Dərs vəsaiti Azərbaycan Respublikasının Təhsil Nazirinin 08 iyu L 2011-ci IL tarixli


Ə.T.Əsgərov,  B.Ə.Bilalov,  Ç.G.Gülahyev



Yüklə 186,61 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə67/67
tarix23.01.2018
ölçüsü186,61 Kb.
#22034
növüDərs
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   67

266
Ə.T.Əsgərov,  B.Ə.Bilalov,  Ç.G.Gülahyev 
Yoxlama sualları və tapşırıqlar
1. 
Azərbaycan 
Respublikasında 
olan 
iqtisadi-coğrafi 
rayonları,  onların  tərkibinə  daxil  olan  inzibati  rayonları 
sadalayın  və  onlarda  olan  təbiət  abidələrini  və  komplekslərini 
xarakterizə edin.
.  2.  Azərbaycan  Respublikasında  olan  Milli  Parkların  adlarını 
çəkin və onların ekoturizmin inkişafındakı rolunu göstərin.
3.  Azərbaycan  Respublikasının  turizm  potensialını  və 
ekoturizmin inkişaf perspektivlərini təhlil edin.
Nəticə
Ekoloji  turizm -  təbii  ərazilərin  davamlı  inkişafı  və  təbiətdə 
mövcud  olan  təbii  tarazlığı  pozmadan,  təbiətdən  istifadənin 
təşkilinin  müasir  formasıdır.  Turizmin  bu  növünün  həyata 
keçirilməsinin  dünya  praktikası  sübut  etmişdir  ki,  istirahətin 
iqtisadi  və  ekoloji  cəhətdən  bu  cür  sınanılmış  təşkili  digər 
təsərrüfat  növlərinə  nisbətən  təbiəti  daha  müvəffəqiyyətlə 
qorumağa imkan verir.
Bütövlükdə ekoloji turizmin inkişafından əldə olunan səmərə 
6 istiqamətdə araşdırılmalıdır:
1) iqtisadiyyatın qeyri-neft sektorunun  inkişafı  -  turizmin  bu 
növü  üzrə  infrastrukturun  yaradılması  üçün  əlavə  vəsaitlərin 
cəlb  olunması,  bu  sahə  üzrə  fəaliyyət  göstərən  fiziki  və  hüquqi 
şəxslərdən 
alman 
vergi 
ödəmələri 
hesabına 
büdcənin 
doldurulması,  ölkənin  turizm  sənayesi  məhsullarının  ixracı, 
gəlmə  turistlərin  gətirdiyi  xarici  valyutaların  ölkədə  qalması, 
ölkənin iqtisadi rəqabət qabiliyyətinin yüksəlməsi;
2)  ekoturizmin  inkişafının  sosial  nəticələri  -   yeni  iş 
yerlərinin  yaradılması,  yerli  əhalinin  xidmət  sahəsinə  işə  cəlb 
edilməsi,  sosial  gərginliyin  azalması,  işsizlik  ucbatından  şəhərə 
çıxıb  getmiş  əhalinin  yenidən  kəndə  qayıtması,  satış  bazarı 
yarandığı halda xalq  sənətkarlığının bərpası;
3)  mədəniyyətin  inkişafı  baxımından  -   əhalinin  ümumi 
mədəni  səviyyəsinin,  xüsusən  onun  tərkib  hissəsi  kimi  ekoloji 
mədəniyyətin  yüksəlməsi,  ekoloji  maarifləndirmənin  nəticəsi 
kimi  yeni  ekoloji  dünyagörüşün  formalaşması,  daha  çox  turist 
cəlb etmək üçün öz mədəniyyətini daha da dərindən bilməsi;
4)  ekoloji  biliklərin  inkişafı  baxımından  -   ərazidə  mövcud 
olan  flora  və  faunanı  daha  yaxşı  tanımaq,  təbiət  abidələrini  və 
ekosistemləri  dərindən  bilmək,  insan  ekologiyası  və  ekologiya 
hüququnu  öyrənmək,  ekoloji  qanunvericiliklə  yaxından  tanış 
olmaq və ərazidə ekoloji tarazlığın bərpasında iştirak edilməsi;
Ə.T.Əsgərov,  B.Ə.Bilalov,  Ç.G.Gülahyev___________ _ 
267


2 6 8
5)  yeni  turizm  infrastrukturunun  yaradılması  baxımından  -  
yolların  çəkilməsi  (avtomobil,  qatarların  hərəkəti  üçün  yolların, 
çay,  dəniz  və  hava  limanlarının  salınması),  enerji  şəbəkəsinin 
(elektrik,  qaz,  alternativ  enerji)  yaradılması,  rabitə  sisteminin 
(naqillə,  hava və peyk ötürücüsü ilə) qurulması, mehmanxanalar, 
otellər,  restoranlar,  kafelər,  sanatoriyalar,  kurortlar,  istirahət 
düşərgələri və sığınacaqlarm tikilməsi;
6) xüsusi mühafizə olunan təbiət ərazilərində -  onların  sayını 
artırmaq  və  tutduqları  sahəni  genişləndirmək,  bu  zaman 
tənzimlənən  turizm  üçün  daha  perspektivli  hüquqi  rejimi  olan 
milli 
parklann 
yaradılmasına 
üstünlük 
verməklə 
təbii 
ehtiyatların  ekoturizm  potensialından  düzgün  istifadə  etmək  və 
ərazidə  yaşayan  insanlarda  doğma  yerlərə  sevgi  hissinin 
aşılanması.
Sadalanan  üstünlüklərə  nail  olmaq  üçün  ekoloji  turizmi 
inkişaf  etdirmək  -   bu  sahəni  dərindən  bilən  savadlı  kadrların 
hazırlanması,  turizm  sənayesinin  formalaşdırılması,  milli  turizm 
məhsullarının  dünya  bazarına  çıxarılması,  ölkəyə  investisiya 
qoyuluşunu stimullaşdıran  gömrük və  vergi  güzəştlərinin tətbiqi, 
bəzi  qonşu  ölkələrlə  vizasız  rejimin  qüvvəyə  minməsi, 
antiinhisar  tədbirləri  və  bu  sahədə  baş  verə  biləcək  hər  hansı 
hüquq  pozuntusuna  qarşı  atılan  addımlar  dövlət  siyasətinin 
tərkib  hissəsi  olub,  onun  müvafiq  qurumları  tərəfindən  vaxtında 
həyata  keçirilməli,  vətəndaşlann  firavan  yaşayışını  təmin 
etməlidir.
Ə.T.Əsgərov,  В .Ə.Bilalov,  Ç.G.Giilalıyev
Ədəbiyyat
Ə.T.Əsgərov,  B.Ə.Bilalov,  Ç.G.Giilalıyev __
269
a)  Azərbaycan dilində
1.  Altıağac  Milli  Parkında  ekoloji  təhsil.  Müəllimlər  üçün 
metodik vəsait.  «Ekosfera»  Sosial-Ekoloji Mərkəzi. Bakı:  -  2009
2
.
  Altıağacda davamlı turizmin inkişafı.  Azərbaycan Turizm 
İnstitunun Tədqiqat və İnkişaf Mərkəzi. Bakı:  2010
3.  Azərbaycan 
Respublikasının 
Ekologiya 
və 
Təbii 
Sərvətlər Nazirliyi  «Azərbaycanın Milli Parkları». Bakı:  - 2007
4.  Bilalov B.Ə.  «Turizmin menecmenti».  Bakı:  - 2005.
5.  Bilalov  B.Ə.  Turizm  fəaliyyətinin  tənzimlənməsi.  Bakı; 
Mütərcim, - 2006.
6.  Bilalov B.Ə. Turizmin tarixi. Bakı: Mütərcim, - 2008.
7.  Cənub  rayonlarının  bələdçi  kitabı.  GTZ  PSDP/GFA 
Consulting Group.  Bakı:  2010
8.  Dərgahov  V.  «Azərbaycanın  Xəzərsahili  rekreasiya  -  
turizm ehtiyatlan».  Bakı:  - 2003
9.  Dolxanov  A.B.  Təbiətdən  istifadənin  hüquqi  əsaslan. 
Bakı: «Bakı Universiteti» nəşriyyatı.  2008
10. Eminov Z.N.  Coğrafiya. Bakı -  Çıraq» nəşriyyatı -  2005
11. Əliyeva  R.,  Mustafayev  Q.,  Hacıyeva  S.  Ekologiyanın 
əsasları. Bakı:  «Bakı Universiteti» nəşriyyatı, 2006
12.  Əliyev  H.Ə.,  Həsənov  X.  Təbiətin  keşiyində.  Bakı: 
«Maarif»,  1993
13. Göyçaylı  Ş.Y.,  İsmayılov  T.  Təbiətdən  istifadənin 
iqtisadi və ekoloji  əsasları.  Bakı:  «Şirvannəşr», 2006.
14. Hətəmov  V.  Dağlıq  ekosistemlərində  bitkilərin  həyatı  və 
faydası.  Bakı:  «Nurlan», 2001
15. Məmmədov  C.A.,  Rəhimov  S.H.  Turizm  və  onunla 
əlaqəli  sahələrdə  işlədilən  termin  və  anlayışların  izahlı  lüğəti. 
Bakı:  Qanun  - 2000


270
16. Məmmədov  C.A.,  Soltanova  H.B.,  Rəhimov  S.H. 
«Beynəlxalq turizmin coğrafiyası».  Bakı:  - 2002
17.  Məmmədov  Q.Ş.  Azərbaycan  torpaqlarının  ekoloji 
qiymətləndirilməsi.  Bakı:  «Elm» -  1998
18. Muradova  E.Ə.  Demokratik  ekoloji  təhsilin  prinsipləri. 
Bakı, «Elm», 2009
19. Mustafayev  Q.,  Məmmədov  A.  Təbiətin  sirləri.  I  hissə, 
Bakı:  «Elm» nəşriyyatı, 2010
20. Müseyibov  M.A.  Azərbaycanın  fiziki  coğrafiyası.  Bakı, 
«Maarif»,  1998
21.  Nuriyev  C.Q.,  Əsgərov  Ə.T.,  Əhmədov  Z.V.  Ekologiya 
hüququ.  Bakı:  «Qanun», 2005
22. Sadıqova  N.A.,  Əliyeva  S.A.,  Azərbaycanın  Kürqırağı 
Tuqay  meşələrində  quşların  kompleks  təhlili  BDU  xəbərləri. 
Təbiət elmləri  seriyası.  Bakı, 2007, №  1
23.  Talıbov  T.  Naxçıvan  MR-in  nadir  heyvan  növləri  və 
onların genofondunun qorunması. Bakı:  «Elm»,  1999
24.  Talıbov T.H.  Naxçıvan MR-in  florası  və biomüxtəlifliyi, 
onun istifadəsi  və qorunması. Bakı, 2003
2 5 . Təhməzov 
V.N., 
Yusifov 
F.F., 
Əsədov 
K.S. 
Azərbaycanın bioloji təbiət abidələri.  Bakı:  «Adiloğlu», 2004
26. Yusifov  F.E.,  Hacıyev  V.C.  Hirkan  biosfer  rezervatı. 
Bakı:  «Elm»,  2004
b)  Rus  dilində
27.  Агакулиев 
И. 
Флора 
и 
растительность 
Юго- 
Восточной Ширвани.  Баку, 2000
28. Александрова  А.Ю.  География  мировой  индустрии 
туризма / А.Ю.Александрова. -  М.:  МГУ,  1998
29. Александрова  А.Ю.  Международный  туризм.  -   М.: 
Аспект Пресс, 2001
Ə.T.Əsgərov,  В.Ə.Bilalov,  Ç.G.GiiIalıyev
Ə.T.Əsgərov,  B.Ə.Bilalov,  Ç.G.GiiIalıyev
271
30.  Аскеров  А.Т.,  Нуриев  Дж.Г.,  Нуриева  Ш.Дж. 
Экологическая  политика.  Учебное  пособие.  Баку:  «Ганун», 
2004
31.  Атамов  В.В.  Степная  растительность  Азербайджана. 
Баку, «Элм», 2002
32. Дроздов  А.В.  Экотуризм:  определения,  принципы, 
признаки,  формы  //  Актуальные  проблемы  туризма  99. 
Перспективы  развития  туризма  в  южном  Подмосковье. 
Сб.докл.  и  тез.  сообщений  научно-практ.  Конференции,  27 
апреля  1999 г. - М .,  1999
33. Дроздов  А.В.  Как  развивать  туризм  в  национальных 
парках  России.  -   М.:  Эколого-просветительский  центр 
«Заповедники», 2000
34. Экотуризм на пути в  Россию. -  Сост.  Е.Ю.Ледовских, 
Н.В.Моралева,  А.В.Дроздов. -  Тула:  Грифи К, 2002
35. Забелина  Н.М.  Национальный  парк.  -   М.:  Мысль, 
1987
36.  Захаров  П.П.  Западный  Кавказ.  Узункол.  -   М.: 
Издатель И.В.  Бабанов,  1999
37.  Зорин 
И.В., 
Квартальное 
В.А. 
Энциклопедия 
туризма. -  М.:  Финансы  и статистика, 2000
38. Колбовский  Е.Ю.  Экологический  туризм  и  экология 
туризма:  учеб.  Пособие  для  студ.  Высш.  Учеб.  Заведений  / 
Е.Ю.Колбовский.  -   2-е  изд.,  стер.  -  М.:  Издательский  центр 
«Академия», 2008
39. Пирожник  И.И.  Основы  географии  туризма  и
экскурсионного 
обслуживания. 
Минск: 
Издательство
«Университетское»,  1985
40. Сенин  В.С.  Организация  международного  туризма.  -  
М.:  Финансы  и статистика, 2000
41. Сергеева  Т.К.  Экологический  туризм:  Учебник.  -  М.: 
Финансы  и статистика, 2004


2 7 2
42. Соколов  В.E.,  Филонов  К.П.  Нухимовская  Ю.Д., 
Шадрина  Г.Д.  Экология  заповедных  территорий  России.  -  
М.:  Янус-к,  1997
4 3 . 
Теберда.  Домбай.  Архыз:  Природа.  Исторический 
очерк. 
Туристско-экскурсионные 
маршруты 

Сост. 
С.А.Ханаев.  - М .:  Профиздат,  1989
44.  Травкина  М.Ю.  Регулируемый  туризм  и  отдых  в 
национальных  парках  России.  -   М.:  Из-во  Центра  охраны 
дикой природы, 2002
45.  Устойчивое 
развитие 
туризма: 
пособие 
для
специалистов  по  местному  планированию.  -  Мадрид:  ВТО, 
1992
46.  Харрис  Г.,  Кау  К.  Стимулирование  международного 
туризма в XXI веке. -  М.:  Финансы и статистика, 2000
47. Храбовченко 
В.В. 
Географические 
особенности 
развития  международного  туризма  в  горных  районах 
Краснодарского  края  и  Республики  Адыгея.  -   Краснодар. 
Из-во.  Кубанского государственного университета,  1999
48.  Храбовченко  В.В.  Publik  Relations  в  туризме  и
гостеприимстве. 
-  
Краснодар: 
Из-во 
Кубанского
государственного университета, 2000
49. Чижова  В.П.  Развитие  экотуризма  в  охраняемых 
природных 
территориях 

В.П.Чижова//Проблемы 
региональной экологии. -  2000.  - № 4
50.  Штюрмер  Ю.А.  Охрана  природы  и  туризм.  -   М.: 
Физикультура и спорт,  1974
51. Штюрмер  Ю.А.  Опасности  в  туризме,  мнимые  и 
действительные.  -   2-е  изд.,  перераб.  и  доп.  -   М.: 
Физикультура и спорт,  1983
Ə. T. Əsgarov,  В.Ə.Bilalov,  Ç.G.Giilalıyev
с)  İngilis dilində
52.  A  Short  Guride  to  Tourist  Security.  Ireland  Pollice 
Force,  1999
53.  Ashton  R.,  Ashton  P.  An  introduction  To  Sustainable 
Tourism  (Ecotourism)  in  Central  America:  Paseo  Pantera 
Ecotourism  Program.  Gainesville,  FL:  Wildlife  Conservation 
International,  1993
54.  Blongy  S.  Hanneberg  P.Ecotourism  in  Europe:  Two 
Views/ The Ecotourism Society Newsletter,  5  (2),  1995.  - P.  1-3
55.  Catalogue  of Exemplary  Practices  in  Adsenture  Travel 
and Ecotourism // Prepared by P.Wight and Associates on behalf 
of the Canadion Tourism Commission. Ottawa,  1999
56.  Ecotourism  -   What  is  it?  //  www.goodearthtravel.com, 
1999
57.  Ecotourism  Statistical Fact Sheet// www.ecotourism.org, 
1998
58. Higgins  B.R.  The  Global  Struc  ture  o f  the  Nature 
Tourism  Industry:  Ecotourist,  Tour  Operators  and  Local 
Businesses // Joural of Tourism Research, 7  (3),  1998-P.20-39
59.  Ingram  C.,  Durst  P.Nature  -   Ori  ented  Tour  Operators: 
Travel  to  Developing  Countries//Joumal  o f  Tourism  Research, 
28 (Fall),  1989.- P .   11-15
60.  Marcus  L.  Endicott  Ecotourism;  Adventure  Travel  and 
Ecotravel // www/green-travel.com,  12 November,  1997
61.  Mader  R.  Ecotourism  and  spiritualy  in  Mexico//Radical 
Grace magazine, June,  1999
62.  Necessary substantions to the Law o f Irkutsk area 
“About develop meht o f ecologicial 
tourism’V/www.ecotourism.org
63.  Roe D., Leader-williams N., Dalal-Glayton B. Take on’y 
photographs, leave on’y foot prints: The Environmental Impacts 
of Wild life Tourism.  Wild life and Development series, #10,
Ə.T.Əsgərov,  B.Ə.Bilalov,  Ç.G.Giilalıyev____________________ 273


The  International  Institute  for Environment and Development, 
L o n d o n ,1997
64. The  National  Parks  o f America.  Multimedia  Books  Ltd, 
1989
65. Ward  N.K. 
Ecotourism: 
Reality 
or 
Rhetoric 
//
www.ecotourism.org,  March,  1997
.  66. Wight  P.A.  North  American  Ecotourism  Market: 
Motivations  Preferences  and  Destinations//Joumal  of  Tourism 
Research,  1999
ç)  Qanunvericilik aktları
67. “Əhalinin 
sağlamlığının 
qorunması 
haqqında” 
Azərbaycan Respublikasının Qanunu, Bakı,  1997
68. “Balıqçılıq 
haqqında” 
Azərbaycan 
Respublikasının 
Qanunu, Bakı,  1998
69. “İstehsalat  və  məişət  tullantıları  haqqında”  Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu, Bakı,  1998
70. “Ekoloji 
təhlükəsizlik 
haqqında” 
Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu, Bakı,  1999
71. “Ətraf  mühitin 
mühafizəsi 
haqqında” 
Azərbaycan 
Respublikasının Qanunu, Bakı,  1999
72. “Heyvanlar aləmi haqqında” Azərbaycan  Respublikasının 
Qanunu,  Bakı,  1999
73. “Turizm haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu, 
Bakı,  1999
74.  “Xüsusi  mühafizə  olunan  təbiət  əraziləri  və  obyektləri 
haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu,  Bakı, 2000
75.  “Əhalinin ekoloji təhsili  və maarifləndirilməsi haqqında” 
Azərbaycan Respublikasının  Qanunu,  Bakı, 2002
76.  “Ovçuluq 
haqqında” 
Azərbaycan 
Respublikasının 
Qanunu,  Bakı, 2004
______________________ Ə.T.Əsgərov,  В.Ə.Bilalov,  Ç.G.Gitlalıyev
Ə. 
T.dsgvrov,  B.O.Bilalov,  Ç.G.Giilaltyev
275
77.  “Fitosanitar  nəzarəti  haqqında”  Azərbaycan  Respublika­
sının  Qanunu, Bakı, 2006
78.  “Turizm  Xartiyası”,  BMT-nin  Baş  Məclisinin  38-ci 
sessiyasında  keçirilmiş  iclasda  (19  dekabr  1983-cü  il)  38-146 
saylı qətnamə  kimi  qəbul edilib
79.  “Turizm  Kodeksi”  BMT-nin  Baş  Məclisinin  38-ci 
sessiyasında  keçirilmiş  iclasda  (19  dekabr  1983-cü  il)  38-146 
saylı qətnamə kimi  qəbul  edilib.

Yüklə 186,61 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   59   60   61   62   63   64   65   66   67




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©genderi.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

    Ana səhifə