 

деформируемых систем. М. 1967. 

 

 



32. Materialın möhkəmliyi. Plastik dağılma. Kövrək 

dağılma. Çatlar mexanikası 

 

Kövrək materialların möhkəmlik şərti. Dağılma mexanikasının 

predmeti. Kövrək və plastik dağılma. Çatın ucundakı gərginlik 

və  yerdəyişmələr.  Xətti  dağılma  mexanikası.  Çatın 

genişlənməsinə  müqavimət  qüvvəsi.  Plastik  oblastın  xətti 

nəzəriyyəsi.  Yüksək  temperaturda  uzunmüddətli  dağılma. 

Yüksək  temperaturda  kövrək  dağılma.  Tsiklik  qüvvələrin 

təsirindən bərk cisimlərin yorğunluqdan dağılması.   




 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 

твердого  тела.  М    1988;  Болотин  В.В.  Статические 

методы в строительной механике. М. 1961. 

 

 



33. Zədələnmə nəzəriyyəsi. Robinson və Beyli düsturları. 

Zədələrin xətti cəmləmə prinsipi 

 

Deformasiya  olunan  bərk  cisimlərin  səthində  zədələrin 

yaranması. 

Субмикроскопик  вя  микроскопик  дефектляр. 

Дефектлярин  йайылмасы  вя  инкишафынын  феноменолоъи  модели. 

Качанов  вя Роботновун  зядялянмя  функсийалары.  Zədələrin 

həndəsi  ölçüləri  və  böyüməsi.  Zədələrin  superpozisiyası. 

Zədələrin  kritik  ölçüləri.  Zədələrin  Robinson  və  Beyli 

düsturları.  

 

Ədəbiyyat:  Ванин  Г.А.  Микромеханика  композиционных 

материалов.  М.,    1985;  Качанов  Л.М.  Основы    механики 

разрушения. М., 1974. 

 

 

34. Kompozit mexanikası, kompozitlərin növləri.  

 

Qeyri-ənənəvi  süni  materiallar.  Eksperimental  fizikanın  son 

nailiyyətləri.  Yüksək  möhkəmlikli  və  yüksək  modullu  liflər. 

Liflərin  möhkəmliyinin  statistik  təbiəti.  Kompozit  liflərinin 

qeyri-effektiv uzunluğu.  

 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 

твердого  тела.  М    1988;  Победря  Б.Е.  Механика 

композиционных материалов. М. 1984. 

 

 

 

35. Kompozit materialların möhkəmliyi və dağılması 

 

Metal matrisalı eyni istiqamətli kompozitlər. Polimer matrisalı 

kompozitlər. Mürəkkəb quruluşlu kompozitlərin elastiki 

xassələri və dağılması.  

 

Ədəbiyyat:  Работнов  Ю.Н.  Механика  деформируемого 

твердого  тела.  М    1988;  Победря  Б.Е.  Механика 

композиционных материалов. М. 1984. 

 

 

 

МЮВЗУЛАРА  АЙРЫЛАН  ДЯРС  СААТЛАРЫНЫН  МИГДАРЫ 

 

Сыра 



сайы 

Мювзуларын адлары 

Мцщ. 

саат. 

миг. 

Мяш. 

саат. 

миг. 

1. 


Ğiriş. 

2 с 


 

2. 


Daxili qüvvələr. Gərginlik nəzəriyyəsi. 

2 с 


 

3. 


İnvariantların mənası. Gərginlik 

deviatoru və intensivlikləri. 

2 с 

 

 



4. 

Ümumi deformasiya nəzəriyyəsi. 

2 с 

 

5.  



Sonlu deformasiya və deformasiya 

tenzoru. 

2 с 

 

6. 



Materialların mexaniki xassələri. 

2 с 


 

7. 


Izotrop bərk cisimlərin mürəkkəb 

gərginlik vəziyyəti üçün ümumiləşmiş 

Hüq qanunu. 

2 с 


 

8. 


Deformasiyanın potensial enerjisi. 

2 с 


 

9. 


Deformasiya olunan bərk cismin 

hərəkətinin və müvazinətinin 

diferensial tənlikləri. Elastiki 

məsələlərin növləri. Sərhəd və 

başlanğıc şərtlər. 

2 с 


 

10. 


Deformasiya olunan bərk cismin 

elastiki gərginlik-deformasiya 

vəziyyətinin tam tənliklər sistemi. 

2 с 


 


11. 

Deformasiya olunan bərk cisim 

mexanikasının sadə məsələləri. 

2 с 


 

12. 


Prandtlın gərginlik funksiyası. 

Puassonun elleptik tənliyi. 

2 с 

 

13. 



Deformasiya olunan bərk cisim 

mexanikasının müstəvi məsələləri. 

2 с 

 

14. 



Deformasiya olunan bərk cisim 

mexanikasının müstəvi məsələlərinin 

kompleks dəyişənli funksiiyalar 

nəzəriyyəsinin tətbiqi ilə həlli. 

2 с 

 

15. 



Dinamik məsələlərin xüsusiyyətləri. 

2 с 


 

16. 


İzotrop prizmatik çubuğun dinamikası. 

 2 с 


 

17. 


Plastiklik. Elastiki-plastiki deformasiya 

nəzəriyyəsi. 

2 с 

 

18. 



Plastiklik. Plastik axın nəzəriyyəsi. 

2 с 


 

19. 


Deformasiya olunan bərk cismin 

plastiki müvazinətinin tənliklər sistemi. 

2 с 

 

20.  



Elastiki-plastiki müvazinətin sadə 

məsələləri. 

2 с 

 

21. 



Deformasiya  olunan  bərk  cismin  statik 

məsələlərinin  energetik  və  variasiyalı 

prinsipləri. 

2 с 


 

22. 


Deformasiya olunan bərk cisim 

mexanikası məsələlərinin təqribi  həll 

üsulları. 

2 с 


 

23. 


Sıxılmış çubuğun dayanıqlığı. 

2 с 


 

24. 


Dinamiki məsələlər. 

2 с 


 

25. 


Boltsman-Volterranın superpozisiya 

prinsipi. İrsi elastiki bərk cisimlər 

2 с 

 

 



26. 

Mürəkkəb mühitlər. 

2 с 

 

27. 



Sürüncəklik. 

2 с 


 

28. 


Nazik divarlı lövhələr və örtüklər. 

2 с 


 

29. 


Düzbucaqlı nazik lövhənin dayanıqlığı. 

2 с 


 

30. 


Dairəvi nazik lövhənin dayanıqlığı. 

2 с 


 

31. 


Yastı örtüyün dayanıqlığı. 

2 с 


 

32. 


Materialın möhkəmliyi. Plastik 

2 с 


 

dağılma. Kövrək dağılma. Çatlar 

mexanikası. 

33. 


Zədələnmə nəzəriyyəsi. Robinson və 

Beyli düsturları. Zədələrin xətti 

cəmləmə prinsipi. 

2 с 


 

34. 


Kompozit mexanikası, kompozitlərin 

növləri. 

2 с 

 

35. 



Kompozit materialların möhkəmliyi və 

dağılması. 



2 с 

 

  



 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Yüklə 136,72 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə