Dərs vəSAİTİ Azərbaycan Respublikası Təhsil Nazirliyinin
Yüklə 497,91 Kb. Pdf görüntüsü
|
12
Pakistanla mədəni əlaqələrin inkişaf etdirildməsində Azərbaycandan elm, təhsil və sənət adamlarının bu ölkəyə turist səfərlərinin təşkili həyata keçirildi. Aşıq Pənah Pənahovun dost ölkəyə 1968-ci ilin yayında etdiyi turist səfərinin təəssüratları el sənətkarlarında məmnunluq doğurmuşdu. Turistlərin Karaçi, Lahor şəhərlərində pakistanlılarla, şəhərin ziyalıları və tələbələri ilə görüşləri unudulmaz iz buraxmışdır. Mərhum aşıq P.Pənahovun xatirələrində həmin görüşlər zamanı pakistanlıların Azərbaycan mədəniyyət və incəsənətilə yaxından tanış olmaları və buna böyük maraq, həvəs göstərmələri faktı xüsusi yer tuturdu. Həmin səfərdə olmuş digər Azərbaycan ziyalılarının da təəsüratları zəngin idi. Filologiya elmləri doktoru, professor Fərhad Zeynalovun Karaçi Universitetində türk dilini tədris edən gənc professor Məhəmməd Samirlə yaradıcılıq mübadiləsini Azərbaycan-Pakistan mədəni əməkdaşlığının töhfəsi kimi də dəyərləndirmək olar. Azərbaycan-Pakistan mədəni əlaqələrinin inkişaf dinamikasının xüsusi bir mərhələsini 1991-ci ildə Azərbaycanda müstəqilliyin bərpasından sonrakı dövr təşkil edir. Məhz bu tarixi hadisədən sonra Azərbaycan- Pakistan mədəni əməkdaşlığının hüquqi təminatı yaradıldı. İkitərəfli və çoxtərəfli münasibətlər əsasında Azərbaycan-Pakistan mədəni əlaqələri tarixi şəraitə münasib şəkildə yenidən quruldu. Azərbaycan Respublikasının prezidenti Heydər Əliyevin 1994-ci ilin dekabrında Kasablankada Pakistanın o vaxtkı baş naziri mərhum Bənazir Bhutto ilə görüşlərindən sonra ikitərəfli münasibətlər yüksək səviyyədə inkişaf etməyə başladı ki, bu da mədəni əməkdaşlığın inkişaf tempinə əhəmiyyətli şəkildə təsir göstərdi. Bundan sonra Azərbaycan və Pakistan dövlət və hökumət başçılarının ardıcıl görüş və bir-birlərinin ölkələrinə rəsmi səfərləri çərçivəsində mədəni əlaqələrin inkişafını tənzimləyən sənədlər imzalandı. Belə ki, 1996-cı ilin aprelində Azərbaycan Prezidenti Heydər Əliyevin Pakistana səfəri çərçivəsində iki ölkə arasında dostluq və əməkdaşlıq haqqında müqavilə imzalandı. Həmin müqavilənin müddəalarında iki ölkə arasında dostluq əlaqələrinin inkişafında mədəni əməkdaşlığın gücləndirilməsi prioritet kimi göstərilmişdir. 1995-ci ilin oktyabrında Pakistan Prezidenti Faruq Əhməd Xan Leqarinin Azərbaycana rəsmi səfəri çərçivəsində «Elm, mədəniyyət və humanitar sahələrdə əməkdaşlıq haqqında Razılaşma» imzalanmışdır. Bir il sonra 1996-cı ilin aprelində Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Heydər Əliyevin Pakistana rəsmi səfəri zamanı «Turizmin inkişafı üzrə Anlaşma- Memorandum»u imzalandı. Bu sənədlərdən irəli gələn müddəalar təcrübədə reallığa çevrilir. Pakistan humanitar yardım siyasəti üzrə Qarabağ qaçqınlarına humanitar və mənəvi dəstək göstərmişdir. Çünki Azərbaycan və Pakistanda turizmin inkişafı üçün geniş potensial vardır və bundan istifadə zamanı tərəflərin bir-birinə mübadiləsinə, təcrübəsindən istifadəsinə geniş imkanlar açılır. Müəllif A.İsabəyli «Pakistan müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində» adlı monoqrafiyasında yazır: «… 1990 və 2000-ci illərdə Pakistana gələn xarici turistlərin sayı müvafiq olaraq 424 min və 432 min, Azərbaycanda isə buna uyğun olaraq 77 min və 602 min təşkil etmişdir. Bu rəqəmlərdən görünür ki, istər turistlərin ümumi sayı, istərsə də 10 il ərzində turistlərinin sayının artımına görə Azərbaycan öndədir. İki ölkə arasında turist və bu sahədə mövcud təcrübə mübadiləsi bir tərəfdən hər iki ölkənin müvafiq sahələrinin daha yaxşı inkişaf etməsinə, digər tərəfdən xalqlarımız arasında əlaqələrin güclənməsinə, hər iki ölkə ictimaiyyətinin bir-birini daha yaxından tanınmasına şərait yaradar.» 1
təhsil, informasiya texnologiyaları və telekommunikasiya sahəsindəki zəngin təcrübəsindən bəhrələnməyi Azərbaycan dövlətinə bəyan etmiş və bu sahədə əməli tədbirlər həyata keçirmişdir. Azərbaycan-Pakistan mədəni əlaqələri ənənəvi formalarından əlavə çoxtərəfli münasibətlər sistemində bəzi mədəni problemlərin həllinə də istiqamət götürmüşdür. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev Pakistan İslam Respublikasının Prezidenti Pərviz Müşərrəfin dəvəti ilə 2004-cü ilin aprel ayının 12-də bu ölkədə rəsmi səfərdə olmuşdur. Səfər hər iki dost ölkə arasında ikitərəfli və çoxtərəfli əlaqələrin yüksələn xətt üzrə inkişafı üçün təkan vermişdir. Səfər zamanı hər iki ölkə prezidentlərinin görüşündə rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlığa böyük önəm verildiyi, Pakistanda bu sahənin sürətlə inkişaf etdiyi vurğulanmışdır. Bundan başqa, mədəniyyət, maliyyə sektoru, təhsil, nəqliyyat, aviasiya və digər sahələrdə əməkdaşlığın inkişaf üçün böyük potensialın olması vurğulanmışdır. Səfər çərçivəsində Azərbaycan və Pakistan Prezidentlərinin geniş tərkibdə görüşündə ikitərəfli siyasi və iqtisadi əlaqələrin hazırki vəziyyəti və gələcək perspektivləri müəyyənləşdirildi. Səfərin ikinci günü Prezident İlham Əliyev Pakistan Müdafiə Nazirliyi nəzdində Hərbi İxraca Yardım Təşkilatına getmiş və burada təşkilatın sərgisi ilə tanış olmuşdur. Səfər müddətində aparılan danışıqlarda Pakistan-Azərbaycan münasibətlərinin daha da inkişaf etdirilməsi yolları barədə müzakirələr aparılmışdır. Aperil 13-də İslamabadda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Pakistan İslam Respublikasının Baş Naziri Şövkət Əzizin iştirakı ilə iki ölkə arasında əməkdaşlıq barədə bir sıra mühüm sənədlərin imzalanması mərasimi keçirilmişdir. Azərbaycan Respublikası höküməti və Pakistan İslam Respublikasının höküməti arasında mədəniyyət sahəsində
1 İsabəyli A.T. Pakistan müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində. B., 2005, səh. 132 Yüklə 497,91 Kb. Dostları ilə paylaş:
|