Ders kodu, adı

-

Ders kodu, adı, ve ECTS.	EYL-51702 Eğitim Ekonomisi ve Planlaması
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:	Prof. Dr. Nejla KURUL
Dersin ön şartları:	Y Bulunmamaktadır.
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:	Eğitim bilimleri alanının temel disiplinlerinden birisi olan eğitim ekonomisi ve eğitim planlamasının kuramsal ve uygulamalı bilgilerinin öğrencilerle paylaşılması amaçlanmaktadır.
Dersin Açıklaması:	Eğitim ekonomisi kavramı, gündelik dilde doğrudan ve anlamlı bir karşılık bulmaz; bununla birlikte bir araya getirilen “eğitim” ve “ekonomi” kavramlarıyla, üretken faaliyetler içindeki insanın emek gücünü artıracak faaliyetlerden biri olarak insanın eğitimi ve bu eğitimin örgütlenmesi sorunsalını anlatan bir kavram olabileceği kolayca tahmin edilir. Bununla birlikte bir sosyal bilim kavramı olarak, eğitim ekonomisi bu alanda çalışan akademisyenlerce ve özellikle insangücü ve eğitim planlaması pratiği içindeki uzmanlarca kullanılan bir kavram olmuştur. Eğitim ekonomisi, iktisat, maliye ya da çalışma ekonomisi disiplinleri içinde araştırmacıların gündemine aldığı bir araştırma bağlamı ya da bir eğitim bilimleri disiplini olarak kullanıla gelmiştir. Dolayısıyla eğitim ekonomisi kavramı, en genel biçimiyle eğitim ve ekonomi ilişkilerine dair bilginin üretildiği bir çalışma alanı ya da dünyada ve Türkiye’de somut pratiklerin sergilendiği bir uygulama alanı olarak ele alınıp incelenebilir. Kuşkusuz kavramlar, üretildikleri tarihsel ve toplumsal koşullar içinde anlamlandırılırlar. Diğer bir deyişle bir sosyal bilimler disiplininde, araştırma konularının seçimi ya da araştırma nesnesine yaklaşım tarzı, sözü edilen tarihsel ve toplumsal koşullardan bağımsız değildir. Ana akım eğitim ekonomisinin uğraşı konuları ve eşlik eden kavramlar seti de tarihsel süreç içinde farklılaşmıştır. Yakın tarihsel süreçte öncü çalışmalar, bir yandan “kutsal devlet ve milli planların” öngördüğü “makbul işgücü ve yurttaşı” yetiştirmek üzere kamusal eğitimin yaygınlaştırılması, diğer yandan insanları büyük ölçüde ekonomi ile bağlantılı dar uzmanlık alanlarına sıkıştıran ve uzmanlık alanı dışında cehalete gönderme yapan meslek tanımlarıyla (işbölümü) eğitimin içeriğinin sınırlandırılması çağrılarını dillendirmiştir. Eğitim ekonomisinde ana akım geç dönem çalışmaları ise, “küresel pazar-kutsal piyasa”nın bir nesnesi olarak gördüğü insana “esneklikler” kazandırılarak küresel kapitalist işbölümüne göre eğitimi metalaştırmaya heveslidir. Bir disiplin olarak gelişmesine ve kurumsallaşmasına da bağlı olarak, eğitim ekonomisi, genellikle iktisatçıların ve eğitim bilimcilerin ilgilendiği bir alan olmuştur. Sosyal teori içinde “eğitimin ekonomik işlevi” zemininde, egemen işlevci geleneğin eğitim ve ekonomi ilişkilerini ele alış tarzı, neo-klasik iktisat kuramı içinde “insan sermayesi kuramı” bakış açısı ile geliştirilmiştir. Eğitim ekonomisi, eğitimi iktisadi bir alan olarak ele alan teorik çalışmaların yanı sıra, sosyal pratik ve eğitim pratiğinde “yeniden üretimi”^1 sağlayacak sosyal ve iktisadi araçları sunan eğitim bilimi/sosyal bilim disiplini olarak gelişmiştir. İşlevci gelenek içinde, toplumsal ve ekonomik yapıda eğitimin dört işlevinden söz edilir: Eğitimin akademik işlevi, evrensel bilişsel becerilerin toplum içinde yaşayan bireylere aktarılmasıdır. Dağıtım işlevi bağlamında eğitim, bireyleri toplumsal işbölümü içinde çeşitli rollere hazırlar ve rekabete dayalı seçim yoluyla yeteneklerin etkili kullanımını ve dağılımını sağlar. Eğitimin politik işlevi, tartışma götürmez bir sosyal bütünleşme ve sosyal denetim için toplumsal uzlaşıya hizmet eder. İşgücünün verimliliğini artıracak nitelikler kazandırarak ekonomik büyümeyi hızlandıracak etkiler, eğitimin ekonomik işlevi dolayımında olur. İnsan sermayesi kuramı da, insan sermayesi yatırımı türleri içinde, özellikle iktisadi büyümeyi sağlayacak uzun dönemli strateji olarak eğitim yatırımlarının ve harcamalarının tanıtlanması konuları üzerinde durur. Bu kuram ciddi eleştiriler almakla birlikte, İkinci Dünya Savaşı’ndan bugüne dek, eğitim ve istihdam politikalarının geliştirilmesinde yaygın olarak bilinen bir kuram olma özelliğini taşımıştır. Eğitim ekonomisi disiplini sınırları içinde eğitimin tüm işlevleriyle ilgili entelektüel/zihinsel çabalar söz konusu olsa da, ana akım eğitim ekonomisi yazınında esas olarak eğitimin ekonomik işlevi üzerinde yoğunlaşılır. Eğitim ekonomisi, iktisadi bakış açısıyla eğitim sürecinin kendisini, eğitimin ekonomik değeri bağlamında üretim örgütlenmesini ve emek sürecini, ayrıca her iki süreçle ilişkileri bağlamında ekonomik işlemcilerin (devlet, firma, birey) davranış dinamiklerini inceler. Bu bağlamda eğitim ve öğrenme süreçlerinin iktisadi araçlarla çözümlenmesi (eğitimde üretim fonksiyonu, eğitim maliyeti vb.), okulda kazandırılan eğitimsel niteliklerin ekonomik değeri (eğitimin işgücü verimliliğine katkısı), eğitim, istihdam ve gelir ilişkileri (eğitimin getirileri, eğitimin gelir dağılımına etkisi), eğitimde kaynak tahsisi konuları araştırmacıların belli başlı ilgi alanlarını oluşturur. Böylece neo-klasik iktisadın bilim kavrayışında, eğitim ekonomisi, “çeşitli tür ve düzey eğitim ve yetiştirme hizmetlerinin üretimi ve tüketilmesi, eğitimsel niteliklerin toplumun çeşitli bireyleri ve kümeleri arasında dağıtımı konusundaki kaynak kullanımı tercihlerini inceleyen bir bilim dalıdır”. Ana akım eğitim ekonomisinde bilgi üretim tarzı da metaların dolaşımına uygun bir biçimde işler. Kapitalist düzen ve onun ilerleme fikri zemininde, pozitivist bilim paradigması yaygın bir biçimde kullanılır. Sosyal bilimler alanında olduğu gibi, eğitim ekonomisi ana akımında da pozitivist yöntem, “aynı zamanda (ya da öncelikle) siyasi projenin/hareketin bir parçası” olarak işler. Sosyal teorinin en genel sınıflandırması dikkate alındığında, eğitim ekonomisi alanında araştırmacıların inceleme konularına yaklaşımında iki genel perspektiften söz edilebilir. Birincisi, eğitim ekonomisi konularını, ana akımı oluşturan “yapısal işlevci ve sistem teorileri” perspektifinden ele almak ve incelemektir. Kapitalist üretim ilişkileri zemininde “eğitim-sanayi toplumu” ya da “eğitim-bilgi toplumu” ilişkilerini, Weberci gelenek çerçevesinde sınıf/tabaka kavramsallaştırmasından çıkan statü, meslek ve gelir kategorilerini özellikle insan sermayesi kuramı çerçevesinde incelemek, bu perspektifin eğitim ekonomisindeki izdüşümünü yansıtır. Öte yandan kapitalist toplumda, eğitim ve yeniden üretimin akıl yürütme tarzına, üretilen toplumsal ve ekonomik yapı ve insan ilişkilerine eleştirel duruşu temsil eden yapısalcılık, çatışma ve eleştirel teoriler ve Marksist sosyal bilim geleneği ikinci perspektifi oluşturmaktadır. Eğitim ekonomisi disiplini bağlamı içinde birinci perspektiften çalışmalar yaygın olarak yapılmasına karşın, toplumsal ve ekonomik yapı ile ilişkiler bağlamında eğitim, üretim örgütlenmesi ve emek süreci, bölüşüm ilişkileri, çatışma teorileri ve diğer eleştirel teorilerin perspektifinden yaklaşılarak da incelenmektedir. Kapitalist toplumda toplumsal eleştiriye kaynaklık eden bilgi, eğitim ekonomisi konularına ikinci perspektiften yaklaşılan araştırmalarla üretilmektedir. Eleştirel yazında, kapitalizme ve kapitalist sistemde eğitimin rolüne radikal bir eleştiri yapılarak, eğitimin amaçlarının, insanın çok yönlü gelişimi ve özgürleşmesi için nasıl oluşturulacağı, eğitim ve istihdam ilişkilerinin emek lehine nasıl düzenlenebileceği, emek sürecinin insancıllaştırılmasının hangi araçlarla mümkün olacağı, kamusal, demokratik ve nitelikli bir eğitimin nasıl inşa edileceği gibi konuların sorgulanmasını sağlayan çalışmalarla, eğitimsel gerçekliğin “eleştirel bilgisi” üretilmektedir.
İşlenen başlıca konular:	Eğitim Ekonomisi Kavramının Çözümlenmesi Eğitim Ekonomisi Disiplinin İlgi Alanları ve Diğer Disiplinlerle ilişkileri Eğitim, Ekonomi İlişkileri ve Eğitim Finansmanı Eğitimde Kaynak Dağılımı Eğitimde Üretim Fonksiyonları Eğitim Maliyeti Eğitim İstihdam İlişkileri İşgücü Piyasaları Kuramları ve Eğitimin Ekonomik Değeri Eğitim Planlaması Eğitim Finansmanı Öğretmen Ücretleri
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:	Nejla Kurul Tural. (2002). Eğitim Finansmanı. Ankara: Anı Yayıncılık. ------------ (2008). “Eğitim Ekonomisi”.Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü Eleştirel Bir Giriş (Editörler: Fikret Başkaya, Aydın Ördek). Ankara: Özgür Üniversite Yayınları. Ferda Uzunyayla. (2008). “Eğitim istihdam İlişkisi” Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü Eleştirel Bir Giriş (Editörler: Fikret Başkaya, Aydın Ördek). Ankara: Özgür Üniversite Yayınları. Tarık Soydan (2008) “İnsan Sermayesi Kuramı”. Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü Eleştirel Bir Giriş (Editörler: Fikret Başkaya, Aydın Ördek). Ankara: Özgür Üniversite Yayınları. Ali Somel (2008) “Planlama” Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü Eleştirel Bir Giriş (Editörler: Fikret Başkaya, Aydın Ördek). Ankara: Özgür Üniversite Yayınları. Hasan Hüseyin Aksoy (2008). “Standart ve Standartlaştırma” Ekonomik Kurumlar ve Kavramlar Sözlüğü Eleştirel Bir Giriş (Editörler: Fikret Başkaya, Aydın Ördek). Ankara: Özgür Üniversite Yayınları. Mahmut Adem. Eğitim Planlaması. Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi. Değerlendirme Şekli: Öğrencilerin performansı, ders hazırlığı ve sınıf içi tartışmalara katılım, bir dönem ödevinin hazırlanıp sunulması ve dönem sonu sınavı dikkate alınarak yapılacaktır.
Değerlendirme şekli:

Ders kodu, adı, ve ECTS.	EYL-51705 Eğitim ve Okul Yönetimi
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:	Prof. Dr. Songül ALTINIŞIK
Dersin ön şartları:	Yok
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:	Ders, eğitimin ve eğitim sisteminin temel nitelikleri ile örgüt ve işleyiş düzeni bağlamında “okul odaklı olarak” kuram-uygulama ilişkilerini incelemeyi amaçlamaktadır.
Dersin Açıklaması:	Ders, öğrencilerin de aktif katılımıyla grup etkileşimi içinde yapılacaktır. Öğrencilerden ilgili konularda proje ve rapor hazırlamaları ya da sunum yapmaları istenebilecektir.
İşlenen başlıca konular:	Bir disiplin olarak eğitim yönetimi, eğitim sistemleri, Türk Milli Eğitim Sistemi, okulda örgüt ve yapılanma modelleri, okul sosyal sistemi, etkili okul, eğitim programlarının yönetimi, ders dışı etkinlikler, öğrenci hizmetleri, okulda halkla ilişkiler, okulda bilgi yönetimi, okul yöneticiliği, öğretmenlik mesleği, okul süreçlerinde denetim ve değerlendirme, işletme olarak okul, okulda kaynak yönetimi, hizmetiçi eğitim.
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:	İ. Ethem Başaran, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. M. Şişman, İ. Taşdemir, Türk Eğitim Sistemi ve Okul Yönetimi. Eğitim ve okul yönetimiyle ilgili birçok kitap, bu konuda yapılmış doktora tezleri, bilimsel dergilerde yayımlanmış Türkçe ve İngilizce makaleler.
Değerlendirme şekli:	Ara sınav: Konuyla ilgili bir sunum ya da sınav. Final sınavı: Kuram ve uygulamayla ilgili bir konuda rapor hazırlanması.

Ders kodu, adı, ve ECTS.	EYL-51708 (Gece) Türkiye’de Eğitim Örgütlenmesi
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:	Yrd. Doç. Dr. Hüseyin ŞİRİN
Dersin ön şartları:
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:	Dersi alan öğrencilerin; örgüt düşünce ve kuramlarının gelişimi hakkında genel bir anlayış kazanarak; Türkiye'de eğitim sisteminin yapısını kavrayabilmeleri, Türkiye'de eğitim politikalarının yasal temellerini açıklayabilmeleri, Türkiye'de eğitim politikalarını etkileyen çeşitli etmenleri ve sonuçlarını analiz edebilmeleri, Türkiye'de eğitim politikalarının genel bir değerlendirmesini yapabilmeleri, Türkiye’de eğitimin örgütlenmesi hakkında değerlendirmelerde bulunabilmeleri amaçlanmaktadır.
Dersin Açıklaması:	Bu derste, Türk Eğitim Sisteminin genel bir çözümlemesi ile örgüt ve yönetim, amaç, yapı ve süreçler bakımından incelenirken, eğitim sisteminin özellikleri ile politikaları ve stratejileri tartışılır. Eğitim sisteminin en temel ve somut örgütü olan okul ve okulun özellikleri dikkate alınarak, okulun eğitim-öğretimle ilgili hizmetleri konu edinir.
İşlenen başlıca konular:	Sistem ve Eğitim Sistemi Eğitim ve öğretim ile ilgili temel kavramlar Örgüt ve yönetim kavram/kuramları Örgütlerin etkili yapılanması Türk Eğitim Sistemi yapısı ve eğilimleri Eğitim politikalarının yasal temelleri Eğitimde politikaların geliştirilmesi Ulusal eğitim politikaları stratejileri Türkiye'de eğitim politikaları ve uygulamaları arasındaki ilişki Okul ve özellikleri Okulda eğitim-öğretimle ilgili hizmetler
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:	Bursalıoğlu, Z. (1999). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış (11. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık. Bursalıoğlu, Z. (2000). Eğitimde Yönetimi Anlamak, Sistemi Çözümlemek. Ankara: PegemA Yayınları Bursalıoğlu, Z. (2003). Eğitim yönetiminde teori ve uygulama. (7.Basım). Ankara: PegemA Yayıncılık. Karip, E. (2004). Yönetim biliminin alanı ve kapsamı., Y.Özden (Editör) Eğitimve okul yöneticiliği el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık. Hoy W. K. & Miskel C. G. (2010). Eğitim yönetimi. (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel. Mintzberg, H. (2014). Örgütler ve Yapıları. (Çev. Ed. Ahmet Aypay) Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım. Özdemir, S. ve diğerleri (2007). Türk Eğitim Sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım. Schlechty, P. C. (2014) Okulu Yeniden Kurmak Shaking Up The Schoolhouse (3. Baskı) (Çev.Yüksel Özden). Ankara: Nobel Yayın ve Dağıtım. Şişman, M., Taşdemir İ. (2008). Türk Eğitim Sistemi ve okul yönetimi. Ankara, Pegem Akademi Yayıncılık.
Değerlendirme şekli:	Dönem sonu öğrenci değerlendirmesinde; Çoktan seçmeli maddelerden oluşmuş ara sınav ve final sınavı, Dönem sonu çalışma raporu Öğrencilerin, derse hazırlıklı gelmeleri, konuya aktif olarak katılımları, dikkate alınır.

Ders kodu, adı, ve ECTS.	EYL-51709 Eğitim Siyasaları
Öz değerlendirme yılı ve saha ziyareti yılı için dersi veren öğretim üyeleri:	Prof. Dr. Feyzi ULUĞ
Dersin ön şartları:	Yok
Genel Müfredata bağlı olarak dersin amaçları:	Ders, eğitim sistemini yönlendiren siyasaları hem tarihsel perspektif hem de yapısal nitelikleri açısından; siyasa istemi, içeriği, uygulaması ve sorun alanı boyutlarıyla irdelemeyi amaçlamaktadır.
Dersin Açıklaması:	Ders, öğrenci grubunun düzey ve niteliği de dikkate alınarak seçilecek ana konular üzerinde, katılımcı bir yaklaşımla yöntemsel zenginlik sağlanarak yürütülecektir.
İşlenen başlıca konular:	Osmanlı son dönemi eğitim siyasaları, Atatürk dönemi eğitim siyasaları, temel eğitim siyasaları, ortaöğretim siyasaları, mesleki eğitimi siyasaları, din eğitimi siyasaları, yaygın eğitim siyasaları, yükseköğretim siyasaları, eğitimde yerelleşme siyasaları, yönetici ve uzman yetiştirme siyasaları, öğretmen yetiştirme siyasaları, hizmetiçi eğitim siyasaları, özel öğretim siyasaları, özel eğitim siyasaları, finansman siyasaları, kurumsal denetim siyasaları, yeni dönem eğitim siyasaları.
Okutulan tipik kitaplar ve diğer okumalar:	Eğitim yönetimi kapsamlı yayınlar, araştırmalar, ilgili şuralar, kalkınma planları,  mevzuat, TBMM tutanakları, araştırma dokümanları.
Değerlendirme şekli:	Öğrencilerden, içeriğe ilişkin konularda tartışma becerilerini sergilemeleri yanında, belli bir konuda bilimsel ölçütlere uygun proje raporu hazırlayıp sunmaları beklenmektedir.