Dərs vəsaiti. Bakı, 2012, 325 səh. Rəyçilər: iqtisad elmləri doktoru, prof
Yüklə 2,48 Mb. Pdf görüntüsü
|
həllində idarəetmə aparatı və mütəxəssislərin idarəetmə sisteminin bütün həlqələrində onların işlərinin razılaşdınimasını xarakterizə edir. Koordinasiya idarəetmə obyekti və subyektinə vahid yanaşmanı təmin edir. Maliyyə menecmentində stimullaşdırma funksiyası maliyyə xidməti işçilərinin öz əməyinin nəticələrinə görə həvəslendirməni nəzərdə tutur. Maliyyə işçilərinin sərf etdikləri əməyin kəmiyyət və keyfiyyət göstəricilərinə görə müəyyən həvəsləndirmə sistemləri tətbiq edilir. Maliyyə menecmentində nəzarət funksiyası maliyyə işlərinin təftiş olunmasının təşkil edilməsini nəzərdə tutur. Nəzarət maliyyə nəticələrinin təhlil edilməsi ilə aparılır. Bu zaman maliyyə planının yerinə yetirilməsi səviyyəsi araşdırılır, baş vermiş kənarlaşmaların səbəbləri öyrənilir və müəyyən tədbirlər görülür. Maliyyə menecmentinə mürəkkəb idarəetmə kompleksi kimi baxmaq olar ki, onun da tərkibinə aşağıdakılar daxildir: 1. Risk-menecment; 2. Kredit əməliyyatlarının menecmenti; 3. Qiymətli kağızlarla əməliyyatların menecmenti; 4. Valyuta əməliyyatlarının menecmenti; 5. Qiymətli metallar və daş-qaşlarla əməliyyatların menecmenti; 6. Daşınmaz əmlaklarla əməliyyatların menecmenti. Maliyyənin idarə edilməsi vaxta görə həyata 15 keçirilir. Vaxt əlaməti idarəetmənin məqsəd və istiqamətlərinə təsir göstərir, vaxt əlamətinə görə maliyyə menecmenti iki yerə bölünür: d) strateji menecment; b) operativ-taktiki menecment. Strateji maliyyə menecmenti özündə investisiyaların idarə edilməsini əks etdirir. Bu növ maliyyə menecmenti seçilmiş strateji məqsədin reallaşdıniması ilə əlaqədardır. Strateji maliyyə menecmenti ilk növbədə aşağıdakıları nəzərdə tutur: - kapital qoyulmuş layihənin maliyyə qiymətləndirilməsi; - investisiya qərarlannm qəbulu kriteriyalarınm seçilməsi; - kapital qoyuluşunun ən optimal variantının seçilməsi; - maliyyələşdirmə mənbələrinin müəyyən edilməsi. tnvestisiyalann qiymətləndirilməsi müxtəlif kriteriyaların köməyi ilə apanlır. Məsələn, hər hansı bir sahəyə kapital qoymaq o zaman əlverişli hesab edilir ki: - layihəyə qoyulan kapitaldan eldə edilən mənfəət depozitdən əldə edilən mənfəətdən artıq olsun; - investisiyanın rentabelliyi inflyasiya səviyyəsini qabaqlamış olsun; - vaxt amili nəzərə alınmaqla həmin layihənin rentabelliyi digər layihələrin rentabellik səviyyəsinə 16 nisbətən yüksək olsun. İnvestisiya axını müəyyən vaxt ərzində baş verdiyindən strateji menecmentdə vaxt amilinin nəzərə alınması mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Bu öz növbəsində müxtəlif amillərlə əlaqədardır. Birincisi, pulun dəyəri vaxt keçdikcə aşağı düşür, ikincisi isə investisiya dövrünün davametmə müddəti böyük olduqca maliyyə riskinin dərəcəsi də yüksək olur. Ona görə də strateji menecmentdə mənfəətin kapitallaşdırılması, kapitalın diskontlaşdıniması, kompaundinq, maliyyə riski dərəcəsinin aşağı salınması kimi üsullardan geniş istifadə edilir. Operativ-taktiki maliyyə menecmenti özündə nağd pul vəsaitlərinin operativ idarə edilməsini nəzərdə tutur. Nağd pul vəsaitlərinin idarə edilməsi maliyyə öhdəliklərinin yerinə yetirilməsi üçün kifayət edən nağd pul məbləğinin təmin edilməsinə və müvəqqəti sərbəst pul vəsaitlərindən istifadə edilməsindən alman gəlirin yüksək olmasına nail olmağa istiqamətlənir. Nağd pul vəsaitlərinin idarə edilməsinin üç məqsədi ola bilər: - nağd pulun daxil olması sürətinin artınlması; - pul vəsaitlərinin ödənilməsi sürətinin aşağı salınması; - nağd pul vəsaitlərinin qoyuluşundan maksimal faydanın təmin edilməsi. Hər bir məqsəd üçün özünəməxsus idarəetmə metodu həyata keçirilir. Məsələn, birinci məqsəd üçün 17 satışdan daxil olan pul vəsaitlərinin daha tez toplanması, daha mütərəqqi hesablaşma formaları tətbiq etmək, debitor borclarının alınmasının sürətləndirilməsi və s. kimi metodlar istifadə edilir. Maliyyə menecmenti eyni zamanda idarəetmə orqanı kimi çıxış edir. Belə ki, o özündə idarəetmə aparatını, daha doğrusu, təsərrüfat subyektinin rəhbərliyinin bir hissəsini əks etdirir. İri müəssisə və səhmdar cəmiyyətlərində belə idarəetməaparatı kimi başqa maliyyə . direktom və yaxud baş maliyyə menecmenti olmaqla maliyyə direktorluğu çıxış edir. Bu quruma maliyyə şöbəsi, plan-iqtisad şöbəsi, mühasibatlıq, iqtisadi təhlil laboratoriyası və s. daxil olur. Maliyyə direktorluğunun funksiyalarına, adətən, aşağıdakılar daxil edilir: - təsərrüfat subyektinin maliyyə inkişafının məqsədini müəyyənləşdirmək; - təsərrüfat subyektinin və onun ayn-ayrı strateji struktur vahidlərinin inkişafının maliyyə strategiyasını və maliyyə proqramlanm işləyiib hazırlanmaq; - investisiya siyasətini müəyyənləşdirmək; - kıedit siyasətini işləyib hazırlanmaq; - müəssisənin bütün təsərrüfat vahidləri üçün maliyyə resurslannın smeta məsrəflərini müəyyən etmək; - təsərrüfat subyekti üçün biznes-planın hazırlanmasında bilavasitə iştirak etmək; 18 Yüklə 2,48 Mb. Dostları ilə paylaş:
|