Демо Сонэ Плайбажк



Yüklə 5,52 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə5/240
tarix26.01.2018
ölçüsü5,52 Mb.
#22585
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   240

~ 12 ~ 

 

Миллятин  эяляcяйи  цчцн  тарих,  хцсусиля,  сийаси  вя  мяняви  тарих  йазмаг 



тарихи  йаратмаг  гядяр  мцгяддяс  бир  ишдир.  Чцнки  миллятин  тарихи  миллятин  юзцня 

лайиг бир шякилдя йазылмаса вя бу йазылаcаг тарих миллятин мяняви – мядяни вя 

тяфяккцр  гайнаьы  олмаса,  о  тарих  торпаг  алтында  галан  гиймятли  хязиняляр  кими 

щеч бир мяна вя дяйяр кясб етмяз. Тцрк милляти тарихдя ня гядяр язямятли бир 

мювгейя  сащибдирся  дя  Онун  Юз  тарихини  йазмагда  сяриштяси  бир  о  гядяр 

гцсурлудур. Беля ки, милли тарихимизин бюйцк бир дюврцнц ящатя едян ня сийаси, ня 

иcтимаи, ня игтисади, ня дини, ня мяняви, ня мядяни вя ня дя фялсяфи вя щцгуги 

сащяляри  цзря  санбаллы  тарих  китабларымыз  йох  дяряcясиндядир.  Йазылмыш  тарих 

китабларымызын  яксяриййяти  йалныз  хронолоjи  характер  дашыйараг  айры–айры 

щюкмдарларын,  рящбярлярин,  гящряманларын  тярcцмейи-щалларыны,  дювлят  вя 

халгларын  бир-бири  иля  савашларыны  вя  гаршылыглы  мцнасибятлярини  якс  етдирир. 

Миллятимизин дцшцнcя тярзи, онун мяняви кейфиййятляри, иcтимаи-сийаси, дини-яхлаги 

бахышлары, бядии зювгц вя с. бу кими мяняви мядяниййяти кцлл щалында тядгигата 

cялб едилмямишдир. 

Тцркцн  тарихи  бир  океандыр.  Мющтяшям  вя  язямятли  бир  тарихи  олан  бу 

миллятин тарихини бцтцн йюнляри иля арашдырмаг бир шяхсин, беш-он тядгигатчынын иши 

дейил.  Бу  тарихи  щярйюнлц  инcялямяк  цчцн  онларла  алим-тядгигатчы-тарихчи,  дилчи, 

археолог,  дин  алими,  философ,  психолог,  сосиолог  вя  с.  cялб  едилмяли  вя  истянилян 

мигдарда пара сярф едилмялидир. 

Ян  азы  iyirmi  беш  мин  иллик  бир  кимлик  тарихиня  малик  олан  Тцрк  миллятинин 

(Артыг  дцнйа  тарихшцнаслыьы  сцбут  етмякдядир  ки,  Дцнйа  мядяниййятинин  илк 

йарадыcыларындан  бири  Туран  халгыдыр.  Ян  гядим  гызыл,  эцмцш  яшйалар,  свастика, 

хач вя с. сянят ясярляри мящз Туран яразисиндян тапылмышдыр – А.М.) бу мяняви 

дяйярлярини кцлл щалында арашдырыб тягдим етмяк тякcя Тцрк миллятиня дейил, бцтцн 

инсанлыьа бир хидмятдир гянаятиндяйик. Чцнки ян азы ики мин беш йцз ил Асйанын, 

мин  беш  йцз  ил  Авропанын  бюйцк  бир  гисминин,  дюрд  йцз  ил  Африканын  шимал 

щиссясинин талейини,  мцгяддяратыны  щялл  едян бир миллятин о мцдщиш фядакарлыьыны 

инкар етмяк яслиндя бяшяр тарихинин бюйцк бир дюврцнц инкар етмяк демякдир. 

Тцркцн тарихини, Онун дцшцнcя системини инcялямяк цчцн Тцрклярин мадди 

вя  мяняви  дяйярлярини,  тарихи  истигамятляндирмяк  вя  щятта  дяйишдирмяк 

гцдрятиндя  олан  щюкмдар,  ideoloq  вя  гящряманларынын  щяйатыны,  онларын 

дюврцндя  йарадылан  мадди-мяняви  мядяниййят  нцмунялярини  дяриндян 

юйрянмяк эярякдир. 

Тцркцн  ясл  тарихи  йазылмаса  да  Онун  шцурларда,  щафизялярдя,  бядии 

ясярлярдя,  йаратдыьы  сянят  ясярляри  вя  дастанларда  йашамыш,  нясилдян  нясля 

ютцрцлмцш  тарихи  бир  чох  халгларын  яфсаня  вя  мифя  дайанан  тарихляриндян  даща 

реалдыр, ясил тарихдир. Бюйцк мцтяфяккирляр сюйляйибляр ки: «Миф, яфсаня юзцня йер 

тапдыьы  заман  елм  ифласа  уьрайар».  Демяли,  миф  вя  яфсаняляри  елмляшдирмяк 

инсанлыьы  эерийя,  ясл  елми  яфсаняляшдирмяк,  мифляшдирмяк  ися  ирялийя  апарар. 



~ 13 ~ 

 

Тцркцн  ясл  тарихи  елмя  дайандыгcа  о,  яфсаняляшяcяк,  мифляшяcяк  вя  Тцркцн 



дцнйа тарихиндяки ясл йери, ролу бялирляняcяк. 

Биз  индийя  гядяр  эюрцлян  ишляри,  yaz

ılan  tarixi  əsərləri  yüksək 

d

əyərləndirməklə  йанашы  Ümümtцрк  tarixinin  гыса  хцласялярини  вермякля  бу 



əzzəm ишя кичиcик дя олса ишыг тутмаьа чалышдыг. «Тцркляр» адландырдыьымыз бу 

кичиcик  ясярдя  Тцрклярин  tarixi,  qurduqlar

ı  dövlət,  İmperatorluq  və 

Cumhuriyy

ətləri, Türklüyə xidmət edən hökmdar və ideoloqları, дцнйа düzəni və 

Türkl

ər,  Türklərin  dünya  tarixindəki  ролу  вя  йери  щаггында  мцяййян  тясяввцр 



йаратмаьа чалышмыш

ıq. 


Ясяр  «Юн  сюз»,  «Giri

ş»,  iki  фясил,  «Nəticə»  və  ədəbiyyat  göstəricisindən 

ибарятдир. «Юн сюз» v

ə «Giriş»дя гayями ачыгламышам. Биринcи фясилdə ayrı-ayrı 

Тцрк  boylar

ının  yaratdıqları  dövlət,  İmperatorluq  və  Cumhuriyyətləri,  ikinci 

f

əsildə  isə  дцнйа  дцзяни  və  Тцрклярин  tarixi  missiyasından  qısa  şəkildə  bəhs 



etmi

şik. Əsəri nəticə olaraq Тцрк эян

cliyin

ə müraciətlə bitirmişəm. 



Mövzu il

ə  bağlı  bir  çox  dünya  və  Türk tədqiqatçılarının  əsərlərindən 

istifad

ə etmişik. 



Əsəri oxucu və  tədqiqatçıların  müzakirəsinə  təqdim edir, qərəzsiz 

t

ənqidləri səmimiyyətlətlə indidən qəbul edirik. 



 

    


 

 

 



 

 

 





əllif  

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 


~ 14 ~ 

 

 



I F

əsil 

 

Tarixd

ə və bu gün Türklər 

 

1.1.

 

Tarixd

ə və bu gün Türk dövlətləri 

 

B

əşər tarixinin ən qədim və qədim dövrləri əsasən əfsanə, mif, rəvayət 



v

ə hekayətlərə dayanır. Ona görə də tarixlə əfsanə, mif, rəvayət və hekayətlər 

bir-birin

ə qarışmış və hətta qədim Yunan dilində işlənən “Historia” (İstoriya) 

k

əliməsi əslində bugünki “Tarix” anlamında deyil, məhz “hekayət” anlamında 



işlənmişdir. 

Insan oğlunun hafizəsində yaşayan bu əfsanə, mif, rəvayət və hekayətlər 

sonradan “T

arix”  adı  ilə  kitablardan  kitablara  keçmiş,  ayrı-ayrı  xalqlara 

m

əxsus əfsanə və miflər Yəhudilər, Yunanlar, Farslar və başqaları tərəfindən 



öz

əlləşdirilərək  ayrı-  ayrı  xalqların  böyük  tarixi  şəxsiyyətləri belə  ad 

d

əyişikliyinə  uğradılmış,  onlara  məxsus məziyyətlər mənimsənilmiş, 



özününkül

əşdirilmişdir. Bu baxımdan ən çox itirən biz Türklər olmuşuq.Ulu 

babalarımızın yaratdıqları qədim maddi və mənəvi mədəniyyətimizi başqaları 

m

ənimsəyərək  öz  adlarına  çıxmış,  tarixi  şəxsiyyətlərimizə  aid xüsusiyyətlər 



özg

ələrin  adina  yazılmış,  “Tarix  yaradan”  bir  milləti “Tarixi olmayan” bir 

mill

ət kimi qələmə verməyə çalışırlar. 



Tarix yalanları və boşluqları sevməyən bir elmdir. Yalan və boşluqlarla 

dolu bir tarix tarix deyil, c

əfəngiyatdır. Qədim Yəhudilər, Farslar və Yunanlar 

tarixi p


əri məsəlləri ilə dolduraraq əfsanələr, rəvayətlər tarixi yaratmiş və bunu 

tarixi h


əqiqət kimi insanlığa sırımışlar. Bütün bunların nəticəsidir ki, ən qədim 

v

ə  qədim  dövr  tarixi  yalanlar  sferasında  firlanan  əfsanələr və  miflər 



bataqlığında itib batmışdır. Ona görə də Türklərin real tarixi, onların yaratdığı 

əzzəm maddi və  mənəvi, milli və  bəşəri mədəniyyət nümunələri öncə 



Y

əhudi, Yunan və  xususilə  Fars mif və  əfsanələrinin içində  əriyib 

özg

ələşmişdir. Bunu nəzərə alan məşhur tarixçi və filosof Lev Qumilyov belə 



bir m

əntiqli fikir irəli  sürmüşdür  ki:  “Mifin  məlumatlarını  yoxlayıb 

d

ədiqləşdirmək mümkün deyil. Bircə onu demek olar ki, mif elmə qarşıdır. Nə 



vaxt ki mif t

əntənə  ilə  qalib gəlir, onda elmin, həm də  bütün bəşər 

m

ədəniyyətinin  əsil tənəzzülü  başlayır  ”  (Lev  Qumilyov,  Min  il  Xəzər 



ətrafında). 


Yüklə 5,52 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   240




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə